1 Instytucja Rzecznika Ubezpieczonych w Polsce geneza, rola, funkcje r.pr. Tomasz Wróblewski Biuro Rzecznika Ubezpieczonych Warszawa, kwiecień 2009.

Prezentacja na temat: "1 Instytucja Rzecznika Ubezpieczonych w Polsce geneza, rola, funkcje r.pr. Tomasz Wróblewski Biuro Rzecznika Ubezpieczonych Warszawa, kwiecień 2009."— Zapis prezentacji:

1 1 Instytucja Rzecznika Ubezpieczonych w Polsce geneza, rola, funkcje r.pr. Tomasz Wróblewski Biuro Rzecznika Ubezpieczonych Warszawa, kwiecień 2009

2 2 Geneza powstania Urzędu Rzecznika Ubezpieczonych w Polsce Przesłanki utworzenia Urzędu  dostosowanie przepisów prawa do nowych warunków prawno- ustrojowych i gospodarczych powstałych w Polsce w wyniku procesu transformacji ustrojowej, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony konsumentów usług ubezpieczeniowych,  konsensus (podmioty rynkowe, organizacje konsumenckie, rząd),  doświadczenia wynikające z sytuacji ubezpieczonych i uprawnionych po upadku „Westy” i „Westy Life”,

3 3 Geneza powstania Urzędu Rzecznika Ubezpieczonych w Polsce Przesłanki utworzenia Urzędu  pomysłodawcy: osoby, które inicjowały utworzenie Urzędu, w tym przedstawiciele nauki (prof. J. Łańcucki, prof. E. Kowalewski), członkowie Komisji Sejmowych,  wzorce z innych krajów europejskich: kraje skandynawskie, Wielka Brytania, Irlandia, Hiszpania,

4 4 Kształt i finansowanie Biura Rzecznika Ubezpieczonych Organizacja wewnętrzna urzędu :  statut Biura Rzecznika Ubezpieczonych, nadany przez Prezesa Rady Ministrów zarządzeniem nr 134 z dnia 24 grudnia 2003r. wprowadza podział Biura na cztery wydziały:  Wydział Skarg i Interwencji  Wydział Prawny  Wydział Edukacji i Informacji  Wydział Administracyjno – Finansowy

5 5 Kształt i finansowanie Biura Rzecznika Ubezpieczonych  Siedziba Rzecznika Ubezpieczonych - Warszawa (brak jednostek terenowych, współpraca z rzecznikami konsumentów i organizacjami konsumenckimi),  Finansowanie Urzędu - koszty działalności Rzecznika i jego Biura ponoszą: 1) zakłady ubezpieczeń do wysokości 0,01% zbioru składek brutto (faktycznie 0,0071); 2) powszechne towarzystwa emerytalne do wysokości 0,01% składek wpłaconych w danym roku do otwartych funduszy emerytalnych (faktycznie 0,0071);

6 6 Usytuowanie prawne Urzędu Rzecznika Ubezpieczonych Prezes Rady Ministrów  powołuje Rzecznika Ubezpieczonych na wspólny wniosek ministra właściwego do spraw instytucji finansowych oraz ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego na czteroletnią kadencję,  jest adresatem dorocznego sprawozdania Rzecznika z jego działalności,

7 7 Usytuowanie prawne Urzędu Rzecznika Ubezpieczonych Rada Ubezpieczonych organ opiniodawczo-doradczy w skład którego wchodzą przedstawiciele:  samorządu terytorialnego wyłonieni spośród Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego,  krajowych organizacji konsumenckich,  ogólnokrajowych organizacji pracodawców,

8 Zadania Rzecznika Ubezpieczonych Rzecznik Ubezpieczonych reprezentuje interesy osób ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, członków funduszy emerytalnych i uczestników pracowniczych programów emerytalnych. Art. 5 Ustawy z dnia 22 maja 2003r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych.

9 9 1. Postępowanie skargowe w ramach rozpatrywania skarg w indywidualnych sprawach kierowanych do Rzecznika:  w latach 1995/96 - 2008 liczba wpływających do Rzecznika pisemnych skarg odnoszących się do problematyki ubezpieczeń gospodarczych, wykazuje nadal tendencję wzrostową - łącznie w omawianym okresie wpłynęło 38 530 pisemnych skarg. Wyjątkowo w 2002r. zanotowano niewielkie zmniejszenie ilości skarg. Przyczyną było m.in. rozbudowanie systemu poradnictwa telefonicznego i za pośrednictwem internetu.

10 10 Zadania Rzecznika Ubezpieczonych  w okresie od kwietnia 2002 do końca 2007r. do Rzecznika wpłynęło 1029 skarg pisemnych od uczestników systemu emerytalnego. Liczba napływających pisemnych skarg z zakresu zabezpieczenia emerytalnego w porównaniu do roku 2006 nieco spadła.

