Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Środki ochrony indywidualnej

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Środki ochrony indywidualnej"— Zapis prezentacji:

1 Środki ochrony indywidualnej

2 ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Urządzenie lub wyposażenie przewidziane do noszenia lub trzymania przez użytkownika w celu ochrony przed jedną lub większą liczba zagrożeń, które mogą mieć wpływ na jego bezpieczeństwo lub zdrowie a także Zespoły środków ochrony indywidualnej, które zostały ze sobą połączone w celu ochrony przed jednym lub wieloma zagrożeniami Wymienne składniki środków ochrony indywidualnej Środki ochrony indywidualnej połączone (rozłącznie lub nierozłącznie) z nieochronnym wyposażeniem :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

3 ODZIEŻ STOSOWANA NA STANOWISKACH PRACY
ODZIEŻ OCHRONNA zabezpiecza pracownika przed działaniem niebezpiecznych dla zdrowia czynników obowiązkowa certyfikacja ODZIEŻ ROBOCZA zabezpiecza pracownika przed zabrudzeniem nie ma obowiązku certyfikacji :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

4 Środki ochrony indywidualnej priorytetowym zagadnieniem w zakładowym systemie pracy!
Ochrona zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych higienicznych warunków, należy do podstawowych obowiązków pracodawcy !!! Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie !!! Obowiązkiem nałożonym na pracodawcę jest skuteczne eliminowanie bądź minimalizowanie zagrożeń związanych z wykonywaną pracą !!! Pracodawca zobowiązany jest dostarczyć pracownikowi środki ochrony indywidualnej !!!

5 DYREKTYWY UE 0 ŚRODKACH OCHRONY INDYWIDUALNEJ
DYREKTYWA 89/686/EWG dotyczy projektowania i produkcji środków ochrony indywidualnej DYREKTYWA 89/656/EWG dotyczy minimalnych wymagań BHP w zakresie korzystania przez pracowników ze środków ochrony indywidualnej :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

6

7 DYREKTYWA 89/686/EWG 0 ŚRODKACH OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Wymagania zasadnicze, które muszą spełniać środki ochrony indywidualnej wprowadzane na rynek Procedury oceny zgodności w odniesieniu do trzech poziomów ryzyka zawodowego Oznaczanie CE Nadzór rynku w zakresie wprowadzania środków ochrony indywidualnej do obrotu :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

8 DYREKTYWA 89/686/EWG 0 ŚRODKACH OCHRONY INDYWIDUALNEJ-
TEKST ZASADNICZY ZAKRES DEFINICJA WPROWADZANIE DO OBROTU I SWOBODNY PRZEPŁYW PROCEDURY OCENY ZGODNOŚCI BADANIE TYPU WE KONTROLA PRODUKOWANYCH ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ DEKLARACJA ZGODNOŚCI WE OZNACZENIE CE KLAUZULE ZABEZPIECZAJĄCE :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

9 DYREKTYWA 89/686/EWG 0 ŚRODKACH OCHRONY INDYWIDUALNEJ-
zakres obowiązywania DYREKTYWA DOTYCZY ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ przeznaczonych do zastosowania: ZAWODOWEGO POZAZAWODOWEGO (sport, rekreacja, użytek domowy, majsterkowanie) UWAGA !!! Gdy niektóre aspekty bezpieczeństwa podlegają innej dyrektywie Nowego Podejścia przewidującej oznaczenie CE konieczne jest spełnienie wymagań obu dyrektyw chociaż umieszcza się na tym środku tylko jedno oznaczenie CE Obowiązek określenia czy dany wyrób podlega konkretnej dyrektywie ciąży na producencie wyrobu :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

10 ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
DYREKTYWA 89/686/EWG nie obejmuje!!! ŚRODKOW OCHRONY INDYWIDUALNEJ uwzględnionych w innych dyrektywach nowego podejścia, zaprojektowanych i wytworzonych na użytek sił zbrojnych lub policji oraz innych służb odpowiedzialnych za ochronę porządku publicznego :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

11 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze
przeznaczonych do ochrony osobistej (samoobrony), zaprojektowanych i wytworzonych na użytek prywatny do ochrony przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, wilgocią i wodą, ciepłem, przeznaczonych do ochrony i ratowania osób przebywających na statkach lub samolotach, które nie są przeznaczone do stałego noszenia, :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

12 KATEGORIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ
DYREKTYWA 89/686/EWG wprowadza: TRZY KATEGORIE – zależne od stopnia zagrożenia, przed którym środek ma chronić użytkownika i złożoności konstrukcji wyrobu KONSEKWENCJA RÓŻNICE W OCENIE ZGODNOŚCI UWAGA !!! Środki ochrony indywidualnej niezależnie od kategorii muszą spełniać wymagania zasadnicze dyrektywy :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

13 ODZIEŻ OCHRONNA KATEGORIA 0 (wyłączona z dyrektywy 89/686/EWG)
Odzież zaprojektowana na użytek sił zbrojnych, Odzież przeznaczona do ochrony przed czynnikami atmosferycznymi do użytku indywidualnego, Odzież codziennego użytku, mundury, Odzież dla motocyklistów jeżeli tylko zapewnia ochronę przed warunkami atmosferycznymi. :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

14 KATEGORIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ I KATEGORIA
ŚRODKI O PROSTEJ KONSTRUKCJI CHRONIĄCE PRZED MINIMALNYMI ZAGROŻENIAMI :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

15 ODZIEŻ OCHRONNA KATEGORIA I ŚOI O PROSTEJ KONSTRUKCJI
Ochrona przed: Działaniami czynników mechanicznych, których skutki są powierzchniowe, Środkami czyszczącymi słabego działania i o łatwo odwracalnych skutkach działania, :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

16 ODZIEŻ OCHRONNA KATEGORIA I ŚOI O PROSTEJ KONSTRUKCJI
Ochrona przed: Czynnikami atmosferycznymi, które nie mają charakteru wyjątkowego ani ekstremalnego, Zagrożeniami związanymi z manipulacją gorącymi przedmiotami, która nie naraża użytkownika na temperaturę wyższą niż 50oC lub na niebezpieczny kontakt. :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

17 ODZIEŻ OCHRONNA KATEGORIA I ŚOI O PROSTEJ KONSTRUKCJI
Ochrona przed: czynnikami atmosferycznymi nie mającymi charakteru wyjątkowego ani ekstremalnego (nakrycia głowy, odzież sezonowa, obuwie…) słabymi uderzeniami i drganiami, których skutki nie mogą spowodować nieodwracalnych uszkodzeń ciała (lekkie hełmy osłaniające włosy, lekkie obuwie…) światłem słonecznym (okulary słoneczne) :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

18 ODZIEŻ OCHRONNA IDENTYFIKACJA KATEGORII
ODZIEŻ OCHRONNA KATEGORIA I (ŚOI O PROSTEJ KONSTRUKCJI) PROJEKTANT ZAKŁADA, ŻE UŻYTKOWNIK SAM MOŻE OCENIĆ POZIOM BEZPIECZENSTWA W STOSUNKU DO MINIMALNYCH ZAGROŻEŃ, KTÓRYCH SKUTKI JEŻELI NARASTAJĄ STOPNIOWO MOGĄ BYĆ ŁATWO I WE WŁAŚCIWYM CZASIE ZIDENTYFIKOWANE :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

19 DYREKTYWA 89/686/EWG PROCEDURA OCENY ZGODNOŚCI - KATEGORIA I
OBOWIĄZKI PRODUCENTA OKREŚLIĆ MAJĄCE ZASTOSOWANIE WYMAGANIA ZASADNICZE W ZAKRESIE OCHRONY ZDROWIA I BEZPIECZEŃSTWA WYBRAĆ SPECYFIKACJE TECHNICZNE POZWALAJĄCE NA SPEŁNIENIE WYMAGAŃ ZASADNICZYCH ORAZ WŁAŚCIWE NORMY ZHARMONIZOWANE, O ILE MAJĄ ZASTOSOWANIE DO DANEGO ŚRODKA ZGROMADZIĆ DOKUMENTACJĘ WYSTAWIĆ DEKLARACJĘ ZGODNOŚCI WE OZNACZYĆ ZNAKIEM CE :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

20 ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ II KATEGORIA
ŚRODKI, KTÓRE NIE SĄ PRZENACZONE DO OCHRONY PRZED MINIMALNYMI ZAGROŻENIAMI, ANI PRZED ZAGROŻENIAMI ŻYCIA LUB ZAGROŻENIAMI POWODUJĄCYMI POWAŻNE I NIEODWRACALNE ZAGROŻENIE ZDROWIA :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

21 ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ II KATEGORIA
ŚRODKI NIE NALEŻĄCE DO KATEGORII I LUB III NA PRZYKŁAD: - większość hełmów - ochrony słuchu - większość ochron oczu i twarzy - większość ochron stóp i nóg - środki zwiększające wyporność - odzież ostrzegawcza :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

22 DYREKTYWA 89/686/EWG PROCEDURA OCENY ZGODNOŚCI - KATEGORIA II
OBOWIĄZKI PRODUCENTA OKREŚLIĆ MAJĄCE ZASTOSOWANIE WYMAGANIA ZASADNICZE W ZAKRESIE OCHRONY ZDROWIA I BEZPIECZEŃSTWA WYBRAĆ SPECYFIKACJE TECHNICZNE POZWALAJĄCE NA SPEŁNIENIE WYMAGAŃ ZASADNICZYCH ORAZ WŁAŚCIWE NORMY ZHARMONIZOWANE, O ILE MAJĄ ZASTOSOWANIE DO DANEGO ŚRODKA ZGROMADZIĆ DOKUMENTACJĘ WYSTAWIĆ DEKLARACJĘ ZGODNOŚCI WE OZNACZYĆ ZNAKIEM CE ZLECIĆ WYKONANIE BADANIA TYPU WE PRZEZ JEDNOSTKĘ NOTYFIKOWANĄ :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

23 ODZIEŻ OCHRONNA KATEGORIA III ŚOI O ZŁOŻONEJ KONSTRUKCJI
PRZEZNACZONA DO OCHRONY PRZED ZAGROŻENIAMI, KTÓRE MOGĄ POWODOWAĆ POWAŻNE I NIEODWRACALNE USZKODZENIA CIAŁA LUB ZMIANY CHOROBOWE, A KTÓRYCH BEZPOŚREDNICH SKUTKÓW DZIAŁANIA UŻYTKOWNIK SAM NIE MOŻE ZIDENTYFIKOWAĆ W ODPOWIEDNIM CZASIE :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

24 ODZIEŻ OCHRONNA KATEGORIA III
Ochrona przed zagrożeniami elektrycznymi, Do użytku w środowiskach o wysokiej temperaturze – skutki porównywalne do działania powietrza o temperaturze co najmniej 100°C (płomienie, promieniowanie podczerwone, duże rozpryski roztopionego materiału), :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

25 ODZIEŻ OCHRONNA KATEGORIA III
Do użytku w środowiskach o niskiej temperaturze – skutki porównywalne do działania powietrza o temperaturze –50 0C i niższej, Ochrona przed zagrożeniami chemicznymi, Ochrona przed promieniowaniem jonizacyjnym :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

26 ODZIEŻ OCHRONNA KATEGORIA III ŚOI O ZŁOŻONEJ KONSTRUKCJI
WYŁĄCZNIE: środki ochrony układu oddechowego (oczyszczające i izolujące, łącznie z używanymi przy nurkowaniu) środki zapewniające ochronę przed agresywnymi czynnikami chemicznymi lub promieniowaniem jonizującym :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

27 ODZIEŻ OCHRONNA KATEGORIA III ŚOI O ZŁOŻONEJ KONSTRUKCJI
WYŁĄCZNIE: sprzęt ratowniczy do użytku w środowiskach o wysokiej temperaturze, których skutki są porównywalne do działania środowiska, gdy temperatura jest równa lub wyższa od 100 0C i w których może (ale nie musi) występować promieniowanie podczerwone, płomienie lub narażenie na rozpryski roztopionego metalu :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

28 ODZIEŻ OCHRONNA KATEGORIA III ŚOI O ZŁOŻONEJ KONSTRUKCJI
WYŁĄCZNIE: wyposażenie ratownicze do użytku w środowiskach z niską temperaturą, których skutki są porównywalne do działania środowiska z temperaturą powietrza równą lub niższą niż – 50 0C :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

29 ODZIEŻ OCHRONNA KATEGORIA III ŚOI O ZŁOŻONEJ KONSTRUKCJI
WYŁĄCZNIE: środki chroniące przed upadkiem z wysokości środki chroniące przed zagrożeniami elektrycznymi, niebezpiecznym napięciem prądu elektrycznego lub też używane jako izolatory przy pracy z wysokim napięciem :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

30 Oznaczenia środków ochrony indywidualnej
Nazwa grupy Symbol oznaczenia Odzież ochronna U Środki ochrony kończyn dolnych N Środki ochrony kończyn górnych R Sprzęt ochrony głowy G Sprzęt ochrony twarzy i oczu T Sprzęt ochrony układu oddechowego D Sprzęt ochrony słuchu S Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości W Środki izolujące cały organizm I :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

31 Procedury oceny zgodności środków ochrony indywidualnej
Środki o prostej konstrukcji Środki o pośredniej konstrukcji Środki o złożonej konstrukcji Zapewnienie zgodności z wymaganiami podstawowymi określonymi w Dyrektywie Przygotowanie dokumentacji technicznej oraz instrukcji dla użytkownika Badanie typu lub System kontroli jakości dla wyrobu finalnego System zapewnienia jakości wyrobu przez monitorowanie Deklaracja zgodności z podstawowymi wymaganiami Deklaracja zgodności z badanym typem Oznaczenie znakiem CE :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

