Projekt innowacyjny nr

Prezentacja na temat: "Projekt innowacyjny nr"— Zapis prezentacji:

1 Projekt innowacyjny nr
POKL /11 Wyższa Szkoła Zawodowa Kadry dla Europy Anna Kępińska – Frąckowiak Projekt: Wypracowanie innowacyjnych narzędzi diagnozowania kompetencji zawodowo-społecznych i zainteresowań zawodowych osób niepełnosprawnych umysłowo - ułatwiających ich aktywizację zawodową i społeczną.

2 Plan prezentacji Definicje dotyczące grupy beneficjentów projektu
Główne założenia projektu Produkty projektu innowacyjnego – narzędzia interwencji

3 Definicja niepełnosprawności
Każda jednostka funkcjonuje na obszarach; biologicznym, jednostkowym oraz społecznym. Odchylenie od standardowego poziomu funkcjonowania na wyżej wymienionych poziomach stanowi istotę niepełnosprawności. ( Światowa Organizacja Zdrowia WHO 2003) Obszar biologiczny Obszar jednostkowy Obszar społeczny

4 Definicja niepełnosprawności intelektualnej
Dotyczy ona „osób, które z powodu trudności intelektualnych osiągają niski iloraz inteligencji (poniżej 70) oraz mają ograniczoną możliwość przystosowania się społecznego”. Kościelska M., Wspomaganie rozwoju osób z niepełnosprawnością intelektualną, w; Trempała J., Psychologia rozwoju człowieka, PWN, Warszawa 2011. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną posiadają problemy w funkcjonowaniu poznawczym, emocjonalnym oraz adaptacyjnym. Oznacza to także pewne ograniczenia dotyczące sfery społecznej, przyjmowania ról społecznych, w tym także roli pracownika. Otrębski W., Interakcyjny model rehabilitacji zawodowej osób z upośledzeniem umysłowym, Wydawnictwo KUL, Lublin 2007. Zgodnie z przyjętą klasyfikacją niepełnosprawność intelektualna posiada cztery poziomy : głęboki, znaczny, umiarkowany, lekki.

5 Pierwotne i wtórne skutki niepełnosprawności
Obniżony poziom inteligencji Obniżenie poziomu rozwoju procesów i funkcji poznawczych (uwagi ,pamięci, wyobraźni) Obniżony poziom rozwoju myślenia abstrakcyjnego Brak samodzielności Oczekiwanie i uzależnieni od pomocy innych Infantylność Niskie poczucie własnej wartości Przekonanie o własnej niekompetencji Lęk, niepewność Poczucie inności Niska samoocena, brak akceptacji Izolacja społeczna Problemy w rozwoju tożsamości

6 Praca w życiu osoby z ograniczoną sprawnością intelektualną
Praca oraz szeroko rozumiana aktywność społeczna ma podstawowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania psychicznego i społecznego osób sprawnych, jak i niepełnosprawnych. Wszyscy posiadają pewne aspiracje, indywidualne potrzeby i zainteresowania. Zatrudnienie daje poczucie sprawstwa, bycia potrzebnym, jest źródłem pozytywnej samooceny, istotnym elementem na drodze do samorealizacji.

7 Praca w życiu osoby z ograniczoną sprawnością intelektualną
W badaniach Teresy Żółkowskiej (2005) osoby niepełnosprawne umysłowo wskazały, iż najważniejsze ich aspiracje aktualistyczne wiążą się kolejno z rodziną, pracą, miejscem pobytu oraz stosunkami społecznymi.

