Urząd Transportu Kolejowego Decyzje zatwierdzające stawki jednostkowe opłat na rozkład jazdy pociągów 2012/2013 Urząd Transportu Kolejowego Warszawa, 23.

Prezentacja na temat: "Urząd Transportu Kolejowego Decyzje zatwierdzające stawki jednostkowe opłat na rozkład jazdy pociągów 2012/2013 Urząd Transportu Kolejowego Warszawa, 23."— Zapis prezentacji:

1 Urząd Transportu Kolejowego Decyzje zatwierdzające stawki jednostkowe opłat na rozkład jazdy pociągów 2012/2013 Urząd Transportu Kolejowego Warszawa, 23 października 2012 r.

2 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Decyzje Prezesa UTK dotyczące zatwierdzenia stawek jednostkowych opłat na rjp 2012/2013 Decyzja Nr DRRK-WKL-9110-05/12 z dnia 10 kwietnia 2012 r. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. ul. Targowa 74; 03-734 Warszawa Decyzja Nr DRRK-WKL-9110-04/12 z dnia 30 maja 2012 r. UBB Polska sp. z o.o. ul. Siemieradzkiego 18; 72-600 Świnoujście Decyzja Nr DRRK-WKL-9110-08/12 z dnia 22 czerwca 2012 r. „Kopalnia Piasku Kotlarnia – Linie Kolejowe” Sp. z o.o. ul. Dębowa 3; 47-246 Kotlarnia Decyzja Nr DRRK-WKL-9110-03/12 z dnia 28 czerwca 2012 r. PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście Sp. z o.o. ul. Morska 350A; 81-002 Gdynia Decyzja Nr DRRK-WKL-9110-06/12 z dnia 29 czerwca 2012 r. CTL Maczki – Bór S.A. ul. Długa 90; 41-208 Sosnowiec Decyzja Nr DRRK-WKL-9110-09/12 z dnia 29 czerwca 2012 r. Infra SILESIA S.A. ul. Kłokocińska 51; 44-251 Rybnik Decyzja Nr DRRK-WKL-9110-07/12 z dnia 29 czerwca 2012 r. Jastrzębska Spółka Kolejowa Sp. z o.o. ul. Towarowa 1; 44-330 Jastrzębie Zdrój Decyzja Nr DRRK-WKL-9110-10/12 z dnia 6 lipca 2012 r. PMT Linie Kolejowe Sp. z o.o. Owczary 79D; 59-300 Lubin Decyzja Nr DRRK-WKL-9110-13/12 z dnia 24 sierpnia 2012 r. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. ul. Targowa 74; 03-734 Warszawa 2 Departament Regulacji Rynku Kolejowego

3 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Długości linii kolejowych normalnotorowych udostępnianych przez zarządców – wg stanu na dzień 31.12.2011 r. 3 Zarządca długość linii eksploatowanych (stan na 31.12.2011) udział %rodzaj prowadzonego ruchu PKP PLK S.A.19 151,0098,10% pasażerski + towarowy PKP SKM w Trójmieście Sp. z o.o.31,080,16% 1,90% pasażerski UBB Polska sp. z o.o.1,440,01%pasażerski "Kopalnia Piasku Kotlarnia" - Linie Kolejowe Sp. z o.o. 114,700,59%towarowy Infra SILESIA S.A.115,430,59%towarowy JSK Sp. z o.o.43,050,22%towarowy CTL Maczki - Bór S.A.56,330,29%towarowy PMT Linie Kolejowe Sp. z o.o.9,020,05%pasażerski + towarowy Wszyscy zarządcy19 522,05100,00% Departament Regulacji Rynku Kolejowego

4 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Udziały zarządców infrastruktury w ogólnej planowanej pracy eksploatacyjnej na rjp 2012/2013 4 Zarządca udział % w ruchu pasażerskim udział % w ruchu towarowym udział % w ruchu ogółem PKP PLK S.A.98,50%98,71%98,58% PKP SKM w Trójmieście Sp. z o.o.1,48% 0,93% 1,42% UBB Polska sp. z o.o.0,02% 0,01% "Kopalnia Piasku Kotlarnia" - Linie Kolejowe Sp. z o.o. 0,31%0,11% Infra SILESIA S.A. 0,42%0,16% JSK Sp. z o.o. 0,23%0,09% CTL Maczki - Bór S.A. 0,32%0,12% PMT Linie Kolejowe Sp. z o.o.0,00%0,01% Wszyscy zarządcy100,00% Departament Regulacji Rynku Kolejowego

