POLSCY NOBLIŚCI LITERACCY – ZNANI CZY NIEZNANI, BLISCY CZY DALECY?

Prezentacja na temat: "POLSCY NOBLIŚCI LITERACCY – ZNANI CZY NIEZNANI, BLISCY CZY DALECY?"— Zapis prezentacji:

1 POLSCY NOBLIŚCI LITERACCY – ZNANI CZY NIEZNANI, BLISCY CZY DALECY?

2 P ROJEKT EDUKACYJNY REALIZOWANY W GIMNAZJUM NR 4 W SANOKU GRUPA PROJEKTOWA : P AULINA BUŁDYS DARIA KAJDANOWICZ GABRIELA GRZĄDZIEL PATRYCJA KOBRZYŃSKA JAKUB ROŚ JOANNA KWIATKOWSKA OPIEKUN : KATARZYNA MARKUC

3 ANKIETA PRZEPROWADZONA WŚRÓD UCZNIÓW GIMNAZJUM NR 4 TEMAT ANKIETY: Czy znasz polskich noblistów literackich ? Badanie zostało przeprowadzone 18 grudnia 2015 r. Wzięły nim udział klasy : 1b, 2b, 2e i 3c, łącznie 78 osób

4 Ankieta składała się z takich pytań jak :  1.Połącz w pary noblistów literatury i ich dzieła literackie.  2. W którym roku W. Szymborska otrzymała Nagrodę Nobla ?  3.Kto napisał,,Ogniem i mieczem’’ ?  4.Połącz w pary polskich noblistów literatury i datę otrzymania przez nich nagrody Nobla.  5. Napisz, kto znajduje się na poniższych fotografiach.

5 P YT.1. P OŁĄCZ W PARY NOBLISTÓW LITERATURY I ICH DZIEŁA LITERACKIE.

6 P YT.2. W KTÓRYM ROKU W. S ZYMBORSKA OTRZYMAŁA NAGRODĘ N OBLA ?

7 PYT.3.K TO NAPISAŁ,,O GNIEM I MIECZEM ’’ ?

8 PYT.4 P OŁĄCZ W PARY POLSKICH NOBLISTÓW LITERATURY I DATĘ OTRZYMANIA NAGRODY N OBLA.

9 PYT.5. N APISZ KTO ZNAJDUJE SIĘ NA PONIŻSZYCH FOTOGRAFIACH.

10 N AJMNIEJ PROBLEMÓW UCZNIOWIE MIELI Z PYTANIEM 5.,, N APISZ KTO ZNAJDUJE SIĘ NA PONIŻSZYCH FOTOGRAFIACH ‘’. N AJLEPIEJ W ANKIECIE ZAPREZENTOWAŁA SIĘ KLASA 1 B. - Najwięcej trudności sprawiło pytanie 4,,,Połącz w pary polskich noblistów literatury i datę otrzymania nagrody Nobla’’. Na podstawie tych ankiet uznać że wiedza gimnazjalistów o polski noblistach literackich jest niewystarczająca. Uczniowie mają problemy ze znajomością dat otrzymania literackiej Nagrody Nobla, część nie zna utworów noblistów, nie potrafią właściwie wskazać noblisty na podstawie zdjęcia.

11 N AGRODA NOBLA jest to wyróżnienie przyznawane za różne wybitne osiągnięcia naukowe, literackie lub zasługi dla społeczeństwa ; ludzkości. Nagroda ta została ustanowiona ostatnią wolą fundatora, szwedzkiego przemysłowca i wynalazcy dynamitu - Alfreda Nobla. Pierwszą Nagrodę Nobla otrzymali Jean Henri Dunant założyciel Czerwonego Krzyża oraz Frederic Passy. Pierwsza Nagroda Nobla została wręczona w 1901 w Królewskiej Akademii Muzycznej w Sztokholmie. Od 1902 roku Nagrody Nobla są przyznawane przez Króla Szwecji.

12 Z ASADY PRZYZNAWANIA NAGRODY NOBLA Każdy z laureatów otrzymuje złoty medal oraz dyplom honorowy. Nagroda Nobla ma także wymiar finansowy, to znaczy, że laureat otrzymuje również pewną kwotę pieniężna, aby ułatwić mu kontynuację pracy w danej dziedzinie bez konieczności zabiegania się o fundusze. Obecnie jest to kwota około 3.6 miliona złotych. Nagroda Nobla wręczana jest w Filharmonii Sztokholmskiej.

