Zarządzanie ograniczeniami
TEORIA OGRANICZEŃ Theory of Constraints Strategia OPT/TOC Technologia Optymalnej Produkcji (Optimized Production Technology - OPT) Synchroniczne Wytwarzanie (Synchronous Manufacturing) Teoria Ograniczeń (Theory of Constraints) Eliyahu M. Goldratt - Izrael, lata 70-te, USA 1979
CELE PRZEDSIĘBIORSTWA (zgodnie z podejściem OPT) CEL NADRZĘDNY: Zarabiać pieniądze teraz i w przyszłości Mierniki realizacji celu nadrzędnego OCENA PRZEDSIĘBIORSTWA (mierniki ekonomiczne) ZYSK NETTO (Net profit) (przychód ze sprzedaży – koszty uzyskania przychodu) ZWROT NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH (Return on Investment - ROI) (zysk/ kapitał całkowity) PRZEPŁYW GOTÓWKI (Cash flow) (bieżące wpływy - bieżące wydatki)
CELE PRZEDSIĘBIORSTWA (zgodnie z podejściem OPT) OCENA PRODUKCJI (mierniki operacyjne) WZGLĘDNA MARŻA POKRYCIA - tempo generowania pieniędzy – tempo w którym system produkcyjny generuje pieniądze poprzez sprzedaż produktów. ZAPASY (Inventory) - pieniądze zamrożone w nabytych surowcach i elementach zakupu, produkcji nie zakończonej i nie sprzedanych wyrobach oraz w środkach trwałych - kapitał całkowity KOSZTY OPERACYJNE – koszty stałe (Operating expences) - pieniądze wydatkowane na przetworzenie zapasów w produkty sprzedaży Marża pokrycia cj - kzj Względna marża pokrycia WMP = = Czas jednostkowy operacji wąskiego gardła tjwg
CELE PRZEDSIĘBIORSTWA (zgodnie z podejściem OPT) PRZEPŁYW GOTÓWKI ZWROT NAKŁADÓW ZYSK NETTO WYDAJNOŚĆ ZAPASY KOSZTY OPERACYJNE Cele przedsiębiorstwa: maksymalizacja zysku, ROI i przepływu gotówki Cele operacyjne – cele zarządzania produkcją: maksymalizacja tempa generowania pieniądza (względnej marży pokrycia), minimalizacja zapasów i kosztów operacyjnych
ISTOTA PODEJŚCIA OPT Definicja systemu OPT: Wyróżnik OPT: Koncentracja uwagi na zasobach krytycznych (wąskich gardłach) Definicja systemu OPT: System zarządzania produkcją kładący nacisk na identyfikację wąskiego gardła i efektywne zarządzanie zasobami z nim związanymi, celem maksymalizacji przepływu i redukcji zapasów
Relacje wąskie gardło - zasoby niekrytyczne Zasób krytyczny (wąskie gardło) - komórka produkcyjna determinująca wydajność - przepustowość systemu produkcyjnego (której zdolność produkcyjna jest równa lub mniejsza od zapotrzebowania) Zasób niekrytyczny - komórka produkcyjna o zdolności produkcyjnej większej od zapotrzebowania Y X Z RELACJA I RELACJA II RELACJA IV RELACJA III X - zasób krytyczny Y - zasób niekrytyczny
ZASADY TEORII OGRANICZEŃ TOC Zidentyfikuj ograniczenie systemu. Zdecyduj w jaki sposób najlepiej wykorzystać ograniczenie. Obniżenie przepustowości procesu ograniczającego to obniżenie przepustowości całego łańcucha. Należy uważnie zarządzać procesem wąskiego gardła. Podporządkowanie wszystkiego zarządzaniu ograniczeniem. Usunięcie ograniczenia. Zwiększ wydajność – przepustowość systemu. Jeżeli w poprzednim kroku wyeliminowałeś ograniczenie wróć do kroku 1. W żadnym przypadku nie dopuść do tego, aby inercja stała się ograniczeniem. Rodzaje ograniczeń Ograniczenie zewnętrzne – popyt Ograniczenie wewnętrzne – zdolność produkcyjna systemu produkcyjnego – zdolność produkcyjna wąskiego gardła
DBR - zasada werbla, bufora i liny Zasada 6. Wąskie gardło decyduje o wydajności systemu i o zapasach D - Drum (werbel) - wąskie gardło jest „werblem” dyktującym tempo pracy wszystkich zasobów w systemie B - Buffor (bufor) - zadaniem buforów powinno być utrzymanie ciągłości pracy wąskiego gardła Bufory czasowe: produkcja z wyprzedzeniem czasowym Wprowadza się - przed wąskim gardłem - przed łączeniem wyrobów wąskiego gardła Bufor ilościowy - zapasy wyrobów finalnych R - Rope (lina) - synchronizacja produkcji poprzez jej uruchamianie zgodnie z harmonogramem produkcji wąskiego gardła Zamówienia Zapotrzebowanie na surowce Zapotrzebowanie rynku - kierunek przepływu produkcji Bufor wyrobów gotowych Bufor czasowy Wąskie gardło
Łańcuch dostaw przed zastosowaniem zasad TOC Proces 1 35 Części/h Proces 2 10 Części/h Proces 3 40 Części/h Proces 4 20 Części/h Materiały Wysyłka Input Output
Łańcuch dostaw po zastosowaniu zasad TOC Proces 1 35 Części/h Proces 2 30 Części/h Proces 3 40 Części/h Proces 4 20 Części/h Materiały Wysyłka Input Output