Rozwój lokalny - stymulacja

Prezentacja na temat: "Rozwój lokalny - stymulacja"— Zapis prezentacji:

1 Rozwój lokalny - stymulacja
PODYPLOMOWE STUDIA ZARZĄDZANIA GOSPODARKĄ SPOŁECZNĄ Rozwój lokalny - stymulacja Prof. Jerzy Bartkowski Mail:

2 Rozwój lokalny - stymulacja
Rozwój a konflikty Rozwój jako dobro wspolne Przesłanki pro-rozwojowej aktywności (efekt zewnętrzny, efekt mnoznikowy) Opory społeczne przeciw rozwojowy Czynniki polityczne w rozwoju: przywództwo, sieci „governance” i koalicje pro-rozwojowe Podział zadań między trzema sektorami w zaspokajaniu potrzeb społecznych

3 Pojęcie rozwoju (rozwój jako cel konfliktotwórczy)
Rózne rozumienia rozwoju: - generowanie miejsc pracy - podnoszenie jakości życia mieszkancow - zatrzymanie mlodziezy - rozwoj zrownowazony Cele rozwoju mogą byc sprzeczne np. jakosc zycia i rozwoj ekonomiczny czy rozwoj zrownowazony i inwestycje zewnetrzne

4 Rozwoj jako dobro wspolne
Rozwoj ma cechy dobra wspolnego t.zn. korzystaja z niego wszyscy, ale strategia optymalna jest unikanie wlasnego wkladu lub bilans nakladow i korzysci dla potencjalnego inicjatora może być ujemny Podobnie jest z walką kryzysem – zainteresowani sa wszyscy, ale każdy chcialby go osiagnac bez nakladow

5 Pozyczanie od przyszlosci (rozwój z perspektywy polityka)
Problem - korzysci krótko i dlugofalowe Polityka wywiera wpływ, ze zniechęca politykow do podejmowania dzialan dlugofalowych a przeciwnie zacheca do dzialań negatywnych dla przyszlosci Nazywa się to: - pożyczanie od przyszłości – dzisiaj są korzyści, a koszty będą w przyszlosci np. pozyczki efekty: zaniechanie reform, odraczanie trudnych decyzji lub reform

6 Niebezpieczeństwo błednego koła niskiego rozwoju
Wytworzenie się blędnego koła niedorozwoju (Gunnar Myrdal): to co jest skutkiem, działa jak przyczyna > Przyczyna Skutek <

7 Przyklad błędnego kola
Region biedny: Ucieczka młodziezy i kadry kwalifikowanej Obniżanie atrakcyjności inwestycyjnej Brak nowych inwestycji i przemieszczanie kapitalu z regionu Skutek Brak miejsc pracy Brak zachet do zdobywania wyksztalcenia

8 Znaczenie aktywności sektora publicznego
Efekt zewnętrzny efekt zewnętrzny część korzyści lub strat ponosi lub uzyskuje ktoś inny niż producent dobra Efekt zewnętrzny ujemny: ktos inny ponosi straty (koszta) niż producent np. zatruwanie środowiska, Efekt zewnętrzny dodatni: zyski i korzyści powstają poza wytwórcą, także jego nakłady nie są rekompensowane zyskami, choć spoleczna suma zyskow jest dodatnia

9 Konsekwencje efektu zewnetrznego
optimum rynkowe nie musi być optimum społecznym (np. komunikacja regionalna) efekt zewnętrzny ujemny nadmierna podaz tego co szkodliwe, - przy dodatnim efekcie zbyt niska tego co cenne, podaż jest zbyt niska w stosunku do rzeczywistych korzyści społecznych

10 Efekty zewnętrzne - silne efekty zewnętrzne: komunikacja (dojazd do centrum handlowego lub wypoczynkowego, miejsca pracy), niektóre aspekty zdrowia czy wykształcenia (zasoby ludzkie; kapitał ludzki); badania naukowe

11 Mnożnik inwestycyjny (Keynes)
Inwestycje publiczne czy zamówienia rządowe są czynnikiem pobudzającym rozwój lokalny - efekt mnoznikowy (Keynes); jedna pociaga inne: jenda zlotowka pansatowa generuje wiele zlotowke korzysci prywatnych; wraca w postaci podatkow do kasy Roboty publiczne – każdy kilometr budowanej autostrady rodzi miejsc pracy. efekty zewnetrzny - Euro 2012

12 Społecznosci lokalne a rozwoj
Niechęć do zmiany – zmiana jako burząca wartosci cenione jak spokój czy brak intruzow Obserwowane współcześnie i historyczne Np. Krosniewice i Kutno Jarocin a festiwal w Jarocinie Innowacja jako „dewiacja”

13 Społecznosci lokalne a rozwoj
Konflikty lokalizacyjne syndrom NIMBY – „Not In My Back Yard” (nie na moim podwórku); polega to na tym, że pewne rzeczy uznaje się jako ważne w skali kraju czy gminy, ale nie chce się ich u siebie np. problem wysypiska śmieci, spalarni odpadów jest to tendencja, aby problemy, gdy się pojawiają nie tyle rozwiązywać, ale wypychać poza swój obręb

14 Niedorozwój i marazm jako samospełniające się przepowiednie
Dwa typy oddziaływania opinii ludzkich (masowych przekonań) na rzeczywistość A) samospełniające się przepowiednia (działania wynikające z przekonania o przyszlości powodują, że się to przekonanie spełni (np. nie warto się uczyć bo nie zdam egzaminu na prawo jazdy, nie uczę się i nie zdaję)

