Władysław Jagiełło Wykonawca: Zuzanna Tkaczyk kl. IIIb

Władysław Jagiełło Urodzony prawdopodobnie ok roku zm. 1 czerwca 1434 w Gródku. Był to wielki książę litewski w latach i Był on również królem Polski i najwyższym książę litewskim w latach Władysław to syn Olgierda i jego drugiej żony Julianny (córki księcia twerskiego Aleksandra) oraz wnuk Giedymina. Był założycielem dynastii Jagiellonów. Imię Władysław otrzymał dopiero na chrzcie, jego matką chrzestną została jego przyszła teściowa, Jadwiga z Melsztyna, wcześniej używał tylko swego pierwszego imienia: Jagiełło.

Giedymin ur. ok zm. zima 1341 Jewna ur. ok zm Aleksander twerski ur zm. 22 X 1339 Anastazja halicka zm. 20 XI 1365 Olgierd ur. ok zm. maj 1377 Julianna twerska ur. ok zm. jesień Jadwiga Andegaweńska ur zm. 17 VII II Anna Cylejska ur. 1380/1381 zm. 21 I 1416 OO 29 I 1402 Władysław II Jagiełło ur. ok zm. 1 VI Elżbieta Granowska ur zm. 12 V V Zofia Holszańska ur. ok zm. 21 IX II Elżbieta Bonifacja ur. 22 VI 1399 zm. 13 VII 1399 Jadwiga ur. 8 IV 1408 zm. 8 XII 1431 Władysław III Warneńczyk ur. 31 X 1424 zm. 10 XI 1444 Kazimierz ur. 16 V 1426 zm. 2 III 1427 Kazimierz IV Jagiellończyk ur. 30 XI 1427 zm. 7 VI 1492

Jagiełło jako ksi ążę litewski Jeszcze przed śmiercią swojego ojca Jagiełło został wyraźnie wyznaczony przez niego na następcę tronu litewskiego. Władzę objął w maju 1377 roku. Początek rządów był bardzo niespokojny. Stryj Kiejstut jak i przyrodni bracia: książę briański i drucki Dymitr Starszy, książę połocki Andrzej, książę czernihowski i czartoryski Konstanty, książę kijowski Włodzimierz czy książę ratneński Fiodor mogli pokusić się o zdobycie władzy na Litwie. Władysław musiał także zmierzyć się z wrogością ze stron Wielkiego Księstwa Moskiewskiego i zakonu krzyżackiego. W momencie objęcia rządów przez Jagiełłę powierzchnia Wielkiego Księstwa Litewskiego wynosiła około km2. Jagiełło chciał aby Litwa otrzymała chrzest dzięki umocniłoby to autorytet władcy wobec jego prawosławnych poddanych, ale także odebrałoby to moralne prawo do prowadzenia podboju Litwy przez zakon krzyżacki.

Walki z Krzy ż akami W latach ziemie litewskie pod Wilnem oraz Podlasie, należące do Kiejstuta, były atakowane przez Krzyżaków. Na pustoszenie terytoriów litewskich Giedyminowic odpowiadał pustoszeniem krajów zakonnych. 29 września 1379 zawarł z zakonem krzyżackim układ w Trokach, na mocy którego Krzyżacy zobowiązali się nie najeżdżać na ziemie Kiejstuta, za to mogli najeżdżać na ziemie Jagiełły. W konsekwencji 27 lutego 1380 w Rydze a następnie 31 maja 1380 w lasach dawidowych Jagiełło zawarł z Krzyżakami kilkumiesięczne układy, mówiące o swobodzie w atakowaniu ziem Kiejstuta. Umowy te były rewanżem Jagiełły za traktat Kiejstuta.

Sojusz z Tatarami W polityce zagranicznej Jagiełło utrzymywał bardzo dobre stosunki z władcą Tatarów - Mamajem, który w 1378 poniósł klęskę od wojsk moskiewskich w bitwie nad Wożą. Pogromca Mamaja, wielki książę moskiewski Dymitr Doński, popierał opozycję książąt litewskich wobec Jagiełły. W związku z tym spodziewano się, że w wojnie rosyjsko - tatarskiej Jagiełło poprze Tatarów. Ustalono, że 1 września 1380 wojska Jagiełły i Mamaja połączą się nad Donem, skąd wspólnie ruszą na Moskwę. Wódz tatarski przybył na umówione miejsce i cały tydzień oczekiwał na wojska litewskie, lecz do spotkania nie doszło. 8 września 1380 stoczono bitwę na Kulikowym Polu, w której Tatarzy ponieśli dotkliwą klęskę. Rosjanie podają, że Jagiełło był o 3-4 godziny od pola bitwy.