8 Rehabilitacja –współczesne rozumienie pojęcia
Rehabilitacja osób niepełnosprawnych jest wszechstronnym i złożonym procesem obejmującym oddziaływania lecznicze, społeczne i zawodowe – a w przypadku dziecka także pedagogiczne – zmierzające do przywrócenia sprawności i umożliwienia samodzielnego życia w społeczeństwie człowiekowi, który takich możliwości nie miał lub z powodu przebytego urazu czy choroby utracił je. (Deklaracja Madrycka 2002)

9 Rehabilitacja – współczesne rozumienie pojęcia
przełamuje stereotyp popularnego rozumienia rehabilitacji, kojarzonej głównie z działaniami o charakterze medycznym lub paramedycznym Aspekt społeczny, psychiczny, pedagogiczny, w mniejszym stopniu zawodowy, był rzadziej kojarzony z tym procesem

10 Definicja pojęcia rehabilitacji zawodowej
Międzynarodowa Organizacja Pracy przyjęła następującą jej definicję: rehabilitacja zawodowa jest częścią ogólnego procesu rehabilitacji i polega na udzielaniu osobie niepełnosprawnej takich usług, jak: poradnictwo zawodowe, szkolenie zawodowe i zatrudnienie, aby umożliwić jej uzyskanie, utrzymanie i awans w odpowiedniej pracy, a przez to umożliwić jej integrację lub reintegrację w normalne życie .

11 Rehabilitacja zawodowa
U podstaw rehabilitacji zawodowej leżą następujące przesłanki: • bazowanie na zachowanych sprawnościach – każdy pomimo swojego upośledzenia zachowuje określone sprawności i dyspozycje, które, po ich zidentyfikowaniu, ukierunkowaniu i usprawnieniu, stają się podstawą umożliwiającą podjęcie szkolenia zawodowego, a później pracy zarobkowej; • żadna praca nie może powodować pogorszenia stanu zdrowia i wyczerpywać istniejących rezerw, nie powinno się wymagać od osoby niepełnosprawnej, która podejmuje zatrudnienie, zaangażowania wszystkich jej sprawności zarówno fizycznych, psychicznych (w tym intelektualnych i innych), jak i społecznych (Zabłocki 1995).

12 Ustawa o Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej
„Art. 8. 1. Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego przez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy. 2. Do realizacji celu, o którym mowa w ust. 1, niezbędne jest: 1) dokonanie oceny zdolności do pracy, w szczególności przez: a) przeprowadzenie badań lekarskich i psychologicznych umożliwiających określenie sprawności fizycznej, psychicznej i umysłowej do wykonywania zawodu oraz ocenę możliwości zwiększenia tej sprawności, b) ustalenie kwalifikacji, doświadczeń zawodowych, uzdolnień i zainteresowań,

13 Ustawa o Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej
2) prowadzenie poradnictwa zawodowego uwzględniającego ocenę zdolności do pracy oraz umożliwiające wybór odpowiedniego zawodu i szkolenia, 3) przygotowanie zawodowe z uwzględnieniem perspektyw zatrudnienia, 4) dobór odpowiedniego miejsca pracy i jego wyposażenie, 5) określenie środków technicznych umożliwiających lub ułatwiających wykonywanie pracy, a w razie potrzeby - przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych, sprzętu rehabilitacyjnego, itp.” Źródło: Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej oraz Zatrudnianiu Osób Niepełnosprawnych

14 Doradztwo zawodowe dla ONU
Tylko 15 % WTZ korzysta z usług doradców zawodowych ( dane Pfron Raport z badania WTZ) Obecnie 11% uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej podlega aktywizacji zawodowej w różnych formach: zatrudnienia na otwartym rynku, pracy wspieranej lub zatrudnienia w zakładach pracy chronionej (RAPORT z badania WARSZTATÓW TERAPII ZAJĘCIOWEJ, Analiza porównawcza badań zrealizowanych w latach 2003 i 2005, PFRON )

15 Bariery w aktywizacji ONU
problem samodzielności osób niepełnosprawnych w budowaniu własnej tożsamości zawodowej, warunkowanie społeczne ONU w procesie budowania wizerunku siebie jako pracownika Opór środowiska Lęk przed utratą świadczeń Brak wyspecjalizowanej kadry Brak narzędzi do pracy z ONU brak systemu monitorującego wolne miejsca pracy pod kątem osób niepełnosprawnych

