Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe

Slides:



Advertisements
Podobne prezentacje
Model IS, LM, BP dla gospodarki otwartej w warunkach zmiennych kursów walutowych;
Advertisements

Przemiany gospodarcze w Polsce po 1989 roku
Temat: Modele rozwoju gospodarczego
Otoczenie polityki społecznej
O przyszłości regionów w czasach niepewności i zmian Maciej H. Grabowski Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Warszawa,1 czerwca.
Centralny Okręg Przemysłowy - Sukces inwestycyjny dziś i jutro
POLITYKA ROLNA UE.
Analiza ekonomiczna „Od studenta do menedżera” projekt współfinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego mgr E. Tarnawska.
Oddziaływanie współczesnych przemian kulturowo-cywilizacyjnych na rozwój zasobów ludzkich w kontekście tworzenia społeczeństwa informacyjnego i gospodarki.
Ku nowej ekonomii politycznej
Transformacja systemowa polskiej gospodarki
Transformacja systemowa polskiej gospodarki
Podstawowa analiza rynku
Na podstawie J.Wilkin ,,Czym jest ekonomia polityczna dzisiaj”
Rola państwa w gospodarce
Pytania problemowe do wykładów 1-7
Rynek światowy i globalny system gospodarczy
Podstawowa analiza rynku
Handel zagraniczny a wzrost gospodarczy
Przygotowanie: Piotr Ćwiakowski
Nowa Ekonomia Instytucjonalna
Antoni Omondi Postsocjalistyczna transformacja z perspektywy nowej ekonomii instytucjonalnej.
NEI to oparta na kryteriach racjonalności ekonomicznej - a także na założeniach metodologicznego indywidualizmu - analiza formalnych i nieformalnych instytucji.
Czynniki wzrostu gospodarczego w krajach Afryki
NEI to oparta na kryteriach racjonalności ekonomicznej - a także na założeniach metodologicznego indywidualizmu - analiza formalnych i nieformalnych instytucji.
Znaczenie wartości niematerialnych w aspekcie wyzwań dla rozwoju społeczno- gospodarczego Polski praca zbiorowa pod kierunkiem Rafała Antczaka CASE-Doradcy,
Cechy charakterystyczne państw rozwijających się
Seminarium naukowe WSZiP w dniu Tendencje zmian w gospodarce w 2011 roku Polska na tle Europy Finanse państwa Prognozy na 2012 rok P relegenci:
Elementy otoczenia społeczno -demograficznego
ZMIENNE OTOCZENIE EKONOMICZNE
Społeczne partnerstwo na rzecz zdrowia środowiskowego
PAŃSTWA EUROPY PÓŁNOCNEJ
DUALIZM W ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZYM EUROPY
Zakres tematyczny i zasady nauczania przedmiotu WNE UW, II r.
Prof. Danuta Hübner Bruksela, 30 Maja 2007
Specyfika regionalna i lokalna Czynniki warunkujące rozwój.
Definicja państwa opiekuńczego (socjalnego)
Tomasz Grzegorz Grosse Uniwersytet Warszawski 1 Warszawa, 16 października 2014 roku.
Struktura bezrobocia w okresie transformacji w Polsce
Międzynarodowa integracja gospodarcza
Zrównoważony rozwój Małopolski w kontekście współpracy z Unią Europejską Witold Śmiałek Prezes Zarządu MARR S.A.
John Maynard Keynes.
Rynek światowy i globalny system gospodarczy
Temat: Gospodarka i społeczeństwo II Rzeczypospolitej.
Temat: Gospodarcze i społeczne problemy odrodzonego państwa polskiego.
Bezpieczeństwo ekonomiczne, ćw. 2
Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe Dr hab. Prof. UW Grzegorz Jędrzejczak 1.
Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe Dr hab. Prof. UW Grzegorz Jędrzejczak 1.
Makroekonomia Ćwiczenia nr 2. Dane kontaktowe: Strona domowa: Konsultacje: pon AB 10:20-11:50 środa B 12:00-13:30 L252B czw. A 13:40-15:10.
Komitet Gospodarki Miejskiej Zenon Kiczka Przewodniczący Komitetu Gospodarki Miejskiej Krajowa Izba Gospodarcza Warszawa, maj 2014 Gospodarka miejska wobec.
Ekonomia rozwoju Wykład 1.
Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. ul. Malczewskiego Radom Biuro w Warszawie ul. Nowy Świat 4a Warszawa tel. (48)
Jerzy Hausner Gospodarka, rozwój, państwo. Na początek: trochę optymizmu.
PROJEKT. Teza: Istnieje silny związek pomiędzy jakością edukacji ekonomicznej, a rozwojem gospodarczym Polski  Obywatele powinni posiadać wiedzę na temat.
Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe Dr hab. Prof. UW Grzegorz Jędrzejczak 2016L w 5 1.
Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe Dr hab. Prof. UW Grzegorz Jędrzejczak 2016L w 4 1.
Otoczenie organizacji, strategia organizacji
OD RECESJI DO KONIUNKTURY CZYLI ZMIENNA GOSPODARKA
KONIUNKTURA GOSPODARCZA ŚWIATA I POLSKI Polska – koniunktura w 2015 r. Prognoza na lata Warszawa, lipiec 2016.
1 Polityka gospodarcza Wprowadzenie. 2 Literatura: Zajęcia 2 i 3: „Polityka gospodarcza”, red. B. Winiarski, rozdz.1.1, 1.2 i 1.4, rozdz. 2.1, 2.2, rozdz.
Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe
mgr Małgorzata J. Januszewska
GOSPODARKA ŚWIATA I POLSKI – SZANSE I ZAGROŻENIA
Transformacja gospodarki w Europie Środkowo-Wschodniej
Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe
Otoczenie organizacji, strategia organizacji
Uwarunkowania gospodarcze polityki gospodarczej w Polsce
Rola Państwa w gospodarce
Rola Państwa w gospodarce
Solidaryzm społeczny czy efektywność rynku?
Zapis prezentacji:

Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe Dr hab. Prof. UW Grzegorz Jędrzejczak 2016Z w 3

Plan wykładu Problemy podejścia długookresowego; świat w którym żyjemy Polska potransformacyjna na mapie świata Długie trwanie: od I do III Reczpospolitej Szanse i zagrożenia rozwojowe: demografia i rynek pracy, produktywność Szanse i zagrożenia rozwojowe: pułapka średniego dochodu, sekularne spowolnienie, nowa era nierówności Scenariusze na przyszłe ćwierćwiecze: Model pesymistyczny: wariant argentynski Model realistyczny: wariant hiszpanski Model aspiracyjny: wartant irlandzki i wariant południowo- koreański

Polska na mapie świata: efekty transformacji Pełna i kompleksowa ocena transformacji musi byc przeprowadzona na trzech poziomach: Poziomu ulicy – zmian dostrzegalnych w codziennym doświadczeniu „gołym okiem”, a więc sposobu w jaki robimy zakupy, co jemy i pijemy, jak sie ubieramy, jak wypoczywamy, gdzie pracujemy, jak mieszkamy. Poziomu procesów ekonomicznych – istnieje cała gama wskażników pokazujacych zmiany, od najprostrzych takich jak PKB, do wskazników złożoności systemu gospodarczego. Poziomu procesów społecznych – zmian kapitału społecznego, wyposażenia społeczeństwa w normy sprzyjające nowoczesnej, globalnie konkurencyjnej gospodarki.

Poziom zaufania a tempo wzrostu PKB w Polsce

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej Teza długiego trwania: Motywacje ludzi nie zmieniają się aż tak bardzo Praktyczna wiedza jest wynikiem uczenia Kultura (ogląd świata) zmienia sie powoli Pułapki: ahistoryczosc liczb, Grunwald 25 tysięcy po każdej stronie, Stalingrad 1 million ludzi po każdej stronie, Punktu wyjścia: historyczne różnice PKB - rożnice w kaloriach i w samochodach pojęć (naród – we the people, chlopi pańszczyzniani)

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej nieciąglości historyczne W ostatnich stu latach, Polska musiała poradzić sobie z trzema nieciągłościami: zcalenia organizmu państwowego i gospodarczego po I wojnie swiatowej; odbudowy po II wojnie, przejścia od zbankrutowanej gospodarki socjalistycznej do gospodarki rynkowej w latach 90-tych.