Walka z Kiejstutem 1 listopada 1381 Kiejstut niespodziewanie uderzył na Wilno i wziął do niewoli Jagiełłę wraz z jego matką i młodszymi braćmi. Jagiełło został zmuszony do pisemnego zrzeczenia się władzy wielkoksiążęcej na rzecz stryja. Kiejstut ofiarował mu zamek w Krewie i Księstwo Witebskie. Tam miał mieć go na oku z pobliskiego Połocka przywrócony do władzy przez Kiejstuta - Andrzej Olgierdowic. Zamach stanu był odwetem za traktaty Jagiełły z Krzyżakami podpisanymi w Gdy w 1382 Kiejstut udał się z wyprawą wojenną do zakonu krzyżackiego, Jagiełło ułożył plan powrotu na tron. Namówił księcia siewierskiego Korybuta, aby ten odmówił wielkiemu księciu udzielenia pomocy wojskowej przeciw Krzyżakom i płacenia rocznej daniny. Kiejstut, nie podejrzewający Olgierdowiców o zmowę, prowadził dalej oblężenie Jurborka. W tym samym czasie Jagiełło zorganizował wojsko i ruszył na Wilno. Tam przy pomocy mieszczan pod wodzą Hanulona 12 czerwca 1382 pokonał Witolda, który pod nieobecność ojca zastępował go. Gdy o tych wydarzeniach dowiedział się Kiejstut, wyruszył do Wilna, lecz w drugiej dekadzie czerwca 1382 został pokonany przez Korybuta.

Pocz ą tki panowania Władysława Jagiełły Po śmierci króla Ludwika Węgierskiego na tronie Polski została osadzona w 1384 jego najmłodsza, jedenastoletnia córka, Jadwiga Andegaweńska. 14 sierpnia 1385 została zawarta unia personalna Królestwa Polskiego z Wielkim Księstwem Litewskim. Panowie krakowscy postanowili wydać ją za Jagiełłę. 11 stycznia 1386 w Wołkowysku panowie małopolscy formalnie dokonali wyboru Jagiełły na tron polski. 15 lutego 1386 władca przyjął chrzest i imię Władysław, po swoim ojcu chrzestnym Władysławie Opolczyku. Na matkę chrzestną poproszono Jadwigę Pilecką, wdowę po wojewodzie sandomierskim Ottonie z Pilczy. Wbrew obiegowej opinii Jagiełło nie był poganinem w momencie chrztu. Jeszcze w dzieciństwie został ochrzczony, przez swoją matkę - ruską księżniczkę - w Kościele prawosławnym. Po zawarciu unii z Polską przyjął chrzest ponownie, tym razem w obrządku łacińskim i przeszedł na katolicyzm. Trzy dni po chrzcie Jagiełło poślubił Jadwigę, zaś 4 marca 1386 w katedrze wawelskiej został koronowany na króla Polski przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzantę. Opierając się na duchowieństwie polskim, w 1387 przeprowadził chrystianizację Wielkiego Księstwa Litewskiego. Sam przetłumaczył wówczas dla swojego ludu Modlitwę Pańską i Skład Apostolski. W 1406 król ufundował kościół Bożego Ciała w Poznaniu, wzniesiony na miejscu domniemanej profanacji hostii, dokonanej przez Żydów. Władca odwiedzał to sanktuarium przed każdą wyprawą wojenną. 10 września 1395 w Sandomierzu, Władysław Jagiełło zawarł polsko-pomorski traktat sojuszniczy z książętami pomorskimi Świętoborem III i Bogusławem VIII.

