Najistotniejsze zmiany wprowadzane do ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności Dr Jerzy Kwieciński, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Członek Rady Ministrów, Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. Funduszy Europejskich
Cel zmian Projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach realizacji programów operacyjnych polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014 – 2020 oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawy wdrożeniowej), ma: zapewnić efektywne wykorzystanie funduszy UE uprościć i usprawnić procedurę ubiegania się o środki europejskie.
1. RZECZNIK FUNDUSZY EUROPEJSKICH (art. 14a ustawy wdrożeniowej) Wprowadzono nową instytucję Rzecznika Funduszy Europejskich wraz z określeniem jego zadań. Rzecznika obligatoryjnie powoła instytucja zarządzająca, a fakultatywnie inne instytucje systemu realizacji programów operacyjnych. Cel propozycji: Rzecznik będzie odpowiedzialny za gromadzenie m.in. wniosków i postulatów, związanych z realizacją programów operacyjnych, które mają wpływ na usprawnienie systemu wdrażania.
2. OGRANICZENIA W ZAKRSIE MOŻLIWOŚCI ŻĄDANIA DOKUMENTÓW OD WNIOSKODAWCY (art. 50a ustawy wdrożeniowej) Wprowadzono przepis zgodnie z którym ograniczono możliwość żądania od wnioskodawców zaświadczeń i dokumentów, do których instytucja będzie miała dostęp. Cel propozycji: Instytucje są zobowiązane do uzyskiwania zaświadczeń i dokumentów (zaświadczenia z ZUS lub Urzędu Skarbowego) w pierwszej kolejności z własnych zasobów lub zewnętrznych (rejestrów publicznych).
3. REZYGNACJA Z WYTYCZNYCH PROGRAMOWYCH (art. 6 ust. 2, art. 7 i art 3. REZYGNACJA Z WYTYCZNYCH PROGRAMOWYCH (art. 6 ust. 2, art. 7 i art. 8 ustawy wdrożeniowej) Zrezygnowano z wytycznych programowych pozostawiając wyłącznie wytyczne wydawane przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego wykonującego zadania państwa członkowskiego. Cel propozycji: Proponowana zmiana ma na celu ograniczenie liczby dokumentów, których postanowienia beneficjenci będą zobowiązani stosować przy realizacji projektu. Z analizy poszczególnych dokumentów systemu realizacji wynika, że w stanie obecnym jest stosowanych: 58 wytycznych (zarówno horyzontalnych oraz programowych), 20 zaleceń i instrukcji oraz 27 Szczegółowych Opisów Osi Priorytetowych Programów Operacyjnych.
4. POPRAWIANIE WNIOSKU O DOFINANSOWANIE PROJEKTU (art 4. POPRAWIANIE WNIOSKU O DOFINANSOWANIE PROJEKTU (art. 43 ustawy wdrożeniowej) Zaproponowano zmianę art. 43 ustawy poprzez wskazanie, że w razie stwierdzenia we wniosku o dofinansowanie projektu braków w zakresie warunków formalnych lub oczywistych omyłek właściwa instytucja wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku lub poprawienia w nim oczywistej omyłki w wyznaczonym terminie nie krótszym niż 7 dni i nie dłuższym niż 21 dni, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Cel propozycji: Celem propozycji jest usprawnienie procedowania przy dokonywaniu wyboru projektów.
5. KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW I WARUNKI FORMALNE (art 5. KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW I WARUNKI FORMALNE (art. 2 pkt 13a i 27a ustawy wdrożeniowej) Wprowadzono definicję kryteriów wyboru projektów, przez które należy rozumieć wyłącznie kryteria odnoszące się do oceny projektu opisanego we wniosku o dofinansowanie. W praktyce spowoduje on rezygnację z kryteriów formalnych na rzecz warunków formalnych (enumeratywnie wskazanych w ustawie), od których nie przewiduje się odwołania. Cel propozycji: Proponowana zmiana przyspieszy oraz ułatwi dokonanie oceny projektu.
6. MOŻLIWOŚĆ REALIZACJI KONKURSÓW W RUNDACH (art. 39 ust. 3 i nast 6. MOŻLIWOŚĆ REALIZACJI KONKURSÓW W RUNDACH (art. 39 ust. 3 i nast. ustawy wdrożeniowej) Przewidziano możliwość prowadzenia konkursu w rundach Cel propozycji: Podmioty, które nie zdążą złożyć wniosku konkursowego w danym terminie będą mogły to zrobić w kolejnej rundzie. Takie rozwiązanie pozwoli na skompletowanie wszystkich potrzebnych dokumentów i zapewni możliwość złożenia wniosku o dofinansowanie planowanego przedsięwzięcia.
7. UDOSTĘPNIANIE DOKUMENTÓW (art. 37 ust. 6 ustawy wdrożeniowej) Zmodyfikowano regulację w art. 37 ust. 6 poprzez wskazanie, że dokumenty i informacje przedstawiane przez wnioskodawców będących przedsiębiorcami nie stanowią informacji publicznej. Cel propozycji: Celem propozycji jest wyłączenie z dostępu do informacji publicznej dokumentów i informacji składanych przez wnioskodawców będących przedsiębiorcami, ponieważ dokumenty te, zgodnie z orzecznictwem sądów, są dokumentami prywatnymi i jako takie nie powinny podlegać udostępnieniu.
8. SKŁAD KOMISJI OCENY PROJEKTÓW (art. 44 ust. 3 ustawy wdrożeniowej) Zaproponowano zmianę art. 44 ust. 3 ustawy poprzez wskazanie, że w skład Komisji Oceny Projektów wchodzą pracownicy, którzy posiadają wiedzę, umiejętności, doświadczenie lub wymagane uprawnienia w dziedzinie objętej programem operacyjnym, w ramach której jest dokonywany wybór projektu. Cel propozycji: Celem propozycji jest zapewnienie rzetelnego procesu oceny wniosków o dofinansowanie projektów przez wykwalifikowane kadry zatrudnione we właściwych instytucjach.
9. ZMIANY W PROJEKTACH PARTNERSKICH (33 ust. 6 ustawy wdrożeniowej) Zrezygnowano z zakazu zawiązywania partnerstw przez podmioty powiązane. Cel propozycji: Celem projektowanego przepisu jest uelastycznienie zasad realizacji projektów partnerskich.
10. TERMINY W PROCEDURZE ODWOŁAWCZEJ (art. 54, art. 56 i art 10. TERMINY W PROCEDURZE ODWOŁAWCZEJ (art. 54, art. 56 i art. 57 ustawy wdrożeniowej) Skrócono terminy na: 1) autokontrolę z 21 na 14 dni 2) rozpatrzenie protestu – z 30 na 21 dni 3) łączne rozpatrzenie protestu – z 60 na 30 dni. Jednocześnie wprowadzono regulację zgodnie z którą terminy powyższe ulegają przedłużeniu o czas niezbędny na uzupełnienie przez wnioskodawcę dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia protestu. Cel propozycji: Skrócone terminy mają zapewnić sprawne i szybsze procedowanie w postępowaniu odwoławczym.
11. WYCOFANIE PROTESTU (art. 54a ustawy wdrożeniowej) Wprowadzono instytucję wycofania protestu. Cel propozycji: Będzie możliwość wycofania protestu do czasu wydania rozstrzygnięcia przez właściwą instytucję. Wnioskodawca będzie miał możliwość złożenia wniosku w kolejnej rundzie albo konkursie. Instytucji pozwoli na sprawniejszą ocenę innych wniosków.
12. ZASADA ODPOWIEDZIALNOŚCI INSTYTUCJI ZA REALIZACJĘ POWIERZONYCH ZADAŃ (art. 11 i art. 24 ustawy wdrożeniowej) Wprowadzono zasady odpowiedzialności instytucji pośredniczącej wobec instytucji zarządzającej za realizację zadań, które zostały jej powierzone oraz zasadę odpowiedzialności instytucji wdrażającej przed instytucją pośredniczącą za realizację zadań, które zostały powierzonej tej instytucji. Cel propozycji: Celem projektowanej regulacji jest wskazanie wprost w przepisach ustawy, że poszczególne instytucje ponoszą odpowiedzialność za realizację powierzonych zadań dotyczących programów operacyjnych.
ZMIANY W PRZEPISACH INNYCH USTAW Projekt ustawy wprowadza dodatkowo zmiany w: ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawie z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Cel propozycji: Redukcja obciążeń dla beneficjentów i ułatwienia w realizacji projektów współfinansowanych ze środków UE.
Podsumowanie – 12 najważniejszych uproszczeń i usprawnień Wprowadzono instytucję Rzecznika Funduszy Europejskich Mniej dokumentów do dostarczenia Mniej dokumentów do przeczytania i stosowania Możliwość uzupełnienia braków formalnych wniosku Możliwość poprawienia wniosku o dofinansowanie na etapie oceny wniosku Konkursy dzielone na rundy: możliwość uzupełnienia dokumentacji w kolejnej rundzie Dokumenty wnioskujących przedsiębiorców nie będą udostępniane Projekty oceniane przez profesjonalistów Łatwiej realizować projekty partnerskie Odwołania od decyzji rozpatrywane szybciej Protest będzie można wycofać i szybciej złożyć kolejny wniosek Instytucje, które popełniają błędy, ponoszą odpowiedzialność finansową
Dziękuję za uwagę