Dojrzałość szkolna sześciolatka

Prezentacja na temat: "Dojrzałość szkolna sześciolatka"— Zapis prezentacji:

1 Dojrzałość szkolna sześciolatka
Elżbieta Michalak nauczyciel konsultant MSCDN Wydział w Siedlcach

2 Gotowość szkolna to proces i efekt współdziałania aktywności dziecka i aktywności dorosłych tworzących warunki do uczenia się. Gotowość trzeba wykształcić. Dojrzałość szkolną określa się jako moment rozwoju dziecka, kiedy jest ono już zdolne sprostać wymaganiom szkoły, a więc moment równowagi między wymaganiami szkoły a możliwościami dziecka.

3 „Dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez dziecko takiego stanu rozwoju umysłowego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego, jaki umożliwia mu udział w życiu szkolnym i opanowanie treści programowych w klasie I” Słownik Pedagogiczny

4 „Gotowość do podjęcia zadań szkolnych nie jest stanem, na który wystarczy po prostu czekać, ale trzeba ją wykształcić” J. S. Bruner

5 Dziecko 6-letnie jest gotowe do szkoły, jeżeli:
osiągnęło takie efekty dotychczasowego (od 0 do 6 r.ż.) rozwoju fizycznego i psychospołecznego, że samodzielnie lub przy wsparciu rodziny i szkoły poradzi sobie: 1. ze zmianą rytmu dnia i zaspokajania potrzeb podstawowych i specjalnych, 2. ze zmianą środowiska z domowo-przedszkolnego na szkolne (rozstanie), 3. z podjęciem nowych obowiązków związanych z uczeniem się w szkole pod kierunkiem nauczyciela / nauczycieli, 4. z nawiązaniem nowych relacji społecznych z dorosłymi, rówieśnikami i uczniami starszymi (prof. A.I Brzezińska)

6 społeczny i emocjonalny
TRZY PŁASZCZYZNY ROZWOJU DZIECKA I Rozwój fizyczny sprawność ruchowa, motoryka duża i mała, manualność II Rozwój społeczny i emocjonalny nawiązywanie kontaktów, współdziałanie, przestrzeganie norm, samodzielność, zaradność, obowiązkowość, odpowiedzialność III intelektualny mowa, myślenie, percepcja wzrokowa, percepcja słuchowa, uwaga, pamięć

7 „ Sukces w życiu zależy nie tylko od intelektu, lecz od umiejętności
kierowania emocjami” Daniel Goleman (psycholog)

8 kluczowe składników gotowości szkolnej
7 kluczowe składników gotowości szkolnej wg. Daniela Golemana

9 1. Wiara we własne siły Mam poczucie kontroli i panowania nad swoim zachowaniem a także przekonanie, że uda mi się zrobić to, czego się podejmę i że dorośli pomogą mi tylko w razie potrzeby

10 2. Ciekawość Mam przekonanie, że dowiadywanie się nowych rzeczy jest czymś pozytywnym i sprawiać mi będzie wiele przyjemności

11 3. Intencjonalność – świadomość czegoś
Posiadam chęć i zdolność wpływania na bieg spraw oraz wytrwałe do tego dążę

12 4. Samokontrola i samodzielność
Posiadam zdolność kształtowania i kontrolowania swoich działań w sposób odpowiedni do mojego wieku; mam poczucie kontroli wewnętrznej i jestem samodzielny

13 5. Towarzyskość Posiadam zdolność nawiązywania kontaktów z innymi, opierająca się na poczuciu wzajemnego zrozumienia

14 6. Umiejętność porozumiewania się
Posiadam zdolność wymiany myśli, uczuć i pomysłów. Rozmowa z innymi osobami sprawia mi przyjemność

15 7. Umiejętność współdziałania
Umiem traktować swoje potrzeby na równi z potrzebami innych członków grupy

16 Czy Ja jestem gotowy do podjęcia nauki w szkole?

17 TAK! JEŻELI - Podczas ubierania się nie wymagam pomocy
JEŻELI - Podejmuję próby radzenia sobie z trudnościami JEŻELI - Nie potrzebuję dodatkowych wyjaśnień JEŻELI - Nie zrażam się nawet małymi niepowodzeniami JEŻELI - Nie mam kłopotów z zapamiętywaniem i wykonywaniem poleceń TAK! To znaczy, że jestem SAMODZIELNY– będę podejmował zadania związane z czytaniem, pisaniem, matematyką

18 TAK! JEŻELI - Sprawnie łapię piłkę
JEŻELI - Mam mocny chwyt napięcia mięśni JEŻELI - Z łatwością buduję z drobnych klocków JEŻELI - Nie wycofuję się podczas zajęć ruchowych TAK! To znaczy, że jestem SPRAWNY MOTORYCZNIE – nie będę miał problemów z nauką pisania i sprawnością fizyczną

19 TAK! JEŻELI - Pomagam innym
JEŻELI - Okazuję radość z osiągniętego wyniku JEŻELI - Mam potrzeby nawiązywania kontaktu z innymi dziećmi JEŻELI - Mówię o sobie TAK! To znaczy, że jestem AKTYWNY SPOŁECZNIE będę miał duży zasób, nigdy nie będę osamotniony

