System ewaluacji we Francji

Prezentacja na temat: "System ewaluacji we Francji"— Zapis prezentacji:

1 System ewaluacji we Francji

2 Wstęp We Francji, system administracyjny opiera się na scentralizowanej strukturze w kształcie piramidy, której celem jest zapewnienie prawidłowego stosowania ustawodawstwa przyjętego przez Parlament. Jest to wizja administracji oparta na podstawach prawnych. W tej sytuacji, ewaluacja polityk publicznych polega przede wszystkim na wykonywaniu działań kontrolnych dotyczących tych polityk. W tak określonych ramach, sędziowie Trybunału Obrachunkowego muszą pełnić szczególną rolę.

3 Definicja Ewaluacja polityki publicznej to, po pierwsze, określenie efektywności danej polityki przy użyciu wskaźników skuteczności, aby, w drugim etapie, można było ocenić jej trafność. Ewaluacje są przeprowadzane w wielu dziedzinach, np. polityka miejska lub polityka edukacyjna (coroczny sprawdzian szkół licealnych). Będąc podstawowym instrumentem wdrażania reformy Państwa, ewaluacja musi odgrywać zasadniczą rolę w ramach reformy budżetowej oraz decentralizacji. Ewaluacja polityk publicznych posiada dwa wymiary : - ilościowy : dokonuje ona pomiaru efektów działań publicznych, poprzez porównanie ich wyników z wytyczonymi wcześniej celami, przy użyciu wdrożonych środków, w szczególności przy pomocy wskaźników skuteczności ; - jakościowy : zawiera ona ocenę trafności wybranych celów i, ewentualnie może doprowadzić do dokonania rewizji przeprowadzonych wyborów.

4 Chronologia wydarzeń Cztery główne etapy: 1968-1989 1990-2000
2007- … Wprowadzenie ewaluacji do procesu podejmowania decyzji publicznych: Racjonalizacja Decyzji Budżetowych Nadanie charakteru instytucjonalnego i upowszechnienie ewaluacji w praktyce Rozporządzenie z dnia 22/01/1990, w sprawie ewaluacji polityk publicznych Ustawa konstytucyjna n° dotycząca ustaw budżetowych (LOLF) Ustanowienie sekretariatu Stanu ds. Prognozowania i Ewaluacji Polityk Publicznych

5 Podmioty w sferze ewaluacji
Ewaluacja jest we Francji praktyką silnie zinstytucjonalizowaną. Jest ona wdrażana przez 71 instytucji, połączonych ze sobą, lub utworzonych w sektorze publicznym. Na poziomie centralnym istnieje system międzyresortowy (Sekretariat Stanu ds. Prognozowania i Ewaluacji Polityk Publicznych); niektóre ministerstwa (42 służby) opracowały szeroko zakrojony system ewaluacji (Min.Edukacji Narodowej, Ministerstwo Rozwoju, Ekologii i Zrównoważonego Zagospodarowania, Pracy, Spraw Społecznych). Stopniowe wzmocnienie działań prowadzonych przez Parlamentu (6 instytucji) Na poziomie samorządów terytorialnych, ewaluacja unijnych polityk strukturalnych i umowy regionalne Państwo-region odegrały ważną rolę w upowszechnieniu kultury ewaluacji w całej Francji. Od dwudziestu lat nastąpił wielokrotny wzrost liczby : instytucji niezależnych nastawionych na ewaluację w konkretnej dziedzinie, w szczególności niezależnych agencji i urzędów administracyjnych (AAI). Instytucji prywatnych takich, jak Société française d'évaluation, które dokonują wysiłków na rzecz rozwoju wszystkich form ewaluacji (ewaluacja menadżerska i ewaluacja uczestnicząca uwzględniająca punkt widzenia użytkownika) Ponad dwadzieścia różnych niezależnych instytucji.

