Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” WIOŚ w Warszawie 1 Planowanie kontroli z wyjazdem w teren na poziomie rocznym i kwartalnym P R O B L E M Y wynikające ze stosowania procedury

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 22 października 2013 r.2 Źródło problemu: 1. Informatyczny System Wspomagania Kontroli 2. Procedura Systemu Kontroli

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 3 „Zawartość” planu rocznego, który został zatwierdzony i wprowadzony do ISWK jako obowiązujący, zmienia się po zmianie danych dotyczących zakładów; Przykładowo zmiana kategorii zakładu z II na III powoduje przeniesienie tego zakładu do kategorii III w archiwalnym planie, pomimo, że w danym roku, na który był tworzony plan, zakład znajdował się w kategorii II; W ISWK nie ma możliwości "utrwalenia" planu rocznego, a tym samym sporządzenia sprawozdania z jego realizacji w odniesieniu do liczby zakładów planowanych do kontroli w danej kategorii i liczby zrealizowanych kontroli zakładów w danej kategorii. Taki sam problem występuje, jeśli zostaną zmienione dane zakładu, wówczas zmieniają się one w protokole kontroli, bez względu na to, kiedy kontrola była przeprowadzona. Należy wprowadzić funkcję zapisywania danych historycznych, m.in. historyzację planów kontroli sporządzonych w roku poprzedzającym jego realizację, a w przypadku sporządzenia korekty planu, zachowany powinien być zarówno wcześniej zatwierdzony plan oraz plan po korekcie. Uwaga techniczna do wyeliminowania: Zakłady w planie rocznym i w planach kwartalnych wygenerowane w raporcie z Systemu za każdym razem pod inną liczbą porządkową.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 4 Brak możliwości odznaczenia w planach, zakładów do kontroli, które znajdują się w gminach nie należących do terytorium działania danej Delegatury. Dotyczy sytuacji, gdy Delegatura kontroluje zakład na terenie innej jednostki organizacyjnej w ramach struktury WIOŚ.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 22 października 2013 r.5 Problem ze sztucznie zawyżoną liczbą zakładów w ewidencji kontrolowanych zakładów. Podczas tworzenia rocznego planu kontroli zakładane są w ISWK zakłady jeszcze nieskontrolowane, po to by zaciągnąć je później do planu rocznego. Powoduje to pojawienie się pod koniec roku w trakcie tworzenia planu rocznego dużej liczby „nowych” zakładów w ewidencji WIOŚ, które nie zostały skontrolowane, sztucznie zawyżając ich liczbę.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 22 października 2013 r.6 Obecnie zakłady z kategorii V z zasady (zapisy SK) nie są objęte procesem planowania kontroli. Należy objęć planowaniem zakłady z kat. V ryzyka – ze względu m.in. na OSN oraz kontrole gmin ze względu na cykl „odpady komunalne”. W dokumentach SK zapis dotyczący planowania, stanowi że obiekty są z zasady kategorii I-IV.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 7 Propozycje zmian w procedurze planowania kontroli: Roczne plany kontroli określać wyłącznie liczbowo. Imienny wykaz zakładów planowanych do kontroli ustalać na poziomie kwartalnym, mając w szczególności na uwadze obowiązek kontroli wszystkich zakładów kategorii I oraz kontroli 50% zakładów kategorii II oraz inne założenia i bieżące potrzeby. Proponowany powyżej system pozwoli na efektywniejsze wykorzystanie czasu. Możliwe będzie uwzględnianie w planie kontroli zakładów, które są przedmiotem zgłaszanych wniosków o podjęcie kontroli dochowując rygorów czasowych np. dotyczących inwestycji. Ponadto możliwy będzie precyzyjny dobór podmiotów objętych kontrolą w ramach cykli kontrolnych (plany kontroli rocznych ustala się w listopadzie, kiedy nie ma jeszcze wytycznych do cykli kontrolnych, co powoduje często niewłaściwy dobór podmiotów i konieczność korekty planu).

