Instytut Eurotest BADANIE OPINII OSÓB PROWADZACYCH GOSPODARSTWA DOMOWE NA TERENIE GDAŃSKA DOTYCZACYCH ZMIANY SPOSOBU ZBIERANIA SELEKTYWNEGO ODPADÓW KOMUNALNYCH W POMIESZCZENIACH KUCHENNYCH maj 2005

Celem badania było pozyskanie opinii mieszkańców Gdańska dotyczącej zmiany sposobu zbierania odpadów komunalnych i wprowadzenia selektywnego sposobu zbierania odpadów komunalnych w pomieszczeniach kuchennych. Czy zaakceptują nowy system? Czy podstawą wprowadzenia systemu powinna być niższa cena wywozu odpadów komunalnych, czy raczej mogą to być inne argumenty motywujące do zaakceptowania nowego systemu zbiórki odpadów komunalnych? Badanie wykonano w dniach od 16 do 19 maja 2005 roku, na 500 osobowej próbie osób prowadzących gospodarstwa domowe w Gdańsku. Błąd szacunku wyników badania mieści się w granicach 4% przy 95% poziomie ufności.

Źródło Instytut Eurotest Wykres 1 Czy zdaniem Pani/Pana powinno się w domach segregować odpady komunalne? Czy powinno się w domach segregować odpady? Zdecydowana większość ankietowanych osób, które prowadzą gospodarstwa domowe 91,3% jest zdania, że powinno się segregować odpady komunalne w domach. Przeciwnego zdania jest 4% ankietowanych, a 4,7% nie miało zdania na ten temat.

Według analiz odpowiedzi ankietowanych w zależności od rodzaju zamieszkałej zabudowy, można zauważyć, że najwięcej ankietowanych uważa, że powinno się segregować w domach odpady komunalne spośród osób zamieszkałych w budynkach wielorodzinnych bez zsypu 97,3% oraz w budynkach wielorodzinnych ze zsypem 92,3%. Postawa gospodyń domowych z domów jednorodzinnych jest mniej przychylna - 85,1% uważa, że powinno się segregowane odpady komunalne. Tabela 1. Opinie osób prowadzących gospodarstwa domowe nt. Potrzeby segregacji w domach odpadów komunalnych wg rodzaju zamieszkiwanej zabudowy. Czy zdaniem Pani/Pana powinno się w domach segregować odpady? LpRodzaj zabudowyTakNieNie wiem 1Wielorodzinny ze zsypem92,3%4,6%3,1% 2Wielorodzinny bez zsypu97,3%1,7%1% 3Jednorodzinny85,1%6,4%8,5% Źródło Instytut Eurotest

Czy aktualnie segregują odpady? W aktualnym stanie organizacji zbiórki odpadów komunalnych tylko około 1/3 gospodarstw domowych w Gdańsku deklaruje, że dokonuje segregacji odpadów komunalnych w domach. Jednak prowadzone to jest w bardzo zróżnicowanym stopniu i niesystematycznie, co wynikało to z wypowiedzi ankietowanych. Wykres 2. Czy segreguje Pani/Pan aktualnie odpady domowe? Źródło Instytut Eurotest

Według analiz odpowiedzi ankietowanych w zależności od rodzaju zamieszkałej zabudowy można zauważyć, że nieco więcej gospodarstw domowych segreguje aktualnie odpady komunalne spośród osób zamieszkałych w budynkach wielorodzinnych bez zsypu 43,2% oraz w budynkach wielorodzinnych ze zsypem 34,4%, niż w budynkach jednorodzinnych 25,5%. W zabudowie jednorodzinnej 74,5% gospodarstw domowych nie segreguje odpadów komunalnych. Tabela 2. Odpowiedzi osób prowadzących gospodarstwa domowe nt. aktualnej segregacji odpadów komunalnych wg rodzaju zamieszkiwanej zabudowy. Czy segreguje Pani/Pan odpady domowe? LpRodzaj zabudowyTakNie 1Dom wielorodzinny ze zsypem34,4%65,6% 2Dom wielorodzinny bez zsypu43,2%56,8% 3Dom jednorodzinny25,5%74,5% Źródło Instytut Eurotest.

