Bada Bada Program wczesnego wykrywania autyzmu, badanie przesiewowe. Punkt Konsultacyjny Dla Osób Autystycznych i ich Rodzin. Skarżysko Kamienna Kwiecień Opracowała: Zofia Maciałczyk, Renata Grymuła Małgorzata Kowalska

Cele stosowania Bada Bada, jakie działania obejmuje Program. Zmniejszenie stopnia niepełnosprawności spowodowanego zaburzeniami autystycznymi poprzez szybką interwencję we wczesnym stadium zaburzeń Wprowadzenie i rozpropagowanie właściwych procedur, standardów oraz narzędzi pozwalających na prowadzenie monitorowania rozwoju dziecka. Działania: charakter kliniczny na terenie całej Polski, jako badanie przesiewowe Zwiększenie wśród partnerów Synapsis wiedzy nt. autyzmu Szkolenia, edukacja rodzin Skierowane do profesjonalistów, rodziców, celem wczesnej interwencji, wypracowania modelowego rozwiązania Szacuje się, że w 2015 roku w Polsce na urodzonych dzieci, ok było w grupie ryzyka, natomiast otrzyma diagnozę autyzmu. Niestety zbyt późno, stąd konieczność podejmowania działań ukierunkowanych na jak najwcześniejsze wykrywanie tych zaburzeń rozwojowych oraz ich profilaktykę, aby w jak największym stopniu ograniczyć ich skutki społeczne.

Grupy ryzyka, szkolenia specjalistów Dzieci mające bliskich krewnych z rozpoznaniem autyzmu dziecięcego -25% OZA Dzieci z opóźnieniem rozwoju sensomotorycznego -30% OZA Dzieci z obciążonym wywiadem z okresu płodowego i okołoporodowego Wcześniaki, zwłaszcza poniżej 1500 g wagi urodzeniowej Obciążenia genetyczne, W 2015 r. przeszkolono 1400 specjalistów, w tym nas pracowników Punktu Konsultacyjnego dla Osób Autystycznych i Ich Rodzin w Skarżysku Kam. działaniami Programu

Wskaźniki Autyzmu Opóźniony kontakt wzrokowy Brak odróżnienia swoich od obcych 4-9 mc ż Brak wyciągania rąk do osoby 6 mc ż Brak zabawy akuku, poszukiwanie osoby, aktywny udział w zabawie 7-8 mcż Brak wskazywania 9-15 mcż, z poparciem werbalnym np. krzyk Brak naśladowania kosi, kosi łapki, pa, pa itp mc ż Brak naśladowania sekwencji kilku ruchów dorosłego mcż Brak reakcji na imię do 12 mż Brak zabawy na niby mż Brak wspólnego pola uwagi Brak pre, info, wskazywań żądających Wycofanie się mowy, wokalizacja Wycofanie się z relacji z inną osobą mc. ż. Po obserwacji, zapisach 2, 3 tyg. już interwencja do specjalisty

Najważniejsze informacje M-CHAT-R/F Służy do oceny ryzyka zaburzeń ze spektrum autyzmu Stosowany dla dzieci w wieku mc ż Wypełniony przez rodzica, terapeutę, lekarza Zawiera 20 pytań, na które rodzic odpowiada TAK/ NIE Ocena: niskie ryzyko, średnie, wysokie w zależności Narzędzie badawcze, przesiewowe, może być używane przez: autorów, przeszkolonych przez posiadaczy praw autorskich. Obliczanie wyników, przekazanie informacji rodzicom dziecka. W kierunku diagnozy: wsparcie rodziców, pokierowanie do specjalisty. warto wykonać badania diagnostyczne wskazane przez lekarza dotyczące alergii, nietolerancji pokarmowych( mleko, gluten, cukier inne), pasożytów, lambli, candidy… WWRD, SUO,SI,… Praca w domu, przedszkolu, szkole.

Co dalej? Nie lekceważyć zaleceń ! Obserwować, pracować, podążać za dzieckiem Pamiętajmy : „ to samo przejdzie” nie akceptujmy. Poszukujmy pomocy. Specjaliści, profesjonaliści, lekarze. Inne badania diagnostyczne… Ponowna obserwacja diagnostyczna.