5 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Przyjęty przez zarządców infrastruktury (poza PKP PLK S.A.) sposób kalkulacji stawek jednostkowych opłat na rjp 2012/2013 Przyjmowane wielkości do kalkulacji stawek: planowane koszty usługi minimalnego dostępu do infrastruktury ( planowana baza kosztowa) w układzie zgodnym z § 8 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 27 lutego 2009 r.; planowana praca eksploatacyjna na podstawie analiz historycznych, zamówień i prognoz. Metodyka kalkulacji stawek polegała na: wyliczeniu średniej stawki dla całej zarządzanej sieci (wynikającej z kosztów bezpośrednich i pośrednich) poprzez:  określenie części średniej stawki sieciowej wynikającej z kosztów bezpośrednich;  określenie części średniej stawki sieciowej wynikającej z kosztów pośrednich; przyjęciu współczynników korygujących stawki jednostkowe w przedziałach mas brutto pociągów (także w oparciu o doświadczenia z cenników PKP PLK S.A. z lat ubiegłych); wyliczeniu stawek jednostkowych dla poszczególnych przedziałów masy brutto i kategorii linii. klejowych (zgodnie z § 8 pkt 2 w/w rozporządzenia) w oparciu o średnią stawkę sieciową oraz przyjęte współczynniki korygujące. 5 Departament Regulacji Rynku Kolejowego

6 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Średnie stawki sieciowe na rjp 2012/2013 6 Departament Regulacji Rynku Kolejowego

7 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Dynamika zmian średniej stawki sieciowej na rjp 2012/2013 w stosunku do średniej na rjp 2011/2012 7 Departament Regulacji Rynku Kolejowego

8 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Wysokość marży zysku uwzględnianej w opłatach na rjp 2010/2011, 2011/2012 i 2012/2013 8 Departament Regulacji Rynku Kolejowego

9 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Wniosek PKP PLK S.A. z dnia 8 marca 2012 r. planowany jednostkowy koszt jednego pockm na rjp 2012/2013 - 11,65 zł, wyższy o 8,9 % w porównaniu analogicznego kosztu na rjp 2011/2012, wynoszącego 10,70 zł; planowany średni koszt jednostkowy pockm dla:  pociągów pasażerskich 7,62 zł - wyższy o 10,3 % w porównaniu do planowanego na rjp 2011/2012, wynoszącego 6,91 zł,  pociągów towarowych 18,49 zł - wyższy o 4,5 % w porównaniu do planowanego na rjp 2011/2012, wynoszącego 17,70 zł; planowana marża zysku:  dla usługi minimalnego dostępu do infrastruktury za przejazdy w ramach rocznego rozkładu jazdy - 1% za przejazdy w ramach indywidualnego rozkładu jazdy i katalogu PLK - 8%  za dostęp do urządzeń związanych z obsługą pociągów - 1%  za usługi dodatkowe – 1% 9 Departament Regulacji Rynku Kolejowego

10 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Decyzja Prezesa UTK Nr. DRRK-WKL-9110-05/12 z dnia 10 kwietnia 2012 r. 10  Nieuzasadniony wzrost średniej stawki sieciowej o 8,9 % za minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej oraz nierównomierne określenie opłat dla pociągów, o których mowa w § 7 rozporządzenia w sprawie warunków dostępu, dla przedziałów masy brutto pociągów i kategorii linii kolejowych, w wyniku niezasadnego : kwalifikowania kosztów związanych z funkcjonowaniem SOK, przyjęcia wartości prędkości technicznej dla IV i V kategorii udostępnianych linii, dociążenia dla stawek jednostkowych opłaty podstawowej za minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej dla przedziału masowego 600 – 1100 ton, powoływanie się przez Zarządcę na decyzję z dnia 7 lutego 2012 r. Nr DRRK-911/18/11, dotyczącą tylko rozkładu jazdy pociągów 2011/2012. Uzasadnienie odmowy zatwierdzenia stawek jednostkowych opłat Departament Regulacji Rynku Kolejowego

