D ORADZTWO P ODATKOWE Swoboda działalności gospodarczej w obszarze podatków

2 Zagadnienia: Czego można się spodziewać po tzw. pakiecie Kluski? Czy pakiet Kluski jest potrzebny skoro istnieje ustawa o swobodzie działalności gospodarczej? Czy w istocie kontrole trwają krócej, a wymierzane kary i sankcje są proporcjonalne do zawinienia? Czy zmiany przepisów podatkowych przyczyniają się do realizacji zasady swobody gospodarczej?

3 Pakiet Kluski Propozycje rozwiązań prawnych, które mają ułatwić prowadzenie działalności gospodarczej Etap I ogłoszony 19 marca 2007 r. przez Prezesa Rady Ministrów ma być przyjęty przez komitet stały Rady Ministrów jeszcze w maju ma dotyczyć nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i ustawy o NIP Etap II ograniczenie reglamentacji działalności gospodarczej, tj. ustawy regulujące koncesje, zezwolenia i działalność regulowaną Etap III ułatwienia dla inwestycji budowlanych

4 Główne propozycje Kluski Kontrole w firmach –Skrócenie czasu trwania w zależności od wielkości firm (od dwóch do czterech tygodni) –Brak możliwości kontrolowania firmy pod nieobecność przedsiębiorcy –Sprecyzowanie celu kontroli –Zasada utraty ważności decyzji instytucji kontrolujących po ustawowym terminie kontroli Możliwość zawieszenia działalności jednoosobowej firmy na okres od miesiąca do dwóch lat Wprowadzenie wiążących interpretacji dotyczących wszystkich ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych Działalność gospodarcza –Zasada „jednego okienka” przy rejestrowaniu firmy –Firmy nie muszą starać się o REGON, wystarczy, że posiadają NIP –Trzydniowa rejestracja firmy w przypadku przesłania wniosku drogą elektroniczną, siedmiodniowa – jeśli przedsiębiorca prześle pocztą lub sam przyniesie wniosek

5 Zwiększenie swobody działalności gospodarczej – pomysł popularny wśród polityków Projekty konkurencyjne wobec pakietu Kluski Tzw. pakiet Szejnfelda dziewięć projektów ustaw już jest w sejmie w wielu punktach spójny z pakietem Kluski przewiduje m.in. wiążące interpretacje wszystkich przepisów gospodarczych, możliwość uiszczania podatku dopiero po uprawomocnieniu się decyzji organów podatkowych, ułatwienia podatkowe i ubezpieczeniowe dla absolwentów przy zakładaniu firm Projekt Samoobrony gotowe projekty mają trafić pod obrady Sejmu po wakacjach przewiduje m.in. likwidację bankowego tytułu egzekucyjnego, obniżenie wynagrodzenia komorników, zakaz powstawania nowych stacji benzynowych przy hipermarketach, działających pod ich logo

6 Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej - założenia uchwalona 2 lipca 2004 r., weszła w życie 6 sierpnia 2004 r. uznana przez ekspertów za „perłę legislacyjną” 2004 r. „konstytucja przedsiębiorcy” uproszczenie i uporządkowanie procedur administracyjnych związanych z założeniem i prowadzeniem firmy ograniczenie możliwości prowadzenia kilku kontroli jednocześnie u jednego przedsiębiorcy ograniczenie czasu trwania kontroli możliwość uzyskania wiążącej interpretacji podatkowej

7 Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej – w praktyce nieprzestrzeganie przez organy kontroli zakazu prowadzenia kilku kontroli jednocześnie w tej samej firmie omijanie przepisów ustawy i działanie w oparciu o ustawy, na podstawie których organ kontrolny został powołany kontrole wydłużane do kilku miesięcy rozbieżne interpretacje art. 83 co do ram czasowych trwania kontroli w jednym roku przeprowadzanej przez organy kontroli rozbieżne stanowiska organów podatkowych przedstawiane w interpretacjach wciąż szeroki zakres reglamentacji działalności gospodarczej (27 dziedzin wymaga zezwolenia, 2 – licencji, 1 – zgłoszenia, 1 – zgody)

