Agroturystyka jako forma przedsiębiorczości i jeden z elementów wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Dobre praktyki w agroturystyce.

Prezentacja na temat: "Agroturystyka jako forma przedsiębiorczości i jeden z elementów wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Dobre praktyki w agroturystyce."— Zapis prezentacji:

1 Agroturystyka jako forma przedsiębiorczości i jeden z elementów wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Dobre praktyki w agroturystyce

2 Istotny spadek znaczenia rolnictwa, zwłaszcza jako dziedziny zapewniającej miejsca pracy dla mieszkańców wsi oraz źródło ich dochodów spowodował, że rozwój ekonomiczny wsi nie może być dłużej utożsamiany z rozwojem rolnictwa, a produkcja rolnicza nie może być podstawową strategią działania w kierunku poprawy warunków życia na wsi.

3 Konieczność zróżnicowania gospodarki wsi

4 Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich
Restrukturyzacja i modernizacja rolnictwa Racjonalne wykorzystanie zasobów pracy i kreowanie dochodów Ochrona zasobów i środowiska naturalnego Rozwijanie bliższego i dalszego otoczenia rolnictwa

5 Rozwój wielofunkcyjny polega na wkomponowaniu w przestrzeń wiejską większej funkcji nierolniczej
Stwarzanie szans zatrudnienia dla osób które odchodzą z rolnictwa.

6 Wielofunkcyjny rozwój wymaga zespolenia wysiłków:
Osób najbardziej zainteresowanych dodatkowym zatrudnieniem Społeczności i władz lokalnych Wyspecjalizowanych agend realizujących politykę państwa na tym odcinku

7 Rola państwa Tworzenie ustawodawstwa regulującego procedury tworzenia nowych miejsc pracy. Stymulowanie banków w kierunku preferencyjnego finansowania inwestycji restrukturyzacyjnych na terenach wiejskich. Tworzenie niezbędnej infrastruktury technicznej, zwłaszcza tej, która przekracza możliwości poszczególnych wsi, gmin. Organizowanie oraz kształcenie osób zmieniających swój zawód. Promowanie działań zmierzających do ochrony zasobów środowiska z zachowaniem odrębności ekologicznej i kulturowej poszczególnych wsi i regionów.

8 Bariery wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich
Bariera popytu na dobra i usługi oferowane przez nowe firmy Bariera kapitałowa Bariera infrastruktury Bariera małej aktywności ludności wiejskiej

9 W danym miejscu i czasie spotkać musi się:
aktywność i przedsiębiorczość jednostek, zgodne działanie władz państwowych i samorządowych, kapitał, chłonny rynek, i wiele innych czynników kreujących rozwój lokalny.

10 Rozwoju wielofunkcyjnego nie można traktować jako cudownego lekarstwa na wszystkie problemy wsi i rolnictwa tym nie mniej powinien się stać priorytetowym kierunkiem rozwoju wspomaganym przez państwo.

11 Polityka wiejska, obok celu jakim jest rolnictwo powinna zawierać takie cele jak:
Postęp cywilizacyjny Rozwój gospodarczy

12 Czynniki warunkujące realizację wymienionych celów
Rozwój szeroko rozumianej przedsiębiorczości Reforma i rozwój szkolnictwa wiejskiego Wzrost zaangażowania społeczeństwa wiejskiego w rozwój lokalny Rozwój infrastruktury technicznej, społecznej, instytucjonalnej Umiejętność wykorzystania potencjału terenów wiejskich Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw Zasoby kapitałowe Proces dywersyfikacji gospodarstw rolnych Aktywność samorządu w rozwoju lokalnym Umiejętność strategicznego planowania rozwoju Zachowanie krajobrazu i walorów środowiska naturalnego

13 Istotną rolę w rozwoju wsi mogą odegrać małe przedsiębiorstwa
Znaczenie drobnej przedsiębiorczości jest dwojakie: po pierwsze podnosi poziom dochodów i standardu życia mieszkańców wsi, po drugie wzbogaca lokalną ofertę usług zmniejszając bezrobocie.

14 Agroturystyka a wielofunkcyjny rozwój wsi
Formą przedsiębiorczości podejmowaną coraz częściej przez rolników jest agroturystyka. Celem jej jest aktywizacja gospodarcza obszarów wiejskich. Choć ta forma przedsiębiorczości nie rozwiąże zasadniczych problemów wsi, to stanowi jednak szansę pozyskiwania dodatkowych dochodów dla grupy gospodarstw, zdolnych spełniać określone potrzeby turystów.

15 W tym kontekście agroturystyka zaczyna nabierać znaczenia jako potencjalne źródło dochodu i miejsc pracy. Sprzyja temu wzrost popytu na odpoczynek na wsi.