32 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze
Przegląd Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. (tekst jednolity Dz.U. z 1997r. Nr 109 poz. 704 z póź. zm.) Dział X Kodeksu pracy - Bezpieczeństwo i higiena pracy. Rozdział IX - Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze.  Rozporządzenie rady ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. (tekst jednolity Dz. U. z 2003r. Nr 169, poz z póżn.zm) :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

33 Środki ochrony indywidualnej
   Pracodawca jest obowiązany  dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz  informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami (Art. 2376 § 1 Kp)  Środki ochrony indywidualnej muszą spełniać wymagania dotyczące oceny zgodności. (Art. 2376 § 3 Kp) :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

34 Odzież i obuwie robocze
 Pracodawca jest obowiązany  dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze jeżeli  odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,  wynika to z wymagań technologicznych, sanitarnych lub bezpieczeństwa i higieny pracy. (Art. 2377 § 1 Kp)  Odzież i obuwie robocze muszą spełniać wymagania określone w Polskich Normach (Art. 2377 § 1 Kp) :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

35 Środki ochrony indywidualnej i odzież i obuwie robocze
 Pracodawca ustala  rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne, oraz  przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego (Art. 2378 § 1 Kp)  Dostarczone przez pracodawcę środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, stanowią własność pracodawcy. (Art. 2378 § 2 Kp) :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

36 Środki ochrony indywidualnej i odzież i obuwie robocze
 Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy  środków ochrony indywidualnej oraz  odzieży i obuwia roboczego. (Art. 2379 § 1 Kp)  Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze  posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz  pranie,  konserwację,  naprawę,  odpylanie i  odkażanie (Art. 2379 § 2 Kp) :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

37 Środki ochrony indywidualnej i odzież i obuwie robocze
 Pracodawca jest obowiązany zapewnić przechowywanie środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego wyłącznie w miejscu przez niego wyznaczonym, które w wyniku stosowania w procesie pracy uległy skażeniu  środkami chemicznymi lub  promieniotwórczymi albo  materiałami biologicznie zakaźnymi (Art. 23710 § 1 Kp)  Powierzanie pracownikowi tych przedmiotów do  prania,  konserwacji,  odpylania,  odkażania jest niedopuszczalne (Art. 23710 § 2 Kp) :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

38 Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej
 Środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane gdy nie można zagrożeń:  uniknąć,  wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej,  wystarczająco ograniczyć za pomocą odpowiedniej organizacji pracy. :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

39 Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej
 Dostarczane pracownikom do stosowania środki ochrony indywidualnej powinny:  być odpowiednie do istniejącego zagrożenia i nie powodować same z siebie zwiększonego zagrożenia,  uwzględniać warunki istniejące w danym miejscu pracy,  uwzględniać wymagania ergonomii oraz stan zdrowia pracownika,  być odpowiednio dopasowane do użytkownika - po wykonaniu niezbędnych regulacji. :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

40 ZAGROŻENIA, PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE
ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Zagrożenia Najczęściej zagrożone części ciała Głowa Kończyny górne Kończyny dolne Inne Czaszka Twarz Oczy Narząd słuchu Drogi oddechowe Dłonie Ręce Stopy Nogi Skóra Tułów, w tym brzuch Drogi rodne 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Fizy-czne Mecha- niczne Upadki z wysokości X Wybuchy, uderzenia, wstrząsy, zgniecenia Przekłucia, przecięcia, otarcia Poślizgnięcia, upadki Drgania (wibracja) Termi- czne Wysoka temperatura, ogień Zimno Elektryczne Promie- niowanie Jonizujące Niejonizujące Hałas :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

41 ZAGROŻENIA, PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE
ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Zagrożenia Najczęściej zagrożone części ciała Głowa Kończyny górne Kończyny dolne Inne Czaszka Twarz Oczy Narząd słuchu Drogi oddechowe Dłonie Ręce Stopy Nogi Skóra Tułów, w tym brzuch Drogi rodne 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Chemi- czne Aerozole Pyły, włókna X Dymy Mgła Płyny Zanurzenie Chlapanie, pryskanie Gazy, pary Biologi- Szkodliwe bakterie Szkodliwe wirusy Grzyby Biologiczne antygeny inne niż mikroorganizmy Pierwotniaki i zwierzęta bezkręgowe :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

42 Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 Odzież ochronna Prace w narażeniu na działanie wody, czynników chemicznych, pyłowych, mechanicznych i biologicznych oraz wysokiej i niskiej temperatury - stwarzające ryzyko dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracowników, w tym w szczególności: a) prace w narażeniu na działanie szkodliwych dla zdrowia substancji chemicznych i biologicznych oraz pyłów, b) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych, c) prace w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach lub innych podobnych miejscach – w narażeniu na kontakt z wilgotnymi lub mokrymi ściankami, d) prace na zewnątrz pomieszczeń - w narażeniu na deszcz lub chłód, e) prace w pomieszczeniach o bardzo niskiej temperaturze, w tym w komorach chłodniczych, :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

43 Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 Odzież ochronna f) przenoszenie ładunków o wysokiej temperaturze lub przebywanie w ich pobliżu oraz prace w wysokiej temperaturze (pochodzenia technologicznego), g) spawanie, kucie oraz odlewanie metali, h) prace stwarzające ryzyko zapalenia odzieży od płomienia, gorących odprysków metali lub żużla, i) prace w kontakcie z przedmiotami o szorstkich powierzchniach, ostrych krawędziach i inne stwarzające ryzyko urazu, j) oczyszczanie odlewów, piaskowanie albo śrutowanie wyrobów, k) prace narażające na zamoczenie ciała lub przesiąknięcie odzieży w wyniku stosowania wody, roztworów, kąpieli, mas ciekłych, olei, tłuszczów lub innych substancji płynnych, wilgotnych, oleistych lub tłustych, :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

44 Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 Odzież ochronna f) przenoszenie ładunków o wysokiej temperaturze lub przebywanie w ich pobliżu oraz prace w wysokiej temperaturze (pochodzenia technologicznego), g) spawanie, kucie oraz odlewanie metali, h) prace stwarzające ryzyko zapalenia odzieży od płomienia, gorących odprysków metali lub żużla, i) prace w kontakcie z przedmiotami o szorstkich powierzchniach, ostrych krawędziach i inne stwarzające ryzyko urazu, j) oczyszczanie odlewów, piaskowanie albo śrutowanie wyrobów, k) prace narażające na zamoczenie ciała lub przesiąknięcie odzieży w wyniku stosowania wody, roztworów, kąpieli, mas ciekłych, olei, tłuszczów lub innych substancji płynnych, wilgotnych, oleistych lub tłustych, :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

45 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 Odzież ochronna k) prace narażające na zamoczenie ciała lub przesiąknięcie odzieży w wyniku stosowania wody, roztworów, kąpieli, mas ciekłych, olei, tłuszczów lub innych substancji płynnych, wilgotnych, oleistych lub tłustych, l) prace w narażeniu na zanieczyszczenie ciała substancjami podatnymi na gnicie lub zainfekowanymi albo odpadami, w tym w zakładach oczyszczania miasta, zakładach zajmujących się opróżnianiem szamb lub zbiorników na gnojówkę, w laboratoriach biologicznych, w ubojniach, rzeźniach, wytwórniach konserw mięsnych lub rybnych, zakładach przetwórstwa podrobów i wszelkie inne prace, przy których istnieje ryzyko podobnych zanieczyszczeń, ł) prace, podczas których pracownicy muszą być dobrze widoczni, w tym wykonywane na torach kolejowych, w miejscach o wzmożonym ruchu pojazdów, w transporcie dołowym kopalń i w transporcie wewnątrzzakładowym Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

46 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 Odzież ochronna k) prace narażające na zamoczenie ciała lub przesiąknięcie odzieży w wyniku stosowania wody, roztworów, kąpieli, mas ciekłych, olei, tłuszczów lub innych substancji płynnych, wilgotnych, oleistych lub tłustych, l) prace w narażeniu na zanieczyszczenie ciała substancjami podatnymi na gnicie lub zainfekowanymi albo odpadami, w tym w zakładach oczyszczania miasta, zakładach zajmujących się opróżnianiem szamb lub zbiorników na gnojówkę, w laboratoriach biologicznych, w ubojniach, rzeźniach, wytwórniach konserw mięsnych lub rybnych, zakładach przetwórstwa podrobów i wszelkie inne prace, przy których istnieje ryzyko podobnych zanieczyszczeń, ł) prace, podczas których pracownicy muszą być dobrze widoczni, w tym wykonywane na torach kolejowych, w miejscach o wzmożonym ruchu pojazdów, w transporcie dołowym kopalń i w transporcie wewnątrzzakładowym :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

47 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 Środki ochrony głowy Prace narażające pracowników na urazy głowy, w tym w szczególności: 1) hełmy ochronne a) prace budowlane, zwłaszcza na rusztowaniach i w ich sąsiedztwie, przy wznoszeniu i demontażu szalowania, przy rozbiórkach obiektów budowlanych, prace montażowe i instalacyjne, b) prace na mostach, konstrukcjach stalowych, masztach, wieżach, stalowych konstrukcjach hydraulicznych, wielkich piecach, w stalowniach, walcowniach, dużych zbiornikach i rurociągach, stacjach energetycznych, prace remontowo-montażowe przy kotłach i ich instalacjach, c) prace ziemne i skalne, prace w wykopach, rowach, szybach i tunelach, d) prace w podziemnych wyrobiskach, kopalniach odkrywkowych, przy wydobywaniu węgla i innych surowców mineralnych, e) prace z materiałami wybuchowymi, :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

48 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 1) hełmy ochronne f) prace przy wielkich piecach, w zakładach przeróbki rud, kuźniach i odlewniach metali, g) prace w sąsiedztwie urządzeń do podnoszenia, dźwigów i przenośników, h) prace przy piecach przemysłowych, i) prace w stoczniach okrętowych, j) prace manewrowe na kolei. 2) nakrycia głowy Prace stwarzające ryzyko pochwycenia włosów, zamoczenia głowy lub zanieczyszczenia substancjami i materiałami toksycznymi, drażniącymi, żrącymi, podatnymi na gnicie lub mogącymi być źródłem infekcji oraz wykonywane w warunkach niskiej i wysokiej temperatury, a w szczególności: a) prace w narażeniu na działanie pyłów toksycznych albo substancji żrących lub drażniących, :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

49 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 2) nakrycia głowy b) przenoszenie, na głowie lub ramionach, półtuszy zwierzęcych, skór lub innych produktów podatnych na gnicie, pochodzących z uboju zwierząt, paczek z niezdezynfekowanymi kawałkami materiału lub substancji pochodzenia zwierzęcego (nawet jeśli są suche) mogących być źródłem infekcji (w tym worki z kośćmi lub porożem, paczki zawierające włosie, wełnę, skóry), c) prace w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach lub innych podobnych miejscach, zanieczyszczonych osadami albo odpadami z jakichkolwiek substancji lub opanowanych przez robactwo, d) prace na zewnątrz pomieszczeń - w narażeniu na deszcz albo działanie niskiej lub wysokiej temperatury, e) prace w komorach chłodniczych, f) prace, przy których włosy pracowników są narażone na wciągnięcie przez ruchome części maszyn lub urządzeń mechanicznych, g) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

50 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 Środki ochrony kończyn dolnych Prace stwarzające ryzyko urazów kończyn dolnych (w tym oparzenia), ich zamoczenia lub zanieczyszczenia substancjami i materiałami toksycznymi, drażniącymi, żrącymi, podatnymi na gnicie lub mogącymi być źródłem infekcji oraz wykonywane w warunkach niskiej lub wysokiej temperatury, a w szczególności: a) prace przy rozbiórce, prace budowlane, prace przy wznoszeniu rusztowań, prace przy deskowaniu lub zdejmowaniu deskowania konstrukcji betonowych oraz inne prace na budowie w narażeniu na zranienie stóp przez gwoździe lub ostre przedmioty, b) prace na mostach, konstrukcjach stalowych, masztach, wieżach i dźwigach, c) prace przy wielkich piecach, w stalowniach, walcowniach, stacjach energetycznych, dużych zbiornikach i rurociągach, d) prace w kopalniach odkrywkowych, przy wydobywaniu węgla, przy wybieraniu i obróbce materiałów skalnych, :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

51 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 Środki ochrony kończyn dolnych e) oczyszczanie odlewów lub piaskowanie albo śrutowanie jakichkolwiek przedmiotów, f) prace w kuźniach lub przy odlewaniu stopionych metali, g) prace w narażeniu na kontakt nóg z bardzo gorącymi lub bardzo zimnymi materiałami, h) prace w komorach chłodniczych, i) prace przy wytwarzaniu i obróbce szkła płaskiego i szklanych pojemników, j) prace formierskie podczas produkcji wyrobów ceramicznych i materiałów budowlanych, k) prace remontowe i renowacyjne, l) prace w stoczniach, prace manewrowe na kolei, ł) transport i magazynowanie ciężkich elementów, których upadek na stopę może spowodować jej zranienie, :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

52 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 Środki ochrony kończyn dolnych m) prace w narażeniu na ryzyko upadku z wysokości na skutek ześlizgnięcia, w tym prace na dachu, n) prace z użyciem pilarki łańcuchowej, w tym przycinanie i ścinanie drzew, o) prace w kanałach ściekowych, rowach, podziemnych kryptach, studzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach, stawach, ciekach wodnych lub innych podobnych miejscach zawierających ciecze lub błoto, p) prace, przy których możliwe jest wylanie lub wyciek cieczy, w narażeniu na zamoczenie stóp przez te ciecze, w tym w pływalniach lub myjniach, q) prace w narażeniu na zanieczyszczenie stóp substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi, r) prace w narażeniu na zanieczyszczenie stóp substancjami organicznymi podatnymi na gnicie lub odpadami :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

