Ustawa o gospodarce nieruchomościami Podstawowe regulacje
Zakres regulacji ustawy o gospodarce nieruchomościami Ustawa określa zasady: Gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego Podziału nieruchomości Scalania i podziału nieruchomości Wywłaszczenia nieruchomości i zwrotu wywłaszczonych nieruchomości Wyceny nieruchomości Działalności zawodowej, której przedmiotem jest gospodarowanie nieruchomościami
Co to są zasoby nieruchomości? Ustawa wprowadziła i zdefiniowała pojęcie zasobów nieruchomości, wyróżniając: zasób nieruchomości Skarbu Państwa gminne zasoby nieruchomości powiatowe zasoby nieruchomości wojewódzkie zasoby nieruchomości
Jakie nieruchomości wchodzą w skład zasobów publicznych? W skład wymienionych zasobów wchodzą te nieruchomości w stosunku do których odpowiedniemu podmiotowi (SP, JST) przysługuje prawo własności bądź prawo użytkowania wieczystego, a nie zostały te nieruchomości oddane w użytkowanie wieczyste innym podmiotom.
Na czym polega gospodarowania nieruchomościami publicznymi? Gospodarowanie nieruchomościami publicznymi (SP, JST) wg ustawy polega na: Ewidencjonowaniu nieruchomości zgodnie z katastrem nieruchomości Zapewnieniu wyceny tych nieruchomości Sporządzaniu planu wykorzystania zasobu Zabezpieczaniu nieruchomości przed uszkodzeniem lub zniszczeniem Naliczanie należności za nieruchomości udostępniane z zasobu oraz windykację tych należności Współpracy z innymi organami gospodarującymi nieruchomościami Zbywaniu oraz nabywaniu nieruchomości do zasobu Wydzierżawianiu, wynajmowaniu oraz użyczaniu nieruchomości wchodzących w skład zasobów Składaniu wniosków o założenie ksiąg wieczystych dla nieruchomości (W gminie) wyposażanie nieruchomości w niezbędne urządzenia infrastruktury technicznej
Sprzedaż i oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości publicznych Z zasady sprzedaż nieruchomości i oddanie w użytkowanie wieczyste dokonuje się w trybie przetargowym. W określonych przypadkach nieruchomości mogą być zbywane w trybie bezprzetargowym. Nieruchomości publiczne przeznaczone do sprzedaży, oddania w użytkowanie wieczyste, użytkowanie, najem lub dzierżawę są uwidocznione w wykazie nieruchomości , który zostaje podany do publicznej wiadomości.
Ustalenie ceny zbywanych nieruchomości publicznych Cenę nieruchomości ustala się na podstawie jej wartości. Cenę nieruchomości sprzedawanej w trybie bezprzetargowym jak również cenę wywoławczym sprzedawanym w pierwszym przetargu ustala się w wysokości nie niższej niż jej wartość. Od ceny nieruchomości można udzielić bonifikaty przy wskazanych w ustawie przypadkach.
Pierwszeństwo nabycia nieruchomości W określonych przez ustawę sytuacjach nabycie nieruchomości na zasadach pierwszeństwa może przysługiwać określonym osobom fizycznym i prawnym. Osoby, którym przysługuje pierwszeństwo nabycia nieruchomości aby z niego skorzystać muszą złożyć wniosek do gminy w terminie 21 dni (jest to okres wywieszenia wykazu zbywanych nieruchomości)
Oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste W umowie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste ustala się sposób i termin jej zagospodarowania, w tym termin zabudowy, zgodnie z celem, na który nieruchomość gruntowa została oddana w użytkowanie wieczyste.
Odpłatność za użytkowanie wieczyste Za użytkowanie wieczyste wnosi się opłaty pierwszą i roczne. Stawka procentowa pierwszej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego od 15% do 25% ceny nieruchomości gruntowej. Wysokość stawek procentowych opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego jest uzależniona od określonego w umowie celu, na jaki nieruchomość gruntowa została oddana i może wynosić: 0,3% ceny, 1% ceny, 2% ceny, 3% ceny. W razie niewywiązania się użytkownika wieczystego z terminu zagospodarowania nieruchomości może zostać ustalone dodatkowe opłaty roczne w wys. 10% wartości nieruchomości gruntowej.
Trwały zarząd Trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomościami przez jednostkę organizacyjną. Jednostka organizacyjna uzyskuje uprawnienia do: korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu jej działania, zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub remontu obiektu budowlanego na nieruchomości, zgodnie z przepisami Prawa budowlanego, za zgodą organu nadzorującego, oddania nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo użyczenie
Trwały zarząd Trwały zarząd ustanawia się na czas oznaczony lub nieoznaczony na wniosek jednostki organizacyjnej. W decyzji o ustanowieniu trwałego zarządu określa się m.in. cel, na jaki nieruchomość została oddana w trwały zarząd, termin zagospodarowania nieruchomości, cenę nieruchomości i opłatę z tytułu trwałego zarządu oraz czas na jaki trwały zarząd został ustanowiony.
