Przedsiębiorczość międzynarodowa Dr Piotr Kurczak

2 Założenia i cele zajęć 1.Przyczyny, przebieg i konsekwencje narodzin przedsiębiorczości międzynarodowej. 2.Definicje i teoria przedsiębiorczości międzynarodowej. 3.Kontekst europejski zjawisk międzynarodowych. 4.Kontekst polski – przemiany związane z umiędzynarodowieniem i wejściem do Unii. 5.Środowisko przedsiębiorczości międzynarodowej i procesy zachodzące w otoczeniu.

3 Przedsiębiorczość międzynarodowa – wyjściowa definicja  Przedsiębiorczość międzynarodowa to identyfikacja, rozpoznanie i wykorzystywanie szans biznesowych pojawiających się w obrocie międzynarodowym, dla wytworzenia nowych towarów bądź usług. (McDougall&Oviatt, 2005)  Działanie proaktywne, innowacyjne i uwzględniające element ryzyka  Połączenie dwóch dynamicznych dziedzin:  przedsiębiorczości, i  biznesu międzynarodowego  Zjawisko widoczne także w naszym kraju zwłaszcza po przystąpieniu do UE

4 Obserwowalne przejawy przedsiębiorczości międzynarodowej 1.Nowa kategoria kupców nowej generacji, bez krajowej bazy. 2.Fachowcy szukający pracy za granicą. 3.Małe przedsiębiorstwa od początku nastawiające się na działalność na rynku międzynarodowym (born global). 4.Małe i średnie firmy podejmują dynamiczna działania eksportowe. 5.Firmy różnej wielkości wchodzą w długofalowe powiązania kooperacyjne z podmiotami zagranicznymi. 6.W następnym etapie przystępują do tworzenia własnych filii i oddziałów za granicą bądź wykupują funkcjonujące firmy zagraniczne.

5 Przyczyny pojawienia się zjawiska 1.Zmiany polityczno-prawne po II wojnie światowej. 2.Zmiany społeczne – zmiana charakteru pracy, urbanizacja, globalne media. 3.Zmiany ekonomiczne w całych sektorach gospodarki. 4.Zmiany technologiczne i organizacyjne w przedsiębiorstwach.

6 Klasyczny podział pracy 1.Wykształcił się w XIX wieku i przetrwał do końca II wojny światowej. 2.W zależności od udziału określonych produktów w eksporcie wytworzyły się trzy typy państw:  państwa przemysłowe  kraje rolnicze lub przemysłowo-rolnicze  kraje surowcowe 3.Stosunkowo prosta wymiana pomiędzy nimi, oparta o specjalizację wynikającą z warunków geograficznych (klimat, zasoby).

7 Zmiany polityczno-prawne 1.Powstanie ONZ jako organizacji konsultacyjnej a potem jej wyspecjalizowanych Agend. 2.W odróżnieniu od okresu przedwojennego nastąpiło odejście od polityki protekcjonistycznej i wysokich ceł. Układ Ogólny w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (ang. General Agreement on Tariffs and Trade, GATT) podpisane w Genewie dnia 20 października 1947 porozumienie dotyczące polityki handlowej. 3.Wymiana handlowa została uznana za narzędzie integracji międzynarodowej i narzędzie promowania współpracy. 4.Radykalne ograniczenie (w ośmiu rundach negocjacji) ceł w wymianie międzynarodowej z poziomu kilkunastu-kilkudziesięciu procent, do poziomu kilku procent (ponad 10x). 5.Powstanie pozostałych elementów globalnego systemu gospodarczego: MFW i EBOiR (Bank Światowy), przekształcenie w 1994 roku GATT w Światową Organizację Handlu (WTO). 6.Integracja europejska, integracja regionalna (NAFTA).

8 Zmiany społeczne i ekonomiczne 1.Wzrost zapotrzebowania na surowce buduje światowy rynek producentów i konsumentów zasobów. 2.Obniżka ceł prowadzi do intensywnej wymiany międzynarodowej i specjalizacji produkcji. 3.Kryzys naftowy zmienia geografię produkcji i trendy w konsumpcji – awans Japonii. 4.Rewolucja informatyczna podnosi zapotrzebowanie na wiedzę i wynosi Tajwan, Singapur, Hongkong i pośrednio Koreę do poziomu krajów rozwiniętych. 5.Konkurencja wymusza ciągłe obniżanie kosztów – awans Chin, Tajlandii, Indonezji itd.