53 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 4 Środki ochrony kończyn górnych Prace stwarzające ryzyko urazów rąk (związanych również z działaniem wysokiej temperatury, wibracji oraz substancji chemicznych), prace w kontakcie z wodą, substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi, z materiałami podatnymi na gnicie i innymi mogącymi być źródłem infekcji oraz prace w niskiej temperaturze, w tym w szczególności: a) prace z użyciem przedmiotów lub materiałów ostrych, tnących, kłujących, parzących lub szczególnie chropowatych albo inne narażające na uszkodzenia rąk, z wyłączeniem prac przy obsłudze maszyn, przy których istnieje niebezpieczeństwo wciągnięcia rękawicy, b) spawanie lub cięcie metali za pomocą łuku elektrycznego i wszelkie inne czynności wymagające użycia lamp łukowych lub też innych źródeł promieniowania ultrafioletowego, c) oczyszczanie odlewów lub piaskowanie albo śrutowanie jakichkolwiek przedmiotów, lub też odlewanie stopionych metali, :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

54 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 4 Środki ochrony kończyn górnych d) prace, przy których przedramiona są narażone na poranienie lub rozpryskiwanie materiałów żarzących się, e) cięcie mięsa i usuwanie kości za pomocą noży, f) przenoszenie ładunków o wysokiej temperaturze, g) prace narażające pracowników na działanie substancji chemicznych i biologicznych niebezpiecznych dla zdrowia, h) prace, przy których ręce pracowników narażone są na kontakt z substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi, i) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych, j) prace, przy których ręce pracowników są narażone na kontakt z zainfekowanymi zwierzętami lub padliną, szczątkami zwierząt lub substancjami pochodzenia zwierzęcego nienadającymi się do spożycia, w tym w miejscach przeznaczonych do rozbioru półtuszy zwierzęcych i laboratoriach biologicznych, :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

55 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 4 Środki ochrony kończyn górnych k) prace w kontakcie ze zwłokami lub z substancjami z nich pochodzącymi, l) prace przy ściekach i innych instalacjach kanalizacyjnych oraz czynności związane z ręcznym czyszczeniem rur i zbiorników lub inne czynności wymagające kontaktu rąk ze ściekami, ł) prace w kontakcie z brudną bielizną lub brudną odzieżą, szmatami i starymi, niezdezynfekowanymi ubraniami, śmieciami, m) wszelkie prace, podczas których ręce są narażone na kontakt z substancjami mogącymi zawierać zarazki, n) prace w komorach chłodniczych :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

56 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 5 Środki ochrony twarzy i oczu Prace, przy których twarz lub oczy pracowników są narażone na urazy albo podrażnienia w wyniku działania czynników niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia, w tym w szczególności: a) prace, przy których oczy są narażone na kontakt z substancjami o wyraźnym działaniu drażniącym wzrok, jak pył paku, pył węglowy i inne cząsteczki lub opary substancji żrących, b) spawanie lub cięcie metali za pomocą palnika lub łuku elektrycznego, c) prace z laserami, d) obserwowanie intensywnych punktów świetlnych, w tym wnętrza pieca lub substancji silnie rozżarzonych, takich jak roztopiona stal albo szkło, e) prace wymagające zastosowania promieni podczerwonych lub wywołujące intensywne promieniowanie cieplne, :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

57 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 5 Środki ochrony twarzy i oczu f) prace wymagające użycia lamp łukowych lub innych źródeł promieniowania ultrafioletowego, g) szlifowanie na sucho, oczyszczanie lub usuwanie kamienia kotłowego przy użyciu młota oraz inne prace powodujące rozpryskiwanie mogących przedostać się do oczu ostrych cząsteczek, stopionych metali lub żrących płynów, h) prace przy maszynach do obróbki skrawaniem materiału, podczas której powstają wióry odpryskowe, i) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych, j) prace przy rozpylaniu płynów, k) prace z kwasami i roztworami żrącymi, środkami odkażającymi i substancjami do usuwania korozji :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

58 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 6 Środki ochrony układu oddecho-wego Prace w warunkach ryzyka narażenia na nadmierne zanieczyszczenie powietrza czynnikami szkodliwymi lub w warunkach niedoboru tlenu w powietrzu, w tym w szczególności: a) prace w zbiornikach, w ograniczonym obszarze i w gazowych piecach przemysłowych, gdzie może występować szkodliwy gaz lub niedobór tlenu, b) prace w narażeniu na wdychanie szkodliwych pyłów, gazów, par lub dymu, c) prace w sąsiedztwie otworów spustowych wielkich pieców, gdzie mogą występować opary metali ciężkich, d) prace w sąsiedztwie konwerterów gazowych i przewodów gazowych wielkich pieców, e) prace przy wykładaniu pieców i kadzi, gdzie może występować zapylenie, f) prace w chłodniach, gdzie istnieje niebezpieczeństwo wycieku czynnika chłodniczego, g) prace w szybach, kanałach ściekowych i innych obiektach podziemnych połączonych kanałami, h) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

59 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 7 Środki ochrony słuchu Prace w warunkach, w których poziom hałasu przekracza najwyższe dopuszczalne natężenie, w tym w szczególności: a) prace przy obsłudze pras do metalu, b) prace przy użyciu narzędzi pneumatycznych, c) prace obsługi naziemnej na lotniskach, d) prace przy wbijaniu pali, e) cięcie drewna przy użyciu pilarki tarczowej lub pilarki z piłą łańcuchową :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

60 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 8 Środki ochrony przed upadkiem z wysokości Prace wykonywane w warunkach narażających na upadek z wysokości, w tym w szczególności: a) prace na rusztowaniach, b) montaż elementów prefabrykowanych, c) prace na masztach, słupach, d) prace w kabinach wysokich dźwigów, e) prace w wysoko położonych kabinach urządzeń magazynowych, f) prace na wieżach wiertniczych, masztach, czworonogach i trójnogach, g) prace w szybach i kanałach ściekowych :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

61 Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej 1 2 3 9 Dermatolo-giczne środki ochrony indywidual-nej Prace narażające na podrażnienia skóry, w tym w szczególności: a) prace w narażeniu na działanie pyłu paku albo innych pyłów lub oparów wywierających na skórę podobne działanie drażniące, b) przetwarzanie materiałów powlekanych, c) garbowanie skóry, d) prace w narażeniu na wdychanie chromianów, dwuchromianów alkalicznych, kwasu chromowego lub innych substancji żrących lub drażniących, wpływających na owrzodzenia lub perforację przegrody nosowej :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

62 Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej 1 2 3 Odzież ochronna ubrania kombinezony kurtki, bluzy kamizelki spodnie fartuchy fartuchy przednie płaszcze peleryny ochraniacze barku ochraniacze klatki piersiowej ochraniacze brzucha ochraniacze pośladków osłony tułowia osłony głowy i karku kamizelki ostrzegawcze kurtki ostrzegawcze spodnie ostrzegawcze narzutki ostrzegawcze inne rodzaje odzieży ochronnej :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

63 Rodzaje środków ochrony indywidualnej
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej 1 2 3 Środki ochrony głowy hełmy ochronne hełmy ochronne z wyposażeniem dodatkowym czapki czepki i stożki kapelusze kaptury berety chustki inne nakrycia głowy Środki ochrony kończyn górnych rękawice ochronne ochraniacze palców ochraniacze dłoni ochraniacze nadgarstka ochraniacze nadgarstka i przedramienia ochraniacze łokcia ochraniacze przedramienia i ramienia inne środki ochrony rąk :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

64 Rodzaje środków ochrony indywidualnej
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej 1 2 3 4 Środki ochrony kończyn dolnych buty półbuty trzewiki saperki półsaperki kalosze sandały trepy ochraniacze stopy ochraniacze golenia ochraniacze kolana ochraniacze uda getry inne środki ochrony nóg 5 Środki ochrony twarzy i oczu okulary gogle osłony twarzy, w tym półosłony i przyłbice tarcze inne środki ochrony twarzy i oczu :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

65 Rodzaje środków ochrony indywidualnej
Lp. Rodzaje środków ochrony indywidualnej 1 2 3 6 Środki ochrony słuchu wkładki przeciwhałasowe nauszniki przeciwhałasowe hełmy przeciwhałasowe inne środki ochrony słuchu 7 Środki ochrony układu oddechowego sprzęt oczyszczający do pracy ciągłej, w tym filtrujący, pochłaniający i filtrująco-pochłaniający sprzęt izolujący do pracy ciągłej, w tym autonomiczny i stacjonarny sprzęt ucieczkowy oczyszczający, w tym pochłaniacze i filtropochłaniacze sprzęt ucieczkowy izolujący, w tym aparaty powietrzne butlowe i regeneracyjne inne rodzaje sprzętu ochrony układu oddechowego 8 Środki izolujące cały organizm środki z doprowadzeniem powietrza środki umożliwiające stosowanie izolującego sprzętu ochrony układu oddechowego środki umożliwiające doprowadzenie powietrza lub stosowanie sprzętu ochrony układu oddechowego :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

66 SPRZĘTU OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO

67 Środki ochrony indywidualnej dróg oddechowych
Środki ochrony indywidualnej dróg oddechowych muszą być stosowane wszędzie tam, gdzie pomimo stosowania środków ochrony zbiorowej nadal występują przekroczenia NDS dla pyłów szkodliwych dla zdrowia. Jak zatem należy stosować środki ochrony indywidualnej dróg oddechowych, aby były bardziej skuteczne? O ich skuteczności decyduje to, czy obniżają szkodliwe oddziaływanie pyłów poniżej dopuszczalnej wartości. Trudność w uzyskaniu wysokiej skuteczności polega na konieczności konsekwentnego spełniania wielu warunków, a o ostatecznym wyniku decyduje najsłabsze ogniwo.

68 Istotne są nie tylko właściwości filtracyjne półmasek przeciwpyłowych, lecz również takie elementy jak: prawidłowy dobór klasy ochronnej dla poszczególnych stanowisk, określenie zasad stosowania półmasek podczas zmiany roboczej (w których okresach muszą być bezwzględnie stosowane, aby obniżały szkodliwe oddziaływanie pyłów poniżej dopuszczalnych wartości) faktyczny czas używania półmaski przez pracownika w poszczególnych okresach zmiany roboczej (czy jest zgodny z obowiązującymi ustaleniami),

69 dopasowanie półmaski do kształtu twarzy (czy uzyskano właściwą szczelność),
poziom oporów oddychania stosowanej półmaski oraz szybkość ich wzrostu w warunkach dołowych (dyskomfort zniechęca załogę do stosowania półmasek, szczególnie przez dłuższy czas i podczas zwiększonego wysiłku fizycznego), spełnienie wszelkich wymogów określonych w instrukcji użytkowania półmaski (przeszkolenie i egzekwowanie).

70 Sprzęt ochrony układu oddechowego
Substancje niebezpieczne lub szkodliwe wchłaniane do organizmu człowieka drogą oddechową stanowią grupę czynników wysokiego ryzyka,  stając się przyczyną przewlekłych chorób zawodowych, często o charakterze nowotworowym oraz nagłych wypadków przy pracy. Dodatkowe niebezpieczeństwo stanowi występowanie w atmosferze środowiska pracy mieszanin różnych związków chemicznych, które reagując między sobą mogą stwarzać zmienne warunki środowiskowe, prowadząc nawet do wystąpienia niedoboru tlenu.

71 Należy wyróżnić dwie podstawowe grupy zagrożeń dla układu oddechowego
Zanieczyszczone powietrze (występowanie szkodliwych substancji w postaci: aerozoli, gazów, par) Niedobór tlenu (zawartość poniżej 17%). Te grupy czynników determinują sposób ochrony układu oddechowego. Możliwe są  dwie metody ochrony: przez oczyszczenie powietrza (sprzęt oczyszczający), przez doprowadzenie powietrza lub tlenu ze źródła wolnego od zanieczyszczeń (sprzęt izolujący). Sprzęt oczyszczający oraz izolujący ochrony układu oddechowego mogą być zaprojektowane w wersji ucieczkowej.

72 PODZIAŁ SPRZĘTU OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO JAKO POCHODNA RODZAJU ZAGROŻEŃ
SPRZĘT OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO Działający zależnie od otaczającej atmosfery SPRZĘT OCZYSZCZAJĄCY Działający niezależnie od otaczającej atmosfery SPRZĘT IZOLUJĄCY

73 PODZIAŁ SPRZĘTU OCZYSZCZAJĄCEGO

74 PODZIAŁ SPRZĘTU IZOLUJĄCEGO

75 SPRZĘT IZOLUJĄCY AUTONOMICZNY
PRZYKŁADY

76 KAPTUR I HEŁM POWIETZRNY

77 APARATY POWIETRZNE BUTLOWE
PRZYKŁADY

78 SPRZĘT IZOLUJĄCY STACJONARNY
APARAT WĘŻOWY SPRĘŻONEGO POWIETRZA Z ZAWOREM STAŁEGO PRZEPŁYWU

79 Środki ochrony układu oddechowego. Sprzęt filtrujący
Użycie sprzętu ochrony układu oddechowego jest zdeterminowane przez zidentyfikowane wcześniej czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy. Zastosowanie sprzętu filtrującego następuje, gdy w powietrzu stanowiska pracy występują aerozole: pyłów, dymów, mgieł, a także tzw. aerozole biologiczne, których fazą rozproszoną są wirusy, bakterie, glony, zarodniki grzybów, mchów i porostów, pyłki kwiatów.