20 Jak uczą się 6-latki?

21 PROCESY REGULACYJNE EMOCJE – przyjemność – główny motyw uczenia się
MOTYWACJE – potrzeby biologiczne i psychiczne SAMOOCENA i jej ADEKWATNOŚĆ POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI Poziom tych procesów zależy od stopnia dojrzałości układu nerwowego, który dojrzewa poprzez uaktywnienie się układu hormonalnego (5,5 do ok. 6,5)

22 Procesy poznawcze uwaga myślenie Spostrzeganie wzrokowe i słuchowe
mowa pamięć

23 W procesie uczenia się wszystkie procesy poznawcze są ze sobą powiązane i muszą dojrzeć (ukształtować się), aby ze sobą współdziałać

24 Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Dziecko, które kończy przedszkole i rozpoczyna naukę w klasie I potrafi określić kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie polecenia typu: narysuj kółko w lewym górnym rogu kartki, narysuj szlaczek, zaczynając od le­wej strony kartki; potrafi (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać i uważnie patrzeć zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach; dysponuje sprawnością rąk oraz współpracą ręki i oka potrzebną do rysowania, wycinania i nauki pisania; interesuje się czytaniem i pisaniem; jest gotowe do nauki czytania i pisania; słucha np. opowiadań, baśni i rozmawia o nich; interesuje się książkami; układa krótkie zdania, dzieli zdania na wyrazy, dzieli wyrazy na sylaby; wyodrębnia głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej; rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz często stosowanych oznaczeń i symboli, np. w przedszkolu, na ulicy, na dworcu.

25 Gotowość do nauki czytania i pisania
Praca nauczyciela w okresie przygotowującym dziecko do podjęcia nauki czytania polega głównie na: budzeniu w nim odpowiedniej, pozytywnej motywacji, wzbogacaniu posiadanego już zasobu słownikowego i pojęciowego, kształtowaniu umiejętności swobodnego wypowiadania się na różne tematy i w różnych sytuacjach, ćwiczeniu umiejętności rozpoznawania różnic i podobieństw, kształtowaniu umiejętności różnicowania bodźców, szczególnie dźwiękowych.

26 odpowiedni gwarantuje sprawność ruchów ręki przy pisaniu
ROZWÓJ FIZYCZNY odpowiedni gwarantuje sprawność ruchów ręki przy pisaniu ROZWÓJ SPOŁECZNY prawidłowy – gotowość do przyjęcia „roli ucznia”

27 urodzone tego samego roku - różnice w rozwoju
Sześciolatki w szkole urodzone tego samego roku - różnice w rozwoju Wrzesień rozpoczęcie roku szkolnego Jestem urodzony w styczniu mam Jestem urodzony w grudniu 6 lat 8 miesięcy 5 lat

28 Cechy rozwojowe dziecka pięcioletniego i sześcioletniego
Sfera rozwoju Pięciolatek Sześciolatek Rozwój motoryczny Chodzi, biega, skacze, wspina się, rzuca piłką, kopie piłkę. Skacze na skakance, umie jeździć na rowerze Potrafi utrzymywać ciało w równowadze (np. stać na jednej nodze). Próbuje wykonywać skomplikowane ćwiczenia gimnastyczne Rozróżnia prawą i lewą stronę Umie wycinać nożyczkami po zaznaczonej linii, koloruje nie wychodząc za linię Potrafi się umyć, skorzystać samodzielnie z toalety Je samodzielnie. Używa sztućców Pięciolatek sam się ubiera chociaż może nie potrafić zasznurować butów, zapiąć guzików Sześciolatek sam się ubiera, powinien umieć wiązać sznurowadła i zapinać guziki

29 Cechy rozwojowe dziecka pięcioletniego i sześcioletniego
Sfera rozwoju Pięciolatek Sześciolatek Rozwój procesów poznawczych Prawidłowo nazywa kolory podstawowe Potrafi prawidłowo nazywać i dobierać kolory Zarówno pięcio- jak i sześciolatki potrafią śpiewać piosenki, mają poczucie rytmu. Spostrzeżenia dzieci w wieku 5 i 6 lat cechuje synkretyzm (dziecko spostrzega globalnie, ogólnie). Spostrzeżenia dzieci w tym okresie rozwojowym są subiektywne - dziecko potrafi dostrzegać szczegóły, Liczą do 10. Problemem może być odtwarzanie figur geometrycznych Odtwarzają poprawnie wszystkie figury Opisuje najczęściej to co widzi,bez opisywania możliwych zależności Potrafią opisać obrazek i proste zależności

30 Cechy rozwojowe dziecka pięcioletniego i sześcioletniego
Sfera rozwoju Pięciolatek Sześciolatek Rozwój procesów poznawczych Prawidłowo nazywa kolory podstawowe Potrafi prawidłowo nazywać i dobierać kolory Zarówno pięcio- jak i sześciolatki potrafią śpiewać piosenki, mają poczucie rytmu. Spostrzeżenia dzieci w wieku 5 i 6 lat cechuje synkretyzm (dziecko spostrzega globalnie, ogólnie). Spostrzeżenia dzieci w tym okresie rozwojowym są subiektywne - dziecko potrafi dostrzegać szczegóły, Liczą do 10. Problemem może być odtwarzanie figur geometrycznych Odtwarzają poprawnie wszystkie figury Opisuje najczęściej to co widzi,bez opisywania możliwych zależności Potrafią opisać obrazek i proste zależności