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej czwarta nieciągłość Polska stoi obecnie przed wyzwaniem czwartej nieciągłości: przejścia do gospodarki post-transformacyjnej do globalnie wysoce konkurencyjnych post-industrialnych gospodarek rozwiniętych. Inne wyzwania niż poprzednich trzech nieciągłości: poprzednie wyzwanie egzystencjalne; obecne wyzwanie będzie słabo odczuwalne przez nastepne kilkanaście lat (syndrom ugotowanej żaby) pierwszy raz synchroniczne z Zachodem Jedną z głównych przyczyn czwartej nieciągłości są rozbudzone aspiracje, szczególnie mlodego pokolenia, co do osiągnięcia poziomu życia znanego z krajów Zachodu. Są to aspiracje historycznie nowe

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej pułapka 60%

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej Interesuje nas w jaki sposób Polska znalazła sie w pułapce 60% PKB krajów Zachodu oraz możliwości przezwyciężenia tej pułapki w przyszłości Celem poniższej analizy nie jest ocena zaniechań i słuszności decyzji podejmowanych przez naszych przodków; byloby bowiem metodoligicznie nieuczciwe zakladać ich mozliwość przewidywania konswkwencji działan w perspektyywie dlugiego historycznego trwania dziesiątek i setek lat.

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej Wzloty i upadki gospodarcze od I do III Rzeczpospolitej są dobrym przykładem „alchemii rozwoju” generalnie będącej efektem splotu działania trzech systemów: systemu społecznego (historii makroskali) funkcjonowania podmiotów (historii mikroskali) otoczenia miedzynarodowego (geopolityki) W dodatku nie można wykluczać losowych zjawisk jednorazowych, takich jak epidemie, wojny, klęski ekologiczne

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej początki Polityka Piastów umieściła nas w obrębie cywilizacji rzymsko- katolickiej, w XI – XIV wieku, mimo, że młodsi historią państwowoci i ubożsi niż najbogatsi na Zachodzie to prowadziliśmy się jak państwa Zachodu (tradycja rzymska) Procesy tworzenia osadnictwa i masowych migracji, oraz dominacji prawa magdeburskiego pokazują europejski globalizm średniowiecza Przez długi okres po obu stronach Łaby procesom tym towarzyszł rozwój osobistej wolności oraz preferowanie pieniądza jako formy kompensaty za prawo używania ziemi. Odrobek, obowiazek pracy/pańszczyznę liczono w dniach w okresie roku.

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej Poczatek rozejscia Zachodu i Wschodu Europy Druga połowa wieku XV to okres pierwszych odkryć geograficznych. Świat z perspektywy Zachodniego Europejczyka uległ gwałtownemu powiększeniu a tempo zmian przyśpieszeniu. Jednym przypadła ryzykowna rola odkrywcy i łupieżcy, co wymagało nowych koncepcji finasowania wielkich podróży, inni zaś zajęli się zaspakajaniem popytu Zachodu wynikającym z tych wielkich zmian społecznych. Polsce przypadła rola producenta żywności. Od tej pory nierówności w rozwoju państw europejskich się powiększały

Gospodarka folwarczna działania czynników zewnętrznych; systematycznego pogarszania sie terms of trade z krajami Zachodu, jak równiesz wyniszczających wojen XVII wieku; sprawności organizacyjnej folwarku - produkcji opartej na przymusie raczej niż bodźcach ekonomicznych (kwestia poddaństwa); motywacji właścicieli folwarków, ich swoistej „filozofii życia” oraz sposobu jej realizacji.

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej Przyczyny rozejścia Napływ srebra i złota z hiszpańskich i portugalskich posiadłości amerykańskich doprowadził do inflacji. Ceny na żywnośc wzrosły poważnie. Skorzystała z tego Polska szlachta odpowiadając na tą okazję tworzeniem folwarków czyli towarowych gospodarstw rolnych. Konieczną pracę dla sukcesu ekonomicznego folwarków dostarczyli chłopi. Żywnośc była droższa niż towary przemysłowe, importowano luksus z Zachodu. „Dutch disease” Złotego Okresu

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej Rozejście Instytucjonalne Zachód - Wschód Na Zachodzie: Nowe rozwiązania prawne (nowoczesne prawa, w tym prawa własności) Nowe instytucje publiczne Rozwoj miast Expansja geograficzna Uwłaszczenie chłopów i przekształcenie wszystkich rodzajów renty w rentę pieniężną

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej Rozejście Instytucjonalne Zachód - Wschód Na Wschodzie: Wyniszczające wojny Upadek miast Oligarchizacja magnacka Folwark

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej upadek Regres gospodarczy I Rzeczpospolitej można rozpatrywać jako przpadek „usypiania” społeczeństwa politycznego w obliczu naddciągających wyzwań. Właściciele ziemscy cieszyli sie zamożnością wynikającą z dochodów Spichlerza Europy, dobrego samopoczucie byo podparte sukcesami militarnymi. Kryzys – paradoksalnie - miał swoje przyczyny również w ukształtowaniu sie wielu oryginalnych roziązań ustrojowych ale nie zsynchronizowanych z ewolucją państw Zachodu. Kierunki ewolucji systemu instytucjonalnego w Polsce oddalały nas od rozwiązań potrzebnych w okresie nadchodzacej industrializacji.