80 Środki ochrony układu oddechowego. Sprzęt filtrujący
Aerozole - układy wielofazowe składające się z powietrza lub innych gazów, w których są rozproszone (zawieszone) cząstki ciał stałych i/lub cieczy. Pyły - cząstki ciał stałych zawieszone w gazach, zwłaszcza w powietrzu, powstające głównie w procesach mechanicznej obróbki ciał stałych. Pył całkowity - zbiór wszystkich cząstek w określonej objętości powietrza.

81 Środki ochrony układu oddechowego. Sprzęt filtrujący
Pył respirabilny - udział masowy cząstek frakcji wdychanych, docierających aż do bezrzęstkowych dróg oddechowych. Włókna respirabilne - włókna o długości powyżej 5 um, o maksymalnej średnicy poniżej 3 um i o stosunku długości do średnicy wynoszącym 3: 1. Dymy - cząstki ciał stałych zawieszone w gazach, a zwłaszcza w powietrzu, powstające w procesach termicznych lub chemicznych. Mgły - cząstki substancji ciekłych rozproszone (zawieszone) w gazach, a zwłaszcza w powietrzu. Powstają przez mechaniczne rozpylanie cieczy, kondensację par lub w reakcjach chemicznych.

82 PODZIAŁ SPRZĘTU FILTRUJĄCEGO NA KLASY OCHRONNE
sprzęt filtrujący o niskim stopniu zatrzymywania zanieczyszczeń - klasy P1 przeznaczony do ochrony układu oddechowego przed pyłami, z wyłączeniem pyłów azbestu, o ile stężenie cząstek fazy rozproszonej aerozolu nie przekroczy wartości 4 x NDS, sprzęt filtrujący o średnim stopniu zatrzymywania zanieczyszczeń - klasy P2 stosowany do ochrony układu oddechowego przed pyłami, dymami i mgłami, o ile stężenie cząstek fazy rozproszonej aerozolu nie przekracza 9 x NDS, sprzęt filtrujący o wysokim stopniu zatrzymywania zanieczyszczeń - klasy P3 przeznaczony do ochrony układu oddechowego przed pyłami, dymami i mgłami, o ile stężenie cząstek fazy rozproszonej aerozolu nie przekracza 20 x NDS.

83 Podstawowe zasady doboru filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego
Niezależnie od typów i rozwiązań konstrukcyjnych filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego jednakowy jest ich sposób klasyfikacji. Wyróżnione są trzy klasy ochronne różniące się zdolnością zatrzymania aerozolu w materiale filtracyjnym: P1; P2 i P3. klasa P1 - zdolność filtracyjna mała (80%) klasa P2 - zdolność filtracyjna średnia (94 %) klasa P3 - zdolność filtracyjna duża (97 %).

84 Podstawowe zasady doboru filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego
Procent zatrzymania cząstek aerozolu testowego na materiale filtracyjnym półmaski filtrującej określa pkt PN-EN 149. Sprzęt filtrujący każdej klasy ochronnej może być stosowany w środowisku zanieczyszczonym cząstkami stałymi (pył, dym), wówczas oznaczony jest literą S, lub również cząstkami ciekłymi (pył, dym i mgła) - oznaczony literą SL. Wymaganiem dodatkowym dla filtrów klasy P1 i P2 jest sprawdzenie „zatkania" pyłem węglowym C i/lub dolomitowym D

85 Znakowanie filtrów i półmasek filtrujących
Oznaczenia stosowane dla wyróżnienia klas ochronnych filtrów (wg PN-EN 143) opowiadają maksymalnej penetracji aerozoli testowych stosowanych w badaniu, która dla poszczególnych klas wynosi odpowiednio: P P2 P3 Barwa wyróżniająca etykiety bądź całego elementu filtrującego – biała. Półmaski filtrujące są klasyfikowane i znakowane (wg PN-EN 149) w zależności od ich maksymalnego dopuszczalnego całkowitego przecieku wewnętrznego, który dla poszczególnych klas wynosi odpowiednio: FFP1 FFP2 FFP3 Dodatkowe symbole stosowane w znakowaniu filtrów i półmasek filtrujących: S – do ochrony wyłącznie przed aerozolami o stałej fazie rozproszenia i na bazie wody SL - do ochrony przed aerozolami o stałej i ciekłej fazie rozproszenia oraz na bazie wody C – filtr przeszedł pozytywnie badanie zatkania pyłem węglowym D – filtr przeszedł pozytywnie badanie zatkania pyłem dolomitowym

86 Podstawową zasadą doboru filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego jest określenie jego klasy ochronnej w zależności od krotności dopuszczalnej wartości stężenia zanieczyszczenia powietrza w środowisku pracy. Ta zasada nie ma zastosowania w przypadku występowania czynników biologicznych (bioaerozoli) w środowisku pracy.

87 W przypadku występowania czynników biologicznych, zakwalifikowanych do 4 grup ryzyka w zależności od ich zdolności wywołania zakażenia, zastosowanie klasy filtru uzależnione jest od wielkości występujących cząstek bioaerozolu i od oceny poziomu ryzyka: klasa P pm sprzęt o niskiej skuteczności (1 grupa ryzyka) klasa P2 < 1.0 pm h 0.5 pm "sprzęt o średniej skuteczności (2 grupa ryzyka) klasa P3 < 0.5 pm h 0.3 pm "sprzęt wysokoskuteczny (3 grupa ryzyka) W sytuacji narażenia na bioaerozol zakwalifikowany do czwartej grupy ryzyka konieczne jest stosowanie sprzętu specjalistycznego, na przykład izolującego drogi oddechowe.

88 100 Nominalny wskaźnik ochrony NPF = ------------ wartość CPW Pomoc
Kiedy zastosować odpowiedni sprzęt o odpowiedniej klasie ochrony? Pomoc wskaźnik ochrony, który określa krotność obniżania stężenia zanieczyszczeń pod częścią twarzową Nominalny wskaźnik ochrony NPF = 100 wartość CPW

89 MPF = ----------------------------------
Minimalny wskaźnik ochrony Wybór rodzaju sprzętu ochrony układu oddechowego zależy od relacji, w jakiej pozostają stężenie szkodliwych substancji na stanowisku pracy oraz ich najwyższe dopuszczalne stężenie MPF = stężenie zanieczyszczenia środowiska zewnętrznego najwyższe dopuszczalne stężenie zanieczyszczenia powietrza wdychanego

90 MPF < NPF Znając: - NDS
Dobór sprzętu ochrony układu oddechowego z wykorzystaniem wskaźnika ochrony Znając: - NDS - stężenie zanieczyszczenia na stanowisku pracy Obliczamy: - wartość minimalnego wskaźnika ochrony Znając: - wartość całkowitego przecieku wewnętrznego Obliczamy: - wartość nominalnego wskaźnika ochrony MPF < NPF

91 FILTRUJĄCY SPRZĘT OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO
PÓŁMASKA FILTRUJĄCA 1- uszczelka nosowa 2- część twarzowa 3- nagłowie

92 FILTRUJĄCY SPRZĘT OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO
FILTR KOMPLETOWANY Z ODPOWIEDNIĄ CZĘŚCIĄ TWARZOWĄ (maska, półmaska, ćwierćmaska) 1 - filtr 2 - zawór wdechowy 3 - zawór wydechowy 4 - taśmy nagłowia 5 - część twarzowa

93

94 MASKA

95 OCZYSZCZAJĄCY SPRZĘT OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO ZE WSPOMAGANIEM PRZEPŁYWU POWIETRZA

96 OCZYSZCZAJĄCY SPRZĘT OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO Z WYMUSZONYM PRZEPŁYWEM POWIETRZA

97 Wartości nominalnego wskaźnika ochrony dla wybranych typów sprzętu ochrony układu oddechowego.

98 NOMINALNY WSKAŹNIK OCHRONY
Porównanie wskaźnika ochrony wyznaczonego w laboratorium i na stanowiskach pracy dla różnych typów sprzętu filtrującego

99 PODSTAWOWE WYMAGANIA DLA SPRZĘTU FILTRUJĄCEGO
PN-EN 143, PN-EN 149 BADANIA PROWADZONE PRZY NATĘŻENIU PRZEPŁYWU 95 L/MIN

100 maski oraz filtry stosowane do ochrony układu oddechowego
Półmaska filtrująca P1 Zastosowanie: Pyły nietoksyczne, przemysł rolniczy, spożywczy, zastosowanie w kamieniołomach, cementowniach, przemyśle drzewnym przy obróbce drewna miękkiego (iglaste), a szczególnie zaś do takich pyłów węglan wapnia, grafit naturalny i syntetyczny, gips, kreda, cement, tynk, marmur, tlenek cynku, pyłki roślinne, celuloza, siarka, bawełna, opiłki metali żelaznych , pył węglowy zawierający poniżej 10% wolnej krzemionki. Dodatkowe zalety: Trójwarstwowa struktura ze zgrzewem na obrzeżach półmaski powoduje niższe opory oddychania. Służy: Do ochrony dróg oddechowych przed pyłami, aerozolami cząstek stałych i aerozolami ciekłymi do 4 x NDS.

101 Półmaska filtrująca P1 z zaworem
Zastosowanie: Pyły nietoksyczne, przemysł rolniczy, spożywczy, zastosowanie w kamieniołomach, cementowniach, przemyśle drzewnym przy obróbce drewna miękkiego (iglaste), a szczególnie zaś do takich pyłów węglan wapnia, grafit naturalny i syntetyczny, gips, kreda, cement, tynk, marmur, tlenek cynku, pyłki roślinne, celuloza, siarka, bawełna, opiłki metali żelaznych , pył węglowy zawierający poniżej 10% wolnej krzemionki. Dodatkowe zalety: Trójwarstwowa struktura ze zgrzewem na obrzeżach półmaski i zamontowany zawór wydechowy sprawiają, że opory oddychania są bardzo małe. Służy: Do ochrony dróg oddechowych przed pyłami, aerozolami cząstek stałych i aerozolami ciekłymi do 4 x NDS.

102 Półmaska filtrująca P2 z zaworem Zastosowanie: Średnio toksyczne cząstki stałe, pyły azbestu, miedzi, baru, tytanu, wanadu, chromu, manganu, pyły drewna twardego, pył węglowy zawierający wolną krzemionkę powyżej 10%, przemysł górniczy, chemiczny, hutniczy (wersja z zaworem wydechowym), przy obróbce drewna twardego. Służy: Do ochrony dróg oddechowych przed pyłami, aerozolami cząstek stałych i aerozolami ciekłymi do 10 x NDS.

103 Półmaska z pochłaniaczami

104 Znakowanie pochłaniaczy i filtropochłaniaczy
Oznaczanie pochłaniaczy przeznaczonych do ochrony przed poszczególnymi substancjami polega na przypisaniu poszczególnym typom pochłaniaczy symboli literowych oraz barwy etykiety. Oznaczenia dla poszczególnych typów (wg PN-EN 149, PN-EN 371, PN-EN 372) są następujące: “A” , barwa brązowa – pary i gazy organiczne o temperaturze wrzenia powyżej 65C, “AX”, barwa brązowa – określone przez producenta pary i gazy organiczne o temperaturze wrzenia poniżej 65C, “B” barwa szara – pary i gazy nieorganiczne z wyjątkiem tlenku węgla, “E” barwa żółta – dwutlenek siarki oraz inne, określonymi przez producenta pary i gazy kwaśne, “K” barwa zielona - amoniak oraz określone przez producenta pochodne amoniaku, “SX” barwa fioletowa – specyficzne pary i gazy określone przez producenta, Wyróżniono ponadto dwa typy elementów filtropochłaniających: - “NO-P3” barwa niebieska i biała – przeznaczony do ochrony przed tlenkami azotu, -“Hg-P3” barwa czerwona i biała – przeznaczony do ochrony przed parami rtęci.

105 KLASY POCHŁANIACZY Wszystkie elementy pochłaniające dzieli się na trzy klasy ochronne oznaczone indeksami: 1; 2 lub 3, określając je jako elementy pochłaniające przeznaczone do: KLASA 1 do ochrony przed gazami lub parami o objętościowym stężeniu w powietrzu nie przekraczającym 0,1%, KLASA 2 do ochrony przed gazami lub parami o objętościowym stężeniu w powietrzu nie przekraczającym 0,5%, KLASA 3 do ochrony przed gazami lub parami o objętościowym stężeniu w powietrzu do 1%.

106 Znakowanie sprzętu z dodatkowym źródłem zasilania
Filtrujący sprzęt z wymuszonym przepływem powietrza wyposażony w hełmy lub kaptury jest klasyfikowany i znakowany (wg PN-EN 146) [3] w zależności od jego maksymalnego przecieku wewnętrznego, który dla poszczególnych klas wynosi odpowiednio: THP1 – wartość CPW = 10% THP2 – wartość CPW = 5% THP3 – wartość CPW = 0,2% Filtrujący sprzęt ze wspomaganiem przepływu powietrza wyposażony w maski, półmaski lub ćwierćmaski jest klasyfikowany i znakowany (wg PN-EN 147) [4] w zależności od jego maksymalnego przecieku wewnętrznego, który dla poszczególnych klas wynosi odpowiednio: TMP1 – wartość CPW = 5% TMP2 – wartość CPW = 1% TMP3 – wartość CPW = 0,05%

107 Półmaska filtrująca P3 z zaworem
Zastosowanie: Duże stężenie pyłów respirabilnych, stosować przy spawaniu i lutowaniu, chroni przed pyłami zawierającymi beryl, antymon, arsen, kadm, kobalt, nikiel, rad, strychninę, cząstki radioaktywne. Dodatkowe zalety: Zastosowany zawór wydechowy pozwala na swobodniejsze pozbycie się nadmiaru pary wodnej i dwutlenku węgla spod czaszy półmaski poprawiając w ten sposób komfort pracy użytkownika oraz przedłużając jej żywotność. Służy: Do ochrony dróg oddechowych przed pyłami, aerozolami cząstek stałych i aerozolami ciekłymi do 30 x NDS. Skład: Półmaska FS-30V FFP3 D wykonana jest w pełni z surowców polskich może być pakowana w różny sposób, według życzeń klientów

108 Półmaska ETNA Nowa półmaska przeciwgazowa EUROMASK ETNA oferuje wysoki komfort pracy i doskonałe dostosowanie się do twarzy użytkownika na stanowiskach zagrożonych gazami, parami i mgłami. Zastosowanie: Z pochłaniaczami A1 - pary organiczne do stężenia 0,1% w powietrzu Z pochłaniaczami A1B1E1K1 - wszystkie inne gazy do stężenia 0,1% w powietrzu Z wielorazowymi filtrami przeciwpyłowymi E 952 P2 R lub EW 952 P2 R - do ochrony dróg oddechowych przed pyłami, aerozolami cząstek stałych i aerozolami ciekłymi do 10 x NDS. Dodatkowe zalety: Półmaska EURMASK ETNA jest kompozycją gumy i plastiku. Posiada odpowiednio dostosowane połączenia bagnetowe pozwalające w bardzo prosty sposób zamontować odpowiednie pochłaniacze. Służy: Półmaska ETNA po skompletowaniu z odpowiednimi pochłaniaczami służy do ochrony układu oddechowego przed gazami, parami i mgłami różnych pierwiastków i związków chemicznych. Maksymalne stężenie substancji niebezpiecznej to 0,1% w powietrzu prz minimalnej ilości tlenu 17 %.

