ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A.

Prezentacja na temat: "ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A."— Zapis prezentacji:

1 ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A.

2 AGENDA Wprowadzenie Systemy notowań Fazy sesji giełdowej
Kursy giełdowe Zlecenia giełdowe Indeksy giełdowe Dystrybucja informacji Animatorzy

3 WPROWADZENIE Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie jest najważniejszą instytucją wtórnego rynku papierów wartościowych w Polsce GPW powstała w kwietniu 1991 roku. Przy jej tworzeniu jako wzór przyjęto giełdę w Lyonie

4 WPROWADZENIE GPW w Warszawie jest spółką akcyjną, której akcjonariuszami są banki, domy maklerskie i Skarb Państwa Obrót na GPW odbywa się zgodnie z wymogami przepisów, a wszystkie notowane papiery zostały wcześniej dopuszczone do publicznego obrotu przez Komisję Nadzoru Finansowego

5 WPROWADZENIE Celem GPW jest:
organizowanie publicznego obrotu papierami wartościowymi promowanie obrotu papierami wartościowymi upowszechnianie informacji związanych z obrotem papierami wartościowymi

6 ZADANIA GIEŁDY Umożliwienie przepływu kapitałów od tych, którzy szukają jak najlepszej lokaty do tych, którzy potrafią z tych kapitałów zrobić jak najlepszy użytek.

7 ZADANIA GIEŁDY Mobilizacja oszczędności – giełda stwarza możliwość osiągania zysków, inwestorzy wspomagają giełdę środkami finansowymi oczekując dochodów

8 ZADANIA GIEŁDY Wycena notowanych papierów wartościowych – wycena przez rynek aktualnej wartości przedsiębiorstw notowanych na giełdzie

9

10 Architektura systemu

11 Akcje spółek giełdy warszawskiej notowane są na rynkach: podstawowym
RYNKI NOTOWAŃ Akcje spółek giełdy warszawskiej notowane są na rynkach: podstawowym równoległym

12 gdy warunki rynku podstawowego nie są spełnione
RYNKI NOTOWAŃ Kryterium Rynek podstawowy Rynek równoległy Wartość akcji dopuszczonych do obrotu giełdowego (iloczyn liczby wszystkich akcji emitenta i prognozowanej ceny rynkowej tych akcji, a w przypadku gdy określenie tej ceny nie jest możliwe – kapitały własne emitenta) 5 mln EURO gdy warunki rynku podstawowego nie są spełnione Ilość akcji w posiadaniu akcjonariuszy, z których każdy uprawniony jest do wykonywania mniej niż 5% głosów na walnym zgromadzeniu emitenta a) min 15% akcji objętych wnioskiem o dopuszczenie do obrotu giełdowego lub b) min akcji objętych wnioskiem o dopuszczenie do obrotu giełdowego o wartości równej co najmniej euro liczonej wg ostatniej ceny sprzedaży lub emisyjnej

13 SYSTEMY NOTOWAŃ System notowań ciągłych
Papiery wartościowe na warszawskiej giełdzie notowane są w ramach następujących systemów notowań: System notowań ciągłych System notowań jednolitych z dwukrotnym określeniem kursów

14 System notowań ciągłych
SYSTEMY NOTOWAŃ System notowań ciągłych Kursy mogą ulegać zmianom w ciągu danej sesji giełdowej w miarę napływających ofert – kupna sprzedaży

15 SYSTEMY NOTOWAŃ System notowań jednolitych
Cena poszczególnych walorów ustalana jest jedynie na początku sesji giełdowej na podstawie zleceń, jakie napłynęły przed otwarciem sesji Kursy jednolite nie ulegają zmianom w ciągu określonej części sesji, według nich rozliczane są wszystkie transakcje

16 SYSTEM NOTOWAŃ CIĄGŁYCH
W systemie notowań ciągłych znajdują się: akcje wchodzące w skład indeksów WIG20, TechWIG, NFI pozostałe akcje o wystarczającej płynności obligacje skarbowe i inne, prawa pierwszeństwa z obligacji, certyfikaty inwestycyjne listy zastawne instrumenty pochodne (opcje na akcje, opcje na indeks, kontrakty terminowe na indeksy, kontrakty terminowe na kursy walut, kontrakty terminowe na akcje, warratnty opcyjne) prawa poboru z akcji notowanych w systemie notowań ciągłych prawa do nowych akcji, jeśli będą notowane w systemie notowań ciągłych jednostki indeksowe

17 SYSTEM NOTOWAŃ JEDNOLITYCH
W systemie notowań jednolitych z dwukrotnym określeniem kursów znajdują się: akcje spółek o mniejszej płynności prawa poboru i prawa do nowych akcji jeśli dane akcje notowane są również w systemie jednolitym z dwukrotnym określeniem kursu

18 FAZY SESJI GIEŁDOWEJ Notowania ciągłe
                                                                                                        Notowania jednolite z dwoma fixingami                                                                                                         Notowania ciągłe - kontrakty terminowe                                                                                                        

19 FAZY SESJI GIEŁDOWEJ

20 FAZY SESJI GIEŁDOWEJ Przed otwarciem możliwe jest wprowadzanie zleceń
zlecenia trafiają do centralnego arkusza zleceń, lecz nie są zawierane transakcje arkusz zleceń jest na bieżąco udostępniany użytkownikom systemu po wprowadzeniu każdego nowego zlecenia jest kalkulowany Teoretyczny Kurs Otwarcia (TKO), który jest podawany do publicznej wiadomości

21 FAZY SESJI GIEŁDOWEJ Interwencja nie można składać zleceń
jedynie animatorzy mogą dokonywać modyfikacji złożonych wcześniej przez siebie zleceń dozwolone są modyfikacje w zakresie: zwiększenia wolumenu zlecenia, zwiększenia ceny w zleceniu kupna, zmniejszenia ceny w zleceniu sprzedaży modyfikacje są widoczne dla wszystkich uczestników rynku

22 FAZY SESJI GIEŁDOWEJ Fixing następuje realizacja zleceń wprowadzonych do systemu w fazie przed otwarciem zostaje wyznaczona cena otwarcia (notowania ciągłe) lub kurs jednolity (notowania jednolite), równe ostatniemu znanemu TKO z fazy przed otwarciem

23 możliwe jest wprowadzanie zleceń
FAZY SESJI GIEŁDOWEJ Notowania ciągłe możliwe jest wprowadzanie zleceń transakcje są realizowane natychmiast po wprowadzeniu zlecenia, które może być zrealizowane

24 transakcje zawierane są w sposób ciągły
FAZY SESJI GIEŁDOWEJ Dogrywka wszyscy uczestnicy rynku mogą składać zlecenia kupna i sprzedaży po wyznaczonym kursie otwarcia transakcje zawierane są w sposób ciągły alokacja zleceń odbywa się według czasu przyjęcia zlecenia do systemu

25 SPECYFICZNE FAZY SESJI GIEŁDOWEJ
Zamrożenie następuje podczas notowań ciągłych, gdy: wprowadzone zlecenie PKC nie może być wykonane w całości zlecenie z limitem mogłoby spowodować zawarcie transakcji poza widełkami ograniczającymi wahania kursu instrumentu przyjmowanie zleceń ulega wstrzymaniu ogłasza się równoważenie rynku

26 SPECYFICZNE FAZY SESJI GIEŁDOWEJ
Równoważenie może wystąpić: podczas otwarcia/zamknięcia notowań ciągłych w trakcie notowań ciągłych (po wprowadzeniu zlecenia powodującego zamrożenie instrumentu) następuje jeżeli cena równowagi nie może być wyznaczona w granicach obowiązujących widełek ogłasza się fazę przed sesją – przyjmuje się zlecenia i na ich podstawie wyznacza kurs równowagi

27 SPECYFICZNE FAZY SESJI GIEŁDOWEJ
Równoważenie – c.d. Giełda może: przedłużyć równoważenie rynku rozszerzyć widełki, aby objęły one wyznaczony kurs zakończyć notowania i ogłosić kurs nietransakcyjny równy dolnym/górnym widełkom

28 Ostatni znany TKO staje się kursem otwarcia dla danego instrumentu
KURSY GIEŁDOWE Zasady ustalenia kursu otwarcia / zamknięcia notowań ciągłych/ kursu jednolitego/ kursu określonego w wyniku równoważenia W fazie przed sesją na bieżąco jest wyliczany i publikowany TKO w oparciu o przyjmowane zlecenia Ostatni znany TKO staje się kursem otwarcia dla danego instrumentu

29 KURSY GIEŁDOWE TKO jest wyznaczany przy zastosowaniu
Zasady ustalenia kursu otwarcia / zamknięcia notowań ciągłych/ kursu jednolitego/ kursu określonego w wyniku równoważenia TKO jest wyznaczany przy zastosowaniu kolejno następujących zasad: maksymalizacja wolumenu obrotu minimalizacja różnicy pomiędzy popytem a podażą minimalizacja różnicy pomiędzy kursem określanym a kursem odniesienia