16 Narzędzi interwencji – produkt finalny
Narzędzie badania zainteresowań zawodowych osób z niepełnosprawnością Narzędzia diagnozowania kompetencji społecznych osób z niepełnosprawnością intelektualną System monitorowania rynku pracy (czynności zawodowe popyt i podaż) Model funkcjonowania LOAZN Programy szkolenia dla kadr WTZ, NGO, PCPR, OPS – kształcenie specjalistów ds. Aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych

17 Definicja zainteresowań zawodowych i preferencji zawodowych
zainteresowania zawodowe definiowane jest jako zjawisko psychiczne, które: „wyraża się stosunkowo stałym i częstym zorientowaniem uwagi (mimowolnej i świadomej) jednostki na określone kategorie obiektów, czynności, stanów lub sytuacji” preferencje zawodowe definiowane są jako – „osobiste, subiektywne i pozytywne nastawienie do pewnych obiektów, stanów, aktywności lub też (...) do konkretnych zawodów”. źródlo: Gąsiorowska A., Bajcar B.: Kwestionariusz zainteresowań zawodowych nowe narzędzie diagnostyczne dla doradcy zawodowego (w) Zeszyty Informacyjno- Metodyczne Doradcy Zawodowego nr 37, Testy w poradnictwie zawodowym, Warszawa 2006, s

18 Koncepcja tzw. czynności zawodowych
W przypadku osób z niepełnosprawnością umysłową trudno mówić o kwestii wykonywania konkretnych zawodów, w rozumieniu Klasyfikacji Zawodów i Specjalności. Osoby takie są raczej zdolne do wykonywania określonych czynności zawodowych, które wchodzą w zakres konkretnych zawodów.

19 Preferencje do określonych typów czynności zawodowych
istotny element diagnozy osób z niepełnosprawnością intelektualną prowadzonej przez doradcę zawodowego - rozpoznanie preferencji do określonych typów czynności zawodowych W omawianym projekcie narzędziem pomiaru preferencji jest przygotowany specjalnie dla grupy osób niepełnosprawnych intelektualnie test obrazkowy

20 D. Prediger – model czterowymiarowy
wymiar zawodowy dane rzeczy idee ludzie

21 Wymiary czynności zawodowych
Poszczególne wymiary zostały zdefiniowane przez Predigera następująco: Dane – czasowniki określające poszczególne strefy aktywności na tym krańcowym obszarze to; porządkowanie, zapisywanie, obliczanie, przekazywanie Idee – czasowniki określające sfery aktywności na tym obszarze to; tworzenie, naśladowanie, odgrywanie Ludzie – czasowniki określające sfery aktywności na tym obszarze to; troszczenie się, motywowanie, świadczenie usług, sprzedawanie  Rzeczy – czasowniki określające sfery aktywności na tym obszarze to; posługiwanie się, naprawianie, użytkowanie, korzystanie

22 Konstruowanie inwentarza czynności zawodowych
Na wstępie sporządzono listę 60 czynności zawodowych wpisujących się w czterowymiarowy model D.Predigera oparty na Mapie Świata Zawodów Sporządzona lista została poddana konsultacjom z sędziami kompetentnymi (18 sędziów) wywodzącymi się ze środowiska pracodawców i ze środowiska trenerów pracujących z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie. Sędziowie kompetentni mieli za zadanie przypisać każdą pozycję do jednej z czterech osi (wymiarów Predigera), a następnie wytypować po 10 czynności zawodowych z każdego wymiaru. Czynności, które uzyskały najwyższą punktację w poszczególnych wymiarach zostały zakwalifikowane do dalszej części badania. W ten sposób powstała wersja inwentarza 40 czynności zawodowych.

