Jak powstała biało-czerwona szachownica- początki lotnictwa polskiego

Znakiem wojskowych statków powietrznych jest Szachownica lotnicza   Znakiem wojskowych statków powietrznych jest biało-czerwona szachownica lotnicza o barwach Rzeczypospolitej Polskiej, podzielona na cztery równe pola ze skrajami o naprzemiennych barwach.

Biało-czerwona szachownica po raz pierwszy pojawiła się jako godło osobiste pilota na samolocie por. Stefana Steca. Miała cztery pola, bez obwódek.

Tak oznakowanym samolotem Stec przyleciał 15 listopada 1918 r Tak oznakowanym samolotem Stec przyleciał 15 listopada 1918 r. z meldunkiem z oblężonego Lwowa do Warszawy. Dowódca lotnictwa, ppłk Hipolit Łossowski uznał, że szachownica spełnia wszystkie kryteria, jakie powinien mieć znak przynależności państwowej: jest oryginalna, ma polskie barwy, łatwo można ją namalować na skrzydłach i kadłubie.

1 grudnia 1918 r. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego wydał rozporządzenie nr 38, w którym zapowiedział, że: Samoloty Wojsk Polskich będą w przyszłości zaopatrzone w miejscach dotychczas obowiązujących znakiem kwadratowym szerokości 60 cm, dzielącym się na cztery równe pola. Lewe górne i prawe dolne pole będzie barwy karmazynowej, lewe dolne i prawe górne pole barwy białej.

Przed wprowadzeniem szachownicy, polskie samoloty były oznaczane różnymi elementami w biało-czerwonych barwach narodowych: tarczami herbowymi z podziałem koloru na ukos (eskadry warszawskie), pasami biało-czerwonymi (eskadra lwowska), czerwonymi literami Z w białym kwadracie (eskadry krakowskie).

Początkowo szachownica malowana była na całej szerokości skrzydeł, kadłubów i sterów kierunku. Wprowadzono obwódki w kolorach odmiennych od koloru pól szachownicy (instrukcja Wojsk Lotniczych nr 15 z 1921 r.: Ogólne Warunki Techniczne Płatowców), jednak nie podano stosunku ich szerokości do rozmiaru szachownicy. Ustaliło go dopiero rozporządzenie prezydenta RP w sprawie znaków przynależności: „Szachownica lotnicza jest to kwadrat podzielony na cztery równe pola, z których lewe górne i prawe dolne są barwy czerwonej z białą obwódką, lewe dolne i prawe górne barwy białej z obwódką czerwoną. Stosunek obwódek do pola wynosi 1:5”.

Przez następne ponad 70 lat szachownica w tej postaci pozostawała znakiem polskiego lotnictwa wojskowego. W 1993 r. wprowadzono jednakże nowy wzór znaku, z zamienioną kolejnością pól (odwrócony o 90°), bardziej poprawny heraldycznie, ale ignorujący tradycję.

Młodość i służba w armii Austro-Węgier Stefan Stanisław Stec urodził się 25 listopada 1889 r. we Lwowie, jako syn Stefana i Anny ze Słoneckich. Ukończył studia na Politechnice Lwowskiej, otrzymując tytuł inżyniera.

Podczas I wojny światowej, 1 sierpnia 1914 r Podczas I wojny światowej, 1 sierpnia 1914 r. Stec został powołany do armii austrowęgierskiej. Ukończył szkołę oficerów rezerwy pionierów (odpowiednik saperów), po czym do końca października 1915 r. służył w 10 Batalionie Pionierów. Skierowany następnie do lotnictwa, ukończył szkołę obserwatorów lotniczych w Wiener Neustadt. Od 31 stycznia 1916 r. do początku 1918 r. służył jako obserwator na samolotach rozpoznawczych w eskadrze Flik 3 (Fliegerkompagnie 3) na froncie wschodnim. 2 września 1917 r., lecąc z pilotem K. Heranem samolotem Hansa-Brandenburg C. I, koło wsi Monasterzyska zestrzelił pierwszy samolot – myśliwiec Nieuport. 1 lutego 1918 r. awansował do stopnia porucznika.