13 H ENRYK S IENKIEWICZ

14 Urodził się 5 maja 1846 r. we wsi Wola Okrzejska na Podlasiu Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie studiował na Wydziale Filologicznym Debiutował jako student w 1869 r. w "Przeglądzie Tygodniowym". Po studiach, mając za sobą druk pierwszych utworów, zaczął pracę w "Gazecie Polskiej" w 1873 r. Umarł 15 listopada 1916 r. w Szwajcarii W 1924 jego prochy przeniesiono do Warszawy i pochowano w krypcie katedry św. Jana w Warszawie.

15 N IEKTÓRE D ZIEŁA „Ogniem i mieczem” – 1884r. „Potop” – 1886r. „Pan Wołodyjowski” – 1888r. „Ta trzecia” – 1889r. „Bez dogmatu” – 1891r. „Rodzina Połanieckich” – 1895r. „Quo Vadis” – 1896r. „Krzyżacy” – 1900r.

16 N AGRODZONY ZA „ WYBITNE OSIĄGNIĘCIA W DZIEDZINIE EPOSU ” I – JAK PODKREŚLIŁ JEDEN Z JURORÓW – „ RZADKO SPOTYKANY GENIUSZ, KTÓRY WCIELIŁ W SIEBIE DUCHA NARODU ”. W owym pamiętnym dniu przy okazji odbierania medalu zaznaczył: " Jednakże zaszczyt ten, cenny dla wszystkich, o ileż jeszcze cenniejszym być musi dla syna Polski! (...) Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że ona żyje! (…) Głoszono ją niezdolną do myślenia i pracy, a oto dowód, że działa! (…) Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać!".

17 D ZIEŁA, KTÓRE WARTO POZNAĆ „Ale gdy pożyjesz dłużej, poznasz, że gdy ktoś chce czegoś na świecie dokazać, temu nie wolno ni własnej, ni cudzej słabości folgować, nie wolno większych spraw dla mniejszych poświęcać” – POTOP „Lecz był to człowiek mający nie tylko ciało, lecz i duszę z żelaza. Umiał łamać innych, umiał i siebie.” - KRZYŻACY

18 Moneta polska z 1977 roku o nominale 100 złotych z wizerunkiem H.Sienkiewicza Dyplom noblowski H.Sienkiewicza 1900 roku pisarzowi w dowód zasług, podarowano majątek ziemski i stylowy pałac w Oblęgorku. Dworek stanowił, dla pisarza, letnią rezydencję.

19 C IEKAWOSTKI Sienkiewicz był spowinowacony z Cyprianem Kamilem Norwidem – ciotka szwagra Henryka Sienkiewicza była bratową Norwida Jako trzynastolatek opracował plan wyzwolenia Polski, opierający się na tym, że wszyscy Polacy powinni wyjechać do Ameryki, tam stworzyć armię i powrócić do kraju, by wyzwolić ojczyznę. Po ojcu nosił herb Oszyk, przedstawiający łabędzia Niski wzrost był powodem kompleksów pisarza

20

21

22 WŁADYSŁAW STANISŁAW REYMONT Władysław Stanisław Reymont - właściwie Stanisław Władysław Rejmont. Powieściopisarz, nowelista, reportażysta. Urodził się 7 maja 1867 we wsi Kobiele Wielkie w pobliżu Radomska, zmarł 5 grudnia 1925 w Warszawie. Kolejność imion i pisownię nazwiska zmienił sobie sam. Był jednym z siedmiorga wiejskiego organisty Kolejność imion i pisownię nazwiska zmienił sobie sam. Był jednym z siedmiorga wiejskiego organisty. W 1894, po niespodziewanym debiucie literackim, przeniósł się do Warszawy i postanowił żyć z pióra. W 1900 uległ poważnemu wypadkowi kolejowemu. Otrzymał za to duże odszkodowanie. Kontuzję leczył w Krakowie. W 1900 uległ poważnemu wypadkowi kolejowemu. Otrzymał za to duże odszkodowanie. Kontuzję leczył w Krakowie. Był prezesem Związku Pisarzy i Dziennikarzy, potem prezesem Warszawskiej Kasy Przezorności i Pomocy dla Literatów i Dziennikarzy. Uczestniczył także w zakładaniu pierwszej spółdzielni kinematograficznej. W 1920 kupił majątek Kołaczkowo, ale gospodarowanie szło mu kiepsko, tym bardziej, że zły stan zdrowia zmuszał go do przebywania głównie na Riwierze. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim, a jego serce - w Kościele Św. Krzyża.