6 Podmioty w sferze ewaluacji
5 głównych rodzajów podmiotów: 6 organów parlamentarnych (w Zgromadzeniu Narodowym i w Senacie) Instytucje międzyresortowe: 5 organów Ministerstwa, korpusy kontroli i Trybunał Obrachunkowy (38 służb) Samorządy regionalne Instytucje niezależne (publiczne i prywatne) (23 instytucje)

7 Podmioty w sferze ewaluacji
Samorządy regionalne Rozwój ewaluacji zdecentralizowanej : Regionalny Komitet ds. Ewaluacji Szereg okólników określa precyzyjnie tryb przeprowadzania ewaluacji umów regionalnych Państwo-Region (CPER) : Międzyresortowy okólnik z dnia 9 grudnia 1993 wprowadzający obowiązek ewaluacji CPER i umów z miastami, o kluczowym znaczeniu dla upowszechnienia kultury ewaluacji na poziomie lokalnym, Okólnik z dnia 31 lipca 1998 w sprawie CPER - główne zasady odnoszące się do ich budowy - precyzuje, że programy zawarte w CPER będą przedmiotem ewaluacji na wniosek Regionalnych Komitetów ds. Ewaluacji ; okólnik stanowi również, że po upływie czterech pierwszych lat oraz po zakończeniu okresu umownego nastąpi podsumowanie monitoringu i ewaluacji, na szczeblu regionalnym przez prefekta regionu, a na szczeblu ogólnokrajowym przez Generalny Komisariat ds. |Planowania i przez DATAR (przekształcone w międzyczasie w CAS i DIACT) ; Okólnik z dnia 25 sierpnia 2000 w sprawie wdrożenia ewaluacji do procedur umownych (umowy regionalne – umowy z miastami i z aglomeracjami miejskimi – umowy z krainami – umowy zawarte z regionalnymi parkami krajobrazowymi) w okresie , określa zakres ewaluacji i przypomina, że przedmiotem ewaluacji jest „dokonanie oceny adekwatności wszystkich elementów składowych programu z przyjętymi celami", przy czym priorytetami przyjętymi w okólnikach z 11 maja i 27 sierpnia 1999 są zatrudnienie, solidarność i zrównoważony rozwój, oraz oddziaływanie na efekt cieplarniany. Ewaluacja musi ponadto współuczestniczyć we wdrażaniu podjętych działań.

8 Ewaluacja : podstawowy instrument reformy Państwa
W sytuacji, gdy Państwo stoi przed koniecznością zmiany swoich struktur i swojej organizacji, ewaluacja powinna odgrywać jedną z głównych ról w dwu kluczowych dziedzinach reformy Państwa : Reforma decentralizacji, z uznaniem prawa do eksperymentu (ustawa z dnia 1 sierpnia 2003 dot. prowadzenia eksperymentów przez samorządy terytorialne), aby przetestować nowe transfery kompetencji w kierunku samorządów terytorialnych, podkreśla konieczność podejścia ewaluacyjnego, już wcześniej stoso-wanego w umowach regionalnych Państwo-region, a od tej chwili – w odniesieniu do umów projektowych ; reforma budżetowa, przewidziana w ustawie konstytucyjnej dot. ustaw budżetowych, z dnia 1 sierpnia 2001 (LOLF), i wprowadzająca zmiany w pilotowaniu działania administracyjnego w kierunku logiki opartej na programach (zdefiniowanie celów wraz z właściwymi wskaźnikami skuteczności), stanowi zachętę do lepszej ewaluacji efektywności wydatków publicznych.

9 Ewaluacja, decentralizacja i eksperymentowanie
Podobnie jak ewaluacja, eksperymentowanie postuluje, żeby każda polityka była odwracalna w zależności od osiąganych wyników Ustawa konstytucyjna w sprawie zdecentralizowanej organizacji Republiki Francuskiej (artykuły 3 i 5) przewiduje przeprowadzanie eksperymentów w dziedzinach, które mogą być przedmiotem transferu kompetencji w kierunku samorządów terytorialnych. Opieka zdrowotna, szkolnictwo, ochrona dziecka i kultura mogą więc być obszarami eksperymentów. „Przed upływem okresu ustalonego dla eksperymentu i stosownie do jego ewaluacji, ustawa określa w poszczególnych przypadkach : „warunki przedłużenia lub modyfikacji eksperymentu przez okres nieprzekraczający trzech lat ; „utrzymanie i upowszechnienie pomiarów dokonywanych z tytułu eksperymentu ; „rezygnację z eksperymentu." (Artykuł L Ogólnego Kodeksu samorządów terytorialnych opierający się na ustawie konstytucyjnej n° z dnia 1 sierpnia 2003 w sprawie eksperymentów prowadzonych przez samorządy lokalne).