9 Teoria systemu światowego Immanuela Wallersteina CENTRUM BLISKIE PERYFERIA PERYFERIA CENTRUM: wysoka technologia, wysoka koncentracja kapitału, wysokie wynagrodzenia, wysoki wskaźnik urbanizacji sprzedaż zaaw. prod. i usług brak surowców PERYFERIA: brak technologii (tylko z zewnątrz), brak kapitału, niskie wynagrodzenia, społeczeństwa tradycyjne, sprzedaż nieprzetworzonych surowców lub niewykwalifikowanej pracy BLISKIE PERYFERIA: starsza technologia, kapitał z zewnątrz lub częściowo własny, średnie wynagrodzenia, sprzedaż półproduktów i komponentów lub mniej wykwalifikowanej pracy

10 Wymiana w systemie światowym 1.Surowce 2.Półprodukty 3.Komponenty 4.Praca 1.Wysokie technologie 2.Zaawansowane usługi 3.Kapitał finansowy 4.Kapitał symboliczny 1.Wykwalifikowana praca 2.Przetworzone surowce, komponenty i półprodukty 3.Tańsze i prostsze produkty 4.Prostsze usługi 1.Wysoko i średnio zaawansowane technologie i produkty 2.Kapitał finansowy i symboliczny 3.Surowce, praca 1.Niewykwalifikowana (tania) praca 2.Surowce 3.Najprostsze usługi 1.Dobra luksusowe 2.Prostsze produkty 3.Kapitał finansowy i symboliczny

11 Współczesny światowy podział pracy 1.Zmniejszanie barier dla FDI, ułatwienia w transporcie, wzrost ogólnej stabilności prawnej i politycznej, powoduje wędrówkę kapitału po świecie w poszukiwaniu najkorzystniejszych miejsc do ulokowania inwestycji. 2.Zwiększyła się i zwiększa liczba parametrów branych pod uwagę przy tego typu decyzjach. 3.Tworzą się globalne konfiguracje warunków produkcji, wymiany i kooperacji decydujące o atrakcyjności pewnych regionów i nieatrakcyjności innych.

12 Przedsiębiorczość międzynarodowa – przypomnienie  Przedsiębiorczość międzynarodowa to identyfikacja, rozpoznanie i wykorzystywanie szans biznesowych pojawiających się w obrocie międzynarodowym, dla wytworzenia nowych towarów bądź usług. (McDougall&Oviatt, 2005)  Działanie proaktywne, innowacyjne i uwzględniające element ryzyka, pomagające w awansie zarówno jednostki, jak i całej społeczności.

13 Przedsiębiorczość międzynarodowa - szanse 1.Możliwość wydźwignięcia się, dzięki transferom technologii, wiedzy i kapitału, do poziomu krajów rozwiniętych, poprzez przechodzenie w łańcuchu produktów od najmniej przetworzonych i najprostszych, do produktów wyżej przetworzonych, skomplikowanych i zawierających wyższy udział wiedzy. 2.Oferowanie zaawansowanych usług. 3.Budowanie własnych źródeł kapitału i przesuwanie się w systemie światowym do centrum, jako dostawca technologii, kapitału, wiedzy. JAKI KIERUNEK INWESTYCJI SUGEROWALIBYŚCIE DLA KRAJU TAKIEGO JAK POLSKA? CO JEST GŁOWNYM ZASOBEM UMOŻLIWAJĄCYM TAKI AWANS?

14 Rodzaje kapitału KAPITAŁ LUDZKI KAPITAŁ PRAWNO- INFORMACYJNY KAPITAŁ SYMBOLICZNY KAPITAŁ SPOŁECZNY Wiedza organizacyjna

15 Jak można zostać „przedsiębiorcą międzynarodowym”?  Uruchomić własny biznes zorientowany na rynek międzynarodowy  Stworzyć i rozwinąć pion eksportowy w polskiej prywatnej firmie  Nawiązać długofalową współpracę o charakterze kooperacyjnym z podmiotami zagranicznymi  Tworzyć oddziały i filie zagraniczne polskich przedsiębiorstw  Nie tylko własna firma, ale także przedsiębiorczość korporacyjna  Popyt na „przedsiębiorców międzynarodowych” dziś i jutro

16 Przedsiębiorczość międzynarodowa – szerszy kontekst

17 Dlaczego warto zostać „przedsiębiorcą międzynarodowym”? 1.Sytuacja na rynku pracy 2.Możliwość znalezienia dobrze płatnej, ciekawej pracy 3.Oczekiwania pracodawców 4.Popyt na „przedsiębiorców międzynarodowych” dziś i jutro

18 Studenci i absolwenci szkół wyższych w Polsce

19 Rynek pracy absolwentów: popyt i podaż

20 Kluczowe tendencje 1.Duża podaż absolwentów. 2.Zapotrzebowanie zależy od koniunktury gospodarczej. 3.Prawdziwym problemem staje się zdobycie atrakcyjnej pracy. 4.Atutem jest solidne wykształcenie ogólne połączone z nośną specjalizacją. 5.Eksport i szerzej operacje międzynarodowe polskich firm to dynamiczna i przyszłościowa dziedzina. 6.Znajomość problematyki europejskiej też może być pomocna. 7.Różne oblicza przedsiębiorczości międzynarodowej – wspólny zestaw umiejętności i cech osobowych.

21 Gdzie kierują się absolwenci? Zagranica Firmy międzynarodowe Polskie agendy rządowe Duży biznes krajowy Małe i średnie firmy Własny biznes