109 Pochłaniacz wielogazowy A1B1E1K1 do półmaski ETNA
Pochłaniacz niebezpiecznych substancji chemicznych występujących w powietrzu w postaci par i gazów organicznych i nieorganicznych, par i gazów kwaśnych i pochodnych amoniaku. Zastosowanie: Może być stosowany do różnego rodzaju gazów i par organicznych i nieorganicznych, kwaśnych i pochodnych amoniaku, prace ogrodnicze, lakiernicze, przemysł samochodowy... Malowanie farbami wodnymi i bazującymi na rozpuszczalnikach organicznych w pomieszczeniach otawrtych i wentylowanych. Rozpylanie pestycydów, mycie wysokociśnieniowe z użyciem środków myjących Malowanie pędzlem i wałkiem, prace z klejami, mycie, odtłuszczanie. Produkcja sprzętu gospodarstwa domowego,przemysł lotniczy i naprawy. Budowa statków, produkcja maszyn, przemysł chemiczny i sprzedaż chemikaliów Produkcja atramentu, barwników, farb i lakierów Produkcja i wykorzystanie żywic Produkcja butów, garbarnie Prace w przemyśle rafineryjnym Malowanie i mycie preparatami zawierającymi amoniak. Prace przy instalacjach chłodniczych z amoniakiem Prace związane z zastosowaniem kwasów

110 Ochrona głowy Użytkowanie wielu środków ochrony indywidualnej jednocześnie

111 Ochrona głowy Konstrukcja typowego przemysłowego hełmu ochronnego
1 - skorupa, 2 - więźba, 3 - pas główny, 4 - potnik, 5 - zaczep paska podbródkowego, 6 - zaczep pasa więźby

112 Ochrona głowy

113 Hełmy ochronne z dodatkowym wyposażeniem

114 Ochrona rąk

115 Kategoria I Rękawice do prac w warunkach niskiego ryzyka wystąpienia uszkodzenia. Rękawice w tej kategorii chronią przed otarciem naskórka, temperaturą nie przekraczającą 50°C oraz przed środkami chemicznymi o delikatnym działaniu (np. środki czyszczące). Ich użytkowanie poprawia komfort pracy, a ich stosowanie nie wymaga certyfikacji. Do tej grupy należy część zwykłych rękawic roboczych, rękawice do prac domowych i gospodarczych oraz rękawice do lżejszych prac (np. w ogrodzie).

116 Kategoria II Rękawice do prac w warunkach średniego ryzyka wystąpienia uszkodzenia. Do tej kategorii zaliczane są rękawice używane w sytuacjach o stopniu ryzyka nie klasyfikowanym jako niskie czy wysokie. Są to głównie rękawice chroniące przed zranieniami mechanicznymi. Takie ryzyko jest bardzo szeroko rozpowszechnione w różnorakich gałęziach przemysłu i dotyczy większości prac przemysłowych. Do tej grupy należy większość rękawic chroniących przed mechanicznymi urazami, przed zimnem (do 50°C) i ciepłem (do 100°C). RĘKAWICE NAUTILUSNP0054 Przeznaczone do prac w mokrym środowisku i niskich temperaturach.  Prace na statkach , w portach - szczególnie rybołówstwo i przeładunki Popularnie stosowane do ogólnych prac mechanicznych - wykorzystywane w przemyśle motoryzacyjnym

117 Kategoria III Rękawice stosowane w sytuacjach wysokiego ryzyka wystąpienia poważnego uszkodzenia  
Rękawice tej kategorii są stosowane wtedy, gdy istnieje duże ryzyko wystąpienia poważnego lub trwałego uszkodzenia (np. przy pracach z bardzo agresywnymi substancjami chemicznymi i wysokim napięciem).

118 Rękawice chroniące przed przetarciem, przekłuciem, otarciem, ITP.
Przecięcia, przekłucia oraz otarcia rąk należą do najczęściej występujących urazów. Zagrożenia te występują głównie na stanowiskach pracy związanych m.in. z transportem przedmiotów oraz obróbką metali, szkła lub tworzyw sztucznych, w budownictwie oraz przemyśle spożywczym, np. przy porcjowaniu mięsa.

119 Rękawice chroniące przed przetarciem, przekłuciem, otarciem, ITP.
W grupie rękawic chroniących przed urazami mechanicznymi można wyróżnić: rękawice kombinowane ze skór i tkanin lub z materiałów skóropodobnych i tkanin; rękawice tkaninowe i dzianinowe, powlekane gumą i tworzywami sztucznymi, np.: polichlorkiem winylu, poliuretanem, nitrylem; rękawice skórzane; rękawice z dzianin poliestrowych, stylonowych, poliamidowych, aramidowych (np. Kevlar), rdzeniowych (włókna metalowe w oplocie z włókien syntetycznych);  rękawice z kółek metalowych wykonanych ze stali nierdzewnej.

120 Rękawice tkaninowe i z dzianin, powlekane gumą lub tworzywami sztucznymi
Rękawice wykonane z dzianin preferowane są w pracach precyzyjnych, np. podczas montażu urządzeń elektronicznych. Do transportu ręcznego lekkich przedmiotów wybiera się rękawice z tkanin lub dzianin powlekane punktowo, które zapewniają dobry chwyt, zwłaszcza przy przenoszeniu przedmiotów o gładkiej i śliskiej powierzchni.

121 Rękawice tkaninowe i z dzianin, powlekane gumą lub tworzywami sztucznymi
Rękawice dziane zalecane są przy wykonywaniu prac montażowych w przemyśle elektronicznym, samochodowym, w zakładach szklarskich, w ogrodnictwie. Mogą być stosowane jako wkład do innych rękawic, zwiększając ich odporność na przecięcia. Rękawice te można też stosować przy kontakcie z gorącymi przedmiotami. Rękawice poliamidowo- poliestrowe stosuje się przy wykonywaniu prac w przemyśle motoryzacyjnym, przy lekkich pracach montażowych i przy pracach porządkowych. Natomiast rękawice stylonowe mogą być używane w przemyśle spożywczym.

122 Rękawice ochronne z płytkami stalowymi
Są to rękawice pięciopalcowe wykonane z dwóch części: zewnętrznej i wewnętrznej. Część zewnętrzna to rękawica uszyta z dzianiny powlekanej kauczukiem poliakrylonitrylowym, część wewnętrzna wykonana z dzianiny kevlarowej pokrytej po stronie chwytnej prostokątnymi płytkami stalowymi.

123 Rękawice ochronne z płytkami stalowymi
Rękawice chroniące przed przecięciem piłą łańcuchową posiadają powierzchnię ochronną jedynie w części grzbietowej (śródręcze i cztery palce bez kciuka) - dotyczy to tylko rękawicy na lewą rękę. Zalecane są do ochrony rąk przed ciężkimi urazami mechanicznymi (głównie przecięciem i przekłuciem), przy sortowaniu i usuwaniu odpadów, przy wykonywaniu czynności zawodowych w pogotowiu ratunkowym, w policji, służbach celnych, itp.

124 Rękawice chroniące przed czynnikami termicznymi
Do tej grupy zaliczamy rękawice chroniące przed: gorącymi czynnikami, zimnem. Do rękawic chroniących przed gorącymi czynnikami termicznymi można zaliczyć wszystkie rękawice, które chronią ręce pracownika przed wysoką temperaturą i/lub ogniem występującymi w środowisku pracy w jednej lub kilku postaciach, tj.: otwarty płomień, kontakt z gorącym przedmiotem, ciepło konwekcyjne, promieniowanie cieplne, drobne rozpryski stopionych metali (np. w procesie spawania), duże ilości płynnego metalu (np. w hutnictwie metali). Do tych rękawic zaliczają się rękawice spawalnicze, chroniące ręce przed odpryskami stopionego metalu, iskrami oraz urazami mechanicznymi.

125 Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami
Rękawice przeznaczone do ochrony przed chemikaliami produkowane są głównie z tworzyw sztucznych i gumy. O wyborze materiału, z którego są wykonywane, decyduje rodzaj substancji, przed którym mają chronić. Najczęściej spotykane tworzywa do wyrobu rękawic to: • winyl (PCW) • lateks (guma naturalna) • nitryl • neopren • PVA Odporna chemicznie flokowana rękawica z teksturą zwiększającą przyczepność. Do stosowania w przemyśle chemicznym, spożywczym i ropy naftowej.

126 Skóra Skóra posiada unikatowe właściwości, których nie mają inne materiały. Dostosowuje się do zmian temperatury i wilgotności poprzez absorpcję i przepuszczanie wilgoci. Jest to bardzo ważne, gdyż rękawica ma chronić skórę człowieka ekstremalnie wrażliwą na zmiany wilgotności i temperatury, reagująca już na zmiany rzędu +/-0,2°C. Skóra jest odporna także na podwyższoną temperaturę, iskrzenie i ogień przez krótki okres czasu. Jest wodoodporna i wytrzymała na ścieranie. Popularnie stosowane do ogólnych prac mechanicznych, w budownictwie oraz przemyśle ciężkim

127 Rękawice ochronne - normy EN Większość norm europejskich odnoszących się do rękawic ochronnych, przedstawiana jest za pomocą piktogramu przypominającego tarczę. Dołącza się go do listy poziomów wymagań, uzyskiwanych w trakcie przeprowadzania jednego lub kilku badań laboratoryjnych.

128 RĘKAWICE CHRONIĄCE PRZED USZKODZENIAMI MECHANICZNYMI
RĘKAWICE CHRONIĄCE PRZED USZKODZENIAMI MECHANICZNYMI       Poziomy skuteczności rękawic chroniących przed uszkodzeniami mechanicznymi  Rodzaj badania  1  2  3  4  5  A. Odporność na ścieranie (liczba cykli)  100  500 2000  8000  -  B. Odporność na przecięcie (wskaźnik)  1,2  2,5  5,0  10,0  C. Wytrzymałość na rozdzieranie, N  10 25   50 75   D. Wytrzymałość na przekłucie, N  20  60 100   150

129 RĘKAWICE CHRONIĄCE PRZED ELEKTRYCZNOŚCIĄ STATYCZNĄ

130 * Dobór tworzywa rękawic w zależności od występujących chemikaliów
RĘKAWICE CHRONIĄCE PRZED CZYNNIKAMI CHEMICZNYMI I BIOLOGICZNYMI Dobór tworzywa rękawic w zależności od występujących chemikaliów Rodzaj substancji Guma naturalna Neopren PCW  Nitryl  PVA Rozpuszczalniki  * Ketony Substancje żrące Kwasy Zasady Oleje Tłuszcze Rozpuszczalniki organiczne

131 Wymagania dotyczące rękawic chroniących przed urazami
mechanicznymi są zawarte w następujących normach zharmonizowanych: PN-EN 388:2006 Rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi; PN-EN 381-7:2002 Odzież ochronna dla użytkowników pilarek łańcuchowych przenośnych. Część 7: Wymagania dla rękawic chroniących przed przecięciem piłą łańcuchową; PN-EN :1999 Odzież ochronna. Rękawice i ochrony ramion chroniące przed przecięciami i ukłuciami nożami ręcznymi. Rękawice z plecionki pierścieni i ochrony ramion; PN-EN :2002 Odzież ochronna. Rękawice i ochrony ramion chroniące przed przecięciami i ukłuciami nożami ręcznymi. Część 2: Rękawice i ochrony ramion wykonane z materiałów innych niż plecionka pierścieni; PN-EN 14328:2007 Odzież ochronna. Rękawice i ochrony ramion chroniące przed przecięciem nożami z napędem. Wymagania i metody badania.