Dlaczego aktualnie nie dokonują segregacji odpadów domowych? Spośród osób prowadzących gospodarstwa domowe, które nie dokonują segregacji odpadów 79,4% podało jako przyczynę – „brak w pobliżu pojemników”. W największym stopniu dotyczyło to gospodarstw domowych w domach jednorodzinnych. W o wiele mniejszym stopniu przyczyną było to, że „sprawia to kłopot” 8,2% oraz że „nic z tego nie mam” 6,2% i z uwagi, że „nie wiem jak to robić” 4,1%, a z „innych przyczyn” 2,1%. Wykres 3 Dlaczego nie segreguje Pani/Pan odpadów domowych? Źródło Instytut Eurotest. Podstawa 66,4% ankietowanych, którzy nie segregują odpoadów.

Deklaracje dokonywania segregacji odpadów domowych w przypadku powstania nowego systemu. A. System dwóch pojemników. Blisko dwie trzecie 62,2% ankietowanych osób, które prowadzą gospodarstwa domowe zadeklarowało, że będzie segregować odpady komunalne w domach do dwóch pojemników. Negatywnie odpowiedziało 23,7% ankietowanych, a 14,1% nie potrafiło udzielić zdecydowanej odpowiedzi. Wykres 4. Czy byłaby P/P skłonna zbierać odpady domowe do dwóch pojemników, pierwszy na odpady żywnościowe (mokre) i drugi na odpady pozostałe (suche), jak opakowania, puszki, papier, butelki itp.? Źródło Instytut Eurotest

Według analiz odpowiedzi ankietowanych w zależności od rodzaju zamieszkałej zabudowy, można zauważyć, że najwięcej ankietowanych deklarowało, że będzie segregować odpady do dwóch pojemników spośród osób zamieszkałych w budynkach wielorodzinnych bez zsypu 69,2%. Najwięcej oponentów było w budynkach wielorodzinnych ze zsypem 29,7%, zaś najwięcej niezdecydowanych było spośród osób zamieszkałych w domach jednorodzinnych 22,4%. Tabela 3. Odpowiedzi osób prowadzących gospodarstwa domowe nt. segregacji odpadów do dwóch pojemników wg rodzaju zamieszkiwanej zabudowy. Czy byłaby P/P skłonna zbierać odpady domowe do dwóch pojemników, pierwszy na odpady żywnościowe (mokre) i drugi na odpady pozostałe (suche), jak opakowania, puszki, papier, butelki itp.? LpRodzaj zabudowyTakNieNie wiem 1Dom wielorodzinny ze zsypem54,1%29,7%16,2% 2Dom wielorodzinny bez zsypu69,2%23,1%7,7% 3Dom jednorodzinny57,4%20,2%22,4% Źródło Instytut Eurotest

B. Segregacja surowców wtórnych - makulatura, tworzywa sztuczne, szkło. Znaczna część ankietowanych osób, które prowadzą gospodarstwa domowe deklarowała, że będzie segregować surowce wtórne jak makulatura, tworzywa sztuczne, szkło - 87,3%. Negatywnie odpowiedziało 5,3% ankietowanych, a 7,3% nie potrafiło udzielić zdecydowanej odpowiedzi. Wykres 5. Czy segregowała by Pani/Pan surowce wtórne jak makulatura, tworzywa sztuczne, szkło? Źródło Instytut Eurotest