16 Trendy w sposobie spędzania urlopu:
Trend do „swobody i kontaktu z naturą” Trend do turystyki dla hobbystów Trend do jakości Trend do krótkich urlopów

17 Istota agroturystyki  agroturystyki nie należy utożsamiać z turystyką wiejską; stanowi ona jedynie jej odrębną część,  istnieje bezpośredni związek agroturystyki z funkcjonującym gospodarstwem rolnym, polegający na wykorzystaniu różnych jego zasobów w procesach zaspokajania potrzeb turystów,  agroturystyka nie ogranicza się do zakwaterowania turystów, lecz oferuje im cały pakiet usług, w tym różnorodne formy aktywności rekreacyjnej i spędzania czasu wolnego.

18 Co czyni agroturystykę unikalnym
specyfika pobytu w rodzinnym gospodarstwie rolnym, umożliwiającego bezpośrednie kontakty z gospodarzami, zwierzętami domowymi, poznanie działalności produkcyjnej rolników, ich stylu życia i pracy, korzystanie ze świeżej, zdrowej żywności; charakter życia wiejskiego – różnorodne i równocześnie niepowtarzalne rodzaje wiejskich zajęć i infrastruktury; bliska natury przestrzeń, umożliwiająca bezpośredni kontakt z naturalnym środowiskiem przyrodniczym, poznanie dziedzictwa kultury materialnej i duchowej, uprawianie różnorodnych form rekreacji z dala od tłumów, w ciszy i spokoju; gościnni mieszkańcy sprawiający, że turyści traktowani są nie jako anonimowi osobnicy, lecz jako ich goście, którzy jednocześnie, poprzez osobiste kontakty, odnoszą się z szacunkiem do systemu wartości gospodarzy.

19 Kreowanie dochodów z agroturystyki we współczesnych, konkurencyjnych warunkach rynkowych, przy dużym zróżnicowaniu potrzeb potencjalnych klientów wymaga profesjonalnego podejścia do tej działalności

20 Uczynienie z agroturystyki działalności wymaga stopniowego usuwania różnych barier, a szczególnie nie stwarzania nowych: większe zaangażowanie w rozwój agroturystyki władz centralnych i samorządowych poprzez stwarzanie odpowiednich warunków; sponsorowanie przez lokalne organizacje bądź podmioty gospodarcze wydawnictw reklamujących wypoczynek na wsi; dążenie rolników do samodoskonalenia (nauka języków obcych, wykazywanie większego zainteresowania problemami z zakresu marketingu usług turystycznych); organizowanie wizyt we wzorcowych gospodarstwach agroturystycznych w kraju i za granicą, dla rolników przymierzających się do świadczenia lub świadczących usługi ; wspólne działania.

21 Aby możliwy był turystyczny rozwój regionu musza być spełnione takie warunki jak:
typ zakwaterowania- niezależnie od tego czy zakwaterowanie dotyczy pokoi gościnnych czy mieszkań na wakacje, pól namiotowych lub campingowych, urządzenia sanitarne muszą wychodzić naprzeciw wymaganiom współczesnej cywilizacji; zajęcia rekreacyjne-dziedzina ta zapewnia ogromne i rozmaite możliwości działania, rekreacja bowiem to różnorodne formy aktywności; bezpośrednia sprzedaż produktów rolnych, wyrobów ludowych i rzemiosła- główne znaczenie ma zaopatrywanie placówek gastronomicznych w świeże produkty żywnościowe z regionu; ochrona przyrody i krajobrazu; podejmowanie pracy i zatrudnianie innych; infrastruktura- należy rozwijać te cechy, dzięki którym turystyka wiejska może konkurować z innymi typami turystyki; promocja turystyki wiejskiej.

22 Tworzenie produktu turystyki wiejskiej o wysokiej jakości
Pamiętać przy tym należy, że punktem wyjścia przy projektowaniu produktów turystyki wiejskiej jej wcześniejsze poznanie motywów wyjazdów w celach wypoczynkowych potencjalnych klientów. Turyści wybierając wieś jako miejsce swego wypoczynku wymieniają zazwyczaj następujące powody: - możliwość spokojnego odpoczynku w naturalnym, wiejskim środowisku (czynnik dominujący); - chęć spędzenia urlopu w ulubionym krajobrazie; - walory zdrowotne terenów wiejskich; - koszty pobytu; - możliwość bezpośredniego kontaktu z rodziną wiejską; - możliwość poznania obyczajów, tradycji ludowej; - chęć zmiany dotychczasowego sposobu wypoczynku.

23 Ogólne zasady tworzenia ofert wypoczynku w gospodarstwach są niezależne od granic państwowych, jednak szczegółowe warunki określane są w ramach polityki poszczególnych krajów.