132 RĘKAWICE SPAWALNICZE Rękawice chroniące przed Gorącem i/lub Ogniem Wibracje i uderzenia pochodzenia mechanicznego RĘKAWICE ELEKTROIZOLACYJNE NA KAŻDE NAPIĘCIE ELSEC 30Kv RĘKAW ANTYPRZECIĘCIOWY A690 RĘKAWICE KWASOODPORNE NEOTOP RĘKAWICE ANTYWIBRACYJNE A790

133 Zabezpieczenia przed upadkiem

134 Środków ochrony przed upadkiem z wysokości
 Środki ochrony przed upadkiem z wysokości  uprzęże, w tym szelki bezpieczeństwa i pasy biodrowe  linki bezpieczeństwa  amortyzatory   urządzenia samohamowne  inne środki chroniące przed upadkiem z wysokości :10 Bhp przy pracach na wysokości Bhp przy pracach na wysokości

135 Systemy powstrzymywania spadania
 System powstrzymywania spadania z urządzeniem samohamownym 1 - punkt kotwiczenia 2 - urządzenie samohamowne 3 - linka urządzenia samohamownego 4 - szelki bezpieczeństwa :10 Bhp przy pracach na wysokości Bhp przy pracach na wysokości

136 Systemy powstrzymywania spadania
 System powstrzymywania spadania z amortyzatorem 1 - punkt kotwiczenia 2 - linka bezpieczeństwa 3 - amortyzator 4 - szelki bezpieczeństwa :10 Bhp przy pracach na wysokości Bhp przy pracach na wysokości

137 Systemy powstrzymywania spadania
 Elementy uprzęży bezpieczeństwa 2) Amortyzator włókienniczy 1- zatrzaśnik 2 - klamra zaczepowa 3 - taśma nośna (zewnętrzna) 4- taśma amortyzująca (wewnętrzna) 1) Linka bezpieczeństwa 1- zatrzaśnik 2 - zaplot 3 - klamra regulacyjne 4 - odcinek regulacyjny 3) Urządzenie samohamowne stacjonarne 1- uchwyt zaczepowy 2 - linka zaczepowa 3 - zatrzaśnik 4) Uprząż (szelki bezpieczeństwa) 1- klamra zaczepowa tylna 2 - łącznik krzyżujący 3 - pas barkowy 4 - pas piersiowy 5 - klamra zaczepowa przednia 6 - klamra regulacyjna (spinająca) 7 - pas biodrowy 8 - klamra boczna (pomocnicza) 9 - pas udowy 10 - siodełko :10 Bhp przy pracach na wysokości Bhp przy pracach na wysokości

138

139

140

141

142

143 Systemy powstrzymywania spadania
 System powstrzymywania spadania z urządzeniem samozaciskowym ze sztywną prowadnicą 1- punkt wpinania/wypinania, zabezpieczenie końcowe prowadnicy 2 - sztywna prowadnica 3 - wsporniki 4 - mechanizm samozaciskowy 5 - linka bezpieczeństwa 6 - szelki bezpieczeństwa :10 Bhp przy pracach na wysokości Bhp przy pracach na wysokości

144 Systemy powstrzymywania spadania
 System powstrzymywania spadania z urządzeniem samozaciskowym ze sztywną prowadnicą :10 Bhp przy pracach na wysokości Bhp przy pracach na wysokości

145

146 Systemy powstrzymywania spadania
 System powstrzymywania spadania z urządzeniem samozaciskowym z giętką prowadnicą 1 - punkt kotwiczenia 2 - szelki bezpieczeństwa 3 - element pochłaniający energię 4 - linka bezpieczeństwa 5 - mechanizm samozaciskowy 6 - giętka prowadnica 7 - zabezpieczenie końcowe prowadnicy, obciążnik lub zamocowane dolne :10 Bhp przy pracach na wysokości Bhp przy pracach na wysokości

147 Systemy powstrzymywania spadania
 Przykłady zastosowania :10 Bhp przy pracach na wysokości Bhp przy pracach na wysokości

148

149 1.1. Linki bezpieczeństwa i amortyzatory
W celu rozszerzenia możliwości użytkowania linki bezpieczeństwa, możliwe jest dołączenie do niej amortyzatora lub wykonanie linki razem z nim. Przy jego zastosowaniu możliwe jest używanie punktów zaczepowych znajdujących się nawet poniżej nóg pracownika (czyli maksymalnie 2 m od punktu zaczepowego szelek). Amortyzator jest to urządzenie wykonane zgodnie z PN-EN355, które gwarantuje bezpieczne powstrzymanie spadania.

150 Urządzenia samohamowne
Urządzenia te spełniają podobna rolę jak linki z urządzeniami samozaciskowymi, tzn. przy wykorzystaniu urządzeń samohamownych możliwa jest praca w znacznym oddaleniu od punktu zakotwienia, lecz co najważniejsze praca wykonywana jest bez absorbowania ruchów użytkownika. Urządzenia samohamowne wykonywane są zgodnie z normą PN-EN360. Zasada działania urządzenia jest identyczna jak pasów samochodowych: możemy swobodnie przemieszczać się w polu pracy, a luz pomiędzy punktem zakotwienia jest kasowany za pomocą sprężyny. W przypadku odpadnięcia urządzenie natychmiast zatrzymuje użytkownika działając na niego siłą nie większą niż 6 kN (amortyzator zintegrowany z urządzeniem). Urządzenia samohamowne mogą być stosowane w pionie oraz w poziomie.

151 Punkty zakotwienia Środki łącząco-amortyzujące nie spełnią swojej roli dopóki nie będą zamocowane do umieszczonego we właściwym miejscu punktu zakotwienia (zaczepowego). Punkty te powinny zostać tak dobrane, aby umożliwić asekurację na stanowisku pracy i drodze dojścia oraz cechować się odpowiednią wytrzymałością (dla punktów pojedynczych – 10 kN). W celu ograniczenia drogi spadania punkty powinny być umieszczone bezpośrednio nad głową użytkownika, bez konieczności oddalania w poziomie podczas wykonywania pracy (eliminowanie efektu wahadła). Większość urządzeń jest zgodna oraz spełnia wymagania normy zharmonizowanej PN-EN795 (Urządzenia kotwiczące – Wymagania i badania).

152 Punkty zakotwienia KLASA A – czyli strukturalne punkty zakotwienia przeznaczone do mocowania na ścianach, stropach, nadprożach. Są to punkty osadzane na stałe w podłożu lub wymagające użycia dodatkowych kotew dobieranych w zależności od miejsca instalacji. KLASA B – tymczasowe przenośne urządzenia do zakotwienia. Jest to najszersza grupa urządzeń wykorzystywanych w budownictwie. KLASA C – urządzenia do zakotwienia z poziomą liną. Umożliwiają poruszanie wzdłuż lin oraz asekurację za pomocą dołączonych do nich urządzeń. KLASA D – urządzenia do zakotwienia wykorzystujące poziome szyny. Spełniają te same zadania co urządzenia klasy C, jednak ugięcie systemów szynowych jest minimalne. W budownictwie ich wykorzystanie jest znikome. KLASA E – bezwładne masy kotwiczące przeznaczone do użytku na powierzchniach poziomych. Ich mankamentem jest duża masa oraz ograniczone warunki użytkowania.

153 Ochrona ciała Odzież ochronna

154 Odzież ochronna o podwyższonej widoczności

155 Kombinezon izolacyjny

156 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze
ODZIEŻ GAZOSZCZELNA :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

157 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze
ODZIEŻ CHRONIĄCA PRZED DZIAŁANIEM STRUMIENIA CIECZY lub PRZED DZIAŁANIEM ROZPYLONEJ CIECZY :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

158 TYP 6 ODZIEŻ CHRONIĄCA PRZED OPRYSKANIEM CIECZĄ
Wymagania przedstawia PN-EN 13034:2005 -wskaźnik niezwilżalności (Repellency index R w %) :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

159 Środki ochrony indywidualnej
Kombinezony i fartuchy kwasoodporne

160 Obuwie ochronne

161 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze
Obuwie ochronne Zasadnicze wymagania dla obuwia o cechach ochronnych wynikające z dyrektywy 89/686/EWG i rozporządzenia Ministra Gospodarki z 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

162 KLASYFIKACJA OBUWIA BEZPIECZNEGO, OCHRONNEGO I ZAWODOWEGO
Oznaczenie kodu Klasyfikacja I Obuwie wykonane ze skóry i innych materiałów, z wyłączeniem obuwia całogumowego i całotworzywowego II Obuwie całogumowe (tj. całkowicie wulkanizowane) i całotworzywowe (tj. całkowicie formowane) :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

163 Ochrona nóg Obuwie ochronne produkowane jest w szerokim asortymencie i jest przeznaczone zwykle do ochrony przed kilkoma rodzajami zagrożeń jednocześnie. Jego parametry ochronne zależą głównie od materiałów użytych do ich produkcji, a także konstrukcji i ewentualnego wyposażenia w dodatkowe elementy (np. podnoski stalowe, wkładki stalowe, ochrony śródstopia, ochrony kostki).

164 Środki ochrony nóg Obuwie ochronne ze względu na przeznaczenie można podzielić na: Obuwie chroniące przed czynnikami chemicznymi Obuwie chroniące przed czynnikami biologicznymi Obuwie chroniące przed czynnikami mechanicznymi Obuwie chroniące przed czynnikami termicznymi Obuwie chroniące przed porażeniem prądem elektrycznym Obuwie chroniące przed czynnikami atmosferycznymi Obuwie przeznaczone do stosowania w atmosferze zagrożonej wybuchem

165 Środki ochrony nóg Drugim kryterium podziału jest ciężkość zagrożeń, przed którymi obuwie chroni. Stosując to kryterium obuwie można podzielić na trzy rodzaje: Obuwie bezpieczne Obuwie ochronne Obuwie zawodowe

166 Środki ochrony nóg Ze względu na konstrukcję wyróżnia się następujące typy obuwia: A. Półbuty B. Trzewiki C. Buty D. Buty do kolan E. Buty z przedłużoną cholewką

167 PODZIAŁ OBUWIA O CECHACH OCHRONNYCH
OBUWIE BEZPIECZNE – obuwie mające cechy ochronne, przeznaczone do ochrony użytkownika przed urazami, które mogłyby powstać podczas wypadków, wyposażone w podnoski zaprojektowane tak, aby zapewniały ochronę przed uderzeniem podczas badania z energią równą co najmniej 200 J i przed ściskaniem podczas badania pod obciążeniem ściskającym równym co najmniej 15 kN. :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

168 PODZIAŁ OBUWIA O CECHACH OCHRONNYCH
OBUWIE OCHRONNE – obuwie mające cechy ochronne, przeznaczone do ochrony użytkownika przed urazami, które mogłyby powstać podczas wypadków, wyposażone w podnoski zaprojektowane tak, aby zapewniały ochronę przed uderzeniem podczas badania z energią równą co najmniej 100 J i przed ściskaniem podczas badania pod obciążeniem ściskającym równym co najmniej 10 kN. OBUWIE ZAWODOWE - obuwie mające cechy ochronne, przeznaczone do ochrony użytkownika przed urazami, które mogłyby powstać podczas wypadków :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

169 MODELE OBUWIA BEZPIECZNEGO, OCHRONNEGO I ZAWODOWEGO
:10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

170 PRZYKŁAD KONSTRUKCJI OBUWIA O WIERZCHU SKÓRZANYM
:10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

171 PRZYKŁAD KONSTRUKCJI OBUWIA O WIERZCHU SKÓRZANYM
:10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

172 PRZYKŁAD KONSTRUKCJI OBUWIA CAŁOGUMOWEGO LUB CAŁOTWORZYWOWEGO
:10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

173 Środki ochrony nóg Obuwie bezpieczne, ochronne i zawodowe powinno być klasyfikowane zgodnie z zasadami: Kod oznaczenia I: Obuwie ze skóry lub innych materiałów, z wyjątkiem obuwia cało gumowego i cało tworzywowego. Kod oznaczenia II: Obuwie cało gumowe (wulkanizowane) i cało tworzywowe (formowane wtryskowo)

174 Środki ochrony nóg Obuwie bezpieczne Jest to obuwie mające cechy ochronne, z ochronami palców stopy (podnoski), których wytrzymałość jest badana przy uderzeniu z energią 200 J. Obuwie ochronne Obuwie ochronne do użytku w pracy jest to obuwie mające cechy ochronne z ochronami palców stopy, których wytrzymałość jest badana przy uderzeniu z energią 100 J. Jest przeznaczone do ochrony użytkownika przed urazami, które mogą wystąpić w czasie wypadku w miejscach pracy. Obuwie zawodowe Obuwie mające cechy ochronne przeznaczone do użytkownika przed urazami, które mogą wystąpić w czasie wypadku w miejscach pracy.

175 Środki ochrony nóg Buty z polichlorku winylu, antyelektrostatyczne art. 450 A P,450 A PW Buty przeznaczone są do użytkowania na stanowiskach pracy w różnych gałęziach przemysłu, gdzie jest wymagana ochrona przed wodą, urazami mechanicznymi (odporność na uderzenie o energii do 200 J oraz odporność na przebicie), odporność na działanie olejów i smarów występujących na podłożu oraz konieczność odprowadzania ładunków elektryczności statycznej w celu zabezpieczenia przed wybuchem łatwopalnych gazów, par i pyłów. Obuwie nie może być używane przez pracowników obsługujących urządzenia zasilane napięciem powyżej 220 V, gdyż grozi to porażeniem prądem.

176 Półbuty antyelektrostatyczne art
Półbuty antyelektrostatyczne art. 314, 320, 559, 959 Półbuty przeznaczone są do użytkowania na stanowiskach pracy w różnych gałęziach przemysłu, gdzie jest wymagana ochrona palców stopy przed urazami mechanicznymi, odporność na działanie olejów i smarów występujących na podłożu oraz konieczność odprowadzania ładunków elektryczności statycznej w celu zabezpieczenia przed wybuchem łatwopalnych gazów, par i pyłów. Obuwie nie może być używane przez pracowników obsługujących urządzenia zasilane napięciem powyżej 220 V, gdyż grozi to porażeniem prądem.

