Dlaczego warto przyjechać do Ciechocinka „Po zdrowie i wiedzę do Ciechocinka” Projekt edukacyjny

WSTĘP Ciechocinek to najpopularniejsze z uzdrowisk Polski nizinnej. Uzdrowisko bywa też nazywane chlubnie „perłą uzdrowisk polskich”. Ciechocinek zasłynął w kraju i na świecie dzięki źródłom solankowym, które tu odkryto. Gdy w 1824 r. rozpoczęto budowę tężni, głównym celem inwestycji było pozyskanie soli. Dzisiaj ciechocińskie solanki służą głównie leczeniu chorób układu oddechowego, nerwowego, krążenia i reumatycznych. Niewątpliwie obecność słonych źródeł wpływa na atrakcyjność miasta. Proces stężania soli odbywający się w pierwszej fazie w fontannie „Grzybek”, a później w tężniach tworzy specyficzny, leczniczy mikroklimat.

PARK ZDROJOWY Tężnie solankowe Warzelnia soli Muszla Koncertowa Jaś i Małgosia/fontanna Tężnie solankowe Muszla Koncertowa Pomnik Romualda Traugutta Fontanna Grzybek Teatr Letni Kościół św. Apostołów Piotra i Pawła Cerkiew prawosławna Łazienki Dworek Prezydencki Dywany Kwiatowe

DWOREK PREZYDENCKI Dworek Prezydenta RP w Ciechocinku zbudowany został w I połowie lat 30-tych XX wieku. Inspiracją do jego budowy był letni pobyt w uzdrowisku Prezydenta II Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego. Uczestniczył on wówczas w otwarciu kąpieliska termalno-solankowego w Parku Zdrowia. Miejscowe władze, na czele z Państwowym Zakładem Zdrojowym - licząc na dalsze wizyty dostojnego gościa - postanowiły wznieść w bezpośrednim sąsiedztwie parku sosnowego, u zbiegu dzisiejszych ulic Leśnej i Wojska Polskiego, niewielki dworek. Prezydent Ignacy Mościcki najprawdopodobniej nie przyjechał już do Ciechocinka, dworek do końca lat 30-tych gościł jednak wysokich urzędników państwowych. W 1934 roku jedną noc spędził w nim Marszałek Józef Piłsudski. Po zakończeniu wojny dworek na powrót znalazł się w gestii Kancelarii Prezydenta, a następnie - Kancelarii Rady Państwa. W 1956 roku przekazany został uzdrowisku, które przeznaczyło go na siedzibę dla Ośrodka Badawczo-Naukowego Kliniki Laryngologicznej Akademii Medycznej w Warszawie. Wykorzystywany był jednak sporadycznie. W 1967 roku dworek został przejęty przez Wojewódzką Radę Narodową w Bydgoszczy, a po zmianie podziału administracyjnego kraju w 1975 - przez Wojewódzką Radę Narodową we Włocławku. Pełnił funkcję domu gościnnego. Na początku lat 80-tych przekazany został władzom miasta Ciechocinka i zamieniony na przedszkole. W 2001 roku przedszkole przeniosło się do nowego budynku. W tym samym roku Rada Miasta Ciechocinka zwróciła się do Prezydenta RP z propozycją przywrócenia dworkowi historycznej roli. Staraniem Kancelarii Prezydenta RP w 2002 roku rozpoczęto gruntowne prace remontowe. Odrestaurowany Dworek Prezydenta RP został otwarty 2 maja 2003 roku. Pełni funkcję Ośrodka informacyjno-edukacyjnego. Jest udostępniany do zwiedzania. W Dworku znajduje się ekspozycja poświęcona historycznemu gospodarzowi obiektu - Prezydentowi II RP Ignacemu Mościckiemu oraz historii Dworku.

DWOREK PREZYDENCKI

DYWANY KWIATOWE Autorem i realizatorem koncepcji dywanów kwiatowych był, podobnie jak kwiatowego zegara, Zygmunt Hellwig. Teren wzdłuż ul. Nieszawskiej przed dawnymi Łazienkami III obsadzony jest na całej długości różnobarwnymi kwiatami, co jest piękną atrakcją turystyczną miasta. Układ i kompozycja dywanów zmieniana jest co roku. Na obsadzenie dywanu zużywa się ok. 120 tys. sadzonek roślin. Jego obwódkę stanowią krzewy żywotnika kulistego.