8 Kontrole paraliżują pracę przedsiębiorców istnieje 40 instytucji uprawnionych do kontroli najczęściej kontrolują przedsiębiorców –urzędy skarbowe – 47% firm –Państwowa Inspekcja Pracy – 44% firm –Państwowa Inspekcja Sanitarna – 22% firm –Zakład Ubezpieczeń Społecznych – 15% firm –Urząd Kontroli Skarbowej – 14% firm najdłuższa kontrola trwała 8 tygodni średnio w firmach prowadzono po 4 kontrole w roku rekordzista skontrolowany 20 razy w roku ponad 300 z przebadanych 1200 firm kontrolowały jednocześnie dwie inspekcje, a w 25 jednocześnie kontrole prowadzili inspektorzy z trzech organów statystycznie kontrola przychodzi raz na 45 lat

9 Prawa i obowiązki kontrolowanego nie może odmówić wpuszczenia na teren firmy pracowników organów kontroli przedsiębiorca lub upoważniona przez niego osoba mają prawo być obecni podczas wykonywania czynności kontrolnych ma prawo sprawdzić, czy inspektor posiada upoważnienie do przeprowadzenia czynności kontrolnych (wyjątkowo kontrola może być przeprowadzona po okazaniu tylko legitymacji) ma prawo sprawdzić, czy inspektor posiada ważną legitymację ma prawo domagać się odstąpienia od kontroli wówczas, gdy jego firmę kontroluje już inny organ musi wyrazić zgodę na wykonanie niektórych czynności kontrolnych przez inną osobę niż inspektor (np. przez biegłego rewidenta) musi prowadzić książkę kontroli

10 Kodeks karny skarbowy – wysokość sankcji kwota graniczna między wykroczeniem a przestępstwem skarbowym – zł maksymalna grzywna nałożona mandatem karnym – zł maksymalna grzywna nałożona wyrokiem nakazowym – zł za przestępstwa skarbowe może być orzeczona kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności od 5 dni do 5 lat

11 Kodeks karny skarbowy – w praktyce w zasadzie nie wymierza się kar pozbawienia wolności mandaty karne zwykle nie przekraczają 500 zł przykład: rekordowo wysoka grzywna uiszczona w ramach dobrowolnego poddania się odpowiedzialności w woj. dolnośląskim – zł

12 Jak uniknąć kary? Korekta – jeśli przestępstwo lub wykroczenie skarbowe polegało na wykazaniu błędnej kwoty w deklaracji, można skorygować deklarację podatkową i wpłacić brakującą kwotę. UWAGA! Prawo do korekty deklaracji wstrzymane zostaje m.in. na czas prowadzenia kontroli podatkowej czy postępowania podatkowego. Czynny żal – jeśli czyn polegał np. na spóźnionym złożeniu deklaracji czy na nie prowadzeniu obowiązkowych ksiąg, można złożyć zawiadomienie o czynnym żalu. PODSTAWOWE WARUNKI: –złożenie pisemnego zawiadomienia –powiadomienie US zanim powziął on wiadomość o popełnieniu danego czynu –uiszczenie uszczuplonej kwoty Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności – jeśli US już wykrył nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych i nie można złożyć korekty deklaracji lub czynnego żalu, można dobrowolnie poddać się odpowiedzialności. PODSTAWOWE WARUNKI: –wina sprawcy i okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości –uiszczenie uszczuplonej kwoty lub przynajmniej najniższą grzywnę grożącą za dany czyn –przestępstwo skarbowe nie jest zagrożone karą ograniczenia lub pozbawienia wolności, czyli kwota uszczuplenia nie przekracza zł –nie wchodzi w grę nadzwyczajne obostrzenie kary

13 Ile płaci fiskus za swoje błędy? kwota odszkodowań wypłaconych firmom i obywatelom w 2006 r. – 496 tysięcy zł liczba spraw zakończonych prawomocnymi wyrokami w 2006 r. – 84 wzrasta liczba procesów o odszkodowania wygranych przez podatników z fiskusem – w 2004 r. podatnicy wygrali 10 spraw na kwotę 481 tysięcy zł, w 2005 r. – 15 na kwotę 863 tysiące zł w 2006 r. organy skarbowe wypłaciły 157 mln zł odsetek (o 27 mln zł mniej niż w 2005 r.) aktualnie w sądach toczą się procesy w 50 sprawach o odszkodowanie w łącznej wysokości ok. 430 mln zł rekordowo wysokie roszczenia –130 mln zł żąda Marek Isański, szef Towarzystwa Finansowo-Leasingowego –92 mln zł żądają akcjonariusze JTT Computer –35 mln zł żąda Optimus Romana Kluski

