„Obrona Cywilna w Polsce”

Rys historyczny… Początki powstania pierwszych formacji Obrony Cywilnej w Polsce datuje się na okres międzywojenny i podyktowane było potrzebą podjęcia działań nad organizacją formacji niezbędnych do kierowania ochroną ludności pozostającej w rejonie działań wojennych i poza nim. Utworzenie nowej formacji, która zapoczątkowała obecną Obronę Cywilną, wymuszone zostało poniesionymi masowymi stratami wśród ludności cywilnej w czasie I wojny światowej i miało na celu głównie ich zminimalizowanie podczas przyszłych konfliktów zbrojnych.

Rys historyczny - cd… Po wielu przekształceniach poszczególnych organizacji i zmianach wprowadzanych zarówno w wykonywanych zadaniach jak i strukturach powstała działająca do dnia dzisiejszego Obrona Cywilna: 1922 - 1939 - Ochrona Przeciwlotnicza i Przeciwgazowa; 1939 - 1945 - Samoobrona ludności w czasie wojny i okupacji; 1945 - 1964 - Terenowa Obrona Przeciwlotnicza; 1964 - 1973 - Powszechna Samoobrona; od 1973 - Obrona Cywilna.

Obrona Cywilna w dzisiejszej dobie… Obecnie pod pojęciem obrony cywilnej, ochrony ludności należy rozumieć zapewnienie bezpieczeństwa ludziom, ich mieniu i środowisku przed wypadkami i klęskami każdego rodzaju. Zgodnie z przepisami prawa – Obrona Cywilna RP jest pozamilitarnym elementem systemu obronnego państwa.

Cel działania Obrony Cywilnej… Celem działania OC w Polsce jest ochrona ludności, zakładów pracy i urządzeń użyteczności publicznej, dóbr kultury, ratowanie i udzielanie pomocy poszkodowanym w czasie wojny oraz współdziałanie w zwalczaniu klęsk żywiołowych, katastrof i zagrożeń środowiska oraz usuwaniu ich skutków.

Działalność Obrony Cywilnej w Polsce normowana jest następującymi aktami prawnymi: Protokół Dodatkowy I do Konwencji Genewskich z 12 sierpnia 1949r., dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych, sporządzony w Genewie dnia 8 czerwca 1977r. (Dz. U. 1992, Nr 41, poz. 175), przyjęty przez Polskę 19 września 1991r. Ustawa z dnia 21 listopada 1967r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity, Dz. U. 2004, nr 241, poz. 2416 z późn. zm.), a także akty wykonawcze do niej (rozporządzenia). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1993 roku w sprawie obrony cywilnej. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 roku w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin.

Struktura Obrony Cywilnej… Centralnym organem właściwym w sprawach obrony cywilnej jest Szef Obrony Cywilnej Kraju, którego na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji powołuje prezes Rady Ministrów. Terenowymi organami obrony cywilnej w administracji rządowej i samorządowej są wojewodowie, starostowie, wójtowie oraz burmistrzowie i prezydenci miast jako szefowie obrony cywilnej województw, powiatów i gmin.

Jednostki organizacyjne Obrony Cywilnej… Podstawowymi jednostkami Obrony Cywilnej  przeznaczonymi do wykonywania zadań są formacje Obrony Cywilnej tworzone odpowiednio przez: ministrów, wojewodów, starostów, wójtów lub burmistrzów (prezydentów miast) i kierowników zakładów pracy. Składają się one z oddziałów obrony cywilnej przeznaczonych do wykonywania zadań ogólnych lub specjalnych oraz innych jednostek tych formacji. Formacje Obrony Cywilnej Oddziały do zadań specjalnych Oddziały ratownictwa ogólnego

Schemat przejścia Ogniw Systemu Ochrony Ludności w Obronę Cywilną

Zadania Obrony Cywilnej w czasie pokoju… planowanie przedsięwzięć w zakresie ochrony przed skutkami działań zbrojnych zarówno ludności, jak i zakładów pracy i urządzeń użyteczności publicznej oraz dóbr kultury; wykrywanie zagrożeń i stwarzanie warunków do ostrzegania i alarmowania ludności; przygotowanie schronów i ukryć dla ludności oraz utrzymanie ich w gotowości do użycia; gromadzenie i przechowywanie indywidualnych środków ochronnych dla formacji obrony cywilnej i ludności; wyposażenie formacji obrony cywilnej w specjalistyczny sprzęt ratowniczy, przyrządy i aparaturę do wykrywania różnego rodzaju zagrożeń; systematyczne szkolenie w zakresie OC kadr kierowniczych administracji rządowej i samorządowej, formacji OC oraz ludności w ramach powszechnej samoobrony; współdziałanie w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska, oraz usuwanie ich skutków.

Zadania Obrony Cywilnej w czasie wojny… organizowanie ewakuacji ludności, zaciemnianie i wygaszanie oświetlenia; organizowanie i prowadzanie akcji ratunkowej, udzielanie pomocy medycznej poszkodowanym; organizowanie pomieszczenia i zaopatrzenie dla poszkodowanej ludności; zaopatrywanie ludności w sprzęt i środki ochrony indywidualnej; prowadzenie likwidacji skażeń i zakażeń; pomaganie w przywracaniu i utrzymaniu porządku w strefach dotkniętych klęskami; pomaganie w budowie i odbudowie awaryjnych ujęć wody pitnej; pomaganie w ratowaniu żywności i innych dóbr niezbędnych do przetrwania; udzielanie doraźnej pomocy w grzebaniu zmarłych.

ŹRÓDŁA: Artur Staszczyk „Zarządzanie kryzysowe i obrona cywilna w Polsce” Wyd. WSIE, Szczecin 2013; http://www.ock.gov.pl/; Internet; Wikipedia; Encyklopedia Powszechna PWN.

Dziękuję za uwagę…