DYWAN KWIATOWY

FONTANNA „JAŚ I MAŁGOSIA” Fontanna Jasia i Małgosi jest jednym z miejsc, które na stałe wpisały się w ciechociński pejzaż. Gipsowe figurki dzieci chroniących się przed deszczem pod kolorowym parasolem są głównym elementem fontanny stojącej na centralnej, obsadzonej lipami krymskimi alei Parku Zdrojowego. Odwiedzający Ciechocinek turyści chętnie fotografują się w "towarzystwie” bajkowych postaci - Jasia i Małgosi.

„JAŚ I MAŁGOSIA”

ŁAZIENKI Zakład Przyrodoleczniczy nr 2 to jeden z najpiękniejszych ciechocińskich budynków, zbudowany w latach 1833-1838 w stylu eklektyzmu. Budynek ten zwany później Łazienkami II lub Skarbowymi uznano od początku za zbyt ciasny, działał do 1910 r., kiedy to stare łazienki rozebrano. Obecny budynek Łazienki nr 2 mieści się na rogu ul. B. Raczyńskich (dawna Dębowa). Został wybudowany w latach 1910-1912. Zaprojektował go architekt Waldemar Fedders, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu Budynek zaprojektowano w stylu romańskim. Wzniesiony został na rzucie prostokąta. Czterospadowe dachy pokryto dachówką. Na parterze Łazienki posiadały kabiny na kąpiele borowinowe, błotne z 24 emaliowanymi wannami. Błotne kąpiele urządzone zostały na wzór rosyjski z oddzielnymi kabinami do odpoczynku. Na piętrze odbywały się kąpiele solankowe ,znajdowało się tam 60 wanien. W prawym skrzydle Łazienek znajdowała się łaźnia parowa. W 1928 r. dokonano przebudowy lewego skrzydła budynku, poddasze zostało wyposażone w lukarny i umieszczono tam pokoje dla kuracjuszy. Od południa podniesiono dach i doświetlono korytarz oknami. W 1959-63 zmieniono wystrój głównego przebudowano holl, od strony podwórza dobudowano dwa nowe ciągi w celu poprawienia funkcjonowania zabiegów borowinowych. Obiekt został wpisany do rejestru zabytków 59/496/A decyzją Wojewódzkiego konserwatora Zabytków w Bydgoszczy z dnia 23.11.1964r.

ŁAZIENKI

PARK ZDROJOWY Park Zdrojowy w Ciechocinku jest to największy (19 ha) z czterech parków Ciechocinka utworzony w latach 1872-1875 według projektu Hipolita Cybulskiego w modyfikacji i udoskonaleniu Franciszka Szaniora. Park posiada bardzo interesujący starodrzew. Znajdują się tu klony, dęby, lipy i świerki. Możemy spotkać tu również, miłorząb dwuklapowy, iglicznię pospolita i tulipanowiec amerykański. W Parku Zdrojowym znajduje się jeden pomnik przyrody: dąb szypułkowy o wysokości 22 m. i obwodzie 390 cm. Obecnie jest to jedno z ulubionych miejsc spacerowych przebywających tu kuracjuszy.

PARK ZDROJOWY

POMNIK ROMUALDA TRAUGUTTA Pomnik poświęcony Romualdowi Trauguttowi odsłonięto w Ciechocinku 18 sierpnia 1929 roku. Pierwotnie na kamiennym cokole wyrzeźbione było popiersie Traugutta, jego imię, nazwisko, data urodzin i śmierci (1826-1864), zaś na górze pomnika mieściła się figura orła. Podczas II wojny światowej pomnik został zniszczony. Odbudowano go po wyzwoleniu - obecnie pomnik nie posiada już popiersia, natomiast na białej, wysokiej kolumnie znajduje się orzeł powstańczy.