ZABURZENIA SENSORYCZNE Już w trakcie życia płodowego kształtują się nasze zmysły. Do podstawowych należą: zmysł dotyku, zmysł przedsionkowy, odpowiedzialny za ruch ciała w przestrzeni oraz proprioceptywny, czyli dający nam świadomość własnego ciała. W trakcie rozwoju mózgu uczą się one współdziałać ze sobą i pozostałymi zmysłami. Ich prawidłowe wzajemne oddziaływanie jest niezbędne do właściwej interpretacji bodźców napływających z zewnątrz i co za tym idzie prawidłowej reakcji. U dziecka z dysfunkcją integracji sensorycznej, zmysły współpracują ze sobą w sposób zaburzony, odbierają bodźce zbyt słabo lub zbyt silnie, a układ nerwowy nie potrafi skoordynować ich działania harmonijnie. Można by to porównać do orkiestry, w której brakuje dyrygenta. Nic dziwnego, że taka orkiestra nie potrafi grać harmonijnie.

W rezultacie dziecko może reagować: 1. Nadmierną wrażliwością na bodźce dotykowe, wzrokowe, słuchowe oraz ruch. 2. Zbyt małą wrażliwością na stymulację. 3. Nadmierną ruchliwością lub też niskim poziomem aktywności ruchowej. 4. Trudnościami w koordynacji wzrokowo-ruchowej. 5. Problemami z utrzymaniem równowagi. 6. Słabą koncentracją uwagi, impulsywnością. 7. Kłopotami z planowaniem ruchu. 8. Opóźnieniem rozwoju mowy.

Jak rozpoznać objawy? Już w okresie niemowlęcym można zauważyć pierwsze objawy zaburzeń integracji sensorycznej. Uwagę rodziców powinno zwrócić: Jeśli dziecko w momencie podnoszenia lub obracania płacze napina ciało. Wygina się i jest niespokojne. Nie toleruje przytulania, nie lubi delikatnego dotyku jak np. głaskania. Jest zbyt wrażliwe na dźwięki i światło. Częściej niż inne dzieci w jego wieku płacze i jest drażliwe. Często budzi się w nocy, ma niespokojny sen.

U dzieci w okresie poniemowlęcym, zazwyczaj na pierwszy plan wysuwają się kłopoty z regulacją zachowania. Często wpadają w złość. Mają kłopot ze zmianą aktywności, a jednocześnie mogą nieustannie wykonywać jakieś ruchy swoim ciałem. Mogą reagować rozdrażnieniem i niepokojem w miejscach, gdzie jest dużo różnych bodźców, takich jak markety, zatłoczone autobusy i inne środki komunikacji miejskiej. Mogą mieć potrzebę specyficznej stymulacji: uwielbiają obracać się na karuzeli, kręcą się wokół własnej osi lub wspinają się i biegają więcej niż ich rówieśnicy. Dysfunkcja w SI może dotyczyć również jamy ustnej, niektóre dzieci jedzą tylko jeden lub dwa określone rodzaje pokarmu, np. potrawy mączne, papki, a nie tolerują bardziej zróżnicowanej struktury pokarmu.

U starszych dzieci można zauważyć, przede wszystkim, trudności w czynnościach: -samoobsługowych, czyli w ubieraniu się, wiązaniu butów, posługiwaniu się sztućcami, -problemy z pisaniem i rysowaniem, -szybkie męczenie się, szczególnie przy wykonywaniu precyzyjnych zadań, -długim siedzeniu w ławce. Kiedy pojawiają się złożone gry i zabawy, dzieci z dysfunkcjami SI unikają ich ze względu na to, że nie rozumieją ich zasad, mają kłopoty z planowaniem złożonych czynności.

Dzieciom z zaburzeniami integracji sensorycznej często trudno przystosować się do nowych sytuacji. Bywa również tak, że część z nich ma kłopoty z koncentracją, jest nadruchliwa i sprawia wiele kłopotów w domu i szkole. Niektóre, ze względu na nieprawidłowy rozwój ruchowy oczu, mogą mieć problemy w nauce czytania, przepisywaniu z tablicy. Dzieci te gubią linię, w której czytały, przepisywane literki lub wyrazy. Konsekwencją tego są objawy dysleksji lub dysgrafii. Skutkiem psychologicznym zaburzeń integracji sensorycznej jest wycofywanie się, agresja, frustracja, mała odporność na ponoszone porażki, a w rezultacie bardzo niskie poczucie własnej wartości.

. Gdzie i jakiej pomocy szukać? Uważni rodzice szybko zauważą, że z ich dzieckiem dzieje się coś dziwnego, że zachowuje się inaczej niż rówieśnicy. Jeśli rozpoznają u dziecka, kilka z wymienionych objawów, powinni się zgłosić do gabinetu integracji sensorycznej. Terapeuta, na podstawie wywiadu z rodzicami, obserwacji i badania dziecka, zdiagnozuje czy procesy integracji sensorycznej są zaburzone i w jakich obszarach one występują. Dzięki temu, będzie mógł ustalić dla dziecka indywidualny program terapii. Dziękujemy.