177 Trzewiki antyelektrostatyczne, art. 909 O2
Trzewiki przeznaczone są do użytkowania na stanowiskach pracy w różnych gałęziach przemysłu, gdzie jest wymagana odporność na działanie olejów i smarów występujących na podłożu oraz konieczność odprowadzania ładunków elektryczności statycznej w celu zabezpieczenia przed wybuchem łatwopalnych gazów, par i pyłów. Obuwie nie może być używane przez pracowników obsługujących urządzenia zasilane napięciem powyżej 220 V, gdyż grozi to porażeniem prądem.

178 Oznakowanie obuwia ochronnego
Każda para obuwia powinna być oznakowana w sposób czytelny i trwały przez ostemplowanie lub wytłoczenie odpowiednich symboli. Oznakowanie powinno zawierać: rozmiar, znak firmowy, oznaczenie producenta, datę produkcji (kwartał i rok), kraj producenta, numer odpowiedniej normy (EN 345, EN 346, EN 347), oznakowanie dodatkowymi symbolami w zależności od występowania dodatkowej właściwości ochronnej

179 OBUWIE CHRONIĄCE PRZED POŚLIZGIEM
ZADANIA: Zwiększanie siły tarcia wskutek zazębiania z nierównościami podłoża, Przerywanie warstwy cieczy na zwilżonych podłożach, Odprowadzanie cieczy poza obszar podeszwy. REALIZOWANE m.in. POPRZEZ: otwarte na boki urzeźbienie podeszwy, wysokość występów urzeźbienia (min 2,5 mm), materiały polimerowe o dobrych właściwościach frykcyjnych.

180 OBUWIE CHRONIĄCE PRZED POŚLIZGIEM
kryterium oceny odporności obuwia na poślizg – współczynnik tarcia między podeszwą obuwia a podłożem Poślizg obcasa do przodu uwzględnia specyfikę ludzkiego chodu odpowiada warunkom eksploatacji obuwia Poślizg przedstopia do tyłu Badania poślizgu na różnych podłożach : Podłoże stalowe – olej (najbardziej krytyczny układ) Podłoże ceramiczne – detergent (układ zbliżony do rzeczywistego) Poślizg w położeniu płaskim do przodu

181 Obuwie chroniące przed przecięciem piłą łańcuchową
Znak graficzny oznaczający ochronę przed przecięciem piłą łańcuchową

182 Obuwie chroniące przed czynnikami termicznymi
Znak graficzny oznaczający ochronę przed zagrożeniami podczas zwalczania ognia

183 Substancje chemiczne i ich mieszaniny

184 Środki ochrony indywidualnej w laboratorium chemicznym
Klasyfikacja odzieży chroniącej przed działaniem czynników chemicznych, podana w normach zharmonizowanych oparta został na 3 kryteriach: - intensywności działania substancji chemicznej na odzież (np. strumień cieczy, swobodnie spadające krople, mokre powierzchnie itp.) - stanie skupienia substancji chemicznej, - intensywność oddziaływania (np. stężenie, zdolność do penetracji i przenikania przez materiał barierowy).

185 Środki ochrony indywidualnej w laboratorium chemicznym
Wymagania  szczegółowe dotyczące odzieży chroniącej przed czynnikami chemicznymi  sprecyzowane są w poniższych normach, odnoszących się do poszczególnych typów  odzieży: PN-EN  943-1:2005/AC:2006, PN-EN 943-2:2005, PN-EN  14605+A1:2009, PN-EN ISO :2008, PN-EN ISO A1:2009.

186 Środki ochrony indywidualnej w laboratorium chemicznym
Istnieje odpowiednia norma: EN 374, która dotyczy odporności materiałów, z których są wykonane, na przesiąkanie związków chemicznych. Obok odpowiedniego piktogramu (przedstawionego wyżej), powinien znajdować się 3-literowy kod wskazujący co najmniej trzy substancje chemiczne (z listy zdefiniowanych 12 substancji, tabela na kolejnym slajdzie).

187 Odzież chroniąca przed ciekłymi chemikaliami typ 6 i PB
PN-EN 13034:2005 (U) Przeznaczona do stosowania w przypadkach, kiedy ryzyko zostało oszacowane jako małe, a całkowita bariera przed przenikaniem cieczy nie jest konieczna, np. kiedy użytkownicy mogą w porę podjąć odpowiednie działanie w sytuacji, gdy ich odzież jest zanieczyszczona. :10 Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze

188 Środki ochrony indywidualnej w laboratorium chemicznym
Na ich podstawie odzież chroniącą  przed czynnikami chemicznymi dzieli się na 6 zasadniczych typów: Typ 1 i  2  Odzież  chroniąca przed substancjami chemicznymi w postaci gazów, par, cieczy i  drobnych cząstek stałych  (wg PN-EN 943-1:2005  oraz PN-EN 943-2:2005) Typ  3 Odzież chroniąca przed działaniem  strumienia cieczy  (wg PN-EN A1:2009) Typ  4 Odzież chroniąca przed działaniem  rozpylonej cieczy    (wg PN-EN A1:2009) Typ  5 Odzież chroniąca przed pyłami  (wg PN-EN ISO :2008) Typ  6 Odzież o ograniczonej skuteczność ochrony  przed ciekłymi chemikaliami (wg PN-EN ISO A1:2009)

189 Środki ochrony indywidualnej w laboratorium chemicznym
W laboratorium na stanowiskach pracy, gdzie występują zagrożenia oczu i twarzy związane między innymi z występującymi czynnikami chemicznymi i pyłami, należy zastosować środki ochrony indywidualnej w postaci ochrony indywidualnej w postaci ochrony oczu i twarzy. Najczęściej stosowanymi są: okulary ochronne; gogle osłony twarzy

190 Środki ochrony indywidualnej w laboratorium chemicznym
Sprzęt ochrony układu oddechowego ma za zadanie oczyścić wdychane powietrze przez pracownika lub też dostarczyć pracownikowi świeżego powietrza spoza strefy skażenia. Zastosowanie takiego sprzętu może być konieczne w przypadku zanieczyszczenia powietrza cząstkami lub parami (łącznie lub osobno) lub w przypadku gdy stężenie tlenu jest mniejsze niż 17%.

191 Środki ochrony indywidualnej w laboratorium chemicznym
Najpowszechniej stosowaną ochroną oczu są okulary  ochronne. Wskazane jest, aby okulary ochronne miały osłonki zabezpieczające  przed dostaniem się niebezpiecznych rozbryzgów cieczy lub odprysków ciał  stałych od strony czoła. Jeśli ze względu na rodzaj zagrożenia  wymagana jest szczelniejsza ochrona  oczu, należy stosować gogle ochronne. Ich konstrukcja zapewnia ścisłe  przyleganie do twarzy użytkownika, co sprawia, że gogle mogą być stosowane  także do ochrony przed czynnikami biologicznymi. Osłony twarzy chronią całą twarz, a duża powierzchnia ochronna minimalizuje  prawdopodobieństwo przeniknięcia do wnętrza niebezpiecznych rozbryzgów cieczy.  Osłony twarzy można stosować również wraz z okularami (ochronnymi lub  korekcyjnymi), goglami oraz niektórym sprzętem służącym do ochrony układu  oddechowego.

192 Ochrona głowy i twarzy Ochrona oczu

193 Ochrona dróg oddechowych
Kwasoodporne ochrony rąk i dłoni

194 Środki ochrony kończyn górnych – należy tu zaznaczyć, że podczas pracy z chemikaliami należy stosować rękawice wykonane z materiałów dostosowanych do danych czynności, np. rękawice gumowe (m.in. do pracy z nitrobenzenem czy alkoholem metylowym). Rodzaje rękawic: -rękawice tworzywowe (np. do pracy z toluenem, benzenem czy heksanem); - rękawice z materiałów powleczonych gumą lub tworzywami sztucznymi; - rękawice biologiczne, tj. kremy i żele ochronne.

195 Środki ochrony indywidualnej w laboratorium chemicznym
Obuwie chroniące przed chemikaliami dzieli się ogólnie na obuwie odporne na chemikalia oraz obuwie o zwiększonej odporności na chemikalia. Do pierwszej wymienionej grupy obuwia zalicza się obuwie klasyfikacji I (obuwie skórzane lub wykonane z innych materiałów z wyłączeniem obuwia całogumowego i całotworzywowego) i klasyfikacji II (obuwie całogumowe i całotworzywowe), które izoluje stopy lub stopy i nogi od kontaktu z rozpylonym produktem chemicznym. Z kolei do drugiej grupy zalicza się obuwie klasyfikacji II, które stosuje się w celu odizolowania stóp lub stóp i nóg od bezpośredniego kontaktu z produktem chemicznym.

196 Kwasoodporne środki ochrony nóg

197 Przykład prawidłowego magazynowania substancji chemicznych

198 Przykład składowania sorbentów

199 Spawanie

200 Jakie środki ochrony indywidualnej stosuje się na stanowisku spawacza?
Sprzęt ochrony oczu i twarzy Odzież ochronna Buty ochronne Rękawice ochronne

201

202

203

204

205 4. obuwie dla spawaczy Obuwie dla spawaczy może być obuwiem bezpiecznym lub ochronnym, w zależności od tego czy jest wyposażone  w podnoski wytrzymałe na uderzenie z energią 200 J czy energią 100J. Obuwie powinno być odporne na działanie iskier i odprysków gorących metali. Z tego względu obuwie powinno być wykonane ze skóry odpornej na działanie czynników gorących. Istotna jest odporność skóry na przepalenie (minimum 20 s/mm) i skurcz powierzchniowy po ogrzewaniu maksimum 30%). Do ochrony przed wpadaniem do wnętrza obuwia iskier i gorących odprysków stosuje się, zamiast sznurowania, klapy zapinane na tzw. bezpieczne sprzączki, otwierające się przy pociągnięciu za pasek zapinający. Obuwie może być dzięki nim łatwo zrzucone, jeśli gorący odprysk dostanie się do wnętrza przez otwór cholewki. Spody obuwia powinny być olejoodporne

206 5. środki ochrony oczu i twarzy
Przy spawaniu gazowym i lutospawaniu stosuje się przede wszystkim gogle spawalnicze (przeważnie z odchylanymi filtrami). W niektórych przypadkach stosowane są również okulary lub przyłbice spawalnicze.

207 Gogle stosuje się przede wszystkim do spawania gazowego i lutospawania
Gogle stosuje się przede wszystkim do spawania gazowego i lutospawania. Nie nadają się one do stosowania podczas spawania łukiem elektrycznym, spawania mikroplazmowego oraz elektrożłobienia i cięcia strumieniem plazmy, ze względu na potrzebę osłaniania całej twarzy przed intensywnym promieniowaniem nadfioletowym, widzialnym i podczerwonym. Okulary spawalnicze stosowane są głównie przy lutowaniu twardym (luty miedziane, mosiężne, srebrne). Przyłbice spawalnicze wykorzystywane są głównie w procesach technologicznych wymagających długotrwałego, intensywnego spawania (o dużym natężeniu przepływu gazu).

208 Przy spawaniu łukiem elektrycznym lub elektrożłobieniu, cięciu tlenem lub strumieniem plazmy używa się przede wszystkim przyłbic spawalniczych, tarcz spawalniczych, a w niektórych przypadkach kapturów spawalniczych (zwanych również okularowymi osłonami spawalniczymi).

209 Kaptury spawalnicze tzw
Kaptury spawalnicze tzw. „przymus” - stosowane są najczęściej w miejscach trudno dostępnych i wymagających zmiennego ustawiania głowy i ciała.

210

211 Większość osłon spawalniczych
Tarcza spawalnicza – przeznaczona jest do ochrony oczu, całej twarzy i szyi spawacza. Podstawowym ograniczeniem zastosowania tarczy spawalniczej jest konieczność trzymania jej w ręku podczas spawania, co znacznie zmniejsza swobodę ruchów pracownika, np. uniemożliwiając przytrzymanie spawanego przedmiotu Większość osłon spawalniczych wyposażona jest w szybki ochronne. Ich zadaniem jest ochrona oczu oraz filtrów przed gorącymi odpryskami ciał stałych.  W zależności od przeznaczenia szybek wykonuje się je ze szkła lub z poliwęglanu. Podczas spawania szybki te wymienia się dość często po ich uszkodzeniu i zmatowieniu

212

213 3. rękawice spawalnicze Ochrona rąk przed odpryskami stopionych metali - rękawice wykonane ze skór chromowych o wyprawie termoodpornej (skóry bydlęce i świńskie), podszewka impregnowana niepalnie. Rękawice spawalnicze powinny być szyte nićmi niepalnymi. Rękawice spawalnicze do spawania argonowego, przy którym wymagana jest szczególna zdolność manipulowania palcami rąk, wykonuje się z gładkiego lica koziego, końskiego lub świńskiego

214 Przykłady środków ochrony indywidualnej spawacza
Rękawice wykonane z dwoiny wyprawianej z wkładką termoizolacyjną Przyłbica spawalnicza ochraniająca oczy i całą twarz Rękawice wykonane z dwoiny bydlęcej zakończone mankietem Trzewiki ze skóry naturalnej z metalowym podnoskiem Gogle spawalnicze posiadające unoszone klapki z soczewkami

215 ZAGROŻENIA PRZY PROCESACH SPAWALNICZYCH ORAZ SPOSOBY ZAPOBIEGANIA TYM ZAGROŻENIOM
PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE Podczas ekspozycji organizmu na promieniowania elektromagnetyczne część energii pola zostaje zaabsorbowana i zamieniona na ciepło, co powoduje: - przegrzanie organizmu, ­ uszkodzenie układu termoregulacji organizmu, Z licznych doświadczeń i obserwacji wynika również, że ten rodzaj promieniowania ma wpływ na: ­ uszkodzenie systemu nerwowego, ­ zaburzenie układu krążenia (serca), ­ zmiany w układzie genetycznym i hormonalnym, ­ wypadanie włosów.