Według analiz odpowiedzi ankietowanych w zależności od rodzaju zamieszkałej zabudowy, można zauważyć, że prawie identyczna ilość ankietowanych deklarowała, że będą segregować surowce wtórne spośród osób zamieszkałych w budynkach wielorodzinnych bez zsypu 89,2%, jak i z budynków wielorodzinnych ze zsypem 87,1% oraz zamieszkałych w domach jednorodzinnych 83%. Jednak najwięcej niezdecydowanych było spośród osób zamieszkałych w domach jednorodzinnych 10,6%. Tabela 4. Odpowiedzi osób prowadzących gospodarstwa domowe nt. segregacji surowców wtórnych jak makulatura, tworzywa sztuczne, szkło, wg rodzaju zamieszkanej zabudowy. Czy segregowała by Pani/Pan surowce wtórne jak makulatura, tworzywa sztuczne, szkło? LpRodzaj zabudowyTakNieNie wiem 1Dom wielorodzinny ze zsypem89,2%8,1%2,7% 2Dom wielorodzinny bez zsypu87,1%5,2%7,7% 3Dom jednorodzinny83%6,4%10,6% Źródło Instytut Eurotest.

C. Segregacja przeterminowanych lekarstw. 77,2% ankietowanych osób, które prowadzą gospodarstwa domowe zadeklarowała, że będzie odnosiła przeterminowane lekarstwa do specjalnego pojemnika w aptece. Negatywnie odpowiedziało 8,7% ankietowanych, a 14,1% nie potrafiło udzielić zdecydowanej odpowiedzi. Wykres 6. Czy odnosiła by Pani/Pan przeterminowane lekarstwa do specjalnych pojemników w aptekach? Źródło Instytut Eurotest

Według analiz odpowiedzi ankietowanych w zależności od rodzaju zamieszkałej zabudowy, można zauważyć, że odnoszenie przeterminowanych lekarstw do specjalnych pojemników w aptece deklarowało najwięcej osób prowadzących gospodarstwo domowe w budynkach wielorodzinnych ze zsypem 86,5%. Nieco mniejsza część deklarowała odnoszenie przeterminowanych lekarstw do specjalnych pojemników w aptece spośród osób zamieszkujących w budynkach wielorodzinnych bez zsypu 73,4% i zamieszkujących domy jednorodzinne 76,6%. Tabela 5. Odpowiedzi osób prowadzących gospodarstwa domowe deklarujące odnoszenie przeterminowanych lekarstw do specjalnego pojemnika w aptekach wg rodzaju zamieszkanej zabudowy. Czy odnosiła by Pani/Pan przeterminowane lekarstwa do specjalnego pojemnika w aptekach? LpRodzaj zabudowyTakNieNie wiem 1Dom wielorodzinny ze zsypem86,5%8,1%5,4% 2Dom wielorodzinny bez zsypu73,4%9,4%17,2% 3Dom jednorodzinny76,6%6,4%17% Źródło Instytut Eurotest.

D. Segregacja odpadów niebezpiecznych - opakowania po farbach, zużyte baterie itp. Tylko 40,9% ankietowanych osób, które prowadzą gospodarstwa domowe deklarowało, że będzie zbierać odpady niebezpieczne (np. opakowania po farbach, lakierach, zużyte baterie) zabierane metodą objazdową. Nie będzie zbierać odpadów niebezpiecznych 20,2% ankietowanych, ale znaczny odsetek 38,9% nie ma zdania na ten temat. Wykres 7. Czy zbierała by Pani/Pan odpady niebezpieczne (np. opakowania po farbach, lakierach zużyte baterie) zabierane metodą objazdową? Źródło Instytut Eurotest.

Według analiz odpowiedzi ankietowanych w zależności od rodzaju zamieszkałej zabudowy można zauważyć, że zbieranie odpadów niebezpiecznych zabieranych metodą objazdową, deklarowało najwięcej osób prowadzących gospodarstwo domowe w domach jednorodzinnych 57,2%. Mniejsza część osób zbierała by te odpady spośród zamieszkałych w budynkach wielorodzinnych ze zsypem 39,7% i podobnie spośród zamieszkałych w budynkach wielorodzinnych bez zsypu 37,7%. Tabela 6. Odpowiedzi osób prowadzących gospodarstwa domowe deklarujące zbieranie odpadów niebezpiecznych (np. opakowania po farbach, lakierach zużyte baterie) zabierane metodą objazdową wg rodzaju zamieszkanej zabudowy. Czy zbierała by Pani/Pan odpady niebezpieczne (np. opakowania po farbach, lakierach zużyte baterie) zabierane metodą objazdową? LpRodzaj zabudowyTakNieNie wiem 1Dom wielorodzinny ze zsypem39,7%28,9%31,4% 2Dom wielorodzinny bez zsypu37,7%23,8%38,5% 3Dom jednorodzinny57,2%10,7%32,1% Źródło Instytut Eurotest

