Uniwersytet Otwarty AGH 10 listopad 2012 Spójrzmy przez okno: oto nasz świat. Pędzimy życie skrzętne, zapobiegliwe, staramy się żyć dostatniej, mieć więcej. [...] Wszyscy na swój sposób zapewniamy możliwie najlepsze warunki rozwoju i życia naszym dzieciom, wnukom. [...] Burzymy stare struktury społeczne i ekonomiczne, budujemy w ich miejsce nowe, nie oparte na tradycji, lecz na współczesnych pomysłach i poglądach. [...] Czy potrafimy - tacy, jacy jesteśmy - zrozumieć ludzi z minionych epok, którzy wyznawali inna zasadę świata [...]? Byli mieszkańcami profanum, [...] i z obszaru profanum tęsknie spoglądali w kierunku sacrum. Czy możemy to zrozumieć my, którzy sami przebywamy w sacrum, gdzie wdarliśmy się po śmierci bogów? Czy zauważyliśmy, odurzeni pozycją, jaką zajmujemy w kosmosie, jaką sami sobie przyznaliśmy, że już przed ponad stu laty narodzili się dwaj bożkowie, a może tylko demony - Interes i Wydajność? Za jakiś czas zechcą zająć miejsce opustoszałe po prawdziwych wielkich bogach archaicznych. Jaka wówczas będzie pozycja człowieka? Krzysztof Kowalski „Eros i kostucha” LSW Warszawa 1990 str. 276 Uniwersytet Otwarty AGH 10 listopad 2012

Handel i płatności w świecie wirtualnym Uniwersytet Otwarty AGH 24 listopad 2012 Mariusz KLAPPER

Szybki i powszechny rozwój technologii informatycznych z jakim mieliśmy (i nadal mamy) do czynienia od kilkudziesięciu lat wywołał między innymi bardzo głębokie i zasadnicze zmiany w sposobach prowadzenia większości rodzajów działalności gospodarczej i finansowej. Zmiany te dotyczą zarówno indywidualnych klientów lub odbiorców, jak też całych firm, gałęzi gospodarki i globalnego systemu finansowo-gospodarczego. Obecne stosunki gospodarcze i finansowe są całkowicie odmienne od tych, z którymi mieliśmy do czynienia jeszcze kilkadziesiąt lat temu.

Handel i płatności indywidualne

Nowe możliwości i sposoby wirtualnego kupowania i płacenia = wirtualizacja handlu = profesjonalne sieciowe witryny handlowe = sieciowe witryny pośredniczące w handlu = wirtualizacja obrotu bankowego i płatności = powiązanie sieciowego handlu i płatności = wirtualna rezerwacja i sprzedaż usług = zwroty i reklamacje w świecie wirtualnym = sieciowa obsługa logistyki dostawy = integracja sieci, banku, logistyki i łączności

Zalety wirtualnych zakupów = szeroka oferta handlowa = możliwość porównania wielu ofert = niewielka uciążliwość procedur zakupu = wygoda płacenia i odbioru towaru = możliwość wyboru formy transakcji = zazwyczaj niższa cena towaru = możliwość wyszukiwania towarów podobnych

Problemy wirtualnych zakupów = nie można sprawdzić rzeczy kupowanej (kupujemy „obrazek”) = utrudniony kontakt z dostawcą = dodatkowe koszta przesyłki = problemy z gwarancją i zwrotem = ryzyko przedpłaty lub większy koszt = czas oczekiwania na dostawę = większe ryzyko niesolidności dostawcy = kwalifikacje i ostrożność kupującego

Sugestie dla wirtualnych zakupów = starannie weryfikować wiarygodność dostawcy = sprawdzać lokalizację i kontakt z dostawcą = weryfikować cechy kupowanego towaru = nie ufać szczególnie okazyjnym zakupom = porównywać różne oferty = unikać ryzyka wysokich przedpłat = sprawdzać warunki zwrotu i gwarancji = preferować zapłatę typu akredytywa = nigdy nie ujawniać dostawcy wrażliwych danych = zachowywać możliwość kontroli procedur dostawy