Trwały zarząd Za nieruchomość oddaną w trwały zarząd pobiera się opłaty roczne. Opłaty z tytułu trwałego zarządu ustala się według stawki procentowej od ceny nieruchomości ustalanej jak przy sprzedaży bezprzetargowej (tj. nie niższej niż jej wartość). Wysokość stawek procentowych opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu jest uzależniona od celu, na jaki nieruchomość została oddana i wynosi: 0,1%, 0,3% oraz 1%.
Podziały nieruchomości Podziałem nieruchomości jest fizyczne wyodrębnienie części powierzchni ziemskiej, zwanej działką gruntu, która w wyniku podjętej w przyszłości czynności prawnej może stanowić samodzielną nieruchomość gruntową lub wejść w skład innej nieruchomości. W wyniku podziału nieruchomości następuje określenie położenia, obszaru i granic działek gruntu. Granice tych działek stają się granicami nieruchomości w chwili przeniesienia własności.
Podział nieruchomości – opłata adiacencka Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości wzrośnie jej wartość wójt, burmistrz albo prezydent miasta może ustalić w drodze decyzji opłatę adiacencką z tego tytułu, której wysokość nie może być większa niż 30% różnicy wartości nieruchomości.
Podziały nieruchomości Właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Takie podział dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu.
Scalenia i podziały nieruchomości Gmina dokonuje scalenia i podziału nieruchomości: obowiązkowo – jeżeli plan miejscowy obejmuje obszary wymagające przeprowadzenia scalenia nieruchomości i ich ponownego podziału w zależności od potrzeb- poza granicami obszarów określonych w planie miejscowym jako wymagające tych zabiegów na wniosek właścicieli lub użytkowników wieczystych posiadających 50% powierzchni gruntów objętych scaleniem i podziałem z urzędu, gdy na obszarze przewidzianym do scalenia i podziału gmina jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym ponad 50% powierzchni gruntów
Scalenie i podział nieruchomości Istotą instytucji scaleń i podziałów nieruchomości jest podjęcie przez organy gminy działań mających głównie na celu dostosowanie struktury własnościowej gruntów do ustaleń zawartych w planie miejscowym, w sytuacji gdy ustalenia te, w sposób istotny naruszają istniejącą w terenie strukturę własnościową gruntów. Jeżeli ze względu na przyjęte w planie miejscowym sposoby zagospodarowania i zabudowy terenu zachodzi potrzeba ukształtowania tego zagospodarowania i zabudowy w sposób w znacznym stopniu odmienny od istniejących w terenie granic nieruchomości, ustalenia tego planu jako prawa miejscowego mogą być zrealizowane jedynie wówczas, jeżeli granice tych nieruchomości zostaną dostosowane do ustaleń w tym planie.
Scalenie i podział nieruchomości Scalenie i podział nieruchomości ma miejsce tylko wówczas, jeżeli obejmuje swoim zasięgiem działki gruntu należące do wielu właścicieli. We wstępnym etapie postępowania działki gruntu różnych właścicieli scalone są w jedną działkę gruntu, a następnie dla poszczególnych właścicieli wydzielone są nowe działki gruntu, których parametry (szerokość frontów działek, powierzchnie, kąt położenia granic działek w stosunku do pasa drogowego) są zgodne z ustaleniami planu miejscowego. W wyniku tych czynności dochodzi często do radykalnego przekształcenia istniejącego dotychczas układu przestrzennego działek gruntu i ukształtowania nowego, zgodnego z ustaleniami planu miejscowego, układu tych działek.
Scalenie i podział nieruchomości – opłata adiacencka Osoby, które otrzymały nowe nieruchomości wydzielone w wyniku scalenia i podziału, są zobowiązane do wniesienia na rzecz gminy opłat adiacenckich w wysokości do 50% wzrostu wartości tych nieruchomości. Wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala rada gminy w uchwale o scaleniu i podziale nieruchomości.
Prawo pierwokupu W określonych przypadkach sprzedaży nieruchomości gminie przysługuje prawo pierwokupu. Prawo pierwokupu może być wykonane w terminie miesiąca od dnia otrzymania przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta zawiadomienia o treści umowy sprzedaży. Prawo pierwokupu wykonuje się po cenie ustalonej między stronami w umowie sprzedaży.
Wywłaszczenie nieruchomości Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu lub ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa na nieruchomości. Wywłaszczenie może być przeprowadzone, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie lub ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.
Budowa urządzeń infrastruktury technicznej ze środków publicznych Budowa drogi oraz wybudowania pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych z udziałem środków Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub ze źródeł zagranicznych nie podlegających zwrotowi.
Budowa urządzeń infrastruktury technicznej – opłata adiacencka Właściciele nieruchomości uczestniczą w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej przez wnoszenie na rzecz gminy opłat adiacenckich. Wysokość opłaty adiacenckiej wynosi nie więcej niż 50% różnicy między wartością, jaką nieruchomość miała przed wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej, a wartością, jaką nieruchomość ma po ich wybudowaniu