Dariusz Pomykała CDR o/Radom „DOSTOSOWANIE GOSPODARSTWA ROLNEGO DO MINIMALNYCH WYMOGÓW WZAJEMNEJ ZGODNOŚCI” B.11.(1) Bezpieczeństwo żywności i pasz Dariusz Pomykała CDR o/Radom
B.11.(1) Bezpieczeństwo żywności i pasz – wymogi ogólne Rolnik przestrzega zakazu wprowadzania na rynek paszy niebezpiecznej dla zwierząt. Wymóg dotyczy tylko gospodarstw wprowadzających pasze/materiały paszowe na rynek. Sprawdzenie czy rolnik nie wprowadza na rynek paszy niebezpiecznej dla zwierząt na podstawie wyników analiz pozostałości m.in. środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotynów, jeśli były wykonane oraz na podstawie oceny organoleptycznej (brak objawów zepsucia, pleśnienia uszkodzeń zanieczyszczeń). W przypadku gdy rolnik nie wprowadził na rynek paszy niebezpiecznej, w liście sprawdzającej zaznaczamy TAK i wpisujemy, w Opisie stanu stwierdzonego, że do dnia……. taka sytuacja nie wystąpiła.
B.11.(1) Bezpieczeństwo żywności i pasz – wymogi ogólne Rolnik przestrzega zakazu stosowania paszy niebezpiecznej w żywieniu zwierząt. Wymóg dotyczy tylko gospodarstw utrzymujących zwierzęta gospodarskie. Sprawdzenie czy rolnik nie podaje zwierzętom paszy niebezpiecznej dla ich zdrowia na podstawie wyników analiz pozostałości m.in. środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotynów, jeśli były wykonane, na podstawie oceny organoleptycznej (brak objawów zepsucia, pleśnienia uszkodzeń zanieczyszczeń) oraz terminów przydatności pasz zakupionych. W przypadku gdy rolnik nie podawał zwierzętom paszy niebezpiecznej, w liście sprawdzającej zaznaczamy TAK i wpisujemy, w Opisie stanu stwierdzonego, że do dnia….…. taka sytuacja nie wystąpiła.
B.11.(1) Bezpieczeństwo żywności i pasz – wymogi ogólne Rolnik przestrzega zakazów: wprowadzania do obrotu i podawania zwierzętom produktów jako pasza jeżeli produkty te zawierają pozostałości pestycydów przekraczające największe dopuszczalne poziomy. Sprawdzenie czy w gospodarstwie są wyniki analiz próbek pasz potwierdzające przekroczenia największych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów i czy rolnik nie wprowadza do obrotu i nie podaje zwierzętom takiej paszy (ewidencja wydawania/sprzedaży pasz z gospodarstwa – Załącznik 19). Sprawdzenie czy rolnik stosuje środki ochrony roślin dopuszczone do obrotu, zgodnie z etykietą-instrukcją stosowania, czy przestrzega wymaganego okresu karencji (ewidencja stosowania środków ochrony roślin – Załącznik 16).
- dostarczonych rolnikowi - które rolnik wprowadza na rynek B.11.(1) Bezpieczeństwo żywności i pasz – wymogi ogólne B.11.18 Rolnik przestrzega obowiązku (w tym poprzez posiadanie odpowiedniej dokumentacji) zapewnienia identyfikowalności zwierząt hodowlanych, żywności, pasz oraz substancji przeznaczonych do dodania do pasz: - dostarczonych rolnikowi - które rolnik wprowadza na rynek Sprawdzenie czy w gospodarstwie znajduje się dokumentacja potwierdzająca identyfikowalność zwierząt hodowlanych, żywności, pasz oraz substancji przeznaczonych do dodania do pasz zawierająca dane nabywcy/odbiorcy, datę transakcji, nazwę i ilość produktu (faktury, dowody dostawy lub ewidencja zakupu/sprzedaży – Załącznik 18, 19).