30 KURSY GIEŁDOWE Wyznaczony kurs musi zapewniać, że: Wszystkie aktywne:
Zasady ustalenia kursu otwarcia / zamknięcia notowań ciągłych/ kursu jednolitego/ kursu określonego w wyniku równoważenia Wyznaczony kurs musi zapewniać, że: Wszystkie aktywne: zlecenia PKC zlecenia kupna z limitem ceny wyższym zlecenia sprzedaży z limitem ceny niższym od kursu określonego muszą być zrealizowane w całości

31 KURSY GIEŁDOWE Dodatkowo przy wyznaczonym kursie: zlecenia PCRO
Zasady ustalenia kursu otwarcia / zamknięcia notowań ciągłych/ kursu jednolitego/ kursu określonego w wyniku równoważenia Dodatkowo przy wyznaczonym kursie: zlecenia PCRO i aktywne zlecenia z limitem ceny równym kursowi określonemu mogą być zrealizowane całkowicie, częściowo lub mogą pozostać niezrealizowane

32 KURSY GIEŁDOWE Dodatkowo przy wyznaczonym kursie:
Zasady ustalenia kursu otwarcia / zamknięcia notowań ciągłych/ kursu jednolitego/ kursu określonego w wyniku równoważenia Dodatkowo przy wyznaczonym kursie: wszystkie zlecenia kupna z limitem ceny niższym od kursu określonego wszystkie zlecenia sprzedaży z limitem ceny wyższym od kursu określonego nie są realizowane

33 KURSY GIEŁDOWE Zasady ustalenia kursu otwarcia / zamknięcia notowań ciągłych/ kursu jednolitego/ kursu określonego w wyniku równoważenia KURS NIETRANSAKCYJNY – podawany jeśli nie można wyznaczyć kursu jednolitego w dopuszczalnych widełkach Transakcje nie są zawierane, a określony kurs stanowi punkt odniesienia na następną sesję

34 Zlecenia są realizowane z zachowaniem:
REALIZACJA ZLECEŃ Zlecenia są realizowane z zachowaniem: priorytetu ceny czasu przyjęcia lub uaktywnienia oraz minimalizacji liczby transakcji

35 REALIZACJA ZLECEŃ Kolejność realizacji zleceń: PKC
z limitem wyższym (zlecenia kupna) lub niższym (zlecenia sprzedaży) PCRO z limitem ceny równym określonemu kursowi wśród zleceń PKC lub z tym samym limitem ceny jako ostatnie realizowane są zlecenia z warunkiem limitu aktywacji

36 Notowania w systemie notowań ciągłych
KURSY GIEŁDOWE Notowania w systemie notowań ciągłych Notowania ciągłe rozpoczynają się od ustalenia kursu otwarcia Następnie transakcje mogą być zawierane po różnych cenach

37 Notowania w systemie notowań ciągłych
KURSY GIEŁDOWE Notowania w systemie notowań ciągłych Transakcje zawierane są po kursie najlepszego zlecenia oczekującego na rynku Jednostką transakcyjną jest 1 instrument (akcja, obligacja, kontrakt terminowy)

38 OGRANICZENIA WAHAŃ KURSÓW
Dla instrumentów finansowych, dla których w momencie wprowadzenia do systemu błędnego zlecenia, nie były zdefiniowane dynamiczne ograniczenia, wartości przedziału zmiany wahań kursów, o którym mowa w § 113 ust. 1 pkt. 2) Regulaminu Giełdy, są następujące: Kurs odniesienia dla przedziału zmiany wahań kursów wyznacza przewodniczący sesji w momencie otrzymania wniosku o anulowanie transakcji.

39 OGRANICZENIA WAHAŃ KURSÓW
Notowania ciągłe W przypadku równoważenia rynku, można zmienić ograniczenia wahań kursów danego papieru wartościowego Największe dopuszczalne odchylenie od kursu odniesienia nie może przekroczyć: 21% dla akcji 6 punktów procentowych dla obligacji

40 OGRANICZENIA WAHAŃ KURSÓW
Notowania jednolite Kurs na drugim fixingu na danej sesji może maksymalnie różnić się od kursu na pierwszym fixingu o 21%, jednak nie więcej niż 33,1% od kursu ostatniego fixingu na poprzedniej sesji

41 OGRANICZENIA DYNAMICZNE
Na pierwszej sesji, na której notowany jest dany instrument finansowy obowiązują ograniczenia dynamiczne.