23 Z A CO NOBEL ? W 1924 r. Władysław Reymont wyróżniony został literacką Nagrodą Nobla za wybitny epos narodowy, powieść „Chłopi”. Jak napisał jeden ze złośliwych publicystów amerykańskich: „było dwóch głównych kandydatów do nagrody – Stefan Żeromski i Władysław Reymont, ponieważ jednak większość Polaków wolała Żeromskiego, jurorzy wybrali Reymonta”. Z powodu ciężkiej choroby laureat nie mógł przybyć na uroczystość.

24 Bohaterem „Chłopów” jest gromada, zespolona wspólną pracą i wspólnym losem. Jak zwykle w powieściach Reymonta gromada składa się z niepozbawionych cech indywidualnych typowych przedstawicieli społeczności: jest dziedzic, ksiądz, organista, młynarz, bogaci gospodarze, wyrobnicy i żebracy... Fabuła koncentruje się wokół rodziny Borynów: zamożnego gospodarza Macieja, jego młodej żony Jagny i syna Antka, połączonego z macochą namiętnym romansem. Powieść zaczyna się sceną hucznego wesela Boryny, kończy jego pogrzebem, wpisując ludzkie losy w odwieczne koło narodzin, przemijania i śmierci. Rytuał ludzkiego życia podporządkowany jest rytmowi przyrody, która narzuca kolejność pracy i odpoczynku. Z rytmem przyrody związany jest porządek liturgiczny - święta kościelne i obrzędy ludowe - który przenosi życie ludzi i przyrody w wymiar kosmiczno- sakralny. Krytycy byli zgodni, że malując bogaty obraz życia, pracy i obyczajów wsi Reymont stworzył jednocześnie wybitną powieść realistyczną, epopeję chłopską i ponadczasowy mit życia człowieka i natury.

25 N IEKTÓRE DZIEŁA Komediantka (1896) Fermenty (1897), Ziemia obiecana (1899), Chłopi (1901-1909), Wampir (1911, powieść grozy), Rok 1794 (1913- 1918), Bunt (1922)

26 Jego ojciec, Józef Rejment posiadał wykształcenie muzyczne i pełnił obowiązki organisty w tuszyńskiej parafii, a także prowadził księgi stanu cywilnego. Jego ojciec, Józef Rejment posiadał wykształcenie muzyczne i pełnił obowiązki organisty w tuszyńskiej parafii, a także prowadził księgi stanu cywilnego. Rodzice Władysława chcieli, by został księdzem. Rodzice Władysława chcieli, by został księdzem. Reymont odmówił uczęszczania do szkół, często zmieniał zawody, miejsca zamieszkania, dużo podróżował po Polsce i Europie. Reymont odmówił uczęszczania do szkół, często zmieniał zawody, miejsca zamieszkania, dużo podróżował po Polsce i Europie. w 1900 r. Reymont uległ wypadkowi kolejowemu. w 1900 r. Reymont uległ wypadkowi kolejowemu. Reymont był aktorem w wędrownych grupach teatralnych. Reymont był aktorem w wędrownych grupach teatralnych. Jego matka, Antonina z Kupczyńskich, miała pochodzenie szlacheckie - wywodziła się ze zubożałej szlachty krakowskiej Jego matka, Antonina z Kupczyńskich, miała pochodzenie szlacheckie - wywodziła się ze zubożałej szlachty krakowskiej

27 Warto przeczytać, warto zobaczyć :

28 C YTATY Bieda to ogień, co spala drzewo, puch i wszelkie śmiecie, ale metal szlachetny wychodzi z niego jeszcze czystszym. ~Władysław Stanisław Reymont „Komediantka” "Kto chce cicho żeglować przez burzliwe morze życia, Powinien mieć żagle z marzeń a ster z tęsknot do nieskończoności" Nędza dzisiejszych ludzi pochodzi z oderwania się od przyrody i od Boga, z osamotnienia wewnętrznego.~ Władysław Stanisław Reymont „Komediantka” W życiu, jak w pociągu – każdy chciałby przejechać na gapę~Władysław Stanisław Reymont Żyć to działać, to rozsiewać po świecie talent, energię, uczucie, pomagać w czasie teraźniejszym pokoleniom przyszłym.~Władysław Stanisław Reymont