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 8 Weryfikacja planu powinna być możliwa już po I kwartale. Analiza po I półroczu, to zbyt późny termin na uzgodnienia z Wojewodą i wprowadzanie zmian. (Propozycja ważna w przypadku planowania rocznego zawierającego Zakłady). Korekta planu przynajmniej 2 razy w roku lub możliwość korekty na bieżąco, co ułatwi realizację planu pracy. Planując w listopadzie poprzedniego roku zakład do kontroli zdarza się, że w następnym roku zmieni on właściciela i kontrola planowa tego zakładu wpisana do ISWK nie może się odbyć. Natomiast faktycznie kontrola nowego właściciela musi być wykonana jako pozaplanowa (dowiadujemy się o tym w drugim półroczu, gdy nie można dokonać korekty).

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 9 Problem z nierównomiernym obciążeniem pracą inspektorów Przyjmując, że inspektor ma wykonać 30 kontroli w roku (21 planowych i 9 pozaplanowych) nie bierze się pod uwagę wykonywanych kontroli innych niż typowe (dokumentacyjne), których jest bardzo dużo i są one równie pracochłonne (PRTR, PEM, sprawozdania z gmin odnośnie odpadów komunalnych, ZDR i ZZR, automonitoring). Zmniejszenie liczby kontroli planowych na inspektora w skali roku, a zwiększenie rezerwy czasowej na kontrole pozaplanowe, których z każdym rokiem jest więcej (aktualne jeśli plan imienny).

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 10 Wykorzystanie oceny ryzyka oddziaływania zakładu na środowisko przy wyborze zakładów do planu kontroli. Pozwoli to na trafniejsze oszacowanie potrzeby kontroli danego zakładu. Aktualnie ocena ryzyka zawarta w analizie wielokryterialnej ma niewielki wpływ na proces planowania.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 22 października 2013 r.11 Zmiana terminu przedłożenia planu pracy wojewodzie Wytyczne GIOŚ do planu przesyłane są do WIOŚ do 20 listopada, gotowy plan należy przedłożyć wojewodzie do 30 listopada. Okres na opracowanie planu w WIOŚ i wprowadzenie danych do ISWK jest zbyt krótki.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 12 Nie do końca sprecyzowano w SK definicję kontroli kompleksowych. Ze względu na bardzo dużą ilość nowych podmiotów, które powinny być skontrolowane oraz podmiotów, które nie były kontrolowane przez 4 lata (a powinny), trudno utrzymać stosunek 20/80 kontroli kompleksowych i problemowych. Przy większej liczbie kontroli kompleksowych należy zmniejszyć ilość kontroli problemowych. Proponuje się rozważyć czy każda pierwsza kontrola zakładu musi być kontrolą kompleksową. Powinna być możliwość indywidualnej oceny każdego przypadku.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 13 Należy ponownie przeanalizować, co rozumiemy przez kontrolę dokumentacyjną automonitoringową. Przyjąć minimalny procent zakładów zaliczonych do kontroli automonitoringowych, względem zakładów zobowiązanych do przedkładania sprawozdań.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” 14 Rozważyć uwzględnienie w procesie planowania - kontroli innych niż typowe takie jak PRTR oraz wszystkie gminy, które składają sprawozdanie do WIOŚ i Marszałka w terminie do 31 marca, w trybie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku (w ślad za pismem GIOŚ z dnia r. znak: DIiO/025/60/2013/ap/ad). Zadaniem WIOŚ w Warszawie ww. kontrole gmin należy dopisać do dokumentu SK nr w części kontrole bez wyjazdu w teren z wyłączeniem badań automonitoringowych np. pod pozycją 13.

Monitoring efektów realizacji Projektu PL0100 „Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska, na podstawie doświadczeń norweskich” PODSUMOWANIE 1.Termin przygotowania planu - 30 listopada 2.30 kontroli na inspektora – 1200 godzin (typowe + inne niż typowe ???) 3.Planowanie zakładów z V kategorii 4.Zwiększenie częstotliwości korekty planu w trakcie roku 5.Brak archiwizacji danych o zakładach