SKÓRA Budowa i Funkcje Ewa Trznadel-Budźko Klinika Dermatologii i Dermatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 2005

SKÓRA - NAJWIĘKSZY ORGAN Bariera między środowiskiem zewnętrznym a organizmem Średni ciężar - 4 kg Powierzchnia około 2 m2

2. Ochrona przed uciskiem, uderzeniem, tarciem FUNKCJE SKÓRY Bierne: 1. Ochrona przed zimnem, ciepłem, promieniowaniem 2. Ochrona przed uciskiem, uderzeniem, tarciem 3. Ochrona przed działaniem substancji chemicznych 4. Ochrona przed drobnoustrojami (bakterie, wirusy, grzyby)

3. Odbieranie bodźców z otoczenia (ból, dotyk, temperatura) FUNKCJE SKÓRY Czynne: 1. Zwalczanie drobnoustrojów chorobotwórczych w skórze (fagocyty, układ immunologiczny) 2. Termoregulacja (wydzielanie potu, ukł. naczyniowy i nerwowy) 3. Odbieranie bodźców z otoczenia (ból, dotyk, temperatura) 4. Rozpoznawanie alergenów (k. Langerhansa) 5. Produkcja witaminy D 6. Produkcja barwnika

Prawidłowy obraz histologiczny skóry (A. Du Vivier)

Struktura kolagenu i elastyny (A. du Vivier)

Struktura Warstwy Rogowej Układ „cegiełek i spoiwa” Przestrzeń międzykomórkowa Korneocyt keratynocyt Lipidy dwuwarstwowe Przestrzenie hydrofilne Ciałka Odlanda „Cegiełki” - około 20 warstw korneocytów” „Spoiwo” -ceramidy (50%), kwasy tłuszczowe (26%), cholesterol (20%)

Prawidłowa warstwa rogowa jest miękka, elastyczna, spójna strukturalnie i chemicznie niezbędna dla życia człowieka w środowisku suchym Prawidłowa warstwa rogowa jest miękka, elastyczna, pozwala na swobodne poruszanie się, nie powodując pęknięć i zarysowań

Budowa Warstwy Rogowej

NMF (Natural Moisturizing Factor) Rozpuszczalne w wodzie frakcje niskocząsteczkowych środków nawilżających. NMF odpowiada za zdolność wiązania wody przez warstwę rogową. Aminokwasy 40% Kwas pirolidonowo-karboksylowy 12% Mleczany 12% Mocznik 7% Na, Ca, K, fosforany, chlorki 18% Kwas moczowy, glikozoamina, kreatynina 1,5% Substancje niezidentyfikowane Jacobi, 1959)

Skład Lipidów Warstwy Rogowej CERAMIDY 30-50% Sterole 17-27% Kwasy tłuszczowe 9-20% Triglicerydy 0- 13% Cholesterol (estry) 0- 10% Wosk/Estry wosku 0- 6% Skwalen, n-alkeny 0- 10% Inne 6-11%

Ilość Lipidów Warstwy Rogowej zależy od: Okolicy ciała Płci Wieku Pory roku

LIPIDY ZALEŻNOŚĆ OD WIEKU

oraz kwasów tłuszczowych Ceramidy Naskórka Ceramid 1 Ceramidy 2 - 6 Kompleks sfingozyny i kwasu linolowego Kompleks sfingozyny / fitosfingozyny oraz kwasów tłuszczowych

Płaszcz Lipidowy Skóry Lipidy warstwy rogowej Łój gruczołów łojowych Pot Związki pochodzenia zewnętrznego

CECHY POWIERZCHNI SKÓRY Naturalne poletkowanie skóry Zmarszczki o głębokości 0,1- kilkanaście mm system bruzd powierzchownych głębokich struktura geometryczna skóry zależna jest od warunków miejscowych Różnice we wzorze powierzchni zależą, od rozmiarów wielokątnych jednostek i głębokości rowkowania. Brodawki naskórkowe w okolicy dużych stawów

Schorzenia Skóry Rybia łuska

Schorzenia Skóry Łuszczyca

Schorzenia Skóry Atopowe zapalenie skóry

Schorzenia Skóry Wyprysk

Czynniki Przyczynowe Suchej Skóry Zmiany po ekspozycji na UV

Czynniki Przyczynowe Suchej Skóry Przyczyny pielęgnacyjne

Stopnie Suchości Skóry

Stopnie Suchości Skóry 1

Stopnie Suchości Skóry 2

Stopnie Suchości Skóry 3

PROCES STARZENIA SIĘ SKÓRY Zmiany jakościowe oraz ilościowe Naskórek Naskórek Skóra właściwa Skóra właściwa Tkanka podskórna Tkanka podskórna

PRZYDATKI SKÓRY GRUCZOŁ ŁOJOWY (Holokrynowy) Skład łoju: kwasy tłuszczowe, squalen cholesterol tróglicerydy wolne kw. Tłuszczowe Rola łoju: ochrona mechaniczna, chemiczna, przeciw drobnoustrojom Ilość: zależy od wieku, pory roku, hormonów, okolicy ciała

PRZYDATKI SKÓRY CHOROBY GRUCZOŁÓW ŁOJOWYCH Łojotok Trądzik pospolity Łojotokowe zapalenie skóry Trądzik różowaty

CHOROBY GRUCZOŁÓW ŁOJOWYCH Trądzik pospolity

CHOROBY GRUCZOŁÓW ŁOJOWYCH Trądzik pospolity

CHOROBY GRUCZOŁÓW ŁOJOWYCH Łojotokowe zapalenie skóry

CHOROBY GRUCZOŁÓW ŁOJOWYCH Trądzik różowaty

GRUCZOŁY POTOWE Ekrynowe, apokrynowe