24 Dobre praktyki Duże znaczenie w procesie tworzenia atrakcyjnej oferty agroturystycznej i poprawy jakości życia mieszkańców wsi mają „dobre praktyki”.

25 Dobre praktyki, stymulując lokalną produkcję zatrzymują przychody z turystyki w regionie i poszerzają dystrybucję powstających korzyści do mieszkańców wsi. Stosowanie powyższych praktyk ma pozytywny wpływ także na bliższe otoczenie gospodarstwa, które oferując usługę agroturystyczną wygląda czysto i sprawia wrażenie odnowionego. Powoduje to, że również sąsiedzi zaczynają malować i odnawiać swoje domy. Wraz z innymi zabiegami dobra praktyka ma na celu zachęcić turystów do pozostania u rolnika jak najdłużej.

26 „Promocja Dobrych Praktyk”
Konkurs „Promocja Dobrych Praktyk”  ogłoszony przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego pt. „Dobre inwestycje turystyczne na wsi”

27 Idea konkursu: promocja zrealizowanych w Polsce inwestycji wspartych środkami Unii Europejskiej, które przez swoją jakość oraz innowacyjność w znaczący sposób podniosą zakres i jakość oferowanych usług turystycznych na wsi; rozpowszechnione najlepsze przykłady staną się dla wielu mieszkańców wsi inspiracją do podejmowania podobnych działań.

28 Konkurs przeprowadzono w dwóch kategoriach:
Inwestycje w zakresie agroturystyki lub usług związanych z turystyką i wypoczynkiem na obszarach wiejskich, obejmujących tworzenie i doskonalenie bazy noclegowej dla turystyki wiejskiej - ocenie podlegały inwestycje polegające na tworzeniu lub podniesieniu jakości bazy noclegowej lub wzbogaceniu oferty turystycznej. Inwestycje wzbogacające produkt turystyczny na wsi – ocenie podlegały inwestycje, efektem których było podjęcie przez rolników usług wzbogacających produkt turystyczny na wsi (rękodzieło, pamiątkarstwo, itp.).

29 Gospodarstwo ekoagroturystyczne
I przykład Gospodarstwo ekoagroturystyczne

30 Koncepcja trójkąta ekoagroturystycznego
Ekoagroturystyka efektywne połączenie turystyki na obszarach wiejskich oraz rolnictwa ekologicznego (oferującego nieskażoną żywość). Koncepcja ta zapewnia uzyskanie efektu generowanego przez ekoturystykę i agroturystykę, wzbogaconego dodatkowo o zaspokojenie popytu na żywność wyprodukowaną w gospodarstwach ekologicznych. Koncepcja trójkąta ekoagroturystycznego Rolnictwo ekologiczne Ekoagroturystyka Ekoturystyka Agroturystyka Turystyka wiejska

31 Gospodarstwo położone jest w otulinie Pienińskiego Parku Narodowego.
Gospodarz jest flisakiem. Wiejska dobra kuchnia z potrawami regionalnymi i chlebem własnego wypieku (produkty z gospodarstwa rolnego ekologicznego). Zimą kuligi umilają pobyt w gospodarstwie. Wygodnie urządzony dom, cisza, spokój, czyste powietrze oraz niezapomniane widoki czekają na turystów przez cały rok. Do dyspozycji gości (15 osób) 5 pokoi gościnnych 2,3,4-osobowe każdy z własną łazienką, dostępem do internetu, TVP, kuchnia-świetlica z aneksem kuchennym, punkt informacji turystycznej, w ogrodzie zamykanym przed domem miejsce na samochody, altanka, huśtawka i piaskownica. Dodatkowo usługi związane z poprawą kondycji fizycznej: "Studio Rekreacji i Odnowy Biologicznej" sauna solarium, siłownia, rowery górskie i przetwarzania danych: jedno stanowisko komputerowe z internetem. Kolektor słoneczny. Pompa ciepła wykorzystywana do ogrzewania domu i ciepłej wody użytkowej. Istota działania pompy ciepła polega na zmianie rozproszonej energii cieplnej pobieranej ze środowiska naturalnego (dolne źródło- rzeka) w energię użyteczną służącą do ogrzewania domu i wody użytkowej (górne źródło).

32 W sytuacji pozytywnych efektów połączenia agroturystyki, ekoturystyki i rolnictwa ekologicznego rodzi się pytanie o możliwe sposoby wzmacniania powiązań takiego systemu. Wynika to stąd, że większość nowych inicjatyw, aby uzyskać optymalną wydajność, potrzebuje w początkowym okresie funkcjonowania rzeczywistego wsparcia. Częstą metodą zwiększania efektywności jest maksymalizowanie skali działania, co zwykle sprowadza się do integracji podmiotów. W związku z tak zarysowaną potrzebą, warto rozważyć możliwość uformowania współpracującej wspólnoty ekoagroturystycznej.