29

30

31 C ZESŁAW M IŁOSZ  Czesław Miłosz urodził się 30.06.1911r. w Szetejniach na Litwie.  Poeta, piszący również prozą i tłumacz polsko-angielski i angielsko-polski.  Profesor literatur słowiańskich, zajmujący się historią literatury polskiej.  Laureat nagrody nobla w 1980r.  Zamieszkały w Berkeley i Krakowie.  Nie uczęszczał do żadnej szkoły podstawowej, a do egzaminu do gimnazjum przygotowała go prywatna nauczycielka.  Studiował prawo i historię filozofii.  Współredagował pismo „Żagany" i pracował w rozgłośni Polskiego Radia. Pracownik dyplomatyczny w USA i Francji. Zmarł 14 sierpnia 2004r.

32 Z A CO N OBEL ? Otrzymał nagrodę za całokształt twórczości. Twórczość Czesława Miłosza jest różnorodna. Wiersze mówią o pięknie życia, ale też ukazują zło, jakim jest wojna. Poeta w swych utworach broni wartości, jaką jest życie, podziwia piękno natury, zachwyca się kulturą, lecz także wyraża obawę o jej przyszłość.

33 N IEKTÓRE D ZIEŁA Kompozycja (1930) Ofiarne dusze (1930) Podróż (1930) Poemat o czasie zastygłym (1933) Trzy zimy (1936) ObrachunkiWiersze (1940)Równina (1941) Pieśń niepodległa (1942) Do polityka (1945) Ocalenie (1945) Traktat moralny (1947) Zniewolony umysł (1953) Zdobycie władzy (1953) Światło dzienne (1953)

34  Studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie  Czesław Miłosz otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.  Zmarł w Krakowie (Polska), został pochowany w tamtejszej Krypcie Zasłużonych na Skałce.  Zmarł w Krakowie (Polska), został pochowany w tamtejszej Krypcie Zasłużonych na Skałce.  Ma młodszego brata Andrzeja  Czesław Miłosz był Kawalerem Orderu Orła Białego.  Otrzymał tytuł doctora honoris causa następujących uczelni: - 1977 r. - Uniwersytet Michigan w Ann Arbor (Michigan, USA); - 1981 r. - Katolicki Uniwersytet Lubelski w Lublinie (Polska); - 1989 r. - Uniwersytet Jagielloński w Krakowie (Polska).  Otrzymał tytuł doctora honoris causa następujących uczelni: - 1977 r. - Uniwersytet Michigan w Ann Arbor (Michigan, USA); - 1981 r. - Katolicki Uniwersytet Lubelski w Lublinie (Polska); - 1989 r. - Uniwersytet Jagielloński w Krakowie (Polska).

35 U TWORY, KTÓRE WARTO POZNAĆ Który skrzywdziłeś Który skrzywdziłeś człowieka prostego Śmiechem nad krzywdą jego wybuchając, Gromadę błaznów koło siebie mając Na pomieszanie dobrego i złego, Choćby przed tobą wszyscy się kłonili Cnotę i mądrość tobie przypisując, Złote medale na twoją cześć kując, Radzi że jeszcze dzień jeden przeżyli, Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta. Możesz go zabić - narodzi się nowy. Spisane będą czyny i rozmowy. Lepszy dla ciebie byłby świat zimowy I sznur i gałąź pod ciężarem zgięta. Droga Tam, gdzie zielona ściele się dolina I droga, trawą zarosła na poły, Przez gaj dębowy, co kwitnąć zaczyna, Dzieci wracają do domu ze szkoły. W piórniku, który na wskos się otwiera, Chrobocą kredki wśród okruchów bułki I grosz miedziany, który każde zbiera Na powitanie wiosennej kukułki. Berecik siostry i czapeczka brata Migają między puszystą krzewiną. Sójka skrzekocząc po gałęziach lata I długie chmury nad drzewami płyną. Już dach czerwony widać za zakrętem. Przed domem ojciec, wsparty na motyce, Schyla się, trąca listki rozwinięte I z grządki całą widzi okolicę.