Przykłady portali zakupowych

Raporty logistyczne UPS

Handel i płatności globalne

Jednym z najważniejszych następstw szybkiego i powszechnego rozwoju technologii informatycznych (zwłaszcza dotyczących komunikacji oraz rejestracji, obróbki i przepływu informacji) jest powstanie wielkich korporacji ponadnarodowych. Zjawisko to bywa określane mianem globalizacji. Dotyczy ono nie tylko sfery produkcji i gospodarki surowcami, ale także obrotu finansowego (banki, giełdy), a nawet przestępczości zorganizowanej. Jednym z najpoważniejszych i potencjalnie najbardziej groźnych skutków globalizacji jest oderwanie nominalnej wartości pieniądza od jego realnej wartości materialnej. Według niektórych szacunków obecnie około 80% ewidencjonowanych na świecie pieniędzy nie ma pokrycia materialnego i jest jedynie zapisem księgowym. Fundamentem obecnego światowego systemu finansowego jest przede wszystkim zaufanie klientów.

Pieniądz w swoim założeniu miał być substytutem i nośnikiem rzeczywistej wartości. Został ustanowiony dla ułatwienia handlu i wymiany dóbr. Istotą pieniądza od zawsze była możliwość swobodnej jego wymiany na realne dobra. Fałszowanie pieniądza było w historii jednym z najcięższych przestępstw. Gwałtowny rozwój technologii informatycznych ułatwił generowanie „pustego pieniądza”. Oficjalne zlikwidowanie przez rządy gwarancji pokrycia pieniądza realną wartością ułatwiło ten proces. Z kolei ujednolicanie waluty państw wymaga realnego podobieństwa stanu gospodarki w obszarach wspólnej waluty. Procesy globalizacji o których mówimy ułatwiają i przyspieszają rozwój niekorzystnych zjawisk związanych z globalnymi finansami.

Czynniki kształtujące proces globalizacji = postęp techniczny = liberalizacja międzynarodowych stosunków gospodarczych = rozwój wzajemnie spójnej infrastruktury biznesu = zmiany w zasadach konkurencji międzynarodowej = polityka ekonomiczna państw

Cechy korporacji ponadnarodowych = suwerenność – niezależność od interesów państw = złożoność – działalność prowadzona w posiadanym majątku produkcyjnym jak i w niezależnych przedsiębiorstwach po zawarciu z nimi porozumień, = rozproszenie geograficzne – otwieranie filii na całym świecie, = specjalizacja – podejmowanie przez filie ściśle określonych działalności, = zdolność arbitrażowania – dokonywanie transakcji w ramach własnych struktur organizacyjnych, = elastyczność organizowania – zmieniające się sposoby angażowania zasobów oraz przesunięcia w rozdziale zadań i koordynacji ich realizacji, = globalna efektywność – obniżenie kosztów netto w całym systemie korporacyjnym, ale niekoniecznie we wszystkich jednostkach organizacyjnych w danym czasie, = zdolność integrowania – ścisłe powierzanie i koordynowanie działalności organizacyjnych poprzez wzajemne przepływanie informacji = duża koncentracja kapitału – 10% największych ma ponad 30% ogólnego kapitału (wg Wikipedii)

Korzyści płynące z globalizacji = jest zwieńczeniem rozwoju gospodarki rynkowej, pochodną likwidacji barier dla działania gospodarki rynkowej, przejawem wolności gospodarczej; = jest procesem , który prowadzi do ujednolicenia reguł i respektowania praw własności podmiotów działających ponad granicami państwa;  = podnosi jakościowy poziom metod wytwarzania ze względu na lepsze wykorzystanie kapitału intelektualnego i fizycznego;  = poprawia jakość i zwiększa dojrzałość gospodarki dzięki zwiększeniu konkurencji; = zmniejsza ubóstwo, stwarzając szanse rozwoju krajom najsłabiej rozwiniętym;  = korzyści płynące z bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Obejmują one wpływ BIZ na: postęp technologiczny, bilans płatniczy kraju, nakłady na badania i wdrożenia, na poziom umiejętności technicznych, zdolności eksportowe kraju lokalizacji BIZ, proces prywatyzacji i restrukturyzacji majątku, podnoszenie kwalifikacji siły roboczej, itp. = prowadzi do integracji przedsiębiorstw przemysłowych, sieci handlowych, instytucji bankowych, centrów zarządzania i informacji,  = stanowi ważny czynnik rozwoju gospodarczego zarówno gospodarek narodowych jak i gospodarki światowej;