33 Gospodarstwo agroturystyczne
II przykład Gospodarstwo agroturystyczne

34 Oferta obiektu: - Gospodarstwo usytuowane na obszarze o wysokich walorach turystycznych, na terenie „Jaśliskiego Parku Krajobrazowego”. Działalność agroturystyczna prowadzona w czynnym gospodarstwie rolnym. Do wyłącznej dyspozycji gości: trzy pokoje (10 miejsc noclegowych). Jeden pokój czteroosobowy z łazienką i dwa pokoje trzyosobowe ze wspólną łazienką, w pełni wyposażona kuchnia z częścią jadalną i wypoczynkową. Gospodarze oferują całodzienne wyżywienie na bazie produktów pochodzących z gospodarstwa oraz możliwość samodzielnego przygotowania posiłków korzystając z produktów wytworzonych w gospodarstwie. Dla gości duża działka rekreacyjna gdzie znajdują się: altanka, piaskownica, huśtawki, miejsce na ognisko, staw rybny, domek wypoczynkowy. Stąd wiedzie ścieżka na łąki, stanowiące „żywą” lekcję przyrody. Gospodarze organizują oprowadzanie po okolicy, zwiedzanie zabytków, grzybobranie, wieczory przy ognisku, grillu. Gospodyni, z wykształcenia pedagog, prowadzi warsztaty rękodzielnicze –mające na celu wzbogacenie oferty i zachowanie dziedzictwa kulturowego.

35 Dobre praktyki Realizowane w projekcie działania służą zarówno popularyzowaniu ciekawych i innowacyjnych pomysłów w zakresie agroturystyki, jak również promocji wzorcowych rozwiązań. Projekty opisane jako „dobre praktyki” powinny stanowić wskazówki – jak można realizować podobne przedsięwzięcia w przyszłości. Założeniem leżącym u podstaw planowanych działań jest edukowanie i inspirowanie do poszukiwania pomysłów i partnerów. W ramach transferu informacji odbywa się wymiana dobrych praktyk działalności turystycznej, warunkowana wymaganiami gości.

36 Projekt „Agroturystyka szansą rozwoju usług turystycznych na terenach wiejskich gmin położonych przy Szlaku Piastowskim” Projekt realizowany przy współpracy 6 gmin Szkolenia Wyjazdy studyjne Idea: Konieczność j dostosowania całego produktu agroturystycznego do standardów zachodnioeuropejskich, ze szczególnym naciskiem na jakość bazy noclegowej. Warunkiem rozwoju turystyki wiejskiej - jako dodatkowej gałęzi zatrudnienia i źródła dodatkowych dochodów, jest zainteresowanie władz powiatu a także poszczególnych gmin oraz ich gotowość do współpracy i pomocy. Tworzenie silnego wizerunku wsi zachowując rodzinne tradycyjne elementy i kulturę charakterystyczną dla różnych regionów, tam gdzie tylko jest to możliwe. Oferta agroturystyczna jest jeszcze mało dostępna. Należy stworzyć spójny system informacyjny, który będzie dostępny dla każdego potencjalnego turysty, a kwaterodawcom zapewni sprzedaż produktu.

37 DOBRE PRAKTYKI stanowią również potwierdzenie, że warto i należy inwestować w obszary wiejskie

38 Podsumowanie: Agroturystyka stanowi potencjalną szansę łagodzenia trudnych warunków materialnych , jednak jej rozwój w dużej mierze zależy od wykorzystania atutów i szans wypływających z otoczenia oraz ograniczenia wpływu czynników niesprzyjających i zagrożeń występujących w otoczeniu. Potrzeba wkomponowania działań na rzecz rozwoju agroturystyki w wieloletnią strategię zrównoważonego rozwoju regionu. Otwarcie się społeczności wiejskiej i przekonanie że własne działania i działania zespołowe mogą poprawić standard życia. Kreowanie dochodów z agroturystyki we współczesnych konkurencyjnych warunkach wymaga profesjonalnego podejścia do działalności. Realizacja przedsięwzięć służących rozwojowi zasobów ludzkich, przygotowujących rolników i ich rodziny do podejmowania działań w zakresie agroturystyki. Przygotować atrakcyjną i szeroko promowaną ofertę zapewniającą wypoczynek i rekreację w warunkach o wysokim standardzie. Agroturystyka jako element aktywizacji środowiska lokalnego nie może być inicjatywą samych rolników bez odpowiedniego wsparcia i zainteresowania się tą dziedziną władz lokalnych, administracji rządowej i samorządowej. Dla rozwoju agroturystyki konieczne jest wyposażenie obszarów wiejskich w infrastrukturę warunkującą ich dostępność.