Trzymaj formę! Zaburzenia stanu zdrowia i rozwoju związane z nieprawidłowym odżywianiem. Wykonał: Michał Górecki

Zaburzenia zdrowia Odżywianie to niezbędna i podstawowa czynność jaką wykonuje każdy żywy organizm. Pokarm dostarcza nam wielu niezbędnych do życia składników: *energetycznych, *budulcowych, *regulujących. Nie jest, więc bez znaczenia co jemy. Nieprawidłowy tryb odżywiania może prowadzić do różnych chorób, schorzeń. Najczęstszymi zaburzeniami rozwoju występującymi u dzieci i młodzieży są: - nadwaga - otyłość - niedobór masy ciała - anoreksja - bulimia

Zaburzenia zdrowia Nadwagę określa się jako nadmiar tkanki tłuszczowej w organizmie w stosunku do beztłuszczowej masy ciała występujący w stopniu umiarkowanym. Otyłość definiuje się jako nadmiar tkanki tłuszczowej występujący w stopniu zaawansowanym. Otyłość zaburza wszystkie aspekty zdrowia (fizyczne, psychiczne i społeczne) młodego człowieka, ogranicza jego potencjał rozwojowy, możliwości życiowe i obniża jakość życia. Funkcjonowanie dziecka otyłego w szkole bywa utrudnione, ze względu na często występującą niechęć do zajęć wymagających sprawności fizycznej i związaną z tym izolacją od grupy rówieśniczej.

Nadwaga Nadwaga – nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie przekraczające optymalne ilości zdrowotne. Nadwaga staje się typową cechą w populacjach, gdzie nie ma problemów z brakiem żywności i dominuje styl życia pozbawiony aktywności fizycznej. Nadwaga osiągnęła rozmiary epidemii na całym świecie. Szacuje się, że ponad 1,4 mld ludzi na świecie żyje z nadwagą bądź z otyłością. Liczba osób z nadwagą stale się powiększa i dotyczy to wszystkich grup wiekowych. Zdrowe ciało potrzebuje niewielkiej ilości tłuszczów do prawidłowego działania hormonów, układów rozrodczego i odpornościowego, jako amortyzatora we wrażliwych miejscach oraz jako zapasów energii do przyszłego wykorzystania. Jednak zgromadzenie zbyt dużej ilości tłuszczów może prowadzić do upośledzenia ruchów i gibkości, jak również zmienia wygląd ciała.

Otyłość W powstawaniu otyłości są przyczyny genetyczne, ale także ogromną rolę odgrywają czynniki środowiskowe: -nieprawidłowy utrwalony w rodzinie sposób żywienia - niska aktywność ruchowa (co powoduje brak możliwości wydatkowania energii i jej magazynowanie w postaci tkanki tłuszczowej).

Niedobór masy Niedobór masy to nieprawidłowy przyrost masy ciała w stosunku do wzrostu na niekorzyść masy ciała. Przyczyną są czynniki genetyczne oraz wpływ środowiska czyli sposób żywienia czy też przebyte lub aktualne choroby oraz negatywne bodźce emocjonalne. Niedowaga przejawia się: *osłabieniem systemu odpornościowego, *osłabieniem kości, niskim ciśnieniem krwi, *anemią, *uczuciem nieustannego zimna, *nieregularną miesiączką.

BM I= Nadwaga Waga prawidłowa Niedowaga Otyłość Chłopcy: dziewczyny: BMI< 16,5 BMI < 16,4 Chłopcy: dziewczyny: 16,5<BMI< 23,2 16,4<BMI< 23 BM I= Niedowaga Otyłość Chłopcy: dziewczyny: 23,2< BMI< 24,2 23<BMI <23,9 Chłopcy: dziewczyny: BMI >24,2 BMI > 23,9

Bulimia Bulimia (żarłoczność psychiczna – zaburzenie odżywiania charakteryzujące się napadami objadania się, po których występują zachowania kompensacyjne. Objawy bulimii to: -powtarzające się okresy żarłoczności i poczucie braku kontroli nad jedzeniem - regularne prowokowanie wymiotów, używanie środków przeczyszczających lub odwadniających, ścisłych diet lub intensywnych ćwiczeń po epizodach obżarstwa, by nie utyć - utrzymywanie się stałego poczucia winy i mniejszego wartości własnej oraz wysokiego poziomu lęku, czasami depresji.

Objawy bulimii Na pierwszy rzut oka objawy bulimii mogą być niedostrzegalne, chora osoba utrzymuje bowiem prawidłową wagę lub ma nieco nadwagi. Czasami ma lekko opuchniętą twarz. Podobnie jak anorektyczka, jest zafascynowana jedzeniem, wiele czyta na ten temat, zna na pamięć tabele kalorii różnorodnych produktów. Nieraz po wspólnym obfitym posiłku chodzi do toalety i wymiotuje, zagłuszając charakterystyczny dźwięk np. włączonej suszarki. Z reguły jednak do uczty zasiada, gdy nikogo nie ma w domu lub w nocy, by uniknąć przyłapania na gorącym uczynku. Dlatego choroba przez długi czas może zostać niezauważona.

Anoreksja ( jadłowstręt psychiczny) Jadłowstręt psychiczny – zaburzenie odżywiania polegające na celowej utracie wagi wywołanej i podtrzymywanej przez osobę chorą. w związku z czym pacjent wyznacza sobie niski limit wagi. Podstawowe objawy anoreksji to: - Utrata masy ciała ponad 15 % w stosunku do masy należnej do wzrostu - Nie odparty lęk przed przybraniem na wadze lub wręcz otyłością, mimo rzeczywistego niedoboru masy. - Zaburzone postrzeganie swojego ciała - Zanik okresu u dziewcząt już miesiączkujących lub nie pojawienie się pierwszej mimo innych objawów dojrzewania. Największe zagrożenie zachorowaniem dotyczy wieku między 14. a 18. rokiem życia.  

Cechy anorektyczek Głównymi cechami anoreksji jest m. in. usiłowanie kontrolowania własnego świata i radzenia sobie z napotkaną traumą poprzez restrykcje w przyjmowaniu pokarmów. Powodem może być również potrzeba wewnętrznej czystości lub perfekcjonizm. Spotyka się także inne powody, jak chęć bycia lekkim czy pragnienie poniesienia kary. Chorzy często rezygnują ze spożycia mięsa lub przechodzą na wegetarianizm. Ilość przyjmowanego pożywienia ulegają znacznemu zmniejszeniu, co prowadzi do spadku masy ciała, często o ponad 15%. Obecnie rozpoznaje się tzw. niezidentyfikowany typ anoreksji, której źródłem są media, powodujące nienaturalne postrzeganie ludzkiego ciała i zaniżającą samoocenę młodzieży.

Leczenie anoreksji Anoreksja często wymaga leczenia szpitalnego, z powodu skrajnego wyniszczenia, na skutek którego dochodzi do takich zaburzeń funkcjonowania organizmu , że zagrożone jest życie pacjentki. W dalszym leczeniu uczestniczy psychiatra, psycholog, dietetyk, wymagana jest współpraca rodziny i najbliższych. Według różnych badań całkowicie wyleczenie jest możliwe jest u 30-77 %, u części udaje się uzyskać częściową poprawę. Niestety u 5% w obserwacji pięcioletniej następuje zgon.