POMNIK ROMUALDA TRAUGUTTA

TEATR LETNI Teatr Letni w Ciechocinku powstał w 1891 roku według projektu architekta Schimmelfenniga. Zbudowany był w rekordowo krótkim czasie, bo jego budowę rozpoczęto (na zlecenie uzdrowiska) w 1890 roku. Jest to budynek drewniany, na 240 miejsc z sześcioma lożami. W roku 1901 rozbudowano scenę z cegły, widownię uzupełniono balkonem i dwiema lożami. Warszawskie teatry rządowe przekazały teatrowi ciechocińskiemu zapasy używanych dekoracji i foteli. W ciągu swojej historii teatr przyciągał liczne rzesze znanych artystów scen polskich. Wystawiano tu głównie opery, operetki i komedie, ale również można było obejrzeć "Wesele" Wyspiańskiego, "Upiory" Ibsena i "Ojca" Strindberga. Zabytkowy, secesyjny gmach teatru jest jednym z trzech tego typu drewnianych obiektów w Europie. Pięknie odrestaurowany dużym nakładem sił i środków od 1998 roku znowu zaprasza w swoje progi.

TEATR LETNI

TĘŻNIE Tężnie w Ciechocinku to zespół trzech tężni solankowych, wzniesionych w XIX wieku we wspomnianym uzdrowisku. Jest to największa tego typu drewniana konstrukcja w Europie Zaprojektowane zostały przez Jakuba Graffa profesora Akademii Górniczej w Kielcach. Źródła solanki zostały odkryte tu jeszcze w drugiej połowie XVIII wieku, chociaż niektóre źródła historyczne podają, że miejscowa ludność trudniła się wydobyciem i warzeniem soli już w XIII wieku. Tężnia numer I o długości 648 metrów, pojemności 5000-5800 m3 i tężnia numer II o długości 719 metrów, pojemności ok. 6000-6300 m3 zbudowane zostały w latach 1824-1828, tężnia numer III o długości 333 metrów, pojemności ok. 2900 m3 powstała w 1859. Podstawę tężni stanowią wbite w ziemię dębowe pale w liczbie około 7000, na których umieszczono świerkowo-sosnową konstrukcję wypełnioną tarniną, po której spływa solanka. Ustawione w kształcie podkowy o łącznej długości 1741,5 metrów i każda o wysokości 15,8 metrów. Solanka pompowana jest ze źródła nr 11 (tzw. fontanna Grzybek) i wtłaczana na szczyt tężni do specjalnych korytek. Dalej solanka przesącza się po ścianach tężni po tarninie i pod wpływem wiatru i słońca paruje, tworząc mikroklimat obfitujący w jod, dzięki czemu powstało tu naturalne, lecznicze inhalatorium.

TĘŻNIA I

WARZELNIA SOLI W warzelni soli solanka w naczyniach zwanych panwiami jest zamieniana na najlepszej jakości sól jadalną, zwaną warzonką. Dzięki otwarciu w XIX-wiecznym budynku warzelni muzeum, każdy może zobaczyć proces warzenia. Na oczach zwiedzających pracownicy wydobywają z panwi ociekające wodą białe kryształki. W jednej ze skrzyń stojących w hali warzelni gromadzone są płytki osadu dennego powstającego w zbiornikach. To mieszanina soli i gipsu zwana omokiem. Płytkę omoku można stąd wziąć na pamiątkę. Po rozkruszeniu będzie wspaniałym dodatkiem do domowych kąpieli zdrowotnych. W części hali zorganizowano wystawę aparatów do gimnastyki leczniczej pochodzących z początku XX w. Pomysłodawcami prezentowanych konstrukcji byli szwedzcy prekursorzy zabiegów rehabilitacyjnych - Henrik Ling i Wilhelm Zander. Sprzęty do ćwiczeń warto zobaczyć. Służyły niegdyś leczeniu kuracjuszy ciechocińskich sanatoriów. Zebrano je w jednym pomieszczeniu na wzór współczesnych fitness - klubów i stanowią atrakcję turystyczną

