Katalog zagrożeń powiatu wadowickiego Wydział Zarządzania Kryzysowego i Spraw Obronnych Wadowice, maj 2012 r.
CHARAKTERYSTYKA POWIATU. Powiat Wadowicki leży w północno – zachodniej części województwa małopolskiego i graniczy: od strony południowej z powiatem suskim, od strony południowo – zachodniej z powiatem żywieckim (woj. Śląskie), od strony zachodniej z powiatem bielskim (woj. Śląskie), od strony zachodnio – północnej z powiatem oświęcimskim, od strony północnej z powiatem chrzanowskim, od strony północno - wschodniej z powiatem krakowskim, od strony południowo – wschodniej z powiatem myślenickim. Administracyjnie teren powiatu o powierzchni 645,74 km² i liczbie ludności (co stanowi 242osoby/km² zagęszczenia), składa się z 10 Gmin.
1. Katastrofy komunikacyjne Potencjalne zagrożenie toksycznymi środkami przemysłowymi dla powiatu stanowią przemieszczające się po trasach drogowych i kolejowych transporty z materiałami niebezpiecznymi w tym z toksycznymi środkami przemysłowymi. Miejsce katastrofy drogowej czy kolejowej jest trudne do przewidzenia i stąd wynika konieczność podejmowania szybkich decyzji ze strony organów decyzyjnych i reakcji jednostek ratowniczych po wystąpieniu katastrofy (awarii) a także konieczność posiadania sprawnego systemu wczesnego ostrzegania. Na terenie powiatu wadowickiego miało miejsce zdarzenie w dniu 21 maja 2009 r. w miejscowości Inwałd na drodze krajowej nr 52 doszło do wypadku samochodu przewożącego gaz płynny propan-butan w ilości ok.32 tyś dcm3, którego skutkiem było zagrożenie skażeniem terenu i wybuchem. Skutki: zagrożenie życia i zdrowia ludności zamieszkałej i przebywającej w pobliżu tras przewozu, a także niebezpieczeństwo wystąpienia znacznych strat i ofiar w ludziach, skażenia środowiska, możliwe wystąpienie pożarów, ograniczenia komunikacyjne, zniszczenia budynków i infrastruktury.
Wypadek cysterny samochodowej - INWAŁD
2. Pożary Obiekty szkolnictwa, placówki oświaty i kultury, służby zdrowia oraz obiekty administracyjne należą do kategorii niebezpieczeństwa pożarowego dla ludzi. Duże skupisko zakładów produkcyjnych, magazynów, zlokalizowanych w różnych rejonach powiatu, hurtowni i stacji paliw stwarza zagrożenie pożarowe dla ludności zamieszkującej tą dzielnicę oraz dla załóg zakładów pracy. Z uwagi na znaczne ilości materiałów niebezpiecznych, łatwopalnych i wybuchowych magazynowanych i używanych w technologii produkcji. Obszary leśne zwłaszcza w okresie suszy. Skutki: zniszczenia domów mieszkalnych, magazynów (hurtowni), zagrożenia życia i zdrowia, konieczność ewakuacji ludności, konieczność zaangażowania dużego potencjału sił ratowniczych, utrudnienia komunikacyjne.
3. Awarie urządzeń i instalacji technologicznych w zakładach pracy. Awarie urządzeń i instalacji technologicznych w zakładach pracy powodują zagrożenia: utrata stabilności konstrukcji, rozerwania instalacji technologicznej na skutek przekroczenia maksymalnych dopuszczalnych ciśnień mediów nieszkodliwych dla człowieka i środowiska; osłabienie nośności i stabilności konstrukcji elementów instalacji na skutek pożaru, lub innego miejscowego zagrożenia; awarie urządzeń i instalacji technologicznych połączone z uwolnieniem się materiałów niebezpiecznych w tym awarie elektrowni jądrowych. Toksyczne środki przemysłowe (TSP) o różnym stopniu zagrożenia środowiska używane są w produkcji przez niektóre zakłady pracy na terenie powiatu. Skutki: Zagrożenie dla życia i zdrowia, ograniczenie funkcjonowania zakładów pracy, instytucji, jednostek oświatowych i kulturalnych, ograniczenie przebywania na wolnej przestrzeni.
4. Zagrożenie klęskami żywiołowymi (silne huragany, gradobicia, susze, ekstremalne temperatury, śnieżyce) Powiat wadowicki znajduje się w strefie obszaru klimatycznego, w którym mogą wystąpić wymienione klęski żywiołowe, jednak ich zasięg jest ograniczony. Zmieniający się klimat w Europie Zachodniej i środkowej coraz częściej charakteryzuje się zjawiskami typowymi dla obszarów monsunowych (huraganowe wiatry, katastrofalne ulewy, a coraz częściej pojawiają się trąby powietrzne o dużej sile niszczenia oraz gradobicie). Do gwałtownych zjawisk atmosferycznych mogących spowodować katastrofy bądź zagrożenia na dużą skalę zaliczamy: długotrwałe intensywne opady, intensywne śnieżyce,silne wiatry. Skutki gwałtownych zjawisk atmosferycznych to: zagrożenie dla ludności, utrudnienia w komunikacji i transporcie, zniszczenie infrastruktury technicznej, szczególnie energetycznej i telefonicznej, zniszczenia w środowisku naturalnym, osuwiska zalanie gospodarstw i zniszczenia budynków.