23 Pracodawcy – badania popytu na pracę
Badania w grupie 187 pracodawców Badanie potencjalnego zapotrzebowanie na prace proste w organizacjach, instytucjach i przedsiębiorstwach Kryterium I – potrzeba w ramach gospodarki narodowej - 16 czynności uzyskało wskaźnik akceptacji w wysokości 75% i więcej Kryterium II – potrzeba zidentyfikowana w badanym przedsiębiorstwie – 16 czynności uzyskało wskaźnik akceptacji w wysokości ponad 50%

24 Pracodawcy – badania popytu na pracę

25 Badania pilotażowe – I faza
Pierwsza faza badań pilotażowych (N – 109) miała rozstrzygnąć czy trafne są następujące hipotezy: Na podstawie wybranych rysunków 40 czynności zawodowych (itemów) można wydzielić w oparciu o analizę czynnikową poszczególnych pozycji (itemów) przynajmniej cztery grupy składowych głównych, co potwierdza możliwość zastosowania czteroczynnikowego modelu DIOR. Wstępna weryfikacja pozytywna W oparciu o analizę czynnikową można wyodrębnić pozycje (itemy) – rysunki czynności zawodowych, które najlepiej ładują poszczególne czynniki z modelu DIOR

26 Wybrane itemy skorelowane z czynnikami głównymi

27 Rekomendacja po pierwszej fazie badań pilotażowych
zasadne jest zwiększenie skali ilościowego pomiaru zmiennych. Przyjmując, iż wybór każdego itemu (rysunku czynności zawodowej) jest punktowany jako 1 a brak wyboru jako 0 - przy dokonywaniu jednokrotnego wyboru otrzymujemy zatem skalę Natomiast umożliwienie wielokrotnego wyboru tego samego itemu waloryzuje skalę punktów możliwych do uzyskania przez osobę wybierającą (za wybór bądź brak wyboru konkretnego itemu można uzyskać opcjonalnie 0 – 1 – punkty). Poszerzenie skali ilościowej zwiększa w istotny sposób trafność i rzetelność pomiaru. W ostatecznej wersji narzędzia rekomendowanego do fazy testowania każdy item podlega trzem wyborom wg schematu przedstawionego w tabeli nr 3 Jest to szczególnie istotne przy testach obrazkowych adresowanych do grupy, która nie może naturalnie waloryzować swoich ocen - osoby z niepełnosprawnością intelektualną

28 Założenie konstrukcyjne testu – do dalszego badania
utworzone zostały pary alternatywnego i wymuszonego wyboru pojedynczy item przypisany do określonej osi z modelu DIOR (np. do danych) zestawiony jest w pary z itemami z innych osi modelu PRZYKŁADOWE PARY: DANE 1 – IDEE 13 DANE 1 – OSOBY 8 DANE 1 – RZECZY 18

29 Przykładowa para dane - idee

30 Przykładowa para dane - osoby

31 Przykładowa para dane - rzeczy

32 Harmonogram działań projektowych
Na podstawie analizy wyników zebranych w ramach badań przedsiębiorców, kwestionariuszy wypełnianych przez sędziów kompetentnych oraz analizy statystycznej danych zebranych w pierwszej fazie badań pilotażowych sformułowano ostateczny kształt narzędzia diagnozowania preferencji do określonych typów czynności zawodowych osób z niepełnosprawnością intelektualną, który zostanie poddany testowaniu w drugiej fazie badań pilotażowych (N-80) Druga faza badań pilotażowych przewidziana jest na XI i XII 2012 Ostateczne korekty i złożenie strategii do IP – styczeń 2013 Akceptacja strategii wdrażania produktu finalnego przez Instytucję Pośredniczącą i Regionalną Sieć Tematyczną POKL. Właściwa faza testowania narzędzia (N – 300) – okres III 2013 – IX 2013 Ewaluacja zewnętrzna X- XI 2013 Upowszechnianie I – VI 2014

33 Dziękuję za uwagę Anna Kępińska – Frąckowiak a. kepinska@kde. edu
Dziękuję za uwagę Anna Kępińska – Frąckowiak Zapraszamy na stronę projektu