10 Ewaluacja, decentralizacja i eksperymentowanie
Ustawa konstytucyjne z dnia 28 marca 2003 w sprawie zdecentralizowanej organizacji Republiki Francuskiej uznaje prawomocność podejścia opartego na eksperymencie : artykuł 37-1 Konstytucji potwierdza możliwość wprowadzenia w ustawie lub w rozporządzeniu, w stosunku do ograniczonych w czasie przedmiotów, przepisów o charakterze eksperymentalnym. Czwarty ustęp artykułu 72, pozwala samorządom terytorialnym i ich zgrupowaniom na zastosowanie derogacji – gdy ustawa lub rozporządzenie wyraźnie na to zezwalają - od przepisów ustawowych i pod-ustawowych regulujących wykonywanie ich uprawnień. Uzupełniony przepisami ustawy konstytucyjnej z dnia 1 sierpnia 2003 w sprawie eksperymentowania przez samorządy terytorialne, wymieniony tryb wdrażania pozostaje w ramach ściśle określonych przez Państwo i Parlament, obecne w całym okresie działania tego systemu " (Jean-Pierre Raffarin).« (Źródło : Jean-luc Bœuf, „Lokalna decentralizacja i eksperymentowanie ", Problemy polityczne i społeczne, n° 895, grudzień 2001, str..6-9).

11 Ewaluacja, decentralizacja i eksperymentowanie
Nowe zakresy dla eksperymentów lokalnych Dotychczasowe doświadczenia udowodniły trafność tej metody : regionalizacja różnych form transportu jest uważana za sukces. Obok tego rodzaju eksperymentów „schodzących w dół” potwierdzono sukces doświadczeń „wchodzących w górę”, których sztandarowym przykładem jest minimalny zasiłek społeczny (RMI). Ten instrument został zainicjowany na szczeblu lokalnym i upowszechniony po eksperymentach przeprowadzanych w odpowiednio dużej skali. Od jesieni 2002, debaty na temat drugiego aktu decentralizacji były okazją dla samorządów terytorialnych do wyrażenia ich oczekiwań w zakresie eksperymentów. Na podstawie ich licznych propozycji wyłoniły się pewne idee wdrożone do praktyki lub przejęte w ustawie o odpowiedzialności organów lokalnych, w dziedzinach takich, jak np.. zarządzanie dziedzictwem historycznym, infrastruktura transportowa, wykorzystanie funduszy europejskich. W tej sferze, Alzacji – kandydatowi do działań eksperymentalnych – przyznano zarządzanie funduszami europejskimi od stycznia 2003. Metoda monitorowania i centralna pozycja w systemie przyznana ewaluacji, to dwa kluczowe czynniki powodzenia eksperymentu.

12 Ewaluacja i reforma budżetowa
Ustawa konstytucyjna dotycząca ustaw budżetowych (LOLF) Data ogłoszenia: 1 sierpnia 2001; LOLF zastąpiła dekret z dnia 2 stycznia 1959, który określał tryb uchwalania ustaw budżetowych. Nowa architektura ustawy budżetowej odpowiada potrzebie : zdefiniowania ram zarządzania publicznego z naciskiem na ocenę skuteczności ; Uprzywilejowania wyborów strategicznych w zakresie finansów publicznych ; Wzmocnienia roli parlamentu w debacie nad budżetem, ale również w zakresie kontroli wydatków budżetowych i ewaluacji polityk publicznych.

13 Nowa architektura budżetu (artykuł 7 ustawy LOLF)
Ustawa promulgowana w dniu 1 sierpnia 2001 Stopniowa wdrażana w ministerstwach, od roku 2002, Pełne wejście w życie w roku 2006, Reformuje prezentację rachunków Państwa, praktyki organów administracji publicznej, prace w zakresie ukierunkowania i kontroli wydatków publicznych, wykonywane przez Parlament. Od roku 2006, budżet Państwa nie jest prezentowany w rozbiciu na 850 rozdziałów grupujących, w układzie rodzajowym, środki przyznane poszczególnym administracjom Struktura: 47 „zadań", w tym 10 międzyresortowych, zorganizowanych w 158 „programach” podzielonych na ok „działań” wraz ze szczegółowymi celami i wskaźnikami skuteczności.