B.11.(1) Bezpieczeństwo żywności i pasz – wymogi ogólne W przypadku gdy rolnik uzna, że pasza przez niego wyprodukowana jest niezgodna z wymogami w zakresie bezpieczeństwa pasz lub gdy podejrzewa, że nie spełnia ona tych wymogów, przestrzega obowiązku: natychmiastowego postępowania w celu wycofania z rynku tej paszy; powiadomienia o tym fakcie właściwych władz (organy Inspekcji Weterynaryjnej); współpracy z właściwą władzą; poinformowania nabywcy paszy o przyczynach jej wycofania i w razie konieczności odbioru od niego produktów już dostarczonych, jeżeli inne środki nie są wystarczające do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia. Sprawdzenie czy rolnik podjął określone działania w celu wycofania z rynku wyprodukowanej przez niego paszy, która jest niezgodna z wymogami w zakresie bezpieczeństwa pasz i powiadomił o tym fakcie właściwe władze, a także poinformował nabywców o przyczynach wycofania paszy. W przypadku gdy taka sytuacja wystąpiła, opisać tryb postępowania.
Czynności wykonywane w trakcie oceny dostosowania gospodarstwa B.11.(2) Bezpieczeństwo żywności i pasz - zasady i higiena produkcji pasz. Lp. Wymogi szczegółowe Czynności wykonywane w trakcie oceny dostosowania gospodarstwa B.11.12. Rolnik będący podmiotem działającym na rynku pasz przestrzega obowiązku: przechowywania i przewożenia odpadów oraz substancji niebezpiecznych oddzielnie i bezpiecznie, w sposób zapobiegający niebezpieczeństwu zanieczyszczenia pasz, Sprawdzenie czy w gospodarstwie przestrzega się obowiązku przechowywania i przewożenia odpadów oraz substancji niebezpiecznych oddzielnie i bezpiecznie, w sposób zapobiegający niebezpieczeństwu zanieczyszczenia pasz. Sprawdzenie czy miejsca składowania substancji niebezpiecznych/odpadów są wyraźnie oddzielone i zabezpieczone. Podobnie w transporcie. Odnotowanie w liście sprawdzającej, gdzie składowane są odpady i substancje niebezpieczne. uwzględniania wyników stosownych analiz próbek produktów pierwotnych lub innych próbek istotnych dla bezpieczeństwa pasz. Sprawdzenie czy gospodarstwo posiada wyniki analiz próbek pobranych z roślin lub od zwierząt lub innych próbek pobranych dla celów diagnostycznych, istotnych dla bezpieczeństwa pasz np.: pozostałości pestycydów, metali ciężkich, azotynów, jeśli były wykonane.
B.11.(2) Bezpieczeństwo żywności i pasz - zasady i higiena produkcji pasz. Rolnik przestrzega obowiązku przechowywania oraz dystrybuowania w gospodarstwie pasz zgodnie z wymaganiami: przechowywanie pasz oddzielnie od substancji chemicznych oraz innych produktów nienadających się do spożycia przez zwierzęta, Sprawdzenie czy pasze są przechowywane z dala od substancji chemicznych oraz innych produktów nie nadających się do spożycia przez zwierzęta. Środki ochrony roślin, detergenty, leki należy przechowywać w wyodrębnionych miejscach, niedostępnych dla osób nieuprawnionych, np. szafkach zamykanych na klucz. miejsca przechowywania pasz oraz pojemniki są suche i czyste, Sprawdzenie czy miejsca przechowywania pasz oraz pojemniki są suche i czyste. Ocenę NIE powinno się postawić w sytuacjach, gdy widać iż zaniedbania są długotrwałe, trudne do usunięcia i nigdy nie było dbałości o pomieszczenie i wyposażenie. Szczególną uwagę zwrócić na występowanie wilgoci.
B.11.(2) Bezpieczeństwo żywności i pasz - zasady i higiena produkcji pasz. Rolnik przestrzega obowiązku przechowywania oraz dystrybuowania w gospodarstwie pasz zgodnie z wymaganiami: w miejscach przechowywania pasz zostały wdrożone środki ochrony przed szkodnikami, Sprawdzenie czy w miejscach przechowywania pasz zostały wdrożone środki ochrony przed szkodnikami, m.in.: szczelne drzwi i okna, siatki w oknach otwieranych, rozmieszczenie pułapek, schemat rozłożenia środków biobójczych. miejsca przechowywania pasz oraz pojemniki są regularnie czyszczone celem uniknięcia niepożądanych zanieczyszczeń krzyżowych, Sprawdzenie czy miejsca przechowywania pasz oraz pojemniki są regularnie czyszczone celem uniknięcia niepożądanych zanieczyszczeń krzyżowych (zapisy z przeprowadzonej dezynfekcji – ewidencja stosowania środków biobójczych/dezynfekcyjnych). Opisanie, w jakich pomieszczeniach pasza jest przechowywana.