Bitwa pod Grunwaldem Powstałe z ziem Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego państwo stało się największym w ówczesnej Europie. Jagiełło zaczął przygotowywać się do rozprawy z zakonem krzyżackim, zajmującym nad Bałtykiem zdobyte ziemie pruskie, polskie i litewską Żmudź. Wojna z nim rozpoczęła się w Pierwsi uderzyli Krzyżacy, zajmując szereg polskich miast przygranicznych, w tym Bydgoszcz. 15 lipca 1410 na polach pod Grunwaldem doszło do wielkiej bitwy pomiędzy wojskami zakonu, wspomaganymi przez Marchię Brandenburską, króla niemieckiego, czeskiego i węgierskiego Zygmunta Luksemburskiego i rycerstwo zachodniej Europy, a połączonymi siłami polsko - litewskimi, wspartymi oddziałami rosyjskimi, tatarskimi i zaciężnymi oddziałami czeskimi. W wojnie aktywnie uczestniczył również Związek Jaszczurczy zawiązany w 1397 w Prusach. Była to tajna organizacja Polaków, która zajmowała się obroną mieszkańców przed uciskiem krzyżackim. Starcie zakończyło się rozbiciem wojsk krzyżackich. Wojnę zakończył w 1411 roku pokój w Toruniu, zobowiązujący Krzyżaków do zwrotu ziemi dobrzyńskiej, Żmudzi i zapłacenia kontrybucji w wysokości 100 tys. kop groszy praskich za wykup jeńców.

Po wygranej z Krzy ż akami Po zwycięstwie grunwaldzkim Władysław Jagiełło odbył dwuletnią triumfalną podróż po rozległych terytoriach Litwy, od Żmudzi po Czerkasy nad dolnym Dnieprem. Podczas zjazdu w Lubowli w 1412 Władysław zawarł układ z Zygmuntem Luksemburskim (tzw. zastaw spiski), na mocy którego w zamian za pożyczkę pieniężną król Polski otrzymał w zastaw 13 miast na Spiszu. W 1413 między Litwą i Polską została zawarta unia horodelska, potwierdzająca i uściślająca wspólnotę obu państw. Za udział w walkach z zakonem i za uznanie królewskich męskich potomków następcami tronu Jagiełło przyznał szlachcie szereg przywilejów (m.in. przywilej czerwiński i statut warcki). Znacznie wzrósł też autorytet państwa polsko-litewskiego w całej Europie. Na wielkim soborze biskupów i uczonych świeckich w Konstancji, odbytym w latach , odrzucono oskarżenia zakonu wobec pogańskiej Litwy i odmówiono Krzyżakom prawa do nawracania tego kraju. Jagiełło nie wykorzystał zwycięstwa pod Grunwaldem do całkowitego zajęcia terytorium wroga. Krzyżacy nadal stanowili istotne zagrożenie, zwłaszcza dla Litwy. Dopiero w 1422 po kolejnych zbrojnych akcjach Polski (w wojnie golubskiej), w których wojska polskie nie potrafiły zdobyć warownych zamków, podczas gdy zakonne unikały bezpośrednich starć, Krzyżacy zrzekli się ostatecznie swych roszczeń do litewskiej Żmudzi w pokoju melneńskim. Najprawdopodobniej w drodze na Ruś król zatrzymał się w Medyce, gdzie przeziębił się, słuchając śpiewu słowika i wkrótce zmarł w Gródku Jagiellońskim w Po nim królem polskim został jego syn Władysław III Warneńczyk.

Ciekawostki Władysław II Jagiełło był najdłużej panującym królem Polski. Zasiadał na polskim tronie przez 48 lat 2 miesiące i 27 dni. Król Władysław Jagiełło był częstym gościem opactwa łysogórskiego. Jak wynika z relacji polskiego historyka Jana Długosza, ilekroć król odwiedzał sanktuarium świętokrzyskie, zatrzymywał się w Słupi. Dalszą drogę, już jako pielgrzym pokonywał pieszo. Stąd trakt ten nazwano Drogą Królewską. Przy drodze tej, u stóp Łysicy stoi tajemniczy kamienny posąg zwany Pielgrzymem Świętokrzyskim. Figura przedstawia klęczącego mężczyznę z rękami złożonymi do modlitwy, odzianego w długi, spadający do stóp płaszcz. Posąg ów owiany jest licznymi legendami. Jedno z podań powiada, że król Władysław Jagiełło, jadąc z Litwy do Krakowa, zatrzymał się na Świętym Krzyżu, gdzie ojcowie pokazywali mu różne pamiątki z przeszłości oraz relikwie. Król chciał ich dotknąć i wyciągnął rękę, za co został ukarany – ręka stała się bezwładna. Dopiero po odbyciu pokuty i dłuższej modlitwie król wyzdrowiał. Z wdzięczności za odzyskane zdrowie kazał wykuć w kamieniu siebie jako pokutnika a figurę ustawić przy Drodze Królewskiej.

Dzi ę kuj ę za obejrzenie mojej prezentacji