14 Programy według ustawy LOLF
Wieloletnie i wspólne dla pewnej liczby służb W łonie tych programów, elastyczny podział środków finansowych na wydatki operacyjne, wydatki inwestycyjne i, w ramach pewnego pułapu, wydatki osobowe (zasada „asymetrycznej zamienności" środków finansowych). Co roku, kierownicy organów administracji składają sprawozdanie z przestrzegania celów w „rocznym sprawozdaniu ze skuteczności„, będącym przedmiotem debaty parlamentarnej. Kontrola finansowa odbywa się nie a priori jak dotychczas, ale a posteriori. Schemat: Poprawia efektywność wydatków publicznych, Dynamizuje służby państwowe: zarządzający organami administracji nie dzielą już środków, ale zarządzają strategicznymi wyborami w odniesieniu do celów i wyników, Ustawiczne i systemowe stawianie pytań na temat organizacji służb i zakresu interwencji Państwa, przy okazji wdrażania programów. Ogólnie, zysk w zakresie autonomii i swobodnej inicjatywy Ale, podporządkowanie uwarunkowaniom reformy : wzmocnieniu kontroli i ewaluacji, pochodzącym ze strony służb budżetowych, wraz z rozwojem szeregu wskaźników oraz systemu informacji finansowej i księgowej ACCORD, lub ze strony obu izb parlamentarnych. Źródło : Dokumentacja : Reforma budżetowa, Spojrzenie na sprawy aktualne, n° 297, 2004.

15 LOLF: wzmocnienie prerogatyw Parlamentu w zakresie kontroli i ewaluacji
Bardziej czytelny budżet: Pełne wykonanie roli przez Parlament w strategicznych działaniach pilotażowych Państwa i czuwanie nad prawidłowym zarządzaniem finansami publicznymi. Prezentacja środków w rozpisaniu na działania i tytuły wydatków : ocena polityki inwestycyjnej w odniesieniu do określonego programu, ale również koszt poszczególnych działań. Debata budżetowa oparta na zasadności wydatków w ramach zadania (badanie środków i celów) zamiast obserwacji ewolucji zysków budżetowych w poszczególnych latach (rozróżnienie między usługami przegłosowanymi a nowymi działaniami) Parlament może dokonać zmian w podziale środków w ramach tego samego zadania lub stworzyć nowy program (...). Większa rola w kontroli wydatków publicznych :nowa konsty-tucja finansowa przyznaje Komisjom finansowym obu izb : Większe uprawnienia w zakresie przesłuchań i prowadzenia śledztwa Prawo prowadzenia dochodzeń w oparciu o materiały dochodze-niowe i wizje lokalne Prawo zwrócenia się do Trybunału Obrachunkowego w ramach zadania kontrolnego i ewaluacyjnego. Source : site internet de la "Moderfie" (Ministère de l'Economie, des Finances et de l'Industrie)

16 LOLF: wzmocnienie prerogatyw Parlamentu w zakresie kontroli i ewaluacji
Główne przepisy ustawy LOLF dotyczące wzmocnienia prerogatyw Parlamentu w zakresie kontroli i ewaluacji (artykuły 55, 57, 59 i 60 - streszczenie) • Art. 55 : powiązanie projektów ustaw budżetowych z ewaluacją skutków finansowych poszczególnych artykułów ustawy. • Art. 57 : zadania i prerogatywy kontrolne komisji finansów w Parlamencie. • Art. 59 : wprowadzenie procedury pozwalającej uzyskać zniesienie przeszkód w wykonaniu przez Parlament jego zadań kontrolnych i ewaluacyjnych. • Art. 60 : dalsze postępowania wszczynane przez Rząd i wynikające z uwag i obserwacji sformułowanych po zakończeniu zadań kontrolnych i ewaluacyjnych przez komisje finansów w Parlamencie. Tekst ustawy konstytucyjnej n° z dnia 1 sierpnia 2001 w sprawie ustaw budżetowych. Tekst jednolity na stronie Legifrance.gouv.fr