Składniki odżywcze i ich rola w organizmie Białka, cukry i tłuszcze

Składniki odżywcze – niezbędne do życia substancje chemiczne, dostarczane do organizmu z pokarmem.

Wśród składników pokarmowych wyróżniamy: - budulcowe: białka i sole mineralne - energetyczne: tłuszcze i cukry - regulujące: sole mineralne i witaminy

BIAŁKA Białka to związki organiczne, zbudowane z aminokwasów. Są najważniejsze w budowie każdego żywego organizmu. Budują: - wszystkie tkanki i komórki - hormony i enzymy - krew i przeciwciała

Białka dzielimy na: - pełnowartościowe (zwierzęce) zawierające wszystkie rodzaje aminokwasów potrzebnych do budowy białek - niepełnowartościowe (roślinne) zawierające niepełny zestaw aminokwasów

Źródłem białek dla organizmu są: - mleko i jego przetwory - mięso - drób - ryby - jaja - rośliny strączkowe

NIEDOBÓR BIAŁKA powoduje: - upośledzenie wzrostu i rozwoju człowieka - spadek masy ciała - obniżenie odporności organizmu - ogólne osłabienie

NADMIAR BIAŁKA powoduje: - niekorzystny wpływ na wątrobę i nerki

CUKRY Cukry (węglowodany) - to związki organiczne składające się z atomów węgla, wodoru i tlenu. Są głównym, najtańszym i najłatwiej dostępnym źródłem energii, służącej przede wszystkim do pracy narządów wewnętrznych i pracy mięśni.

Cukry dzielą się na: - cukry proste, w których występuje od 3 do 7 atomów węgla np. glukoza i fruktoza - cukry złożone składające się z łańcuchów cukrów prostych np. skrobia

Cukry występują w: - pieczywie - słodyczach - roślinach okopowych np. marchew - owocach - kaszach i makaronach

NIEDOBÓR CUKRÓW powoduje: - rozpad białek - utratę jonów, w szczególności kationów sodu - odwodnienie organizmu

NADMIAR CUKRÓW powoduje: -otyłość (nadmiar cukrów zamieniany jest na tłuszcze)

TŁUSZCZE Tłuszcze należą do dużej grupy naturalnych związków organicznych, nierozpuszczalnych w wodzie. Ich rolą w organizmie jest: - dostarczanie energii, zużywanej na utrzymanie stałej temperatury ciała oraz termoregulacja - rozpuszczają witaminy A, D, E, K dzięki czemu mogą one być łatwiej wprowadzone do krwiobiegu.

Tłuszcze dzielimy na : a) tłuszcze pochodzenia zwierzęcego b) tłuszcze pochodzenia roślinnego Drugi podział tłuszczów: a) stałe (nasycone): twarde, maziste, b) ciekłe (nienasycone).

Występowanie tłuszczów: a) zwierzęcych: -smalec -słonina -mięso wieprzowe -masło, śmietana b) roślinnych -oleje -margaryna

NIEDOBÓR TŁUSZCZY powoduje: - pogorszenie wzroku, stanu skóry, włosów i paznokci

NADMIAR TŁUSZCZY powoduje: - otyłość - podniesienie poziomu cholesterolu - przeciążenie wątroby - choroby serca

Pokazuje to piramida pokarmowa. W diecie każdego człowieka bardzo ważne są odpowiednie proporcje każdego ze składników odżywczych. Pokazuje to piramida pokarmowa.

Wykonała Anna Małkowska