11 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Decyzja Prezesa UTK Nr. DRRK-WKL-9110-05/12 z dnia 10 kwietnia 2012 r. c.d. 11  Nieprawidłowości w określeniu opłaty podstawowej za dostęp do urządzeń związanych z obsługą pociągów, na które składają się w szczególności: niespójność danych przedstawionych we wniosku; zmiana miernika stawki jednostkowej opłaty podstawowej za korzystanie z peronów.  Uwzględnianie 1 % marży zysku do stawek jednostkowych opłaty podstawowej za minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej w ramach rocznego rozkładu jazdy, dla stawek jednostkowych opłaty podstawowej za dostęp do urządzeń związanych z obsługą pociągów oraz dla stawek jednostkowych opłat dodatkowych. Departament Regulacji Rynku Kolejowego

12 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Wskazania w wydanej decyzji Nr DRRK-WKL-9110-05/12 12 Wskazania dotyczące kwalifikowania kosztów związanych z funkcjonowaniem SOK W celu złagodzenia przewidywanego, gwałtowanego wzrostu opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej, wynikającego z uwzględnienia pełnych kosztów funkcjonowania SOK (ochrona obszaru kolejowego oraz ochrona osób i mienia) do poziomu akceptowalnego przez przewoźników kolejowych oraz mając jednocześnie na uwadze fakt nieuwzględniania tych kosztów do kalkulacji stawek jednostkowych opłat w ostatnich dwóch latach, zasadnym byłoby stopniowe włączanie kosztów SOK np. według poniższego harmonogramu: 10% pełnych kosztów funkcjonowania SOK na rozkład jazdy pociągów 2012/2013; 25% pełnych kosztów funkcjonowania SOK na rozkład jazdy pociągów 2013/2014; 50% pełnych kosztów funkcjonowania SOK na rozkład jazdy pociągów 2014/2015; 75% pełnych kosztów funkcjonowania SOK na rozkład jazdy pociągów 2015/2016; wliczanie pełnych kosztów funkcjonowania SOK począwszy od rozkładu jazdy pociągów 2016/2017. Departament Regulacji Rynku Kolejowego

13 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Wskazania w wydanej decyzji Nr DRRK-WKL-9110-05/12 c.d. 13 Wskazania dotyczące przyjęcia wartości prędkości technicznej dla IV i V kategorii udostępnianych linii Prędkość techniczna przyjęta przez Zarządcę dla różnicowania stawek pomiędzy danymi kategoriami linii, powinna być tak dopasowana, aby oddawała stan udostępnianej infrastruktury. Tak jak nie budzi wątpliwości dlaczego Zarządca przyjął małe prędkości techniczne dla niskich kategorii, tak wątpliwości budzi fakt, że linie najlepsze, a więc znajdujące się w IV i V kategorii zostały określone według minimalnych parametrów, tj. w dolnych granicach przedziałów przypisanych danej kategorii. W związku z ograniczeniem długości linii kategorii IV oraz V, spełniających faktycznie standardy dla tych linii, przyjęta do kalkulacji prędkość powinna odzwierciedlać stan udostępnianej infrastruktury kolejowej. Powinna być więc wyliczona na podstawie średniej ważonej prędkości technicznej udostępnianej infrastruktury odpowiednio dla pociągów pasażerskich i towarowych. Zarządca powinien przyjąć do kalkulacji wartości prędkości, którymi faktycznie charakteryzują się linie IV i V kategorii, albowiem są to linie najatrakcyjniejsze dla przewoźników. Nie jest zatem zasadne zaniżanie przez Zarządcę przyjmowanych parametrów. Departament Regulacji Rynku Kolejowego

14 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Wskazania w wydanej decyzji Nr DRRK-WKL-9110-05/12 c.d. 14 Wskazania dotyczące dociążenia dla stawek jednostkowych opłaty podstawowej za minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej dla przedziału masowego 600 – 1100 ton Z analizy danych przedstawionych w projekcie wynika, że zaproponowane przez PKP PLK S.A. stawki jednostkowe opłaty podstawowej za minimalny dostęp dla przedziału masowego 600 – 1100 ton powodują gwałtowny, nieuzasadniony wzrost opłat ponoszonych przez przewoźników kolejowych. Należy zauważyć, iż przedział 600 - 1100 ton jest przedziałem przejściowym dla przewozów towarowych i pasażerskich. W pierwszych trzech kategoriach linii (I, II, III) występuje dominacja ruchu towarowego (około 90 %), w IV kategorii wskaźnik ten spada do 75 % udziału ruchu towarowego, natomiast w V kategorii występuje dominacja ruchu pasażerskiego (59 %). Specyfika tego przedziału powoduje, że nie jest możliwe wyznaczenie jednego rodzaju przewozów, jako wyraźnie dominującego. W kategoriach I - III dominują przewozy towarowe, tymczasem przyjęta przez zarządcę prędkość referencyjna, która służy do alokacji kosztów na poszczególne kategorie linii, odpowiada prędkości dla pociągów pasażerskich. Tym samym w celu poprawnej alokacji kosztów, Zarządca powinien dla kategorii I-III przyjąć prędkości jak dla pociągów towarowych. Natomiast dla wyższych kategorii linii (IV i V) przyjęta prędkość referencyjna dla pociągów pasażerskich doprowadziła do nieproporcjonalnego obciążenia kosztami. Wobec powyższego, zasadnym jest przyjęcie dla tego przedziału, w IV oraz V kategorii linii, średniej prędkości technicznej ważonej pracą eksploatacyjną dla pociągów towarowych oraz pasażerskich. Departament Regulacji Rynku Kolejowego