11 11 Zadania Rzecznika Ubezpieczonych 2. Opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących organizacji i funkcjonowania ubezpieczeń, funduszy emerytalnych i pracowniczych programów emerytalnych; 3. Legislacja - zarówno w zakresie prawa ubezpieczeń gospodarczych, jak i zabezpieczenia społecznego poprzez: -występowanie do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, -udział na wszystkich etapach procesu legislacyjnego w tworzeniu aktów prawnych, w tym aktów wykonawczych do przepisów ustawowych.

12 12 Zadania Rzecznika Ubezpieczonych 4. Informowanie właściwych organów nadzoru i kontroli oraz instytucji samorządowych zakładów ubezpieczeń oraz otwartych funduszy emerytalnych o dostrzeżonych nieprawidłowościach. Są to kolejno: - Minister Finansów, - Komisja Nadzoru Finansowego, - Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, - Rzecznik Praw Obywatelskich, - Polska Izba Ubezpieczeń, - Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych.

13 13 Zadania Rzecznika Ubezpieczonych 5. Inne płaszczyzny działań –analizy owu i dalsze ich wykorzystanie, –poradnictwo telefoniczne - (w 2008r. zanotowano 10.051 rozmów z zakresu ubezpieczeń gospodarczych i zabezpieczenia emerytalnego), –poradnictwo drogą elektroniczną (e-mail)- (w 2008r. tą drogą wpłynęło 1079 zapytań),

14 14 Zadania Rzecznika Ubezpieczonych 6. Inicjowanie i organizowanie działalności edukacyjnej i informacyjnej w dziedzinie ochrony konsumentów usług ubezpieczeniowych: -Monitor Ubezpieczeniowy (37 numerów), -Rozprawy Ubezpieczeniowe – zeszyty naukowe, -kontakty z mediami (wywiady, informacje- np. w 2008r.- 313) oraz publikacje, -współpraca ze środowiskiem akademickim i organizacjami konsumenckimi, -udział w konferencjach, sympozjach, seminariach, odczytach i szkoleniach.

15 15 Zadania Rzecznika Ubezpieczonych - Współpraca z Fundacją Edukacji Ubezpieczeniowej: witryna internetowa www.rzu.gov.pl ( w 2008r. stronę internetową odwiedzono ok. 1 105 000 razy)www.rzu.gov.pl cykliczne seminaria problemowe, poradniki ubezpieczeniowe dla konsumentów - narciarski, praktyczny, turystyczny, mieszkaniowy (następne są w opracowaniu), konkurs na najlepsze prace doktorskie, magisterskie, podyplomowe i licencjackie z dziedziny ubezpieczeń gospodarczych i społecznych (obecnie prowadzona jest VIII edycja konkursu).

16 16 Zadania Rzecznika Ubezpieczonych 7. Sądownictwo polubowne i mediacja:  Stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów: 1.między ubezpieczonymi, ubezpieczającymi, uposażonymi lub uprawnionymi z umów ubezpieczenia - a zakładami ubezpieczeń, 2.między towarzystwami emerytalnymi a członkami tych towarzystw, 3.wynikłych z uczestnictwa w pracowniczych programach emerytalnych,

17 17 Zadania Rzecznika Ubezpieczonych  sposób zakończenia postępowania przed Sądem Polubownym w 2008r. L.p.Sposób zakończenia postępowania w 2008r.Liczba 1.Wyrażenie zgody przez zakład ubezpieczeń1 2.Umorzenie postępowania ze względu na odmowę przystąpienie do sporu 6 3.Umorzenie postępowania ze względu na nieusunięcie braków formalnych, brak odpowiedzi z.u. 7 5.Sprawy w toku3 6.Ogółem17

18 18 Zadania Rzecznika Ubezpieczonych 8. Wnioski do Sądu Najwyższego: -występowanie z wnioskami do Sądu Najwyższego, -skierowano 8 wniosków w zasadniczych dla konsumentów kwestiach (odpowiedzialność cywilna posiadaczy zależnych, kredytobiorców, leasingobiorców; szkoda całkowita; odpowiedzialność współmałżonka w szkodach osobowych; środki karne a odszkodowanie z OC posiadaczy pojazdów; amortyzacja i wybór części do naprawy pojazdu, uwzględnianie VAT w odszkodowaniu – kosztorys, zasiłek pogrzebowy),

19 Współpraca międzynarodowa n Od 2006 r. Rzecznik Ubezpieczonych jest członkiem organizacji FIN-NET skupiającej podmioty zajmujące się polubownym rozstrzyganiem sporów w zakresie usług finansowych

20 20 Kierunki rozwoju Urzędu Rzecznika Ubezpieczonych  stałe rozszerzanie działalności edukacyjnej i informacyjnej na rzecz konsumentów,  propagowanie idei polubownego rozstrzygania sporów,  szersza współpraca międzynarodowa z Rzecznikami innych krajów,

21 21 Kierunki rozwoju Urzędu Rzecznika Ubezpieczonych  szersza analiza produktowa i dalsze jej wykorzystanie,  kontynuacja współdziałania z innymi organami i instytucjami (RPO, Minister Finansów, Minister Pracy i Polityki Społecznej, UOKiK, KNF),

22 22 Dziękuję Państwu za uwagę zapraszam na stronę internetową www.rzu.gov.pl