Zagrożenia związane z globalizacją = ograniczanie roli państwa, sprzeczność między globalnym rynkiem a interesami państw;  = destrukcja instytucji państwa dokonywane poprzez likwidację narzędzi ochrony granicznej, ujednolicenia reguł polityki gospodarczej. = osłabienie roli państwa w korygowaniu mechanizmu rynkowego, zmniejszaniu rozpiętości dochodowych, w ochronie zdrowej konkurencji etc.  = osłabianie państwa opiekuńczego (kontraktu społecznego obejmującego: prawo do pracy, walkę z ubóstwem, ochronę jednostki i społeczeństw przed różnymi ryzykami, promocję równych szans etc) = osłabiane jednego z podstawowych filarów państwa narodowego – rynku narodowego; = zbyt silny wpływ korporacji ponadnarodowych na gospodarkę kraju, dokonujący się drogą przejęć, fuzji, aliansów, inwestycji kontrolujących etc; = liberalizacja przepływów kapitałowych powodująca wzrost zagrożeń kryzysami finansowymi. Napływ kapitału obcego powoduje często nadwartościowanie waluty krajowej i wzrost deficytu handlowego, finansowanego kolejnym napływem kapitału. = negatywne skutki funkcjonowania BIZ w gospodarce światowej: eksploatacyjny charakter BIZ, uruchamianie produkcji importochłonnej, wykorzystywanie różnic podatkowych, bądź niepłacenie podatków, przejmowanie przedsiębiorstw itp. = wzrost dysproporcji dochodowych . (np. od 1960 do 1995r relacja PKB na mieszkańca w 20 najbogatszych krajach świata do PKB w 20 krajach najuboższych wzrosła z 18 do 37 krotności). Rynek pozostawiony sam sobie podlega degradacji i monopolizacji i jedną z funkcji państwa jest ochrona zdrowej konkurencji. BIZ – Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne (inwestycje „obce” dokonane z zamiarem trwałej kontroli) PKB – Produkt Krajowy Brutto (globalna wartość dóbr i usług wytworzonych w kraju, wyrażona w walucie)

związanych z globalizacją był niedawny ogólnoświatowy kryzys finansowy Przykładem zagrożeń związanych z globalizacją był niedawny ogólnoświatowy kryzys finansowy związany z krachem funduszy inwestycyjnych w2008 roku w USA

Fragment filmu „Too big to fail” (Zbyt wielcy, aby upaść) AIG to American International Group – jedna z największych światowych firm ubezpieczeniowych

DZIĘKUJĘ ZA SPOTKANIE Uniwersytet Otwarty AGH 24 listopad 2012 Spójrzmy przez okno: oto nasz świat. Pędzimy życie skrzętne, zapobiegliwe, staramy się żyć dostatniej, mieć więcej. [...] Wszyscy na swój sposób zapewniamy możliwie najlepsze warunki rozwoju i życia naszym dzieciom, wnukom. [...] Burzymy stare struktury społeczne i ekonomiczne, budujemy w ich miejsce nowe, nie oparte na tradycji, lecz na współczesnych pomysłach i poglądach. [...] Czy potrafimy - tacy, jacy jesteśmy - zrozumieć ludzi z minionych epok, którzy wyznawali inna zasadę świata [...]? Byli mieszkańcami profanum, [...] i z obszaru profanum tęsknie spoglądali w kierunku sacrum. Czy możemy to zrozumieć my, którzy sami przebywamy w sacrum, gdzie wdarliśmy się po śmierci bogów? Czy zauważyliśmy, odurzeni pozycją, jaką zajmujemy w kosmosie, jaką sami sobie przyznaliśmy, że już przed ponad stu laty narodzili się dwaj bożkowie, a może tylko demony - Interes i Wydajność? Za jakiś czas zechcą zająć miejsce opustoszałe po prawdziwych wielkich bogach archaicznych. Jaka wówczas będzie pozycja człowieka? DZIĘKUJĘ ZA SPOTKANIE Krzysztof Kowalski „Eros i kostucha” LSW Warszawa 1990 str 276 Uniwersytet Otwarty AGH 24 listopad 2012 Mariusz KLAPPER