15 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Wskazania w wydanej decyzji Nr DRRK-WKL-9110-05/12 c.d. 15 Powoływanie się przez Zarządcę na decyzję z dnia 7 lutego 2012 r. Nr DRRK-911/18/11, dotyczącą tylko rozkładu jazdy pociągów 2011/2012 W związku z uwzględnieniem przez Zarządcę w projekcie stawek jednostkowych obowiązujących od dnia 9 grudnia 2012 r. decyzji Prezesa UTK z dnia 7 lutego 2012 r. Nr DRRK-911/18/11 należy zauważyć, że decyzja ta wskazuje naruszenia przepisów z zakresu kolejnictwa, na okres obowiązywania rozkładu jazdy pociągów 2011/2012, polegające na nieprawidłowym naliczaniu opłat za minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej poprzez niewłaściwe przypisywanie kategorii odcinkom linii kolejowych. Prezes UTK nie obligował Zarządcy do jej uwzględnienia w trakcie opracowywania projektu stawek jednostkowych za dostęp do infrastruktury kolejowej obowiązujących od dnia 9 grudnia 2012 r. Wobec powyższego, niezasadne było powoływanie się przez Zarządcę na zmianę metodyki, wynikającej z obowiązku wskazanego w ww. decyzji, a dotyczącej ustalania kategorii linii kolejowych na rozkład jazdy pociągów 2011/2012. Departament Regulacji Rynku Kolejowego

16 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Wniosek PKP PLK S.A. z dnia 10 maja 2012 r. planowany jednostkowy koszt jednego pockm na rjp 2012/2013 - 11,21 zł, wyższy o 4,77% w porównaniu analogicznego kosztu na rjp 2011/2012, wynoszącego 10,70 zł; planowany średni koszt jednostkowy pockm dla:  pociągów pasażerskich 7,28 zł - wyższy o 5,35 % w porównaniu do planowanego na rjp 2011/2012, wynoszącego 6,91 zł,  pociągów towarowych 17,90 zł - wyższy o 1,13 % w porównaniu do planowanego na rjp 2011/2012, wynoszącego 17,70 zł; planowana marża zysku:  dla usługi minimalnego dostępu do infrastruktury za przejazdy w ramach rocznego rozkładu jazdy - 1% za przejazdy w ramach indywidualnego rozkładu jazdy i katalogu PLK - 8%  za dostęp do urządzeń związanych z obsługą pociągów - 1%  za usługi dodatkowe – 1% 16 Departament Regulacji Rynku Kolejowego

17 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Opinia biegłego rewidenta dotycząca zasadności przyjętego przez zarządcę wzrostu stawek jednostkowych na rjp 2012/2013 17 Opinia z dnia 18 lipca 2012 r. biegłego rewidenta co do zasadności przyjętego przez zarządcę wzrostu stawek jednostkowych opłat: „W wyniku weryfikacji dokumentacji będącej podstawą przyjętych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. założeń i szacunków, z wyłączeniem potencjalnego wpływu kwestii opisanych w pkt 4 opinii nic nie zwróciło naszej uwagi, co mogłoby spowodować, abyśmy uznali, iż planowany wzrost stawek jednostkowych opłaty za korzystanie z infrastruktury kolejowej nie jest prawidłowo wyznaczony na podstawie przyjętych założeń i zasad określonych w art. 33 ust. 2 – 6, art. 34 ustawy o transporcie kolejowym oraz w rozporządzeniu w sprawie warunków dostępu. Rzeczywiste wartości kosztów i pracy eksploatacyjnej mogą się różnić od wartości planowanych przyjętych do wyznaczenia planowanego wzrostu stawek jednostkowych opłaty za korzystanie z infrastruktury kolejowej, ponieważ przewidywane zdarzenia nie zawsze przebiegają zgodnie z oczekiwaniami i różnice te mogą być istotne”. Departament Regulacji Rynku Kolejowego