Argumenty motywujące mieszkańców do zaakceptowania nowego systemu zbiórki odpadów komunalnych. Ponad połowa ankietowanych osób, które prowadzą gospodarstwa domowe 56,7% prowadziła by selektywną zbiórkę odpadów domowych „ponieważ segregacja odpadów jest ważna dla ochrony środowiska naturalnego”. Drugim co do ważności motywem jest „obniżenie ceny za wywóz odpadów domowych” - kierowało by się tym 26% ankietowanych, natomiast motywem „segregacja odpadów oszczędza surowce” – kierowało by się 13,3% ankietowanych. Tylko 4% osób prowadzących gospodarstwa domowe w ogóle nie widzi powodów aby selekcjonować odpady domowe. Wykres 8. Jakimi motywami kierowały by się osoby prowadzące gospodarstwa domowe podejmując decyzję o segregacji odpadów domowych? Źródło Instytut Eurotest

Najczęściej podawanym motywem przez osoby prowadzące gospodarstwa domowe w domach jednorodzinnych była „obniżka ceny” 64,7%. W odpowiedziach osób zamieszkałych w domach wielorodzinnych ze zsypem i w domach wielorodzinnych bez zsypu najczęściej podawanym motywem była „ochrona środowiska naturalnego” (odpowiednio 59,6% i 58,7%). Tabela 7. Motywy prowadzenia segregacji odpadów domowych przez osoby prowadzące gospodarstwa domowe wg rodzaju zamieszkanej zabudowy. LpRodzaj zabudowyOchrona środowiska naturalnego Jeśli cena będzie niższa Oszczędność surowców Nie widzę powodów aby segregować 1Dom wielorodzinny ze zsypem 59,6%15,1%21,4%3,9% 2Dom wielorodzinny bez zsypu 58,7%20,2%16,9%4,2% 3Dom jednorodzinny29,8%64,7%5,5%- Źródło Instytut Eurotest.

Wykres 9. Jakiej obniżki ceny wywozu odpadów domowych po wprowadzeniu selektywnej zbiórki odpadów oczekują osoby prowadzące gospodarstwa domowe? Źródło Instytut Eurotest. Podstawa 26% badanych tj. oczekujących obniżki ceny. Największa część ankietowanych 49,5% oczekiwała by obniżki cen w przedziale od 21%-40% oraz w przedziale od 41%-50% przez 41,5% ankietowanych. Obniżki ceny powyżej 50% oczekuje tylko 9% ankietowanych. Zaznaczyć trzeba, że obniżki cen wywozu odpadów domowych w największej części oczekują osoby prowadzące gospodarstwa domowe w domach jednorodzinnych.

Wykres 10. Preferowany sposób informacji o systemie selektywnej zbiórki odpadów domowych. Źródło Instytut Eurotest. Dane nie sumują się do 100% bo można było podać kilka odpowiedzi. Najwięcej badanych osób prowadzących gospodarstwo domowe stwierdziło, że najlepszym sposobem informacji o prowadzeniu systemu selektywnej zbiórki odpadów domowych jest TV - 54%, na drugim miejscu są ulotki i afisze - 29,3% (z tym, że wnioskowano aby informacje były rzetelne i dokładne. gdzie, jak, kiedy), a na trzecim miejscu „Inne” - 14,3% oraz na następnych miejscach radio -12%, prasa - 11%.