Flexicurity szansą dla pracownik ó w i pracodawc ó w na przykładzie kraj ó w europejskich Dr Anita Szymańska Uniwersytet Gdański PUCK, 31 MARCA 2011

Idea flexicurity  Flexibility + security  Elastyczność + bezpieczeństwo  Elastyczne bezpieczeństwo Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Flexicurity to:  Strategia poszukiwania korzyści dla obu stron stosunku pracy:  Dla pracodawcy – możliwość płynnego dostosowywania wielkości zatrudnienia do faktycznych potrzeb przedsiębiorstwa, co oznacza zwiększenie efektywności działalności gospodarczej;  Dla pracowników – wysokie poczucie bezpieczeństwa socjalnego. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Flexicurity to:  Poszukiwanie punktu równowagi pomiędzy elementami flexibility i security (elastycznością zatrudnienia a bezpieczeństwem socjalnym);  Flexibility oznaczając deregulację rynku pracy przynosi korzyści pracodawcom a wzmocnienie elementów security powinno przynosić korzyści pracownikom. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Duński model flexicurity Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Model hybrydowy  Połączenie wolnorynkowej gospodarki dobrobytu charakteryzującej się wysoka elastycznością zatrudnienia (w szczególności numeryczną a więc pozwalająca na swobodne dostosowywanie wielkości zatrudnienia do bieżących potrzeb przedsiębiorstwa) z wysokim bezpieczeństwem socjalnym (relatywnie wysoki poziom zasiłków);  Połączenie liberalnego modelu anglosaskiego rynku pracy ze skandynawskim państwem opiekuńczym. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Golden Triangle Elastyczny rynek pracy Rozbudowany system opieki socjalnej Aktywna polityka rynku pracy Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Elastyczny rynek pracy  Wysoki poziom mobilności zasobów pracy;  Elastyczne formy zatrudnienia, elastyczny czas pracy;  Niski poziom interwencji państwa w stosunki pracy;  Istotna rola partnerów społecznych: związków zawodowych i organizacji pracodawców. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Wysoki poziom elastyczności zasobów pracy  Średnia długość zatrudnienia w Danii wynosi 8,2 roku (2007) i jest najniższa w krajach UE-15;  Ponad 70% Duńczyków ma pozytywny stosunek do zmiany miejsca pracy co kilka lat (w Polsce, Austrii i Niemczech wskaźnik ten wynosi 30%);  Ponad połowa aktywnych zawodowo Duńczyków uczestniczy każdego roku w szkoleniach zawodowych;  W niepełnym wymiarze czasu pracy zatrudnionych jest około 25% pracujących;  Rozpowszechnione agencje pracy tymczasowej. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Niski poziom interwencji państwa w stosunki pracy  Większość kwestii związanych ze stosunkiem pracy (wysokość płac, czas i warunki pracy, ochrona przed zwolnieniem, urlopy macierzyńskie) regulują układy zbiorowe pracy, zawierane w sposób zdecentralizowany pomiędzy związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców;  Niska ochrona prawna przed zwolnieniem, łatwość w zwalnianiu i zatrudnianiu ludzi (uwarunkowana czynnikami historycznymi oraz uzasadniona wysokim udziałem w gospodarce duńskiej sektora MŚP);  Brak określonej ustawowo płacy minimalnej. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Rozbudowany system opieki socjalnej  Hojny system zasiłków dla bezrobotnych: wysokość zasiłków do 90% płacy z poprzednich 12 tygodni, zasiłek przysługuje od pierwszego dnia bezrobocia i może być pobierany do 4 lat;  Poziom zasiłku uzależniony jest również od sytuacji rodzinnej bezrobotnego;  Zdecydowana większość zatrudnionych jest ubezpieczona na wypadek bezrobocia. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Aktywna polityka rynku pracy  Aktywna polityka rynku pracy stanowi kluczowy element efektywności polityki rynku pracy;  Bezrobotni powyżej 12 miesięcy mają obowiązek uczestniczyć w programach aktywizujących;  Najistotniejszym elementem aktywnej polityki rynku pracy są szkolenia zawodowe;  Na aktywna politykę rynku pracy przeznacza się 40% całkowitych wydatków na politykę rynku pracy. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Holenderski model flexicurity Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

