1.59. Organizacje międzynarodowe, działające na rzecz ochrony przyrody i środowiska Opracowała Bożena Smolik Konsultant Arleta Poręba-Konopczyńska

Ochrona środowiska, w którymkolwiek kraju Europy, to dzisiaj nie lokalny priorytet danego kraju, ale całej europejskiej społeczności. Tereny przyrodniczo cenne nie są przegrodzone granicami państwowymi. To, co dzieje się ze wszystkimi elementami przyrody w którymkolwiek miejscu na świecie, nie pozostaje bez wpływu nawet na najdalej położone obszary. Dobrym przykładem jest wpływ wycinania lasów tropikalnych na klimat na całym świecie. Dlatego powstaje i będzie powstawało coraz więcej międzynarodowych programów globalnej ochrony przyrody i środowiska naturalnego.

Prawo międzynarodowe ochrony przyrody i ochrony środowiska Obecnie problemy ochrony środowiska i przyrody na świecie regulowane są przez konwencje i porozumienia międzynarodowe. Konwencja (traktat) jest to międzynarodowy akt prawny. Inicjatorem porozumień międznarodowych był U Thant, sekretarz Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ). W swoim raporcie w 1969 roku „Człowiek i jego środowisko” zwrócił uwagę wszystkich rządzących państwami na konieczność globalnego podejścia do spraw ochrony przyrody i środowiska.

Zestawienie konwencji międzynarodowych, dotyczących ochrony przyrody, ratyfikowanych przez Polskę 1.Konwencja o obszarach wodno-błotnych, mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego (Konwencja Ramsarska) z 1971 roku. 2.Konwencja o ochronie światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego (Konwencja Paryska) z 1972 roku. 3.Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (Konwencja Waszyngtońska – CITES ) z 1973 roku. 4.Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego (Konwencja Helsińska – HELCOM) z 1974 roku. 5.Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt (Konwencja Bońska) z 1979 roku. 6.Konwencja o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz siedlisk naturalnych (Konwencja Berneńska) z 1979 roku.

Zestawienie konwencji międzynarodowych, dotyczących ochrony środowiska, ratyfikowanych przez Polskę 7.Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości (Konwencja Genewska) z 1979 roku. 8.Konwencja w sprawie ochrony warstwy ozonowej (Konwencja Wiedeńska) z 1985 roku. 9.Konwencja o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych (Konwencja Bazylejska) z 1989 roku. 10.Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (Konwencja z Nowego Jorku) z 1992 roku. 11.Konwencja o różnorodności biologicznej (z Rio de Janeiro) z 1992 roku.

Organizacje międzynarodowe UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury) to jedna z najbardziej znanych i najbardziej produktywnych organizacji międzynarodowych na całym świecie, działająca przy ONZ. Program działalności UNESCO obejmuje dwa zasadnicze działy: działania na rzecz rozwoju nauki i kultury udzielanie pomocy materialnej, technicznej i kadrowej w organizowaniu oświaty

Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ)

IUCN Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i Jej Zasobów, to międzynarodowa organizacja zajmująca się ochroną przyrody. Misją IUCN jest wpływanie, zachęcanie i pomaganie społeczeństwom całego świata w dziele ochrony integralności i różnorodności przyrody oraz osiągnięcie sprawiedliwego i ekologicznie zrównoważonego korzystania z zasobów naturalnych. Z inicjatywy IUCN powstał rejestr gatunków zagrożonych wyginięciem- Czerwona Księga

Z inicjatywy IUCN Dziesięć gatunków stanie się symbolami zmian klimatycznych Głodujące misie koala, bezdomne błazenki i bezdzietne foki - to tylko niektóre gatunki, które poniosą ogromne straty w wyniku globalnego ocieplenia. Ich listę przedstawiła na konferencji klimatycznej w Kopenhadze Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN). Na liście głównych poszkodowanych znajdują się również: wieloryb białucha, lis polarny, pingwin cesarski, żółw skórzasty, łosoś, a także koralowce Acropora cervicornis i drzewa kołczanowe. Czytaj dalej na klimatdlaziemi.pl.klimatdlaziemi.pl

Światowy ruch na Rzecz Dzikich Zwierząt ( WWF) WWF (dawniej World Wildlife Fund) powstał w 1961 roku jako organizacja ekologiczna o charakterze międzynarodowym. Misją WWF jest powstrzymanie degradacji środowiska naturalnego naszej planety i stworzenie przyszłości, w której ludzie będą żyli w harmonii z przyrodą. WWF prowadzi w Polsce łącznie dziesięć projektów, dotyczących ochrony rzek, lasów, klimatu oraz promowania zrównoważonego rozwoju i tradycyjnego, proekologicznego rolnictwa.

Greenpeace Greenpeace – założona w roku 1971 w Kanadzie międzynarodowa organizacja pozarządowa zajmująca się ochroną środowiska, działająca w 40 krajach w Europie, Azji, Oceanii i obu Amerykach. Skupia ona ok. 2,8 mln członków z całego świata. Jest finansowana całkowicie przez indywidualnych członków i sympatyków, nie przyjmuje pieniędzy od firm i rządów, co ma gwarantować jej niezależność. Cele najważniejszych kampanii: zatrzymanie zmian klimatycznych, ochrona lasów, ochrona oceanów, powstrzymanie wielorybnictwa, sprzeciw wobec wykorzystywania energii atomowej i popieranie energii odnawialnej, sprzeciw wobec inżynierii genetycznej, eliminacja z użycia toksycznych związków chemicznych.

Konwencja paryska - Paryż 1972 rok Konwencja o ochronie światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego. Ma na celu ochronę dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego o wyjątkowej powszechnej wartości, m.in. przez nadawanie międzynarodowego statusu ochrony poprzez wpisanie na listę dziedzictwa światowego. Lista światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO obejmuje (2007) 851 obiektów w 141 krajach, w tym 660 obiektów dziedzictw kulturowego, 166 przyrodniczego i 25 mieszanych. Na tej światowej liście znajduje się między innymi Białowieski Park Narodowy.

Celem konwencji jest jest zapobieganie dalszym zamianom klimatu globalnego, z uwzględnieniem długoterminowego jego ocieplania na skutek wzrostu stężenia gazów cieplarnianych w atmosferze. Z czasem ustanowiono odpowiednie protokoły wprowadzające limity emisji gazów. Najważniejszym jest protokół z Kioto z 1997 r. Protokół wszedł w życie 16 lutego 2005 roku. Na mocy postanowień protokołu kraje - sygnatariusze, zobowiązały się do redukcji do 2012 roku własnych emisji dwutlenku węgla, metanu, tlenku azotu, freonów. Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Nowy Jork, 1992 (konwencja z Rio de Janeiro)

Na zielono zaznaczono kraje, które podpisały i ratyfikowały Protokół, na żółto kraje, które podpisały Protokół i jego ratyfikacja trwa, na czerwono kraje, które Protokół podpisały, ale odmówiły ratyfikacji. Kraje zaznaczone na szaro nie wypracowały stanowiska. Protokół z Kioto

Obiekty chronione, utworzone na mocy prawa międzynarodowego W ramach programu UNESCO “Człowiek i biosfera" (Man and Biosphere - MAB) została przygotowana w 1970 r. Światowa koncepcja sieci rezerwatów biosfery Koncepcja ta nie ma charakteru zobowiązania prawnomiędzynarodowego, lecz jest koncepcją naukową. W ramach programu MAB tworzone są rezerwaty biosfery, mające służyć promowaniu i demonstrowaniu zrównoważonych relacji między ludźmi i biosferą - jest 531 rezerwatów w 105 krajach (2008) Rezerwaty biosfery, z których każdy pozostaje pod wyłącznym zwierzchnictwem państwa, w którym jest położony, tworzą Światową Sieć Rezerwatów Biosfery MAB

Rezerwaty biosfery Rezerwaty biosfery to obszary chronione o znaczeniu międzynarodowym. Rezerwaty biosfery, to obszary unikatowe w skali świata, zawierające niepowtarzalne walory geologiczne, rzeźby terenu, flory lub fauny itp., wpisane na listę przez Międzynarodową Radę Koordynacyjną Programu UNESCO MaB Lista Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO w Polsce Lista Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO Białowieski Park Narodowy, Babiogórski Park Narodowy, Słowiński Park Narodowy, Rezerwat Jezioro Łuknajno, Tatrzański Park Narodowy, Karkonoski Park Narodowy, Bieszczadzki Park Narodowy (Karpaty Wschodnie), Kampinoski Park Narodowy, Poleski Park Narodowy (Polesie Zachodnie).

Rezerwaty Biosfery MAB w Polsce

Obszary chronione o znaczeniu międzynarodowym W ramach Konwencji Ramsarskiej, ochronie podlegają następujące tereny wodno-błotne: Rezerwat Jezioro Łuknajno, Rezerwat Jezioro Karaś, Rezerwat Jezioro Siedmiu Wysp, Rezerwat Świdwie, Rezerwat Słońsk, Biebrzański Park Narodowy, Rezerwat Stawy Milickie, Słowiński Park Narodowy.

Natura 2000 Sieć Natura 2000 jest kontynuacja międzynarodowych założeń w ochronie przyrody rozpoczętych w 1971 roku Konwencja Ramsarska odnosząca się do obszarów wodno-błotnych, a także konwencji Bońskiej i Berneńskiej. Natura 2000 stanowi wypełnienie przez Unie Europejska zobowiązań nałożonych przez Konwencje o różnorodności biologicznej, tzw. Konwencje z Rio.

Zadania 1. Podaj nazwę organizacji ekologicznej, której symbolem jest panda. 2. Wymień trzy konwencje ratyfikowane przez Polskę. 3. Oceń prawdziwość stwierdzeń (P, F): A. Protokół z Kioto dotyczy ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. B. Na terenie Polski znajdują się obszary chronione o znaczeniu międzynarodowym. C. Sieć Natura2000 jest konsekwencją Konwencji z Rio.

Być człowiekiem znaczy być odpowiedzialnym, a więc bądźmy odpowiedzialni za to co robimy a także bierzmy odpowiedzialność za konsekwencje tych poczynań. Ziemia jest miejscem naszego bytu. Dopóki my dbamy o nią, ona dba o nas. I choć może wielu z was nie przekonują takie argumenty to warto czasem uczynić cos z myślą o naszej planecie. Zastanówmy się jak świat chcemy widzieć za oknem i w jakim świecie chcemy żyć. Bo naprawdę warto podać przyjazną dłoń temu co nas otacza. A wiec być człowiekiem godnym naszej planety, to czuć, kładąc swoją cegłę, że bierze się udział w budowaniu świata.

Chrońmy przyrodę dla siebie, nie dla idei! Dziękuję za uwagę To była nasza ostatnia lekcja W nr 60 spotkamy się na diagnozie końcowej

Źródła Zasoby Internetu