216 ZAGROŻENIA PRZY PROCESACH SPAWALNICZYCH ORAZ SPOSOBY ZAPOBIEGANIA TYM ZAGROŻENIOM
CZYNNIKI POWODUJĄCE OPARZENIA Najczęstszą przyczyną wielu oparzeń są: Gorące odpryski metalu Płomień gazowy Łuk elektryczny Rozgrzane spawane przedmioty, itp.

217 Spawanie stali nierdzewnych
Prawidłowy ubiór podczas spawania

218 ZAGROŻENIA PRZY PROCESACH SPAWALNICZYCH ORAZ SPOSOBY ZAPOBIEGANIA TYM ZAGROŻENIOM
PROMIENIOWANIE OPTYCZNE ŁUKU SPAWALNICZEGO – SPOSOBY OCHRONY PRZED PROMIENIOWANIEM

219 ZAGROŻENIA PRZY PROCESACH SPAWALNICZYCH ORAZ SPOSOBY ZAPOBIEGANIA TYM ZAGROŻENIOM
PROMIENIOWANIE OPTYCZNE ŁUKU SPAWALNICZEGO – SPOSOBY OCHRONY PRZED PROMIENIOWANIEM

220 ZAGROŻENIA PRZY PROCESACH SPAWALNICZYCH ORAZ SPOSOBY ZAPOBIEGANIA TYM ZAGROŻENIOM
WYMUSZONA POZYCJA CIAŁA

221 ZAGROŻENIA PRZY PROCESACH SPAWALNICZYCH ORAZ SPOSOBY ZAPOBIEGANIA TYM ZAGROŻENIOM
WYMUSZONA POZYCJA CIAŁA

222 ZAGROŻENIA PRZY PROCESACH SPAWALNICZYCH ORAZ SPOSOBY ZAPOBIEGANIA TYM ZAGROŻENIOM
ZWIĄZKI CHEMICZNE –DYMY SPAWALNICZE Ochrona przed dymami spawalniczymi

223 ZAGROŻENIA PRZY PROCESACH SPAWALNICZYCH ORAZ SPOSOBY ZAPOBIEGANIA TYM ZAGROŻENIOM
ZWIĄZKI CHEMICZNE –DYMY SPAWALNICZE Ochrona przed dymami spawalniczymi

224

225 Brak ubioru ochronnego

226 Pilarz

227 Jakie środki ochrony indywidualnej stosuje się na stanowisku pilarza?
Przykłady: Obuwie ochronne z wkładką antyprzepięciową Rękawice antywibracyjne ze skóry naturalnej Obuwie ochronne z wkładką antypoślizgową wersja zimowa Odzież letnia

228 Środki ochrony słuchu

229 1. Wybór ochronników oznakowanych symbolem CE.
Dobór ochronników słuchu powinien odbywać się zgodnie z następującym schematem postępowania: 1. Wybór ochronników oznakowanych symbolem CE. Tylko ochronniki oznakowane symbolem CE mogą być uznane za pełnoprawne ochrony indywidualne.

230 2. Dobór ochronników do parametrów hałasu.
Dobór ten przeprowadza się na podstawie pomiarów wielkości charakterystycznych hałasu na danym stanowisku pracy. Ochronnik słuchu powinien być dobrany w taki sposób, aby wielkości hałasu pod ochronnikiem nie przekraczały wartości dopuszczalnych.

231 Przy doborze ochronników słuchu zaleca się, aby poziom dźwięku A pod ochronnikiem był o 5-10 dB mniejszy od wartości dopuszczalnej, lecz nie więcej niż o 15 dB. Zbyt duże stłumienie hałasu może powodować u pracownika poczucie izolacji od otoczenia i w następstwie spowodowanego tym dyskomfortu – przerwy w jego stosowaniu.

232 3. Dobór ochronników pod kątem innych czynników środowiska pracy.
Niekiedy istnieje również potrzeba doboru ochronników słuchu pod kątem innych czynników środowiska pracy lub do specyficznych zadań, jakie muszą wykonywać pracownicy. Należy tu wymienić wysoką lub niską temperaturę otoczenia (np. pracownicy leśni), środowiska o dużej wilgotności, konieczność porozumiewania się w warunkach hałasu ciągłego (można zastosować ochronniki z elektronicznymi systemami łączności), konieczność porozumiewania się w warunkach sporadycznego hałasu impulsowego (można stosować ochronniki z regulowanym tłumieniem).

233 4. Dobór ochronników pod kątem kompatybilności z innymi środkami ochrony indywidualnej.
Niekiedy oprócz ochronników słuchu pracownik stosuje inne środki ochrony indywidualnej. Należy tak dobrać ochronniki słuchu, aby wszystkie stosowane środki ochrony indywidualnej spełniały swoje zadania. Gdy np. pracownik używa hełmu, należy stosować nauszniki nahełmowe. Innym przykładem może być równoczesne stosowanie ochronników słuchu i ochron oczu. Elementy ochrony oczu (np. opaska utrzymująca gogle na głowie pracownika) mogą powodować, że czasze nauszników nie będą przylegać ściśle do głowy, przez co zmniejszy się ich skuteczność. W takim przypadku należy stosować wkładki przeciwhałasowe.

234 5. Dobór ochronnika do cech indywidualnych pracownika.
Wymiary ochronnika słuchu powinny być dostosowane do cech indywidualnych użytkownika. Niekiedy mogą istnieć przeciwwskazania medyczne do stosowania określonego ochronnika (np. choroby skóry lub nietypowy kształt kanału usznego).

235 Należy również dążyć do minimalizacji uczucia dyskomfortu, jakie może powodować stosowanie ochronnika, tak aby pracownik nie robił przerw w jego stosowaniu. Z tego względu zaleca się, aby pracownik mógł wybrać najbardziej odpowiadający mu ochronnik z wyselekcjonowanych w poprzednich etapach.

236 Nauszniki przeciwhałasowe to ochronniki słuchu składające się z dwóch czasz tłumiących dociskanych do głowy i całkowicie zakrywających małżowiny uszne. Nauszniki przeciwhałasowe mogą być niezależne (wtedy czasze połączone są za pomocą specjalnej sprężyny przeznaczonej do noszenia na szczycie głowy albo z tyłu głowy, albo pod brodą) lub mogą być mocowane do hełmów ochronnych (wtedy każda z czasz zaopatrzona jest w rodzaj specjalnego mocowania do hełmu). Nauszniki przeciwhałasowe występują w 3 rozmiarach – małym, dużym i średnim.

237

238 Wkładki przeciwhałasowe – to ochronniki słuchu noszone w zewnętrznym przewodzie słuchowym albo w małżowinie usznej, zamykające wejście do zewnętrznego kanału usznego. Wkładki przeciwhałasowe mogą być jednorazowego lub wielokrotnego użytku. Najczęściej wykonuje się je z silikonu, gumy i innych tworzyw sztucznych oraz bawełny (jednorazowe). Niektóre wkładki wykonane są z materiałów formowalnych i użytkownik musi sam nadać im odpowiedni kształt przed użyciem.

239

240 ZAGROŻENIA PRZY PROCESACH SPAWALNICZYCH ORAZ SPOSOBY ZAPOBIEGANIA TYM ZAGROŻENIOM
HAŁAS

241 ZAGROŻENIA PRZY PROCESACH SPAWALNICZYCH ORAZ SPOSOBY ZAPOBIEGANIA TYM ZAGROŻENIOM
HAŁAS

242 ZAGROŻENIA PRZY PROCESACH SPAWALNICZYCH ORAZ SPOSOBY ZAPOBIEGANIA TYM ZAGROŻENIOM
HAŁAS

243 ZAGROŻENIA PRZY PROCESACH SPAWALNICZYCH ORAZ SPOSOBY ZAPOBIEGANIA TYM ZAGROŻENIOM
HAŁAS

244 Środki ochrony indywidualnej stosowane na stanowisku rozlewacza.
Odzież chroniąca przed czynnikami gorącymi że odzież nie powinna się palić, topić ani dawać płonących lub stopionych szczątków, nie powinny też tworzyć się dziury. Czas palenia lub topienia się powinien być mniejszy od 2 s. Oprócz tego odzież powinna chronić przed przynajmniej jednym innym rodzajem czynnika gorącego Ubranie odlewnika wykonane z tkaniny wełnianej impregnowanej niepalnie, wzmocnione skórą

245 Ubranie żaroodporne wykonane z tkanin niepalnych aramidowych, aluminizowanych

246 Wyróżnia się dwa poziomy izolacji od ciepła, jaką powinien zapewnić spód obuwia:
poziom HI-1 – temperatura kontaktu - 150º C, czas ekspozycji - 30 min, poziom HI-2 – temperatura kontaktu - 250º C, czas ekspozycji - 40 min. (PN-EN 20345: 2007

247 But, model C przeznaczony dla hutników

248 Trzewiki dla hutnika

249 Rękawice hutnicze, wariant pięciopalcowy i trzypalcowy, krótki mankiet

250 Rękawice hutnika, jednopalcowe o długości 55 cm
Znak graficzny umieszczany na rękawicach

251 Okulary ochronne

252 Okulary ochronne montowane do kasku ochronnego

253 Hutnicza osłona twarzy

254 Siatkowa osłona twarzy

255 Kaptur hutniczy

256 Strój roboczy rozlewacza stali

257 Kask rozlewacza obsługującego poziom roboczy ”+12”

258 Środki chroniące przed czynnikami chemicznymi i biologicznymi

259 RĘKAWICE CHRONIĄCE PRZED CZYNNIKAMI CHEMICZNYMI I MIKROORGANIZMAMI
PN-EN 374-1: Rękawice chroniące przed substancjami chemicznymi i mikroorganizmami. Terminologia i wymagania PN-EN 374-1:2005 Rękawice chroniące przed substancjami chemicznymi i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przesiąkanie znak graficzny oznaczający ochronę przed mikroorganizmami znaki graficzne oznaczające ochronę przed substancjami chemicznymi

260 RĘKAWICE CHRONIĄCE PRZED CZYNNIKAMI CHEMICZNYMI I MIKROORGANIZMAMI

261 RĘKAWICE CHRONIĄCE PRZED CZYNNIKAMI CHEMICZNYMI I MIKROORGANIZMAMI
UWAGA: Rękawice dzianinowe czy tkaninowe powleczone częściowo nie stanowią ochrony przed czynnikami chemicznymi i mikroorganizmami

262 RĘKAWICE CHRONIĄCE PRZED CZYNNIKAMI CHEMICZNYMI I MIKROORGANIZMAMI
Przy wykonywaniu niektórych czynności zawodowych w narażeniu na działanie czynników biologicznych potrzeba zapewnienia ochrony przed czynnikami mechanicznymi ochrona przed obtarciem naskórka, przecięciami i przekłuciami rękawice spełniające jednocześnie wymagania normy PN-EN 388:2006

263 Znakowanie rękawic ochronnych
wg PN-EN 420:2005 oraz rozporządzenia MG z dnia 21 grudnia 2005 r.    nazwa, znak handlowy lub inne dane określające producenta, lub jego autoryzowanego przedstawiciela,    nazwa / symbol rękawicy identyfikowalny z jego producentem lub autoryzowanym przedstawicielem, oznaczenie wielkości,   znak(-i) graficzny(-e) z kodem cyfrowym i numerem odnośnej normy,   znak CE,   termin ważności (jeśli dotyczy). Oznakowane musi być trwałe i czytelne, umieszczone na każdym egzemplarzu rękawicy

264 OBUWIE DO OCHRONY PRZED CZYNNIKAMI BIOLOGICZNYMI
Obuwie całogumowe / całotworzywowe do połowy łydki, trzewiki lub buty do kolan, szczelne, odporne na sterylizację / środki dezynfekujące,

265 ODPORNOŚĆ NA STERYLIZACJĘ
Sterylizacja w autoklawie, parą wodną pod ciśnieniem, w temperaturze °C, przez czas min Sterylizacja w sterylizatorze powietrznym, suchym, gorącym powietrzem, w temperaturze °C, przez czas do 2 h Sterylizacja gazami (np. tlenkiem etylenu) lub roztworami środków chemicznych (np. aldehydem glutarowym) Ocena zmiany wyglądu zewnętrznego oraz wybranych właściwości fizyko-mechaniczych po procesie sterylizacji

266 OBUWIE DO OCHRONY PRZED CZYNNIKAMI BIOLOGICZNYMI
Ochraniacze na obuwie wykonane z włókniny lub tkaniny bawełnianej nie stanowią bariery dla krwi i innych płynów ustrojowych. Mogą być jedynie stosowane jako ochrona obuwia oraz środek zapobiegający wnoszeniu zanieczyszczeń na blok operacyjny i odwrotnie.

267 OBUWIE CHRONIĄCE PRZED POŚLIZGIEM
Wg GUS upadki, potknięcia lub poślizgnięcia stanowią w Polsce 27% ogólnej liczby wypadków przy pracy Przyczyny poslizgu: Zanieczyszczone, mokre podłoża, nieodpowiedni materiał i urzeźbienie podeszwy obuwia, indywidualne cechy użytkownika

268 Środki ochrony oczu

269 Środki ochrony oczu Okulary Gogle Osłony Zagrożenia

270 Okulary ochronne Osłonki zabezpieczające przed dostaniem się niebezpiecznych rozbryzgów cieczy lub odprysków ciał stałych od strony czoła Osłonki boczne

271 Okulary ochronne

272 Okulary ochronne R1 R2<R1 Osłonka boczna w zauszniku R2
Otwory wentylacyjne w osłonce bocznej Osłonka boczna w zauszniku R1 R2 R2<R1

273 Gogle ochronne

274 Osłony twarzy

275 Osłony twarzy


Pobierz ppt "Środki ochrony indywidualnej"

Podobne prezentacje


Reklamy Google