„Elastyczność i bezpieczeństwo”  1999 rok ustawa pt. „Elastyczność i bezpieczeństwo”  Ograniczono ochronę gwarantowaną pracownikom zatrudnionym na standardowych zasadach: skrócono okres próbny, okres wypowiedzenia, uproszczono procedurę zwalniania pracowników;  Wzmocniono pozycję flex workers – m.in. ustalono zasady stopniowego nabywania przez nich praw właściwych dla tradycyjnych kontraktów, np. praca na niepełnym etacie nie pociąga za sobą obniżenia świadczeń emerytalnych. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Gospodarstwo domowe z półtora dochodu  Upowszechnienie pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy, szczególnie wśród kobiet jako metoda łączenia obowiązków rodzinnych i zawodowych;  Gwałtowny rozwój działalności agencji pracy tymczasowej. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Duch Job Miracle  Konstruktywna współpraca w trójkącie rząd, organizacje pracodawców, przedstawicielstwa pracowników;  Reforma systemu zasiłków dla bezrobotnych, połączenie systemu zasiłków z obowiązkiem aktywnego poszukiwania pracy;  Zgoda na ograniczenie roszczeń płacowych w zamian za zobowiązanie przedsiębiorstw do kreacji zatrudnienia, redukcji czasu pracy i wspierania kształcenia pracowników. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Efekty polityki flexicurity Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Korzyści wdrożenia modelu flexicurity Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego DLA PRACODAWCY:  OBNIŻENIE KOSZTÓW PRACY  ZNACZNIE WIĘKSZA SWOBODA REGULOWANIA WIELKOŚCI ZATRUDNIENIA  WZROST ADAPTACYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW DO ZMIAN RYNKOWYCH  ŁATWIEJSZY DOSTĘP DO PRACOWNIKÓW O POŻĄDANYCH KWALIFIKACJACH I KOMPETENCJACH  MOŻLIWOŚĆ WERYFIKACJI UMIEJETNOŚCI PRACOWNIKA  MOŻLIWOŚĆ UZUPEŁNIENIA STAŁEGO TRZONU ZAŁOGI

Korzyści wdrożenia modelu flexicurity Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego DLA PRACOWNIKA:  MOŻLIWOŚĆ UZYSKANIA WYŻSZEGO WYNAGRODZENIA  WIĘKSZA SWOBODA W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA CZASU PRACY  SILNIEJSZY ZWIĄZEK MIĘDZY EFEKTAMI PRACY A WYNAGRODZENIEM  WIĘKSZE MOŻLIWOŚCI W ZAKRESIE ZMIANY PRACODAWCY  W NIEKTÓRYCH PRZYPADKACH MOŻLIWOŚĆ ŚWIADCZENIA PRACY NA RZECZ KILKU PRACODAWCÓW  MOŻLIWOŚĆ ZDOBYCIA WIĘKSZEGO DOŚWIADCZENIA ZAWODOWEGO  WYSOKIE POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA SOCJALNEGO

Zagrożenia związane z wdrożeniem modelu flexicurity Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego DLA PRACODAWCY:  BRAK IDENTYFIKACJI Z FIRMĄ PRACOWNIKÓW WYKONUJĄCYCH PRACĘ W RAMACH ELASTYCZNYCH FORM ZATRUDNIENIA  NAPIĘCIA POMIĘDZY STAŁYMI PRACOWNIKAMI A „ELASTYCZNYMI”  ZMNIEJSZONA OCHRONA INFORMACJI STANOWIĄCYCH TAJEMNICĘ FIRMY  DEFICYT POŻĄDANYCH PRACOWNIKÓW W OKRESIE WZMOŻONEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA PRACĘ

Zagrożenia związane z wdrożeniem modelu flexicurity Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego DLA PRACOWNIKA:  OBNIŻENIE STANDARDÓW BEZPIECZEŃSTWA SOCJALNEGO  GORSZE WARUNKI PŁACOWE  NIEPEWNOŚĆ ZATRUDNIENIA, BRAK STABILIZACJI ZAWODOWEJ  RYZYKO BRAKU CIĄGŁOŚCI PRACY A W ZWIĄZKU Z TYM DOCHODÓW Z PRACY  BRAK IDENTYFIKACJI Z FIRMĄ, ODIZOLOWANIE OD ŚRODOWISKA PRACY  NIEZNAJOMOŚĆ UREGULOWAŃ PRAWNYCH W ZAKRESIE POSZCZEGÓLNYCH FORM ZATRUDNIENIA  NADMIERNE OBCIĄŻENIE PRACĄ SPOWODOWANE CHĘCIĄ UZYSKANIA WYŻSZYCH DOCHODÓW

Ile kosztuje model flexicurity? Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Możliwości adaptacji  Sukces modelu polega na wypracowaniu i konsekwentnej realizacji spójnego systemu funkcjonowania rynku pracy;  Niezbędne są wysokie nakłady finansowe;  Niezbędne jest porozumienie i współpraca partnerów społecznych;  Najistotniejszym źródłem sukcesów na rynku pracy jest spójny i efektywny system kształcenia młodzieży i doskonalenia zawodowego dorosłych. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Czy zmiany są nieuniknione i jak możemy z nich korzystać?  Wzrost elastyczności rynku pracy następuje ze względu na zmianę charakteru stosunków gospodarczych na świecie oraz zmianę podejścia samych pracowników do realizacji funkcji zawodowej;  Następuje zmiana modelu rynku pracy;  Poczucie bezpieczeństwa pracownikom zapewnia wysoka mobilność zawodowa i wysoki poziom kwalifikacji zawodowych;  Pracodawcom dobrą pozycję na rynku zapewnia kapitał ludzki wysokiej jakości. Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego JOB SECURITYEMPLOYMENT SECURITY

Projekt „POMORSKIE PARTNERSTWO NA RZECZ FLEXICURITY” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Dziękuję za uwagę