14 Zmiany istotne dla przedsiębiorców w 2007 r. zlikwidowano 30-proc. odpis amortyzacyjny dla nowych środków trwałych i wprowadzono możliwość dokonania jednorazowego odpisu w wysokości euro Konsekwencje: szybsza amortyzacja; z możliwości jednorazowego odpisu skorzystać mogą tylko mali podatnicy i nowo powstałe podmioty, nowy odpis rozszerzono jednak na środki transportu, z wyjątkiem samochodów osobowych wprowadzono możliwość wyboru przy ustalaniu różnic kursowych Konsekwencje: podatnicy mogą ustalać różnice kursowe na podstawie przepisów o rachunkowości, pod warunkiem że sporządzane przez nich sprawozdania finansowe będą badane przez podmioty uprawnione do ich badania wprowadzono zakaz zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków na reprezentację, w zamian można zaliczyć w pełniej wysokości reklamę Konsekwencje: zakaz zaliczania do kosztów wydatków na reprezentację przy jednoczesnym braku ustawowej definicji reklamy i reprezentacji może w praktyce powodować problemy podatników z rozróżnieniem tych czynności zwolnienia podatkowe w ustawie o CIT Konsekwencje: zwolnione od podatku dochodowego są m.in. Dochody z tytułu dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd poza terytorium RP

15 Zmiany istotne dla przedsiębiorców w 2007 r. - c.d. wprowadzenie możliwość kontroli bez uprzedniego upoważnienia w czasie nieobecności podatnika Konsekwencje: w razie nieobecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej kontrola może być wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej pracownikowi kontrolowanego umożliwienie podpisywania deklaracji przez pełnomocnika Konsekwencje: podpisanie deklaracji przez pełnomocnika zwalania podatnika, płatnika lub inkasenta z obowiązku podpisania deklaracji przekazanie uprawnień do wydawania wiążących interpretacji podatkowych dla Ministra Finansów (od 1 lipca 2007 r.) Konsekwencje: interpretacje będą jednolite w całym kraju, ale czas oczekiwania się wydłuży; interpretacja będzie mogła być zmieniona w razie stwierdzenia jej niezgodności z orzecznictwem likwidacja deklaracji miesięcznych Konsekwencje: zwolnienie przedsiębiorców z konieczności składania miesięcznych deklaracji powinno przyczynić się do zmniejszenia obciążeń administracyjnych firm.

16 Zmiany nadal oczekiwane pełna harmonizacja VAT z Dyrektywą 2006/112/WE –pełne prawo do odliczenia VAT przy zakupie samochodów osobowych oraz paliwa –prawo do odliczenia VAT w przypadku importu usług z tzw. rajów podatkowych –prawo do odliczenia VAT od wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodu wg ustawy o CIT –opodatkowanie wniesienia do spółki aportu –obrót nieruchomościami – zasadniczo zwolniony z VAT, opodatkowanie – opcją –zniesienie limitów czasowych warunkujących niepodleganie VAT w przypadku przeniesień wewnątrzwspólnotowych wprowadzenie instytucji sprawdzonego podatnika ujednolicenie kompetencji organów kontrolnych (kontrole podatkowe i skarbowe)

17 Polska wolność gospodarcza Polska gospodarka wolna w 58,8%, jako 87. na świecie (na 157 miejsc) Średnia w Europie – 67,5% Średnia na świecie – 60,6% W rankingu przed Polską m.in.: Mongolia – 60,1% (miejsce 78.) Rumunia – 61,3% (miejsce 67.) Łotwa – 68,2% (miejsce 41.) Gruzja – 68,7% (miejsce 35.) Litwa – 72,0% (miejsce 22.)

© 2007 Ernst & Young Wszelkie prawa zastrzeżone. Ernst & Young jest zarejestrowanym znakiem towarowym. E RNST & Y OUNG Katarzyna Knapik Menedżer Tel.: Fax: