zarządzanie stresem w pracy

zarządzanie stresem w pracy Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy to wynik dobrych stosunków między pracownikami, opartych na wzajemnym zaufaniu i wsparciu. Tworzenie zdrowego i bezpiecznego miejsca pracy wymaga współdziałania pracodawców i pracowników podczas systematycznego rozpoznawania i eliminowania zagrożeń BHP 17.09.2005r.

zarządzanie stresem w pracy Stres w miejscu pracy jest wynikiem interakcji osoby i środowiska pracy. Dla człowieka oznacza poczucie, iż nie jest on w stanie poradzić sobie z wymaganiami stawianymi przez pracę. Towarzyszy mu przeżywanie wielu negatywnych emocji. BHP 17.09.2005r.

Co to jest stres? Określenie zapożyczone z terminologii związanej z badaniami wytrzymałości materiałów, określa stan napięcia, jakie występuje w elemencie konstrukcyjnym pod wpływem działania sił. BHP 17.09.2005r.

Stresory Stresory- to wydarzenia lub okoliczności, które wywołują u jednostki poczucie, że fizyczne lub psychiczne wymagania przerastają jej możliwości poradzenia sobie w danej sytuacji . BHP 17.09.2005r.

Można wyróżnić kilka typów stresorów stresory będące częścią wykonywanej pracy, np. różnego rodzaju napięcia związane z pracą policjanta, pracą zmianową, pracą, w której może wystąpić przemoc czy sytuacje wywołujące silną, negatywną reakcję emocjonalną BHP 17.09.2005r.

• stresory powstające na skutek organizacji pracy Mogą to być czynniki fizyczne (zbyt wysoka temperatura, nadmierny hałas, zimno itp.) oraz fizjologiczne, powodujące zakłócenie równowagi w organizmie (praca zmianowa, nieodpowiedni czas na odpoczynek itp.) BHP 17.09.2005r.

stresory wynikające z nadmiernych wymagań np. nierealistycznie określanych terminów wykonania pracy BHP 17.09.2005r.

stresory związane z czynnikami podmiotowymi stan zdrowia, relacje z innymi ludźmi, umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach itp. BHP 17.09.2005r.

zarządzanie stresem w pracy Każdy człowiek charakteryzuje się właściwą sobie tolerancją i podatnością na stres, każdy ma „do dyspozycji” inny zasób możliwości radzenia sobie ze stresem. Sam bodziec być może dobry lub zły dla dwu różnych osób, lub dla tej samej osoby w różnych warunkach. BHP 17.09.2005r.

zarządzanie stresem w pracy Stres jest odczuciem subiektywnym i wymaga indywidualnego podejścia BHP 17.09.2005r.

zarządzanie stresem w pracy Stres występuje wówczas, gdy nie ma równowagi między tym, co ludzie myślą, że są zdolni osiągnąć, a tym czego się od niż żąda. Stres odczuwamy również, kiedy inni nie spełnią naszych oczekiwań, kiedy życie nie daje nam tego, czego się spodziewamy, co uważamy ,że się nam należy. BHP 17.09.2005r.

zarządzanie stresem w pracy Kiedy nie jesteśmy w stanie osiągnąć celów, które sobie wytyczyliśmy. BHP 17.09.2005r.

zarządzanie stresem w pracy Wielkość tych zasobów zależy od wielu czynników indywidualnych, a także takich jak: poziom wsparcia, które jednostka otrzymuje w relacjach osobistych oraz w relacjach w pracy poziom wymagań stawianych w pracy stan zdrowia stopień postrzegania pracy jako interesującej oraz mającej sens BHP 17.09.2005r.

zarządzanie stresem w pracy Przedłużający się nadmierny stres zmniejsza efektywność działań jednostki. Jego skutkiem jest poczucie braku możliwości poradzenia sobie, pojawiające się nawet w sytuacjach postrzeganych wcześniej jako łatwe. Negatywne konsekwencje dotykają zarówno jednostkę, jak i przedsiębiorstwo. BHP 17.09.2005r.

zarządzanie stresem w pracy zmęczenie spowodowane stresem, może prowadzić do: bezpośrednich problemów z bezpieczeństwem (np. „Byłem tak zestresowany, że nie zauważyłem świateł ostrzegawczych”) długoterminowych problemów ze zdrowiem, np. depresji, wypalenia, problemów kardiologicznych czy zachowań autodestrukcyjnych (np. nadużywania alkoholu) BHP 17.09.2005r.

zarządzanie stresem w pracy W przedsiębiorstwie, w którym występuje znaczny stres, można zaobserwować: niskie morale wśród pracowników wysoką absencję i fluktuację złe stosunki między pracownikami złą jakość wykonywanej pracy i niską produktywność BHP 17.09.2005r.

zarządzanie stresem w pracy • wysokie (lub rosnące) wskaźniki wypadkowe i chorobowe • wysoką (lub rosnącą) liczbę skarg składanych przez klientów, utratę klientów na rzecz konkurencji • rosnącą liczbę skarg składanych przez pracowników do różnych instytucji (np. związków zawodowych) • rosnącą liczbę pracowników twierdzących, że są pod wpływem stresu BHP 17.09.2005r.