31 Cechy rozwojowe dziecka pięcioletniego i sześcioletniego
Sfera rozwoju Pięciolatek Sześciolatek Rozwój społeczny Jest przyjacielski, lubi przebywać w grupie, łatwo nawiązuje kontakty. Dba o swoich przyjaciół Może mieć kłopot ze współdziałaniem z rówieśnikami ze względu na potrzebę rywalizacji i zwyciężania Ma najlepszego przyjaciela Wobec osób dorosłych jest posłuszny, chętny do współpracy i realizacji stawianych przed nim zadań*. Zależy mu na uznaniu dorosłych Podlega gwałtownym emocjom od entuzjazmu do agresji. W dobrym nastroju jest entuzjastyczny i pomocny Lubi popisywać się swoimi umiejętnościami Chce być najlepszy, najszybszy, najsilniejszy, najmądrzejszy, ..naj…naj… Czasem krytykuje lub zawstydza inne dzieci, sam zaczyna się wstydzić Czasem oszukuje. Jest bardzo czuły na krytykę. Ma problem z przyznaniem się do winy. Jeśli sa zgodne z jego wolą.

32 Cechy rozwojowe dziecka pięcioletniego i sześcioletniego
Sfera rozwoju Pięciolatek Sześciolatek Rozwój emocjonalny Są raczej pozbawione lęków, otwarte na nowe doświadczenia Jest to wiek, kiedy nasilają się lęki. Boi się samotności,ciemności, duchów, burzy Zdarza im się w gwałtowny sposób wyrażać emocje Są wrażliwe na krytykę, nie zawsze przyznają się do winy Potrafią obrażać się na wszystkich Nie zawsze potrafią współdziałać z rówieśnikami Dążą do zrealizowania celu wytrwale, by otrzymać nagrodę Podlegają gwałtownym emocjom, we wszystkim chcą być najlepsze

33 Zdolność do uczenia się
Wrażliwość dziecka Podatność dziecka Dziecko wrażliwe, to takie dziecko, które w wieku 5-6 lat samo zaczyna się bawić w szkołę. Zaczyna fascynować się pismem, czytaniem. Często „czyta” na pamięć. Dziecko podatne, to dziecko zdolne do uczenia się pod kierunkiem osoby starszej. Zdolność do uczenia się polega na stosowaniu się do ustnych poleceń, uwag i wskazówek. Dzieci, które nie mają wrażliwości nie dorastają często do podjęcia roli ucznia.

34 Dziesięć przykazań szkolnych dla nauczycieli i rodziców

35 Nie straszmy szkołą! Pomagajmy, wspierajmy, ale nie wyręczajmy! Schowajmy swoje ambicje! Mądrze motywujmy! Doceniajmy osiągnięcia dziecka, a nie stopnie! Ufajmy dziecku, nie odtrącajmy go! Bądźmy konsekwentni i sprawiedliwi w egzekwowaniu poleceń! Zaakceptujmy lęki i obawy dziecka! Zawsze okazujmy dziecku zrozumienie i uczucia! Towarzyszmy dziecku w jego rozwoju!

36 Dzieci są nadzieją, która rozkwita wciąż na nowo, projektem, który nieustannie się urzeczywistnia, „przyszłością”, która pozostaje zawsze otwarta Jan Paweł II Dziękuję za uwagę!

37 Literatura: Gotowość dziecka do podjęcia nauki w szkole- prezentacja Bogumiła Ogrodowczyk, MSCDN Wydział w Płocku. Jak kształtować gotowość do nauki czytania i pisania u dziecka w wieku przedszkolnym? – prezentacja Barbara Muszyńska MSCDN wydział w Siedlcach, Mirosława Pleskot Wydział w Warszawie. Dojrzałość dziecka u progu szkoły i jej diagnoza – prezentacja Bożena Janiszewska, psycholog, 4. E.Marek, K.Nadrowska Diagnoza gotowości dziecka do podjęcia nauki szkolnej WSiP, 5. Edukacja Polska Diagnoza przedszkolna, 6. B.Janiszewska Ocena dojrzałości szkolnej, 7. B.Janiszewska Diagnoza dojrzałości szkolnej u progu klasy 1, WSiP, 8. CMPPP „Doradca Nauczyciela Sześciolatków”, Warszawa 2006 9. Gruszczyk – Kolczyńska E., Zielińska E. ”Zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze dla dzieci, które rozpoczną naukę w szkole”, Edukacja Polska, Warszawa 2009, 10.Grabowska B. „Umiejętności manualne dzieci w wieku 5-7 lat”, PETRUS, Kraków 2009 11.Janiszewska B., „Diagnoza dojrzałości szkolnej u progu klasy I”, WSiP, Warszawa 2009