WARZELNIA SOLI

ZABYTKOWY DWORZEC KOLEJOWY Budowę nasypu pod torowisko łączące Ciechocinek z Aleksandrowem rozpoczęto w październiku 1867 roku. Przy budowie pracowało wojsko, które ignorując inżynierskie wskazówki popełniło wiele błędów. Zasypane zostały m. in. poprzeczne rowy służące do odwadniania okolicznych pół. Na konsekwencje nie trzeba było długo czekać. Już 16 dni po oficjalnym otwarciu linii, które miało miejsce w lipcu 1967 roku, deszcz i wezbrana woda w Wiśle doprowadziły do powodzi. Aby opanować sytuację dyrekcja kolei postanowiła zrobić w nasypie dużą wyrwę. Później, w miejscach zasypanych rowów zrobiono otwory i zbudowano mostki. W 1870 roku wzniesiono pierwszy, szachulcowy budynek dworca, a w 1895 roku linię przedłużono do warzelni soli, aby ułatwić transport pozyskiwanej tam soli. Kilka lat później, w związku z rosnącą liczbą kuracjuszy korzystających z kolei żelaznej, postanowiono rozbudować dworzec. Nowy budynek wzniesiony został w latach 1901-1902 według projektu Cz. Domańskiego. W latach 90. XX wieku zdemontowano tory prowadzące do warzelni soli, a zaniedbane budynki dworcowe już od wielu lat nie zachęcają do wizyty w tym uzdrowisku.

DWORZEC PKP

ZEGAR KWIATOWY Każdy turysta przybywający do Ciechocinka musi mieć zdjęcie przy zegarze kwiatowym, jednej z atrakcji turystycznych Ciechocinka. Kwietnik w kształcie tarczy zegara powstał w 1934 r. i zdecydowanie warto go zobaczyć. Jego autorem i realizatorem był Zygmunt Hellwig. Mechanizm zegara, doskonale działający do dziś, zaprojektował inżynier J. Hibner. Corocznie wszystkie elementy tarczy są wysadzane kilkunastoma tysiącami różnorodnych kwiatów.

ZEGAR KWIATOWY

Pijalnia Wód Mineralnych (tzw. "Kursaal") umieszczona w Parku Zdrojowym, powstała w latach 1880 - 1881 w formie krytej galerii spacerowej wg projektu Edwarda Cichockiego. Zbudowana z drewna, w stylu "szwajcarskim", do dziś zachwyca swą elewacją, zdobioną drewnianą ażurową koronką. W okresie międzywojennym przebudowana, obecnie mieści także salę koncertową i kawiarnię "Bristol". Pijalnia Wód Mineralnych należy do najstarszych obiektów w Ciechocinku.

PIJALNIA WÓD MINERALNYCH

Cerkiew św. Michała Archanioła Zabytkowa prawosławna cerkiew polowa mieszcząca się przy ulicy Wojska Polskiego. Świątynia została wybudowana w 1894 przez górali kaukaskich w stylu zauralskim. Jest to jedyny przykład tego stylu w Europie. Posiada jedną większą kopułę oraz drugą mniejszą. Wewnątrz znajduje się współczesny ikonostas. Ściany wykonane są z bali położonych na siebie bez użycia gwoździ. Na tylnej wewnętrznej ścianie znajduje się napis w języku cerkiewnosłowiańskim "S nami Bóg”".

CERKIEW PRAWOSŁAWNA

Sanatorium Markiewicz Cały obiekt przystosowany dla dzieci niepełnosprawnych, położony jest w sąsiedztwie tężni solankowych. Na miejscu stołówka, nowoczesna baza zabiegowa, basen solankowy. Kompleks sanatoryjny to również szkoła podstawowa oraz gimnazjum. Typy wykonywanych zabiegów: zabiegi kinezyterapeutyczne, borowinowe, fizykoterapeutyczne,masaże, inhalacje, parafina, kąpiele w wannach i basenie. Zakwaterowanie: pokoje 2,3,4,5-osobowe.Mali Pacjenci są tu otoczeni oprócz opieki medycznej szczególną troską wychowawców i pedagogów, a lokalizacja Szpitala w sąsiedztwie tężni solankowych, w otoczeniu zielonych terenów jest wymarzonym miejscem na kurację dla dzieci i młodzieży.