Przykłady złej organizacji pracy, które wywołują niepotrzebny stres A Przykłady złej organizacji pracy, które wywołują niepotrzebny stres A. Organizacja pracy Właściwości pracy Warunki przyczyniające się do występowania stresu Kultura organizacji 1.Sztywne procedury pracy, np. pracownicy nie mogą proponować własnych rozwiązań codziennych problemów, z którymi spotykają się w pracy 2. Zła komunikacja w miejscu pracy 3.Niewspierająca kultura pracy, np. kłopoty i prośby pracowników są oddalane bez rozważenia ich zasadności Role w organizacji 1.Niejasność roli; niejasność, jak powinno być wykonane zadanie 2.Konflikt roli wynikający z mało precyzyjnych lub sprzecznych wymagań stawianych pracownikowi 3.Nadmierna odpowiedzialność za innych ludzi BHP 17.09.2005r.

Stosunki międzyludzkie w pracy Rozwój pracownika (kariera ) ● Małe szanse rozwoju zawodowego ● Pozycja nieadekwatna do kwalifikacji i możliwości pracownika ● Brak nagród, takich jak awans, okazywanie szacunku, uznania Wpływ na decyzje Mała możliwość partycypowania w podejmowaniu decyzji ● Brak wpływu na tempo i planowanie pracy Stosunki międzyludzkie w pracy ● Fizyczna izolacja ● Brak formalnego systemu partycypacji pracowników ● Złe stosunki z przełożonymi i współpracownikami ● Konflikty interpersonalne i przemoc w pracy ● Brak wsparcia społecznego w pracy BHP 17.09.2005r.

● Sprzeczne wymagania stawiane przez pracę i życie domowe Życie pozazawodowe ● Sprzeczne wymagania stawiane przez pracę i życie domowe ● Problem z „podwójną” karierą, np. praca w dwóch miejscach BHP 17.09.2005r.

● Brak różnorodności wykonywanych zadań Przykłady złej organizacji pracy, które wywołują niepotrzebny stres B. Treść pracy Właściwości pracy Warunki, które mogą być stresujące dla pracownika Cechy zadania ● Brak różnorodności wykonywanych zadań ● Praca zbyt łatwa w stosunku do posiadanych umiejętności ● Krótkie, niezwiązane ze sobą cykle pracy lub praca nużąca Obciążenie pracą lub niewłaściwe tempo pracy ● Brak wpływu na tempo pracy ● Zbyt dużo lub zbyt mało pracy ● Wysokie tempo pracy lub presja czasu BHP 17.09.2005r.

● Nieelastyczny czas pracy ● Nieplanowany, zbyt długi czas pracy lub Rozkład zajęć ● Zakłócenia procesów biologicznych pracownika spowodowane pracą zmianową, szczególnie, jeśli jest ona źle zorganizowana ● Nieelastyczny czas pracy ● Nieplanowany, zbyt długi czas pracy lub praca pozbawiona kontaktów społecznych Charakter pracy ● Praca trudna lub szczególnie niebezpieczna ● Praca uniemożliwiająca swobodną komunikację między pracownikami BHP 17.09.2005r.

w niektórych działach medycyny, w policji) Niektóre rodzaje pracy mogą być szczególnie uciążliwe z samej swojej natury, na przykład: • praca wzbudzająca uczucie odrazy lub wyczerpująca emocjonalnie (np. z dziećmi wykorzystywanymi seksualnie, w niektórych działach medycyny, w policji) • praca wymagająca długich okresów koncentracji (np. urzędników sądowych) • praca związana z poważnymi konsekwencjami popełnionych błędów (np. pielęgniarek, kontrolerów ruchu lotniczego) • praca niebezpieczna (np. w górnictwie, leśnictwie, przemyśle wydobywczym). BHP 17.09.2005r.

Pożądana właściwość pracy Zadania dla pracodawcy Zadania dla pracownika Współpraca na stanowisku pracy Upewnij się, że pracownicy mają możliwość angażowania się w ochronę zdrowia i bezpieczeństwa pracy oraz w rozwiązywanie innych problemów z tym związanych. Współpracuj z pracodawcą i współpracownikami. Właściwe wynagrodzenie Informuj pracowników, jaki jest ich wkład w działalność organizacji, doceniaj dobrze wykonaną pracę oraz wysuwane przez pracowników sugestie Pielęgnuj swoje umiejętności i wiedzę, rozwijaj realistyczne poczucie własnej wartości, doceniaj zalety innych. Wspierające miejsce pracy Ustalaj realistyczne poziomy wydajności: pomagaj innym w trudnych sytuacjach; doceniaj umiejętności i wiedzę innych. BHP 17.09.2005r.

Właściwe zarządzanie zmianą Bądź świadomy tego, że zmiana może stanowić zagrożenie albo męczyć, może także wpływać na morale, korzystaj ze skutecznych strategii komunikacji i konsultacji w czasie wprowadzania zmian. Przyjmij, że zmiana jest nieunikniona i konieczna, bierz udział w ustaleniach mających na celu pomoc we wprowadzaniu zmian. Rozwój osobisty Stwarzaj możliwości dobrej pracy i doskonalenia się, wybieraj odpowiednie osoby do określonych zadań, dostarczaj możliwości rozwoju Pielęgnuj umiejętności oraz wiedzę zawodową na określonym poziomie, bierz czynny udział w realizowaniu celów organizacji, bądź skłonny akceptować zmianę i porażki, które są nieuniknione w rozwoju zawodowym. Hierarchia w pracy Nie pozwól, aby hierarchia zdominowała miejsce pracy. Nie bierz udziału w „grach” związanych z pozycją, weź odpowiedzialność za twoje osobiste zadania, podejmuj BHP 17.09.2005r.