Lekcja 2 – Młodzi próbują się porozumieć.

Ćwiczenie Na pewno każdemu z nas przytrafiła się sytuacja, że nie zostaliśmy zrozumiani bądź źle zrozumiani. Mogło tak się stać w domu, sklepie, w trakcie wycieczki czy w szkole. Przypomnij sobie taki przypadek i zastanów się z czego wynikało takie nieporozumienie. Wypisz główne przyczyny trudności w komunikacji z innymi ludźmi.

Porozumiewanie się odgrywa niezwykle trudną rolę w ludzkim życiu. Dzięki niemu możemy przekazywać innym ludziom informacje, swoje myśli, pragnienia i odczucia. Jest ono także warunkiem ludzkiego współdziałania. Bez niego nie bylibyśmy w stanie sami zaplanować ani przeprowadzić żadnych wspólnych przedsięwzięć. Proces porozumiewania się, czy też komunikacji rozpoczyna się w umyśle nadawcy., to znaczy osoby, która chce przekazać odbiorcy pewien komunikat. Np.. Informację, polecenie czy pytanie. Komunikat ten musi zostać wyrażony za pomocą jakiegoś kodu werbalnego (mowa) lub niewerbalnego (gesty, mimika). Zrozumienie komunikatu przez odbiorcę uzależnione jest od nawiązania kontaktu z nadawcą (np. czy odbiorca słysz każde słowo, czy może co drugie tylko).

Jak porozumiewają się ludzie : Nadawca (intencja) Odbiorca (interpret acja) komunikat kontekst kontakt kodowanie dekodowanie

Co robić, żeby być dobrze zrozumianym: Starać się samemu mówić precyzyjnie, uwzględniając kontekst i emocje odbiorcy Uważnie słuchać innych Upewnić się, czy zostaliśmy dobrze zrozumiani i czy dobrze zinterpretowaliśmy komunikat nadawcy (jeśli dobrze Cię zrozumiałem uważasz, że…). O warunkach dobrej komunikacji musimy też pamiętać przy autoprezentacji. Autoprezentacja powinna mieć charakter pozytywny. Musi być wiarygodna i atrakcyjna oraz odpowiednio dobrana do audytorium (innym językiem będziemy zwracać się do grupy rówieśniczej, innym do szefa firmy). Musimy też zwrócić uwagę na sposób gestykulacji (błędem jest zarówno gestykulacja przesadnie emocjonalna, jak i zupełny jej brak).

Ćwiczenie Przygotuj krótką autoprezentację. Pamiętaj, że nasz wizerunek w oczach innych ludzi budują bardzo różne elementy nie tylko to czy i jak mówimy, ale również jaki mamy głos, jak jesteśmy ubrani. Zwróć uwagę na komunikację niewerbalną (gestykulacja, mimika, pozycja ciała0 nazywaną często „mową ciała”. Rozmawiając z kimś nie unikajmy kontaktu wzrokowego (jest to często uznawane za oznakę nieszczerości), nie przebierajmy palcami (oznaka zdenerwowania), nie powinniśmy też ziewać, bądź tłumić ziewania (znudzenie) ani zbyt często spoglądać na zegarek (zniecierpliwienie).

Czy języki zawodowe i slangi ułatwiają czy utrudniają porozumiewanie się ?  „Musimy przełamać kolumnę i na nowo wyszparować zdjęcie” – Musimy zmienić układ strony i na nowo oblać tekstem zdjęcie. (slang dziennikarzy)  „Wsypałem portlanda do karuzeli i idę się napić herbatki” – Wsypałem cement portlandzki do betoniarki i idę się napić piwa. (slang murarzy)  „Krasnale znowu gaszą światło” – Drobni inwestorzy jak zwykle kupują akcje, gdy osiągnęły najwyższy kurs. (slang graczy giełdowych).