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej paradoks rozbiorów Okres rozbiorów wyzwolił więcej sił rozwojowych w gospodarce niż okres poprzedni, szczególnie w drugiej połowie XIX wieku. PKB slabnie w stosunku do najbardziej dynamicznych krajów jak Anglia, Francja czy Niemcy ale poprawia sie w relacji do Włoch, Holandii, Hiszpanii i Portugalii. Pomiędzy 1860 a 1913 dochód narodowy na głowę na terytorium dawnej Rzeczpospolitej ale bez województw wschodnich podwoił się. Poziom techniczny przemysłu: gornictwo nie ustepowało zawansowaniem Nadrenii-westfalii zas Lódź z przemyslem włókienniczym nie ustępowała poziomem fabrykom w Manchester. Rzeczpospolita była ciagle zacofanym terenem rolniczym. W roku 1919 w ronictwie pracowało średnio 65% ludzi. Dla porównania w tym okresie bylo to 15% w Angli i 36% w Niemczech.

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej zróżnicowanie regionalne Prusy: Stopniowe odchodzenie od zależności chłopów Likwidacja poddaństwa chłopów (1807) Likwidacja pańszczyzny Ograniczone uwłaszczenie za odszkodowaniem i możliwość nabywania ziemi Austria: Reforma pod wpływem wydarzeń 1846-1848 Likwidacja pańszczyzny i uwłaszczenie chłopów Prawo spadkowe prowadzące do podziału gospodarstw Królestwo Kongresowe: Chłopi uzyskali na własność użytkowaną ziemię oraz zniesiono pańszczyznę po Powstaniu Styczniowym

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej II RP II RP cechował rozwój podlegający silnym cyklom koniunkturalnym, w znacznym stopniu egzogennym, ale w dużym stopniu wynikającycm z prowadzonej polityki gospodarczej. Dobra polityka przemysłowa, zła makroekonomiczna/walutowa choc dobrze zaczęta przez Grabskiego (1923). Fatalne przywiązanie do mocnej złotówki Struktura społeczno-zawodowa i dochód na jednego mieszkańca plasowały Polskę na poziomie Węgier, Rumunii, Hiszpanii i Portugalii i powrócił do historycznego poziomu 60% PKB krajów Zachodu.

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej PRL W PRL najwyższy wskaźnik relacji PKB Polski i zachodniej Europy uzyskaliśmy w 1950 roku: gwałtowny spadek populacji Polski w wyniku wojny, przesunięciem kraju na zachód, intensywny okres powojennej odbudowy relatywnie niskka produktywnosci gospodarek krajów Zachodu w wyniku zniszczeń wojennych. Juz we wczesnych latach 50-tych wskażnik ten uległ znacznemu pogorszeniu: przyśpeszenia rozwoju Zachodu korzystajcego z planu Marshalla wyhamowaniu impetu odbudowy Polskiej gospodarki przy jednoczesnej realizacji ideologicznie wyznaczonych kierunków dalszego rozwoju nie zważających na produktywność inwestycji. W efekcie złej struktury gospodarki oraz niskiej produktywności, w koncowych latach PRL Polski PKB per capita spadł do poziomu 34% PKB per capita Zachodu

Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej Model: centrum/peryferje Państwa dzielą się na państwa centralne (mocarstwa) i peryferyjne Potencjał geopolityczny, w tym gospodarczy. Adekwatność systemu politycznego. Kwalifikacje elit i ich strategia Instytucje

Nie zawsze adekwatne reakcje na uwarunkowania zewnętrzne Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej Polska jako kraj peryferyjny Polska miała ograniczone pole autonomicznego rozwoju i strategii adaptacyjnej Nie zawsze adekwatne reakcje na uwarunkowania zewnętrzne zwrot ku Zachodowi budowanie potencjału własnego umiejętności „wykorzystania okazji” Zła polityka gospodarcza