Program GMES a Lasy Państwowe Grzegorz Zajączkowski Instytut Badawczy Leśnictwa.

Prezentacja na temat: "Program GMES a Lasy Państwowe Grzegorz Zajączkowski Instytut Badawczy Leśnictwa."— Zapis prezentacji:

1 Program GMES a Lasy Państwowe Grzegorz Zajączkowski Instytut Badawczy Leśnictwa

2 III Krajowa Konferencja SIP w LP Co to jest GMES GMES (Global Monitoring for Environment and Security - Program Globalnego Monitoringu Środowiska i Bezpieczeństwa) GMES jest europejską inicjatywą na rzecz praktycznego zastosowania serwisów informacyjnych związanych ze środowiskiem i bezpieczeństwem. Serwisy te bazują głównie na danych satelitarnych wspieranych danymi naziemnymi. Dzięki dostępności tych danych możliwe jest monitorowanie zmian w środowisku, a przez to podejmowanie decyzji sprzyjających poprawie warunków życia mieszkańców ziemi oraz ich bezpieczeństwa. Program wdrażany jest stopniowo, w pierwszym etapie projekty pilotażowe, do 2008 r. pierwszy zestaw operacyjnych serwisów, a potem ich doskonalenie. Program jest wspierany przez Komisję Europejską (obecnie DG Enterprise) oraz Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) – budżet 800 mln €

3 III Krajowa Konferencja SIP w LP Komu dedykowany jest GMES? GMES jest rozwiązaniem odpowiadającym na potrzeby mieszkańców Europy związane z dostępem do wiarygodnych danych o środowisku. GMES ma wspierać procesy decyzyjne związane z ochroną i zachowaniem środowiska naturalnego, monitorowaniem zmian i zapobieganiem występowania katastrof o charakterze naturalnym (pożary, powodzie, zanieczyszczenie wód i powietrza). Serwisy GMES powinny być użytkowane przez administrację publiczną, agencje rządowe i organizacje pozarządowe zajmujące się środowiskiem. Zastosowanie najnowszych technik obserwacji ziemi oraz metod przetwarzania pozyskiwanych danych powinno umożliwić użytkownikom szybsze wykrywanie potencjalnych zagrożeń, podejmowanie właściwych i na czas działań ograniczających negatywne skutki katastrof wywołanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi.

4 III Krajowa Konferencja SIP w LP GMES jako element GEOSS W przyszłości GMES stanowić ma część programu GEOSS (Global Earth Observation System of Systems), międzynarodowej inicjatywy podjętej w 2005 r. na rzecz stworzenia systemu wymiany i udostępniania bezpłatnych danych dotyczących naszej planety. Główną rolę w rozwoju tego systemu, gromadzeniu danych, opracowywaniu modeli oraz dystrybucji produktów ogrywać mają kraje wysoko rozwinięte i w ten sposób wspierać będą kraje rozwijające się.

5 III Krajowa Konferencja SIP w LP Kiedy Polska przystąpi do Programu GMES? Polska może uzyskać finansowanie ze środków GMES już w 2007 r. po przystąpieniu do tzw. porozumienia PECS (Plan for European Cooperating States), opracowany przez ESA. Uzyskamy wtedy „bezpłatny” dostęp do wybranych danych znajdujących się w archiwach ESA oraz do GMESowych serwisów. Konieczne jest jednak wyartykułowanie swoich oczekiwań – wtedy będzie opracowywany produkt dedykowany odbiorcy, lub określenie się jako użytkownik końcowy gotowego produktu. Swoje oczekiwania należy zgłaszać poprzez odpowiedzialne w kraju jednostki administracji rządowej.

6 III Krajowa Konferencja SIP w LP Serwisy GMES 1.Wstępna lista priorytetów programu GMES Monitoring mórz i wybrzeży Zarządzanie kryzysowe (powodzie i pożary) Zarządzanie kryzysowe (erozja) Zanieczyszczenie powietrza Użytkowanie ziemi (stan i zmiany) Monitoring leśny Ochrona zasobów żywnościowych Zmiany globalne Bezpieczeństwo na morza (transport, monitoring lodowców) Pomoc humanitarna

7 III Krajowa Konferencja SIP w LP Serwisy GMES 1.Opracowywanie map użytkowania ziemi i zmian w formach tego użytkowania; wymaga to wykonywania w regularnych cyklach satelitarnych obserwacji ziemi pokrywających całą kulę ziemską. Wspomaganie zarządzania kryzysowego w przypadku występowania naturalnych katastrof i innych; serwis wymaga dostępu do jak najświeższych danych. Moduł prognostyczny wspomagający monitoring morski, kontrolę czystości powietrza oraz prognozowanie urodzaju zbiorów wykorzystujący dane aktualne oraz archiwalne oraz opracowane modele.