5. Katastrofy budowlane - osuwiska Część budynków mieszkalnych budowanych w latach 50 i 60 jest w znacznym stopniu słabo zabezpieczona. Katastrofy budowlane mogą występować również jako wtórne skutki huraganowych wiatrów, powodzi i rozległych awarii sieci wodociągowych i ciepłowniczych, w wyniku których dochodzi do zalania podpiwniczeń budynków i osłabienia ich konstrukcji. Nie wyklucza się również katastrofy budowlanej, których przyczyną jest wybuch gazu. W wyniku powodzi i intensywnych opadów deszczu na terenie powiatu wadowickiego uaktywniły się osuwiska które spowodowały zniszczenia 67 budynków, najwięcej na terenie gminy Lanckorona- 48 W przypadku katastrofy budowlanej prognozowane skutki mogą być następujące : zagrożenie dla zdrowia, zagrożenie obiektów przyległych z koniecznością ewakuacji, zagrożenie rozszczelnieniem się instalacji gazowych, a w konsekwencji potencjalne, pożary obiektów, które uległy katastrofie.
Katastrofy budowlane powstałe na skutek osuwisk - LANCKORONA 2010
6. Katastrofy lotnicze: Nad terenem powiatu wadowickiego są wyznaczone korytarze powietrzne, którymi przelatują statki powietrzne (pasażerskie, transportowe, wojskowe) z dużą częstotliwością. W stosunkowo niedalekiej odległości usytuowane są lotniska: „Balice” w Krakowie, „Katowice – Pyrzowice " w Pyrzowicach, SKUTKI: zagrożenia dla życia i zdrowia ludności oraz poważne utrudnienia komunikacyjne spowodowane dużym natężeniem ruchu Zagrożenia infrastruktury gmin na terenie powiatu związane z upadkiem samolotu – pożary, zniszczenia budynków i innych obiektów budowlanych, częściowe skażenie terenu paliwem lotniczym.
7. Awarie urządzeń i instalacji gazowych produkcyjnych, przesyłowych, gazociągów, rozdzielczych, odbiorczych. SKUTKI: zniszczenia spowodowane wybuchami i pożarem na terenie zakładów i w rejonach przyległych z możliwością rozprzestrzeniania się w wyniku awarii lub działań celowych. Zagrożenie dla życia i zdrowia ludności, konieczność jej ewakuacji. Utrudnienia komunikacyjne, konieczność zaangażowania dużych ilości sił i środków ratowniczych.
8. Awarie urządzeń i instalacji wodno – kanalizacyjnych wodociągowych, kanalizacyjnych, burzowo deszczowych. SKUTKI : zalania i podtopienia terenów, miejscowości, miejsc użyteczności publicznej, zakładów pracy. Ewakuacja ludzi, zwierząt i mienia. Potrzeba użycia znacznej ilości sił i środków ratowniczych.
9. Awarie urządzeń i instalacji elektroenergetycznych produkcyjnych, przesyłowych, rozdzielczych, odbiorczych. SKUTKI: długotrwałe wyłączenia energii elektrycznej, porażenia prądem, obniżenie stanu sanitarnego i możliwość wystąpienia epidemii, obniżenie komfortu cieplnego mieszkańców, zatrzymanie pracy w zakładach i instytucjach.
10. Awarie urządzeń i instalacji ciepłowniczych produkcyjnych, przesyłowych, rozdzielczych, odbiorczych. SKUTKI : obniżenie komfortu cieplnego mieszkańców, obniżenie stanu sanitarnego i możliwość wystąpienia epidemii, wstrzymanie produkcji w zakładach pracy, częściowe lub całkowite wstrzymanie pracy w urzędach i instytucjach.
11. Awarie konstrukcji budowlanych w tym obiektów hydrotechnicznych zawalenie się konstrukcji obiektu budowlanego na skutek utraty stabilności lub przekroczenia progu nośności, wybuch wewnątrz obiektu budowlanego. SKUTKI: wybuchy gazu, zawalenia się budynków wielorodzinnych, zalania i podtopienia, porażenia prądem, obniżenie stanu sanitarnego i możliwości wystąpienia epidemii, obniżenie komfortu cieplnego mieszkańców, zatrzymanie pracy w zakładach i instytucjach.
12. Awarie elektrowni jądrowych – zagrożenie radiacyjne Zagrożenia stwarzają elektrownie pracujące w państwach sąsiadujących z Polską. Najbliżej naszych granic zlokalizowane są elektrownie : Czechy - elektrownia DUKOVANY km od granicy, Słowacja - elektrownia MOCHOVCE km od granicy, elektrownia BOHUNICE km od granicy, Ukraina - elektrownia ROWNE km do granicy, elektrownia CHMIELNICKI km od granicy,. Węgry - elektrownia PAKS km od granicy Skutki :Wystąpi zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi i zwierząt, zakłócenia funkcjonowania instytucji i zakładów oraz normalnego funkcjonowania społeczeństwa powiatu.