Ćwiczenie Pracując w parach wypiszcie jak najwięcej słów, zwrotów ze znanego wam slangu (młodzieżowy, zawodowy itd.) Jak myślicie, ile z tego zrozumieją wszyscy znający język polski, wszyscy „młodzi Polacy”, tylko młodzi mieszkańcy jakiegoś regionu, czy miejscowości, tylko przedstawiciele pewnej subkultury (np. hiphopowcy)

Nie wstydź się mówić dobrze o sobie ! Wprawdzie norma kulturowa obowiązująca w naszym kraju mówi, że nie wypada się chwalić, to jednak są sytuacje w których lepiej się nią nie kierować. Tak właśnie jest, gdy chcemy się dobrze zaprezentować by zdobyć czyjąś przychylność, czy dostać pracę. Ćwiczenie Wyobraź sobie, że starasz się o pracę w regionalnej gazecie, na stanowisku redaktora. Siedzisz przed, być może przyszłym szefem i dużo zależy od tego jak się zaprezentujesz. Dokonaj takiej autoprezentacji. Mów powoli i wyraźnie. Pamiętaj do kogo mówisz.

Co to znaczy być asertywnym ? Psychologowie twierdzą, żeby odnieść sukces w pracy trzeba być asertywnym. Ludzie asertywni to tacy, którzy potrafią wyrażać swoje oczekiwania, bronić swoich interesów i swego zdania nie naruszając przy tym praw i godności innych. Nie przejmują się niesłuszną krytyką, ale potrafią z niej wyciągać wnioski. Nie mylmy asertywności z agresywnością. Ludzie agresywni dążą do tego by inni spełniali ich oczekiwania, lubią dominować, nie lubią sprzeciwu, nie przyjmują krytyki.

Asertywności można się nauczyć. Oto kilka wskazówek: Nie czuj się winny. Masz prawo powiedzieć „nie”. Nawet, jeśli wskutek tego ktoś poczuje się zawiedziony. Mów: Przykro mi, że nie mogę spełnić twojej prośby, ale taka jest moja decyzja. Jeśli Twój rozmówca nie chce przyjąć do wiadomości, że odmawiasz, powtórz jeszcze raz swoje: Przykro mi, ale tego nie zrobię albo po prostu nic nie mów. Nie bój się odmówić. Mów: nie zrobię tego… nie chcę… nie zgadzam się z Tobą… Zdecydowałem, że… Nie bój się mówić o swoich oczekiwaniach. Nazywaj rzeczy po imieniu. Mów: Chciałbym, abyś… Jeśli masz własne zdanie, nie bój się go wyrazić, nawet jeśli inni myślą inaczej. Mów: Mam na ten temat inną opinię…

Dobierzcie się w pary i odegrajcie scenkę: jedna osoba usilnie namawia do czegoś (nie rezygnuje łatwo), a druga zdecydowanie odmawia.

Negocjacje to rozmowy mające pomóc rozwiązać jakieś sporne sprawy. Takie rozwiązanie najczęściej opiera się na wzajemnych ustępstwach wynikających z uwzględnienia interesów partnerów.

Etapy negocjacji 1.Każda ze stron formułuje swoje stanowisko. Zastanawia się jakie warunki minimalne musi spełnić druga strona, czyli jaka jest granica ustępstw. 2.Obie strony prezentują swoje stanowiska – propozycje, oczekiwania, oferty. 3.Obie strony zastanawiają się jakie są punkty zbieżne, a jakie wymagają jeszcze uzgodnienia. W razie potrzeby wyjaśniają, jakie są ich oczekiwania, by pomóc drugiej stronie dopasować do nich ofertę. 4.Po naradzie każda ze stron składa zmodyfikowaną propozycję. 5.Strony zawierają ostateczne porozumienie lub przerywają rozmowy. W tym drugim przypadku warto spisać protokół rozbieżności i zastanowić się czy dalsze rozmowy mają sens.

Proszę podzielić się na 2 grupy. Jedna grupa reprezentować będzie organizatorów młodzieżowego obozu sportowego, a jedna to właściciele ośrodka wypoczynkowego. Waszym zadaniem będzie wynegocjowanie jak najkorzystniejszych warunków umowy. Zakładamy, że ośrodek znajduje się na Mazurach, a na obóz ma pojechać 30 sportowców i 3 opiekunów. Skorzystajcie z materiału „etapy negocjacji”.

Sprawdź się sam, zanim sprawdzą Cię inni: 1.Jakie znaczenie ma komunikowanie się dla skutecznego działania ? 2.Co przeszkadza w porozumiewaniu się ? 3.Jakie cechy powinna mieć dobra autoprezentacja ? 4.Jaką rolę odgrywają negocjacje w gospodarce ?