B.11.(2) Bezpieczeństwo żywności i pasz - zasady i higiena produkcji pasz. Rolnik przestrzega obowiązku przechowywania oraz dystrybuowania w gospodarstwie pasz zgodnie z wymaganiami: ziarno jest przechowywane w sposób, który uniemożliwia zwierzętom dostęp do niego, Sprawdzenie czy ziarno jest przechowywane w sposób, który uniemożliwia zwierzętom dostęp do niego. Opisanie sposobu przechowywania. przechowywanie pasz leczniczych oraz innych przeznaczonych dla poszczególnych kategorii lub gatunków zwierząt w sposób zapobiegający ryzyku podania ich zwierzętom, dla których nie są one przeznaczone, W przypadku, gdy w gospodarstwie są przeżuwacze i zwierzęta nieprzeżuwające sprawdzenie czy pasza dla zwierząt nieprzeżuwających, która zawiera białko pochodzenia zwierzęcego jest wyraźnie oddzielona podczas magazynowania od pasz dla przeżuwaczy. Sprawdzenie czy pasze lecznicze lub zawierające określone dodatki paszowe podczas magazynowania są wyraźnie oddzielone od pozostałych pasz.
B.11.(2) Bezpieczeństwo żywności i pasz - zasady i higiena produkcji pasz. Rolnik przestrzega obowiązku przechowywania oraz dystrybuowania w gospodarstwie pasz zgodnie z wymaganiami: przechowywanie pasz nie posiadających właściwości leczniczych oddzielnie od pasz leczniczych uniemożliwiające ich zanieczyszczenie, Ustalenie czy w gospodarstwie znajdują się pasze lecznicze. Sprawdzenie czy pasze nie posiadające właściwości leczniczych są wyraźnie oddzielone od pasz leczniczych. system dystrybucji pasz w gospodarstwie zapobiega zadawaniu zwierzętom pasz, które nie są dla nich przeznaczone, W przypadku, gdy w gospodarstwie są przeżuwacze i zwierzęta nieprzeżuwające sprawdzenie czy pasza dla zwierząt nieprzeżuwających, która zawiera białko pochodzenia zwierzęcego jest wyraźnie oddzielona podczas zadawania od pasz dla przeżuwaczy. Sprawdzenie czy pasze dla danego gatunku, kategorii wiekowej zwierząt podczas zadawania nie trafią do zwierząt, dla których nie są przeznaczone.
B.11.(2) Bezpieczeństwo żywności i pasz - zasady i higiena produkcji pasz. Rolnik przestrzega obowiązku przechowywania oraz dystrybuowania w gospodarstwie pasz zgodnie z wymaganiami: system dystrybucji pasz w gospodarstwie ogranicza ryzyko zanieczyszczenia paszy w efekcie kontaktu z zanieczyszczonymi strefami lub urządzeniami, Sprawdzenie czystości w „ciągu” dystrybucji pasz: magazyn - przygotowanie – transport - urządzenia do karmienia pojazdy wykorzystywane do transportu paszy w gospodarstwie oraz urządzenia do zadawania pasz są czyszczone regularnie, w szczególności te, które stosowane są do przewozu i dystrybucji paszy leczniczej, Sprawdzenie czy pojazdy wykorzystywane do transportu paszy w gospodarstwie oraz urządzenia do zadawania pasz są czyszczone regularnie, w szczególności te, które stosowane są do przewozu i dystrybucji paszy leczniczej (zapisy z przeprowadzonej dezynfekcji – ewidencja stosowania środków biobójczych/dezynfekcyjnych – Załącznik 20).