15 Samoobalająca się przepowiednia
B) samoobalająca się przepowiednia (np. przepowiednie katastroficzne – nadchodzi kryzys) Zbiorowa aktywność i społeczeństwo obywatelskie mają strukturę pozytywnej samospełniającej się przepowiedni: jesteśmy przekonani że damy radę i dajemy radę

16 Determinanty polityczne rozwoju
Polityczne mechanizmy rozwoju: Silne lokalne przywództwo Sieciowy układ władzy („governance”) Koalicja pro-rozwojowa

17 Rola burmistrza/wojta jako przywództwo lokalne
Rola przywództwa w rozwoju lokalnym: Przykłady: Starzyński a Warszawa; Poznań - Ratajski; współcześnie: Dudkiewicz we Wrocławiu; Kracik i Niepołomice; Waldy Dzikowski i Tarnowo Podgórne

18 Rola przywódcy przywódca definiuje problemy i podaje drogi wyjścia;
przywództwo to ktoś kto prowadzi, ale wyrasta z potrzeb ludzi, je odczytuje, wyraża i realizuje przywódca mobilizuje i upodmiatawia grupę (pobudza do działania, organizuje, określa cele i taktykę działania, doprowadza do sukcesu) przywódca legitymizuje się odpowiedzialnością i silnym zaangażowaniem w sprawy lokalne przywódca ma odwagę osobista - nie ucieka od trudnych spraw przywódca jest skuteczny, potrafi przeprowadzić działania, skupić wobec siebie, wobec programu; przywódca skupia wokół siebie i mobilizuje: uzyskuje stąd dodatkowe zasoby

19 „Governance” i lokalne sieci władzy
Potrzeba nowych schematów działania: wladza nie ma dosc zasobów aby sama stymulować rozwój biznes potrzebuje polityki - inwestycje są na ogół długotrwałe; stąd potrzeba stabilizacji dla potencjalnego inwestora; także sprzyjającego otoczenia biznesu i równoległych działań władzy (infrastruktura); Potrzeba wypracowywania koordynacji w sieci współzależnych ale autonomicznych aktorów Rola relacji personalnych we współpracy z inwestorami: kultury gdzie interesy z ludźmi i gdzie interesy z instytucjami

20 „Governance” i lokalne sieci władzy
Schemat wladzy typu governance (rządzenie sieciowe) : system kierowania, w którym sterowanie lokalne zachodzi za pośrednictwem powiązanych sieci (networks), złożonych z aktorów samorządowych i społecznych (system kooperacji, wspólpracy i pobudzania) wladza w takim systemie to zmiana z władzy „nad” na władze „do” (skuteczność jako cel) Integracja jest przez cele a skutecznosc osiąga przez efekt synergii zasobów i aktywnosci aktorow (wladze lokalne i przedsiębiorcy)

21 Governance – specyfika I
a) typ rzadzenia, które z angielska można nazwac „enabling government”; czasem to się nazywa „przywodztwo ulatwiające”, czy „facylitujące” (od ang. facilicate) Przywodztwo jako stymulujące pozytywne procesy spoleczne, a nie je tworzące je technikami administracyjnymi; demokratyzacja wewnętrzna procesu zarządzania: cele osiaga się przez wspolprace roznych aktorow; zgode przez negocjacje i poszukiwanie wspolnoty interesow; demokracja jako przesłanka mozliwosci stworzenia sieci i mechanizm jej działania

22 Governance – specyfika II
b) Kluczowa rola przywodztwa politycznego jako inicjatora i kogos kto ukierunkowuje działania sieci; cele polityki: formulowanie priorytetow, wyznaczanie kierunkow dzialania, inicjacja działania i integracja polityk cząstkowych, w szczegolnosci aktorow sektora rzadowego i prywatnego, dostarczanie podstaw: spolecznych, polityczne i materialnych dla dzialania, w tym stworzenie tożsamości aktora zbiorowego, skupionego wokół wspolnego celu c) Rządzenie sieciowe jest zagrożone korupcją ze względu na bliskie kontakty sektor rzadowy - biznes

23 Koalicje pro-rozwojowe
Rozwój lokalny: połączenie czynniki społecznych (zasoby), politycznych (przywództwo) i ekonomicznych; Rozwój jako efekt koalicja pro-rozwojowa (więzi typu „governance”); powiązanie kręgu przedsiebiorców i polityków, lokalnych społeczników, społeczności lokalnej wokół wspólnego celu Działanie jako koalicja: Połączenie aktorów ze względu na potencjalne wspólne korzyści, osiągane przez współdziałanie

24 Działania lokalne Podzial zadan publicznych miedzy trzema sektorami
Przeslanki wykorzystania – zalety i wady kazdego z sektorów Wnioski: Administracja, rynek i III sektor jako różne drogi osiągania celów społecznych Prywatyzacja – jeśli lepiej realizuje zadania publiczne

25 Zalety i wady trzech sektorów sektor publiczny
Sektor Dziedzina Publiczny Prywatny Trzeci Zalety sektora publicznego stabilność W N S wartości polityczne obrona przed faworytyzmem

26 Zalety i wady trzech sektorów sektor prywatny
Sektor Dziedzina Publiczny Prywatny Trzeci Zalety sektora prywatnego szybkie reakcje na zmiany N W S innowacyjność zdolność do powtarzania sukcesu odrzucanie rzeczy nieudanych lub przestarzałych gotowość do ryzyka kapitału tworzenie i kumulacja profesjonalizm wykorzystanie ekonomii skali

27 Zalety i wady trzech sektorów sektor pozarządowy
Sektor Dziedzina Publiczny Prywatny Trzeci Zalety trzeciego sektora dostosowanie do różnych grup potrzebujących N S W współczucie i zrozumienie całościowość w widzeniu problemu (chory, biedny) integralność traktowania klienta zdobycie zaufanie do instytucji