Działalność wulkaniczna

Czym jest wulkan? Wulkan ( z łac. Vulcanus – imię rzymskiego boga ognia ) to wzniesienie powstałe w miejscu wydostania się magmy na powierzchnię ziemi, zbudowane ze skał będących produktami erupcji – lawy i utworów piroklastycznych.

Budowa wulkanu Na pojęcie wulkanu składają się: ognisko ( znajdujące się w głębi Ziemi ) komin ( łączący ognisko z powierzchnią Ziemi ) krater ( otwór, którym wydobywają się na zewnątrz produkty wybuchu wulkanu )

Schemat wulkanu

Rodzaje wulkanów – podział ze względu na aktywność czynne – stale lub sporadycznie objawiające swoją działalność ( np. Etna, Wezuwiusz ) drzemiące – ich działalność zaobserwowano w czasach historycznych ( np. Fudżi, Tambora ) wygasłe – ich działalność nie została zaobserwowna w czasach historycznych ( np. stożki wulkaniczne w Polsce i w Niemczech )

Rodzaje wulkanów – podział ze względu na miejsce, z którego wypływa magma stożkowe, np. Etna ( Włochy – Sycylia ), Wezuwiusz ( Włochy ) tarczowe, np. Mauna Loa ( Hawaje ), Olympus Mons ( Mars ) linijne lub szczelinowe, np. Hekla, Laki ( Islandia ), Waimangu (Nowa Zelandia)

Rodzaje wulkanów - podział ze względu na przebieg erupcji efuzywne lub lawowe, np. Mauna Loa ( Hawaje ), Hekla ( Islandia ) eksplozywne , np. Mayon ( Filipiny ) stratowulkany , np. Etna ( Włochy - Sycylia ), Mount St. Helens ( USA )

Rozmieszczenie wulkanów Największe skupiska wulkanów na świecie znajdują się z w Indonezji ( ok. 80 wulkanów aktywnych i 100 drzemiących ) oraz wzdłuż tzw. „Drogi Wulkanów” z 30 stożkami w Ekwadorze.

Etna Czynny wulkan na Sycylii; Największy i najwyższy wulkan w Europie; Wysokość – 3323 m n.p.m.; Częste erupcje gazów, pary wodnej i popiołów; wylewy lawy o dużej lepkości; Największa erupcja w 1669 roku, ostatnia w 2001; Podnóża gęsto zaludnione, liczne sady i winnice; ośrodki turystyczne.

Etna

Wezuwiusz Wulkan w południowych Włoszech niedaleko Neapolu; Jedyny czynny wulkan na kontynencie europejskim; Wysokość – 1277 m n.p.m.; Współczesny stożek zajmuje wnętrze rozległej kaldery, powstałej w trakcie erupcji w 79 r. n.e., która zniszczyła Pompeje i Herkulanum; Ostatni duży wybuch w 1944 r.

Wezuwiusz

Mieszkaniec starożytnych Pompei zalany lawą i zasypany popiołem wulkanicznym

Mount St. Helens Czynny wulkan w stanie Waszyngton w Stanach Zjednoczonych; Wysokość – 2250 m n.p.m.; Jeden z młodszych i najbardziej aktywnych wulkanów w holocenie w Górach Kaskadowych; Ostatnia erupcja miała miejsce 18 maja 1980 roku.

Mount St. Helens

Erupcja wulkanu Erupcja to wybuch wulkanu, gwałtowne wydobywanie się z niego roztopionej lawy, popiołów i gazów wulkanicznych. Wielkie erupcje wulkaniczne: Santorini ( Thira ) – ok. 1450 r. p.n.e. Wezuwiusz – 24 sierpnia 79 r. Orizaba ( Meksyk ) – 26 grudnia 1687 r. Tambora – 11 kwietnia 1815 r. Krakatau – 27 sierpnia 1883 r. Mount St. Helens – 18 maja 1980 r. Pinatubo – czerwiec 1991 r,

Erupcja wulkanu Mount St. Helens 18 maja 1980 r.

Produkty wybuchu wulkanu Lawa ( kwaśna lub zasadowa ) Skały piroklastyczne, czyli zastygłe cząstki lawy o różnej wielkości. Należą do nich: bomby wulkaniczne lapillle piaski i popioły wulkaniczne pumeks

Wpływ zjawisk wulkanicznych na środowisko przyrodnicze i działalność człowieka Zmiany klimatyczne; Tworzenie się żyznych gleb na popiołach i tufach wulkanicznych; Występowanie na obszarach wulkanicznych wód termalnych i gorących źródeł. Zwanych gejzerami; Powstanie wokół czynnych lub wygasłych wulkanów złóż mineralnych: metali, cynku i ołowiu, miedzi, kamieni szlachetnych, siarki.

Bibliografia Uniwersalna Encyklopedia szkolna, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003 Encyklopedia szkolna, Wydawnictwo Europa, Wrocław 2004 Wikipedia, wolna encyklopedia Jadwiga Kop, Maria Kucharska, Elżbieta Szkurłat, Geografia część 1. zakres podstawowy, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Łódź 2006

Dziękuję za uwagę podczas prezentacji! Przygotowała: Agnieszka Kwapiszewska