8 III Krajowa Konferencja SIP w LP Współpraca w ramach GMES Od strony użytkownika: Wykorzystanie narzędzi i produktów oferowanych w ramach GMES SE Opracowanie własnych produktów i przekazanie ich do wykorzystania w ramach GMES innym Od strony GMES: Opracowanie serwisu (produktu) i szukanie odbiorcy końcowego Znalezienie potencjalnego odbiorcy, określenie jego potrzeb jako użytkownika końcowego, opracowanie produktu

9 III Krajowa Konferencja SIP w LP GMES FOREST MONITORING -Serwis Forest Monitoring opiera się na danych pochodzących z obserwacji satelitarnych oraz pomiarów naziemnych i dotyczy: Zmian klimatu (raportowanie dotyczące emisji gazów cieplarnianych oraz wiązania dwutlenku węgla – zmiany w zasobach leśnych) Monitorowania realizacji zasad zrównoważonej gospodarki leśnej (głównie chodzi o wylesienia i zalesienia) Monitorowania zmian w środowisku leśnym i jego ochrony. Serwis ten umożliwić ma realizację postanowień Protokołu z Kyoto, Ramowej konwencji o zmianach klimatu, konwencji o różnorodności biologicznej i unijnej regulacji Forest Focus.

10 III Krajowa Konferencja SIP w LP Udział Lasów Państwowych w projektach GMES Cel nadrzędny: opracowanie lub zastosowanie metody oceny zmian zasobów leśnych pod kątem raportowania dla potrzeb Protokołu z Kyoto. LP z tytułu prowadzenia gospodarki leśnej, dzięki której wymierne ilości CO2 ulegają wiązaniu w postaci drewna, powinny zostać włączone do grupy instytucji i firm uprawnionych do handlu uprawnieniami do emisji zanieczyszczeń Projekt pilotażowy: „Ocena możliwości zastosowania wybranych zobrazowań satelitarnych do monitorowania zmian powierzchni leśnej w 15 letnim interwale czasowym”. Projekt zakończony - wnioski - LP dysponują dokładniejszymi danymi odnośnie powierzchni administrowanych gruntów i to LP mogą wspomagać serwis GSE FM tymi danymi. Kontynuacja tego projektu miała polegać na oszacowaniu zmian w miąższości drzewostanów wybranych nadleśnictw – projekt zawieszony.

11 III Krajowa Konferencja SIP w LP Aktualne możliwości wykorzystania dobrodziejstw Programu GMES przez LP 1.W sytuacjach kryzysowych (pożary, szkody pohuraganowe, powodzie) możliwe jest pozyskanie bezpłatnych danych oryginalnych (zobrazowania satelitarne) lub przetworzonych (mapy). W tym celu należy zwrócić się o pomoc do Komisji Europejskiej, która za pośrednictwem JRC, zorganizuje dostarczenie koniecznych informacji (przykład – huragan w Tatrach słowackich). 2.Dla obszarów dużego ryzyka przynajmniej raz do roku pozyskiwane są dane satelitarne, dzięki którym analizowane jest ryzyko występowania kataklizmów. W sytuacji wystąpienia kryzysu dane pozyskiwane są na bieżąco (czy to w postaci zobrazowań, czy też - jeśli to nie jest możliwe – w postaci danych radarowych). 3.W przyszłym roku pojawić ma się na niebie system 6 satelitów pozyskujących dane o rozdzielczości 5m z maksymalnym interwałem czasowym 1 dzień; koszt 1 km wynosić będzie ok. 6€.

12 III Krajowa Konferencja SIP w LP Co dalej z GMES w Polsce? Spójny Plan Działań dla GMES powinien przyjąć następujące priorytety: rozwijanie i wprowadzanie do sektora publicznego i gospodarki nowoczesnych rozwiązań tam, gdzie zastosowanie technik satelitarnej obserwacji Ziemi może przynieść istotne nowe możliwości i/lub korzyści społeczne i ekonomiczne; wspieranie rozwoju zaawansowanych technologii, które stanowić będą dla przedsiębiorstw komercyjnych podstawę do rozwoju zaawansowanych technicznie produktów rynkowych.

13 III Krajowa Konferencja SIP w LP Co dalej z GMES w Polsce? CEL I. Rozbudzanie poczucia odpowiedzialności administracji publicznej za wykorzystanie szansy i realizację zadań wynikających z:dostępu do danych z satelitarnej obserwacji Ziemi (EO), rozwijania przez Unię Europejską programu GMES orazrozwijania aplikacji opartych o techniki satelitarne. CEL II. Wzmocnienie systemu instytucjonalnego przy wdrażaniu działań na rzecz EO/GMES. CEL III. Zainicjowanie procesu prowadzącego do lepszego wykorzystania technik obserwacji satelitarnej w polskim sektorze bezpieczeństwa oraz praktycznego wykorzystania ich „podwójnego zastosowania” (dual-use). CEL IV. Prowadzenie działań promocyjnych służących upowszechnianiu wiedzy o użyteczności technik satelitarnych, ich relatywnie łatwej dostępności i korzyściach z ich stosowania. CEL V. Priorytetyzacja roli i perspektywy użytkownika. CEL VI. Dostarczanie bodźców ekonomicznych i budżetowych: optymalizacja kosztów, finansowanie działań. CEL VII. Przełamywanie przeszkód prawnych. CELVIII. Rozwinięcie i praktyczne zastosowanie nowych rozwiązań naukowych i technologicznych. CEL IX. Zapewnienie trwałości i kontynuacji podejmowanych działań