POMOC DORAŹNA TRANSPORT karetka ma być szybkim środkiem transportu DO chorego na miejscu wypadku spiesz się POWOLI

MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA to uszkodzenia co najmniej DWÓCH OKOLIC CIAŁA z których każde wymaga hospitalizacji POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA:

OBRAŻENIA WIELONARZĄDOWE to uszkodzenia KILKU narządów OBRAŻANIA WIELOMIEJSCOWE to uszkodzenia JEDNEGO narządu w KILKU miejscach OBRAŻANIA SKOJARZONE to uszkodzenia ciała przez KILKA RODZAJÓW ENERGJI POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA:

OBRAŻENIA wielonarządowewielomiejscoweskojarzone POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA: jednej okolicy ciała obrażenia pojedyncze kilku okolic ciała OBRAŻENIA MNOGIE

POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA: N % 20.2 % 47.2 % 45.0 % 29.3 % 14.9 % 30.1 %

POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA: w Polsce: na świecie: - umiera % - zostaje kalekami % umiera 24 % zostaje kalekami 38 % zdrowieje 38 %

OBRAŻENIA MNOGIE nie stanowią prostej sumy poszczególnych uszkodzeń POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA: - zagrożenie życia - trudności diagnostyczne - złożone leczenie

= ZAGROŻENIE ŻYCIA POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA: wstrząs niewydolność oddechowa zaburzenia CSN obrażenia mnogie

= TRUDNOŚCI DIAGNOSTYCZNE POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA: nakładanie objawów alkohol pośpiech obrażenia mnogie

= ZŁOŻONOŚĆ LECZENIA POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA: natychmiastowe równoczesne wielospecjalistyczne obrażenia mnogie

MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA - zagrożenie życia: zagrożenie życia niewydolność CSN niewydolność krążenia niewydolność oddechowa ból obrażenia powierzchowne złamania

OSTRE STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA IZBA PRZYJĘĆ SZPITALA niewydolność oddechowa wątpliwości MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA - OKRES OSTRY: POMOC DORAŹNA SALA OPERACYJNA OIOM resuscytacja diagnostyka leczenie krwotok decyzja

USZKODZENIA MECH. KLATKI PIERSIOWEJ MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA - OKRES OSTRY - NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA POMOC DORAŹNA badanie fizykalne - rtg ZABURZENIA WYMIANY SZT. WENTYLACJA TORAKOTOMIA DRENAŻ odma prężna odma otwarta odma zamknięta zachłyśnięcie stłuczenie płuca wiotka klatka piersiowa jeżeli nieskuteczny gazometria

KRWOTOK WEWNĘTRZNY MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA - OKRES OSTRY - WSTRZĄS POMOC DORAŹNA badanie fizykalne !!! badania obrazowe ! KRWOTOK ZEWNĘTRZNY brzuch? klatka? miednica? hemostaza stabilizacja krążenia zabieg kostny

Ultrasonografia USG CT NMR diagnost. wstępna diagnost. powikłań i monitorowanie diagnostyczne nakłucie jamy brzusznej z płukaniem prostota bezpieczeństwo 99% pewności oszczędność czasu powtarzalność OBRAŻENIA BRZUCHA- obrazowanie POMOC DORAŹNA

KRWOTOK WEWNĘTRZNY MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA - OKRES OSTRY - WSTRZĄS POMOC DORAŹNA badanie fizykalne ! DPO/USG brzuch? LAPAROTOMIA dodatnie

KRWOTOK WEWNĘTRZNY MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA - OKRES OSTRY - WSTRZĄS POMOC DORAŹNA aortografia USG klatka piersiowa TORAKOTOMIA dodatnie DRENAŻ punkcja opłucnej rtg punkcja osierdzia dodatnie nadal krwawienie

KRWOTOK WEWNĘTRZNY MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA - OKRES OSTRY - WSTRZĄS POMOC DORAŹNA rtg/USG miednica nastawienie stabilizacja zewn. dodatnie zabieg urologiczny zabieg naczyniowy urografia angiografia

Ciężki uraz tułowia krwotok czynniki jatrogenne wstrząs komórkowy uszkodzenie tkanek masywne przetoczenie choroby współistniejące ubytek czynników krzepnięcia postępująca koagulopatia hypotermia kwasica metaboliczna aktywacja bezpośrednia Rys.1. Spirala śmierci POMOC DORAŹNA

PACJENT NIEPRZYTOMNY MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA - OKRES OSTRY - NIEWYDOLNOŚĆ CSN POMOC DORAŹNA GCS badanie neurologiczne rtg czaszki ciasnota śródczaszkowa CRANIOTOMIA dodatnie CT głowy - objawy lateralizacji - GCS < 8 - szczelina w rtg - ICP > 20 cm H2O TREPANACJA OTWORKOWA

obrażenia narządów wewnętrznych MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA - OKRES II - ZABIEGI RATUJĄCE ŻYCIE: POMOC DORAŹNA DO 6 GODZ. otwarte obrażenia CSN laparotomia zabiegi urolog. thoracotomia opracowanie rany

narastający ucisk RK uszkodz. dużych naczyń obraż. oczu i twarzy otwarte złamania i zwichnięcia MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA - OKRES II - ZABIEGI RATUJ. PRZED KALECTWEM POMOC DORAŹNA DO 6 GODZ. odbarczenie stabilizacja odtworzenie ciągłości opracowanie ran stabilizacja złamań opracowanie ran stabilna osteosynteza

złamania kości dugich miednicy, kręgosłupa MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA - OKRES II - POZOSTAŁE ZABIEGI POMOC DORAŹNA DO 24 GODZ. stabilna osteosynteza - zapobieganie odleżynom, powikłaniom zakrzepowo-zatorowym, neurologicznym, septycznym, zaburzeniom metabolicznym, ARDS, skrócenie okresu sztucznej wentylacji - likwidacja bólu - lepsze warunki pielęgnacji, rehabilitacji, przewożenia chorego - operowanie w korzystnym okresie odporności ustroju

CZAS ! konieczność wyboru najprostszych i najefektywniejszych metod diagnostycznych i leczniczych POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA:

stan tych chorych JEST ZBYT CIĘŻKI by ich nie operować POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA:

1. drenaż odmy prężnej 2. laparotomia z powodu krwotoku 3. kraniotomia z powodu krwiaka 4. inne zabiegi 5. stabilizacja złamań POMOC DORAŹNA MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA - PRIORYTETY: