Studia II stopnia w systemie bolońskim – szanse i wyzwania Marek Frankowicz Wydział Chemii UJ Konferencja Naukowa „Nowe koncepcje studiów II stopnia w zakresie geografii oraz gospodarki przestrzennej”, Kraków, 22 kwietnia 2016

1.Wielostopniowość studiów – nieco historii  Do roku 1999: różnorodność  Francja:  Niemcy: doktorat  Wielka Brytania: Master lub Dr  ……………  Po roku 1999: konwergencja („system oparty w zasadzie na 2 stopniach kształcenia”)

2.Obecna sytuacja w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego (wg raportu z 2015)  Studia I stopnia: 180 do 240 ECTS  Studia II stopnia: 60 do 180 ECTS  Ponadto: dla wybranych dziedzin studia „długie” (300 – 360 ECTS)

3.„Plusy dodatnie i ujemne” studiów dwustopniowych  „Entuzjaści bolońscy”  Większy wybór dla studentów, internacjonalizacja, łatwiejsze dopasowanie do potrzeb rynku pracy etc.  Przeciwnicy systemu bolońskiego  Obniżenie poziomu studiów, zbytnie dopasowanie do potrzeb rynku pracy etc.  Prawdziwa motywacja dla różnych postaw:  Niechęć do zmian – obawa, że coś stracimy  Idealistyczna wizja rzeczywistości, demagogia

3.„Plusy dodatnie i ujemne” Procesu Bolońskiego – przykłady opinii  „Celem Procesu Bolońskiego jest zamiana uczelni w taśmowe fabryki produkujące siłę roboczą dopasowaną do wymogów elastycznego rynku pracy”  „Po trzech latach możemy zaistnieć na rynku pracy i jednocześnie kontynuować studia na II stopniu. Co ważne, nie musi to być ten sam kierunek. Po ukończeniu studiów licencjackich możesz podjąć naukę na kierunku nawet najbardziej sprzecznym z tym, który właśnie ukończyłeś i to od razu na poziomie magisterki. W ten sposób możesz zdobyć w ciągu 5 lat dwa dyplomy, z dwóch różnych dziedzin”  „Główną wadą systemu jest skrócenie czasu edukacji, a nie zmniejszenie zakresu materiału obowiązującego w trakcie określonego cyklu nauczania. W ten sposób w 3 lata w trybie znacznie przyśpieszonym musisz opanować materiał, który wcześniej omawiano w ciągu 5 lat. A wszystko po to, aby w momencie kontynuacji studiów na tym samym kierunku powtórzyć to samo, tym razem w ciągu 2 lat”

4.Studia dwustopniowe – zbrojne ramię programów oszczędnościowych  Możliwość regulacji ze strony państwa (np. ograniczenie liczby miejsc na studiach II stopnia, większa dyscyplina studiów etc.)  Skierowanie „gniewu ludu” przeciw „biurokracji brukselskiej”

5.Studia wielostopniowe a misja i strategia uczelni  Dobre zrozumienie istoty studiów wielostopniowych może ułatwić przetrwanie ciężkich czasów  Należy dobrze rozeznać możliwości  Zasoby kadrowe  Infrastruktura  Otoczenie społeczno-ekonomiczne  Konkurencja ze strony innych uczelni

Szkoła średnia ↓ ↓ ↓↓ R BA1BA2 P Y ↓↓ R MA1MA2 NA ↓↓ E DR1DR2 C KY

Szkoła średnia R BA1BA2 P YR MA1MA2 NA E DR1DR2 C KY Studia I stopnia o profilu zawodowym

Szkoła średnia R BA1BA2 P YR MA1MA2 NA E DR1DR2 C KY Studia I stopnia o profilu akademickim

Szkoła średnia R BA1BA2 P YR MA1MA2 NA E DR1DR2 C KY Specjalistyczne studia II stopnia

Szkoła średnia R BA1BA2 P YR MA1MA2 NA E DR1DR2 C KY „Graduate School”

6.Rekrutacja na studia II stopnia  Kryteria rekrutacji mają na celu zabezpieczenie interesów jednostki prowadzącej studia  Nawet na tej samej uczelni, dla kierunków podobnych do siebie, występują najrozmaitsze kryteria rekrutacji, np.  Kolejność zgłoszeń  Egzamin, test  Rozmowa kwalifikacyjna  Ocena z dyplomu  Średnia ze studiów I stopnia

6.Rekrutacja na studia II stopnia (c.d.)  Warunki dopuszczenia do rekrutacji:  Dyplom ukończenia jakichkolwiek studiów (I lub II stopnia)  Dyplom ukończenia studiów z określonego obszaru/ obszarów kształcenia (np. nauki humanistyczne)  Dyplom ukończenia studiów na określonych kierunkach  Zaliczenie w czasie studiów I stopnia pewnej „masy krytycznej” przedmiotów związanych z danym kierunkiem studiów

Przykład: Geografia UJ  Kryteria formalne: Do podjęcia studiów upoważnione są osoby legitymujące się dyplomem ukończenia studiów wyższych (co najmniej licencjata) na dowolnym kierunku.  Wynik kwalifikacji: Wynik rozmowy kwalifikacyjnej (100%)

Przykład: Ochrona środowiska UJ  Kryteria formalne: Do podjęcia studiów upoważnione są osoby legitymujące się dyplomem ukończenia studiów wyższych (co najmniej licencjata) na kierunkach: ochrona środowiska, technologie ochrony środowiska, inżynieria środowiska, chemia, biologia, biotechnologia, biofizyka, geologia, górnictwo i geologia, geografia, oceanologia, technologia chemiczna, inżynieria chemiczna, inżynieria materiałowa, zaawansowane materiały i nanotechnologia, farmacja, analityka medyczna, fizyka, fizyka techniczna, studia matematyczno-przyrodnicze, biologia medyczna, ochrona i kształtowanie środowiska oraz na innych kierunkach, jeśli w ramach ukończonych studiów zrealizowano co najmniej 60% punktów ECTS dla kursów zgodnych z programem studiów I stopnia na kierunku ochrona środowiska.  Wynik kwalifikacji: Średnia ze studiów (100%)

Przykład: Neurobiologia UJ  Kryteria formalne: Do podjęcia studiów upoważnione są osoby legitymujące się dyplomem ukończenia studiów wyższych (co najmniej licencjata) na dowolnym kierunku.  Wynik kwalifikacji: Wynik testu kwalifikacyjnego (100%)

Przykład: Matematyka UJ  Kryteria formalne: Do podjęcia studiów upoważnione są osoby legitymujące się dyplomem ukończenia studiów wyższych (co najmniej licencjata): na kierunkach w obszarze nauk ścisłych – grupa 1 (współczynnik 1) na dowolnych innych kierunkach – grupa 2 (współczynnik 0,9) Dodatkowym kryterium formalnym dla osób legitymujących się dyplomem ukończenia studiów na kierunkach innych niż w obszarze nauk ścisłych jest pozytywne zaliczenie pisemnego egzaminu wstępnego z zakresu analizy matematycznej, algebry liniowej, rachunku prawdopodobieństwa, logiki i teorii mnogości. Pozytywne zaliczenie pisemnego egzaminu oznacza uzyskanie z niego minimum 60% punktów możliwych do zdobycia.  Wynik kwalifikacji: Średnia ze studiów (100%) * współczynnik

Przykład: Filologia portugalska UJ  Kryteria formalne: Do podjęcia studiów upoważnione są osoby legitymujące się dyplomem ukończenia studiów wyższych (co najmniej licencjata) na kierunkach w zakresie dowolnej filologii, języka obcego lub językoznawstwa.  Wynik kwalifikacji: Lista rankingowa utworzona zostanie na podstawie kolejności rejestracji wyznaczonych datą i godziną wybrania przez kandydata opcji „Zarejestruj się”, zgodnie z harmonogramem rejestracji na studia.

Przykład: Filologia hiszpańska UJ  Kryteria formalne: Do podjęcia studiów upoważnione są osoby legitymujące się dyplomem ukończenia studiów wyższych (co najmniej licencjata) na kierunkach w zakresie filologii hiszpańskiej, iberystyki lub języka hiszpańskiego.  Wynik kwalifikacji: Wynik rozmowy kwalifikacyjnej

Przykład: Turkologia UJ  Kryteria formalne: Do podjęcia studiów upoważnione są osoby legitymujące się dyplomem ukończenia studiów wyższych (co najmniej licencjata): na kierunkach w zakresie turkologii – grupa 1 (współczynnik 1) Na dowolnych innych kierunkach – grupa 2 (współczynnik 0,7) Dodatkowe kryterium formalne: w przypadku kandydatów nie znających języka tureckiego istnieje możliwość skierowania ich na zajęcia (w ramach programu) z pierwszym rokiem studiów pierwszego stopnia  Wynik kwalifikacji: Ocena na dyplomie ukończenia studiów * współczynnik

Przykład: Arabistyka UJ  Kryteria formalne: Do podjęcia studiów upoważnione są osoby legitymujące się dyplomem ukończenia studiów wyższych (co najmniej licencjata): na kierunkach w zakresie arabistyki – grupa 1 (współczynnik 1) Na kierunkach w obszarze nauk humanistycznych – grupa 2 (współczynnik 0,7) Dodatkowe kryterium formalne: znajomość języka arabskiego udokumentowana dyplomem ukończenia studiów w zakresie arabistyki lub pozytywne zaliczenie egzaminu pisemnego ze znajomości języka arabskiego (min. 70% maksymalnej liczby punktów)  Wynik kwalifikacji: Ocena na dyplomie ukończenia studiów * współczynnik

Przykład: Filologia klasyczna UJ  Kryteria formalne: Do podjęcia studiów upoważnione są osoby legitymujące się dyplomem ukończenia studiów wyższych (co najmniej licencjata): na kierunkach w obszarze nauk humanistycznych – grupa 1 (współczynnik 1) na dowolnych innych kierunkach – grupa 2 (współczynnik 0,75)  Wynik kwalifikacji: Średnia ze studiów * współczynnik

7.Problemy  Określenie sensownych efektów kształcenia dla studiów II stopnia (uwzględniających możliwości osób z innych kierunków, które chcemy na te studia przyjąć)  Uprawnienia osób mających tylko dyplom II stopnia dla danego kierunku Co robić: posługiwać się zdrowym rozsądkiem, stosować przejrzyste reguły gry.

Dziękuję za uwagę! Skype: marek.frankowicz