42 DOKŁADNOŚĆ OKREŚLANIA KURSÓW
W zależności od wysokości kursu papieru wartościowego, różna jest dokładność, z jaką są notowane papiery wartościowe na giełdzie

43 DOKŁADNOŚĆ OKREŚLANIA KURSÓW
Sposób notowania instrumentu Rodzaj instrumentu w złotych akcje, PDA, prawa poboru, certyfikaty inwestycyjne, warranty, walutowe kontrakty terminowe w punktach kontrakty terminowe na indeksy (np.USD, EURO) w procentach wartości nominalnej obligacje

44 DOKŁADNOŚĆ OKREŚLANIA KURSÓW

45 System giełdowy WARSET stosowany na GPW gwarantuje równe traktowanie
ZLECENIA GIEŁDOWE System giełdowy WARSET stosowany na GPW gwarantuje równe traktowanie wszystkich inwestorów: indywidualnych i instytucjonalnych krajowych i zagranicznych

46 System WARSET zapewnia inwestorom:
ZLECENIA GIEŁDOWE System WARSET zapewnia inwestorom: dostęp do rynku i informacji giełdowych, bez względu na to, gdzie inwestorzy się znajdują wykonanie prawie natychmiastowe i automatyczne ich zleceń

47 Dwie zasady pierwszeństwa przy wykonywaniu zleceń:
ZLECENIA GIEŁDOWE Dwie zasady pierwszeństwa przy wykonywaniu zleceń: CENA (najważniejsza) CZAS

48 CENA ZLECENIA GIEŁDOWE
zlecenie zakupu z wyższym limitem jest realizowane przed zleceniami o niższym limicie zlecenie sprzedaży z najniższym limitem jest realizowane przed zleceniami o wyższym limicie

49 ZLECENIA GIEŁDOWE CZAS dwa zlecenia tego samego typu i z tą samą ceną są realizowane według czasu zarejestrowania w systemie giełdowym

50 ZLECENIA GIEŁDOWE Inwestor składając zlecenie określa:
rodzaj oferty (kupno/sprzedaż) limit ceny lub rodzaj zlecenia bez limitu ceny termin ważności zlecenia nazwę instrumentu finansowego liczbę papierów wartościowych (wolumen) dodatkowe warunki wykonania zlecenia

51 ZLECENIA GIEŁDOWE Na podstawie złożonego zlecenia w biurze maklerskim, biuro sporządza zlecenie maklerskie, które jest przekazywane do realizacji na Giełdę

52 Droga zlecenia składanego przez inwestora
PUNKT OBSŁUGI KLIENTA MAKLER GIEŁDOWY CENTRALA BIURA MAKLERSKIEGO KOMPUTER GIEŁDY INWESTOR Droga zlecenia składanego przez inwestora

53 OD ZLECENIA DO ROZLICZENIA

54 Kryteria podziału zleceń składanych przez inwestorów:
RODZAJE ZLECEŃ Kryteria podziału zleceń składanych przez inwestorów: Limit ceny w zleceniu Zlecenia z dodatkowym warunkiem wykonania Termin ważności zlecenia

55 Kryterium limit ceny w zleceniu Zlecenia z limitem ceny
RODZAJE ZLECEŃ Kryterium limit ceny w zleceniu Zlecenia z limitem ceny Zlecenia bez limitu PCR (po cenie rynkowej) PCRO (po cenie rynkowej na otwarcie) PKC (po każdej cenie)

56 Kryterium zlecenia z dodatkowym warunkiem wykonania
RODZAJE ZLECEŃ Kryterium zlecenia z dodatkowym warunkiem wykonania Wmin – minimalna wielkość (wolumen) wykonania LimAkt – limit aktywacji WUJ – wielkość ujawniana

57 RODZAJE ZLECEŃ Kryterium termin ważności zlecenia
zlecenia z określonym terminem ważności zlecenia bez określonej daty ważności DZIEŃ (ważne do końca sesji giełdowej) DOM (ważność domyślna, bezterminowo) WiN (ważne do momentu zawarcia pierwszej transakcji, niezrealizowana część zlecenia traci ważność) WuA (ważne do momentu zawarcia pierwszych transakcji, musi być zrealizowane w całości lub nie jest realizowane w ogóle

