Co to jest SzPZ? Koncepcja SzPZ narodziła się w Europie w latach 80-tych, jako drugi po „zdrowych miastach” szeroki ruch promocji zdrowia.
3 główne cechy SzPZ Edukacja zdrowotna Jako ważny element obowiązkowego programu nauczania szkoły Współdziałanie z rodzicami Etos zdrowia w szkole - Środowisko fizyczne i społeczne - Organizacja wspierająca edukację zdrowotną
SzPZ tworzona jest na 3 wzajemnie powiązanych poziomach klasa szkoła rodzice
Nadrzędnym celem SzPZ jest zdrowy styl życia całej społeczności szkolnej Aby to osiągnąć szkoła: 1. Tworzy wspierające, bezpieczne i sprzyjające zdrowiu środowisko fizyczne i społeczne 2. Stwarza wszystkim osobom, które w niej żyją, pracują, uczą się, możliwości kontrolowania i poprawiania swego zdrowia fizycznego i emocjonalnego 3. Dokonuje zmian w zarządzaniu szkołą, relacjach miedzy ludzkich, metodach nauczania i uczenia się.
Cele Szkoły Promującej Zdrowie: kształtować poczucie odpowiedzialności za zdrowie u każdej osoby, w rodzinie i w społeczności lokalnej, zachęcać do zdrowego stylu życia oraz stwarzać uczniom i pracownikom realne i atrakcyjne możliwości dokonywania zdrowych wyborów,
zapewnić sprzyjające zdrowiu środowisko fizyczne pracy i nauki, włączyć edukację zdrowotną uczniów do programu nauczania szkoły z wykorzystaniem aktywizujących metod nauczania, umożliwiać uczniom rozwój ich potencjału fizycznego, psychicznego i społecznego oraz wzmacniać ich poczucie własnej wartości,
wyposażać uczniów w wiedzę i umiejętności niezbędne do podejmowania wyborów dla poprawy własnego zdrowia oraz tworzenia zdrowego i bezpiecznego środowiska fizycznego, włączyć do działań szkoły służbę zdrowia zwłaszcza do edukacji zdrowotnej oraz do pomocy uczniom we wchodzeniu w rolę aktywnego konsumenta opieki zdrowotnej.
Szkoła Promująca Zdrowie – co to oznacza? Jest to siedlisko (miejsce, gdzie ludzie żyją, pracują, uczą się, korzystają z pewnych świadczeń), w którym członkowie społeczności szkolnej – pracownicy i uczniowie: podejmują starania, aby poprawić swoje samopoczucie i zdrowie, uczą się jak zdrowiej żyć i tworzyć zdrowe środowisko, zachęcają ludzi w innych siedliskach w swoim otoczeniu, zwłaszcza rodziców, do podjęcia podobnych starań.
Związki szkoły promującej zdrowie z innymi siedliskami Szkoła zdrowie kościół Osiedla Małe i blokowiska Domy kulturyInne szkołyprzedsiębiorstwa
Nowe metody i podejścia w promocji zdrowia Podejście siedliskowe Podejście „od ludzi do problemu” Zmodyfikowane uczestnictwo społeczności Strategia dokonywania zmian Dialog
Strategia SzPZ Podejście siedliskowe - obiektem działań w promocji zdrowia są systemy społeczne, a nie jednostki. „Co ludzie sami mogą zrobić dla swojego zdrowia?" „W czym możemy im pomóc?” Jest to podejście uczestniczące „Co ludzie sami mogą zrobić dla swojego zdrowia?" „W czym możemy im pomóc?” a nie „Co my możemy zrobić dla zdrowia ludzi ?”
Strategia SzPZ Podejście „od ludzi do problemu” – zakłada, że społeczność sama identyfikuje własne problemy, ma własne pomysły na ich rozwiązanie i podejmuje działania prowadzące do ich rozwiązania. Osoby z zewnątrz („ważne”) nie narzucają swoich programów i pomysłów
Strategia SzPZ Uczestnictwo społeczności szkolnej – wszyscy pytani są o zdanie, informowani o wynikach, decyzjach, zapraszani do współpracy
Strategia SzPZ Strategia dokonywania zmian – nie jest sumą kilku pojedynczych innowacji (np. programów autorskich). Wprowadzane zmiany mają charakter systemowy, tzn. dotyczą wszystkich sfer funkcjonowania szkoły.
Zasady tworzenia SzPZ Metoda małych kroków Cel osiąga się we własnym tempie Nie ma współzawodnictwa i konkurencji Przyznaje się prawo do błędów (błąd –ważne, że go zauważyłeś) Należy być elastycznym i otwartym, należy innych pytać o zdanie Pamiętać trzeba, że w każdym działaniu są wzloty i upadki
Zasady SzPZ - jak chcemy osiągnąć cel?
Zdrowie to osiągnięcie dobrostanu w 5 sferach (wymiarach) Zdrowie to coś więcej niż brak choroby Wymiar fizyczny Wymiar emocjonalny Wymiar intelektualny Wymiar społeczny Wymiar duchowy
Wymiar społeczny Szacunek wobec drugiego człowieka Zdrowe kontakty społeczne Przyjaźń, współpraca w grupie Umiejętność porozumiewania się Tolerancja
Wymiar duchowy Życie w zgodzie z wyższymi wartościami Zdolność do kontaktowania się z Bogiem i wszechświatem
Wymiar fizyczny Wytrwałość Odporność Kondycja fizyczna
Wymiar emocjonalny Zdolność człowieka do radzenia sobie ze stresem Zdolność do miłości Szacunek dla siebie Otwartość na uczucie Poczucie bezpieczeństwa
Wymiar intelektualny Sprawny umysł Umiejętność wypowiadania swoich myśli
W imię takiej wartości zdrowia warto żyć! Musimy zrozumieć, że zdrowie to podstawowa wartość, dzięki której jednostka czy grupa mogą zrealizować swoje aspiracje i potrzeby Główny nacisk powinniśmy kłaść na promocję zdrowia oraz zapobieganie jego utracie
Nasze priorytety Edukacja zdrowotna Klimat Satysfakcja Poczucie własnej wartości Środowisko fizyczne sprzyja zdrowiu i bezpieczeństwu Dobre samopoczucie Partnerstwo uczniów, rodziców, nauczycieli Sukcesy odnoszą wszyscy
5 STANDARDÓW 1. SzPZ pomaga członkom społeczności szkolnej (w tym rodzicom) zrozumieć i zaakceptować koncepcję szkoły promującej zdrowie. 2. SzPZ zarządza projektami promocji zdrowia w sposób sprzyjający: uczestnictwu, partnerstwu, współdziałaniu społeczności szkolnej, w tym rodziców i społeczności lokalnej, skuteczności i długofalowości działań. 3. SzPZ prowadzi edukację zdrowotną uczniów i pracowników oraz dąży do zwiększenia jej jakości i skuteczności. 4. SzPZ tworzy klimat społeczny sprzyjający: satysfakcji z nauki i pracy w szkole, osiąganiu sukcesów oraz wzmacnianiu poczucia własnej wartości u uczniów i pracowników, zdrowiu i rozwojowi uczniów i pracowników, uczestnictwu, partnerstwu i współdziałaniu członków społeczności szkolnej, rodziców i osób ze społeczności lokalnej. 5. SzPZ tworzy środowisko fizyczne sprzyjające zdrowiu, bezpieczeństwu i dobremu samopoczuciu uczniów i pracowników.