18 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Opinia biegłego rewidenta dotycząca zasadności przyjętego przez zarządcę wzrostu stawek jednostkowych na rjp 2012/2013 c.d. 18 Zdaniem biegłego rewidenta, planowany wzrost stawek jednostkowych opłat za dostęp i korzystanie przez przewoźników z infrastruktury kolejowej na rjp 2012/2013 w stosunku do planowanych na rjp 2011/2012 jest uwarunkowany zmianami:  planowanych kosztów,  wartości dotacji z budżetu państwa i z Funduszu Kolejowego,  pracy eksploatacyjnej dla rodzajów pociągów określonych w § 7 rozporządzenia,  wolumenu usług związanych z dostępem do urządzeń i usług dodatkowych,  zmianami w przyjętej metodologii kalkulacji stawek jednostkowych opłat za minimalny dostęp do infrastruktury. Departament Regulacji Rynku Kolejowego

19 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Decyzja Prezesa UTK Nr. DRRK-WKL-9110-13/12 z dnia 24 sierpnia 2012 r. W Podsumowaniu do wydanej decyzji Prezes UTK uznał, że PKP PLK S.A., jako zarządca o największym udziale w rynku kolejowym, obowiązany jest opracować i przedłożyć w terminie 3 miesięcy od daty dostarczenia niniejszej decyzji: plan restrukturyzacji zarządzania infrastrukturą kolejową, który pozwoli zatrzymać rosnące koszty związane z udostępnianiem infrastruktury kolejowej mimo malejącej pracy przewozowej. Realizacja takiego planu restrukturyzacji powinna zapewnić w okresie 5 lat ustalanie opłat w oparciu o koszty ponoszone przez efektywnego zarządcę; przejrzyste zasady stosowania marży zysku do opłat za usługi świadczone w ramach udostępniania infrastruktury kolejowej, uwzględnianej tylko przy zapewnieniu wysokiej jakości świadczenia tych usług w przewidywanym zakresie; harmonogram działań, zmierzających do dostosowania przyjmowanych do kalkulacji wartości referencyjnych, zarówno w zakresie dopuszczalnej prędkości technicznej jak i masy brutto do wartości występujących w rzeczywistych warunkach funkcjonowania ruchu kolejowego, oraz określenie terminu w jakim zarządca zamierza osiągnąć właściwe parametry tak aby nie wprowadzać gwałtownej destabilizacji rynku przewozów pasażerskich oraz towarowych; 19 Departament Regulacji Rynku Kolejowego

20 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Decyzja Prezesa UTK Nr. DRRK-WKL-9110-13/12 z dnia 24 sierpnia 2012 r. c.d. zaktualizowany „Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych ….” poszerzony o informację o metodzie kalkulacji stawek oraz o wszelkie parametry, które mają istotny wpływ na wysokość ponoszonych przez przewoźników opłat. Zgodnie z § 19 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia w regulaminie znajdują się informację o sposobie ustalania opłat ponoszonych przez przewoźników za korzystanie z infrastruktury kolejowej. Niewątpliwie do tych informacji musi należeć także metoda kalkulacji stawek za minimalny dostęp do infrastruktury i przyjęte parametry mające wpływ na wysokość tych stawek jednostkowych. Biorąc pod uwagę fakt, że w trakcie opracowywania regulaminu jest on konsultowany z przewoźnikami kolejowymi, którzy mogą wnosić uwagi lub zastrzeżenia, jak również w celu zapewnienia pełnej transparentności działania Zarządcy od momentu kalkulacji wysokości stawek aż do naliczenia opłaty za wykorzystaną trasę pociągu niezbędne jest podanie w regulaminie sposobu kalkulacji stawek jednostkowych opłaty podstawowej za minimalny dostęp oraz wszelkich przyjętych do kalkulacji parametrów, które są istotne i mają wpływ na wysokość opłaty podstawowej. 20 Departament Regulacji Rynku Kolejowego

21 Urząd Transportu Kolejowego Departament Regulacji Transportu Kolejowego Dziękuję za uwagę