B.11.(2) Bezpieczeństwo żywności i pasz - zasady i higiena produkcji pasz. Rolnik przestrzega obowiązku zaopatrywania się i stosowania pasz pochodzących wyłącznie z zakładów zarejestrowanych lub zatwierdzonych. Sprawdzenie czy zakupione pasze i stosowane w gospodarstwie pochodzą wyłącznie z zakładów zarejestrowanych lub zatwierdzonych. Sprawdzenie czy w gospodarstwie znajduje się dokumentacja potwierdzająca rodzaj i pochodzenie pasz stosowanych w żywieniu zwierząt (faktury bądź własnoręcznie prowadzona)
B.11.(2) Bezpieczeństwo żywności i pasz - zasady i higiena produkcji pasz. Rolnik będący podmiotem działającym na rynku pasz przestrzega obowiązku prowadzenia w gospodarstwie dokumentacji dotyczącej: każdego przypadku zastosowania środków ochrony roślin oraz produktów biobójczych, stosowania nasion zmodyfikowanych genetycznie, źródła i ilości paszy w każdej partii przyjmowanej, a także przeznaczenia i ilości paszy w każdej partii wydawanej. Sprawdzenie czy w gospodarstwie jest prowadzona dokumentacja dotycząca produkcji pasz. Gospodarstwo ma obowiązek prowadzić dokumentację dotyczącą stosowania środków ochrony roślin, środków biobójczych, pochodzenia i ilości paszy przyjmowanej oraz przeznaczenia i ilości paszy wydawanej, w tym użycia nasion zmodyfikowanych genetycznie. Opisanie rodzaju dokumentacji (dowody zakupu/sprzedaży lub ewidencje wg załączonych wzorów – Załączniki 16,19,20).
Opis stanu stwierdzonego B.11.(2) Bezpieczeństwo żywności i pasz - zasady i higiena produkcji pasz. Przykładowe wypełnienie listy sprawdzającej (wybrane wymogi): Lp. TAK NIE NIE DOTYCZY Opis stanu stwierdzonego B.11.12. Rolnik będący podmiotem działającym na rynku pasz przestrzega obowiązku: przechowywania i przewożenia odpadów oraz substancji niebezpiecznych oddzielnie i bezpiecznie, w sposób zapobiegający niebezpieczeństwu zanieczyszczenia pasz, X Odpady oraz środki ochrony roślin, oleje, smary, środki dezynfekcyjne i leki znajdują się w wyodrębnionych miejscach nie powodując potencjalnego zanieczyszczenia pasz. uwzględniania wyników stosownych analiz próbek produktów pierwotnych lub innych próbek istotnych dla bezpieczeństwa pasz. Analiza pasz wykonana przez ZHW w dniu 12.09.2011. Wyniki w normie.
B.11.(2) Bezpieczeństwo żywności i pasz - zasady i higiena produkcji pasz. Przykładowe wypełnienie listy sprawdzającej (wybrane wymogi): B.11.13. Rolnik przestrzega obowiązku przechowywania oraz dystrybuowania w gospodarstwie pasz zgodnie z wymaganiami: przechowywanie pasz oddzielnie od substancji chemicznych oraz innych produktów nienadających się do spożycia przez zwierzęta, X Pasze przechowywane w magazynie płaskim przy oborze, ziarno w silosach. W magazynie nie stwierdzono żadnych substancji chemicznych ani innych nie nadających się do spożycia przez zwierzęta. w miejscach przechowywania pasz zostały wdrożone środki ochrony przed szkodnikami, Nieszczelne drzwi, brak siatki w oknach otwieranych, ślady gryzoni w magazynie płaskim. miejsca przechowywania pasz oraz pojemniki są regularnie czyszczone celem uniknięcia niepożądanych zanieczyszczeń krzyżowych, Brak zapisów z dezynfekcji, popękane ściany, nierówna podłoga, ślady żerowania gryzoni i szkodników, część worków leży bezpośrednio na betonowej posadzce.
Nr niezgodności z listy sprawdzającej B.11.(2) Bezpieczeństwo żywności i pasz - zasady i higiena produkcji pasz. Przykład zalecenia Nr niezgodności z listy sprawdzającej Opis niezgodności Zalecenia B.11.13. Pasze nie są przechowywane w warunkach zapewniających zachowanie ich jakości – brak siatek w oknach, ślady gryzoni. Poinformowanie rolnika o wymogach w zakresie zapewnienia odpowiednich warunków podczas przechowywania produktów: zabezpieczenie magazynów przed dostępem szkodników poprzez m.in.: pułapki, siatki w oknach i otworach wentylacyjnych, szczelne okna i drzwi, stosowanie preparatów biobójczych.
CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE Dziękuję za uwagę CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE ODDZIAŁ W RADOMIU