36

37

38 Bo więcej waży jedna dobra strofa Niż ciężar wielu pracowitych stronic. Czesław Milosz Czesław Milosz Dziecko, które w nas mieszka, ufa, że istnieją gdzieś mędrcy znający prawdę Dziecko, które w nas mieszka, ufa, że istnieją gdzieś mędrcy znający prawdę. Czesław Miłosz Czesław Miłosz

39

40 W ISŁAWA S ZYMBORSKA Wisława Szymborska, według dokumentu chrztu Maria Wisława Anna Szymborska urodziła się 2 lipca 1923 na Prowencie, który obecnie należy do Kórnika, zm. 1 lutego 2012 w Krakowie – polska poetka, eseistka, krytyk literacki, tłumaczka, felietonistka; członkini oraz założycielka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (1989), członkini Polskiej Akademii Umiejętności (1995), laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1996), odznaczona Orderem Orła Białego (2011).

41 Z A CO OTRZYMAŁA NAGRODĘ NOBLA ? 3 października 1996 r., Komitet Noblowski przyznał nagrodę Nobla w dziedzinie literatury Polce – Wisławie Szymborskiej. Na takie wyróżnienie rodzima literatura czekała od lat. Wisławę Szymborską nagrodzono literacką Nagrodą Nobla „za poezję, która z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”. Spośród Polaków uhonorowano wcześniej Henryka Sienkiewicza (1905 r.), Władysława Reymonta (1924 r.) i Czesława Miłosza (1980 r.). Nagrodę odebrała 10 grudnia 1996.

42 N AJWAŻNIEJSZE DZIEŁA W ISŁAWY S ZYMBORSKIEJ  Dlatego żyjemy (1952)  Pytania zadawane sobie (1954)  Wołanie do Yeti (1957)  Sól (1962)  101 wierszy (1966)  Sto pociech (1967)  Wiersze wybrane (1967)  Poezje wybrane (1967)  Wszelki wypadek (1972)  Wielka liczba (1976)  Ludzie na moście (1986) Poezje:  Lektury nadobowiązkowe (1992)  Koniec i początek (1993)  Widok z ziarnkiem piasku (1996)  Sto wierszy – sto pociech (1997)  Chwila (2002)  Rymowanki dla dużych dzieci (2003)  Dwukropek (2005; Nominacja do Śląskiego Wawrzynu Literackiego)

43  W 1998 roku została honorową obywatelką Miasta Krakowa  Szymborska była nierozerwalnie związana z Krakowem  Jej książki zostały przetłumaczone na 42 języki  Nie ukończyła studiów z powodu trudnej sytuacji materialnej, jednak studiowała na Uniwersytecie Jagiellońskim najpierw filologię polską, potem socjologię  Jej pierwsze wiersze opublikowane zostały w "Dzienniku Polskim".  Zmarła po ciężkiej chorobie w swoim domu w Krakowie (Polska) we śnie.

44 * Paliła papierosy od okupacji Polski. *Poślubiła Kornela Filipowicza, z którym rozwiodła się po 28 latach małżeństwa. jednak gdy zachorował opiekowała się im. Nie mieli razem dzieci. *Wiersz "Kot w pustym mieszkaniu" napisała po śmierci byłego męża. Nigdy nie czytała tego wiersza na wieczorkach autorskich. *Po odebraniu Nobla powiedziała, że chce pozostać osobą, a nie osobistością. *Po odebraniu Nobla najpierw ukłoniła się publiczności, choć etykieta wymagała, by ukłon najpierw złożyć królowi. *Jej ostatnie słowa, zapisane w notesie: "Łatwo pisać o śmierci. O życiu trudniej. Życie ma więcej szczegółów. Nic ogólnego nie ciekawi."

45

46

47 Dom, w którym urodziła się nasza słynna poetka. Tablica na rodzinnym domu poetki.

48 ŻRÓDŁA, Z KTÓRYCH KORZYSTALIŚMY: www.wierszwe.annet.pl www.wierszwe.annet.pl www.noblisci.pl www.wikipedia.pl www.zadane.pl www.bryk.pl www.noblisci.plwww.wikipedia.plwww.zadane.plwww.bryk.pl www.poezjaa.info www.zs3.wroc.pl \www.zs3.wroc.pl www.mbp.lubaczow.pl www.e-teatr.pl Encyklopedia PWN Wikipedia.pl Wikipedia.pl Zapytaj.onet.com Zapytaj.onet.com Książkai pt. : Książkai pt. : ''Na ścieżkach wiedzy. 100 wielkich laureatów Nagrody Nobla” www.youtube.pl

49 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