58 Zlecenie z limitem ceny
ZLECENIA GIEŁDOWE Zlecenie z limitem ceny Zlecenie kupna/sprzedaży z określoną przez inwestora ceną Limit dla zlecenia kupna określa MAKSYMALNĄ cenę zakupu papierów wartościowych Limit dla zlecenia sprzedaży określa MINIMALNĄ cenę sprzedaży papierów wartościowych

59 Zlecenie z limitem ceny
ZLECENIA GIEŁDOWE Zlecenie z limitem ceny Termin ważności Ilość Limit aktywacji ważne do końca sesji giełdowej określona ilość z warunkiem minimalnej wielkości wykonania ważne domyślnie ważne do pierwszego wykonania z warunkiem wielkości ujawnienia wykonaj lub anuluj ważne do konkretnej daty

60 Zlecenie po cenie rynkowej (PCR)
ZLECENIA GIEŁDOWE Zlecenie po cenie rynkowej (PCR) W zleceniu PCR inwestor nie określa limitu ceny, po której chce dokonać transakcji Zlecenie PCR jest realizowane natychmiast po wprowadzeniu po cenie wyłącznie pierwszego NAJLEPSZEGO oczekującego w arkuszu zlecenia przeciwnego

61 Zlecenie po cenie rynkowej (PCR)
ZLECENIA GIEŁDOWE Zlecenie po cenie rynkowej (PCR) Realizowana jest TYLKO najlepsza oferta po stronie przeciwnej Niezrealizowana część zlecenia staje się zleceniem z limitem równym kursowi ostatniej zawartej transakcji

62 Zlecenie po cenie rynkowej (PCR)
ZLECENIA GIEŁDOWE Zlecenie po cenie rynkowej (PCR) Zlecenie PCRO może być składane: wyłącznie w trakcie notowań ciągłych z wyjątkiem fazy równoważenia rynku

63 Zlecenie po cenie rynkowej na otwarcie (PCRO)
ZLECENIA GIEŁDOWE Zlecenie po cenie rynkowej na otwarcie (PCRO) Inwestor składając takie zlecenie chce nabyć określoną liczbę akcji, nie określając dokładnie ceny zakupu Niezrealizowana część zlecenia PCRO staje się zleceniem z limitem ceny równym ostatniej zrealizowanej transakcji

64 Zlecenie po cenie rynkowej na otwarcie (PCRO)
ZLECENIA GIEŁDOWE Zlecenie po cenie rynkowej na otwarcie (PCRO) Zlecenia PCRO biorą udział w wyznaczaniu kursu otwarcia Zlecenia PCRO są realizowane przed zleceniami z limitem równym kursowi jednolitemu, otwarcia, zamknięcia, kursowi określonemu w wyniku równoważenia rynku

65 Zlecenie po cenie rynkowej na otwarcie (PCRO)
ZLECENIA GIEŁDOWE Zlecenie po cenie rynkowej na otwarcie (PCRO) nie mogą być modyfikowane w fazie interwencji nie mogą zawierać dodatkowych warunków: LimAkt, Wmin, WUJ, WuA

66 W fazie równoważenia przyjmowane są tylko zlecenia: z limitem ceny
ZLECENIA GIEŁDOWE W fazie równoważenia przyjmowane są tylko zlecenia: z limitem ceny PCRO PKC

67 STRUKTURA ORGANIZACYJNA

68 STRUKTURA ORGANIZACYJNA
Walne Zgromadzenie Giełdy mogą w nim uczestniczyć wszyscy akcjonariusze GPW do kompetencji WZA należy: dokonywanie zmian w statucie zatwierdzanie regulaminu Giełdy wybór Rady Giełdy

69 STRUKTURA ORGANIZACYJNA
Rada Giełdy nadzoruje działalność Giełdy dopuszcza do obrotu giełdowego papiery wartościowe decyduje o nadaniu lub cofnięciu statusu członka Giełdy Rada składa się z przedstawicieli banków, domów maklerskich, instytucji finansowych, izb gospodarczych i emitentów

70 STRUKTURA ORGANIZACYJNA
Zarząd Giełdy Kieruje bieżącą działalnością Giełdy określa zasady wprowadzania papierów wartościowych do obrotu określa datę rozpoczęcia działania członka giełdy na giełdzie na wniosek członka giełdy, nadzoruje działalność maklerów giełdowych i domów maklerskich w zakresie obrotu giełdowego