POWIAT WADOWICKI
Czechy - elektrownia jądrowa DUKOVANY km od granicy z Polską
13. Zagrożenie powodziowe Zagrożenie katastrofalnymi zatopieniami w przypadku przerwania wałów przeciwpowodziowych. Wał Wisły. Przez gminy Brzeźnica i Spytkowice przepływa rzeka Wisła i jej dopływy (potoki Brzeźnicki, Półwiejski i Spytkowicki). Tereny tych gmin chronione są przez prawy wał przeciwpowodziowy Wisły i wały cofkowe na wymienionych potokach. Obszar chroniony wynosi 2185ha, na którym zlokalizowano ok budynków mieszkalnych i gospodarczych, 3 szkoły, 2 kościoły, stacja wodociągowa oraz kanał Łączany – Skawina. Podczas powodzi jaka wystapiła na terenie Powiatu Wadowickiego w dniach od r.powstały bardzo duże szkody powodziowe na urządzeniach melioracji- uszkodzone korpusy wałów rzeki Wisły w miejscowości : Miejsce, Spytkowice, Lipowa, Ryczów, Łączany. Wał Skawy. Rzeka Skawa przepływa przez gminy Mucharz, Stryszów,Wadowice, Tomice. W czasie ostatnich powodzi wały te spełniły właściwie swoją rolę. Zapora w Świnnej Porębie w trakcie budowy – 160 mln m³ SKUTKI: zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi i zwierząt, zakłócenia funkcjonowania instytucji i zakładów oraz normalnego funkcjonowania społeczeństwa powiatu, wzmożone niepokoje społeczne, możliwość wystąpienia epidemii i epizootii, straty materialne, częściowe skażenie środowiska.
POWÓDŹ-WADOWICE 2010
14. Zagrożenia hydrometeorologiczne – klęski żywiołowe gwałtowne opady deszczu, długotrwałe opady deszczu, gwałtowne opady śniegu, długotrwałe opady śniegu, susza, gwałtowne wahania temperatur, gęste mgły, silne wiatry. Zasięg w/w klęsk będzie ograniczony o charakterze lokalnym. Zagrożeniem dla powiatu będą katastrofalne opady śniegu i długotrwałe opady deszczu oraz huraganowe wiatry. SKUTKI: poważne utrudnienia komunikacyjne i transportowe. Zagrożenie dla ludzi bezdomnych i samotnych. Wystąpienie przerw w dostawie artykułów spożywczych.
15. Zagrożenia epidemiologiczne epidemia wśród ludzi, epizootie zwierząt hodowlanych i dzikich, epifitozy upraw i lasów. SKUTKI: zbiorowe zachorowania ludzi, w szczególnych przypadkach zwiększona śmiertelność, wysoka absencja chorobowa, konieczność wprowadzenia kwarantanny i szczepień ochronnych. Masowe padnięcia zwierząt, konieczność z tym związana uruchomienia grzebowisk, wprowadzenie szczepień ochronnych. Masowe występowanie choroby pewnej populacji roślinnej, powszechnie występującej na danym terenie i w określonym czasie.
16. Zakłócenia porządku publicznego strajki – skutki wtórne, blokady dróg, okupacja budynków użyteczności publicznej. SKUTKI: wzmożone niepokoje społeczne, frustracja społeczeństwa, utrudnienia komunikacyjne, przerwy w pracy instytucji i urzędów, przerwy w dostawie żywności.
17. Wtórne skutki aktów terroru oraz działalności zorganizowanych grup przestępczych atak na duże skupiska ludzkie, skażenie lub zakażenie ujęć wody, uszkodzenie urządzeń lub instalacji zawierających materiały niebezpieczne, zmniejszenie poczucia bezpieczeństwa wśród ludności. SKUTKI: Zagrożenie życia i zdrowia ludności spowodowane użyciem materiałów wybuchowych, uwolnieniem NŚCH, skażenie środowiska, straty materialne i utrudnienia komunikacyjne.
18. Zagrożenia militarne Zagrożenia militarne powstaną w wyniku działań zbrojnych lub krótko przed ich rozpoczęciem. Działaniami tymi będą szczególnie zagrożone: linie komunikacyjne kolejowe, drogowe, mosty i wiadukty, autostrady z towarzyszącą im infrastrukturą (węzły drogowe, wiadukty), Zapora w Świnnej Porębie, obiekty i urządzenia komunalne – instalacje gazowe, ciepłownicze, wodno – kanalizacyjne, oczyszczalnie ścieków, linie energetyczne i telekomunikacyjne, obiekty administracyjne, służb ratowniczych i porządkowych. SKUTKI: Zagrożenie życia i zdrowia ludności, poważne zakłócenia w funkcjonowaniu jednostek samorządowych, służb ratowniczych i komunalnych oraz normalnego funkcjonowania społeczeństwa powiatu.
ZAPORA ŚWINNA PORĘBA