Energia w programach operacyjnych nowego okresu finansowania Jakub Szymański Departament Polityki Regionalnej Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego

Doświadczenia w ramach ZPORR Priorytet I. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska - dofinansowanie z EFRR W ramach tego działania zostało zatwierdzonych do realizacji 9 projektów na łączną kwotę 72 936 461 zł W latach 2004 – 2006 była planowana realizacja zadań mających na celu zwiększenie wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych oraz poprawa jakości powietrza, jednak nie został złożony żaden wniosek z tego typu projektów. W ramach tego działania zostało zatwierdzonych do realizacji 9 projektów na łączną kwotę 72 936 461 zł: 4 projekty – kanalizacja, 1 projekt – oczyszczalnia ścieków 2 projekty – gospodarka odpadami 1 projekt – ochrona przeciwpowodziowa 1 projekt – Rożnów Czchów, ekologia

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia - alokacja środków Łączna alokacja dla NSRO – 67,3 mld euro (EFRR, EFS, Fundusz Spójności) w tym: 16 RPO – 24,9% całości środków (16,6 mld euro), PO Rozwój Polski Wschodniej – 3,4% całości środków (2,3 mld euro), PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej – 1% całości środków (0,7 mld euro), PO Infrastruktura i Środowisko – 41,9% całości środków (27,9 mld euro), PO Innowacyjna gospodarka – 12,4% całości środków (8,3 mld euro), PO Kapitał ludzki – 14,6% całości środków (9,7 mld euro), PO Pomoc techniczna - 0,8% całości środków (0,5 mld euro), Krajowa rezerwa wykonania – 2% całości środków (1,3 mld euro).

na programy operacyjne Podział środków UE na programy operacyjne

Fundusze Unii Europejskiej 2007-2013 w Małopolsce Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013 (MRPO) Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007 - 2013 Europejska Współpraca Terytorialna 2007-2013 (Polska – Słowacja) Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013

Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013

MRPO – alokacja środków wg priorytetów (w mln EUR) Osie priorytetowe Rozkład na priorytety % Wkład wspólnotowy Wkład krajowy Ogółem Krajowy wkład publiczny Wkład prywatny 1 2=3+4 3 4 5=1+2 Priorytet 1. Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy 12,0 138 43 28 15 180 Priorytet 2. Gospodarka regionalnej szansy 16,1 184 217 48 169 402 Priorytet 3. Turystyka i przemysł kulturowy 8,8 101 47 30 18 148 Priorytet 4. Infrastruktura dla rozwoju regionalnego 27,6 317 74 58 16 391 Priorytet 5. Krakowski Obszar Metropolitalny 12,3 141 35 27 7 176 Priorytet 6. Spójność wewnątrzregionalna 12,1 139 33 29 172 Priorytet 7. Infrastruktura ochrony środowiska 7,7 88 19 17 107 Priorytet 8. Współpraca międzyregionalna 0,9 10 2 12 Priorytet 9. Pomoc techniczna 2,5 5 34 100 1 147 475 244 230 1 622

Struktura rozdysponowania środków na priorytety w ramach MRPO 2007-2013

Oś Priorytetowa 7. Infrastruktura ochrony środowiska CEL: Likwidacja zaniedbań w ochronie środowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami Alokacja: 88 mln EUR Działanie 7.1 Gospodarka wodno-ściekowa (30 mln EUR); Działanie 7.2 Poprawa jakości powietrza i zwiększanie wykorzystania odnawialnych źródeł energii (12 mln EUR); Działanie 7.3 Gospodarka odpadami (15 mln EUR); Działanie 7.4 Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego oraz ochrona przed skutkami klęsk żywiołowych (31 mln EUR).

Środki finansowe przewidziane w ramach MRPO na poszczególne działania Priorytetu 7. 30 mln EUR 12 mln EUR 15 mln EUR 31 mln EUR

Podział działania wg kategorii interwencji: Działanie 7.2. Poprawa jakości powietrza i zwiększenie wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii Podział działania wg kategorii interwencji: Kod Nazwa wydatku Kwota euro Rozkład % 39 Energia odnawialna: wiatrowa 600 024 5% 40 Energia odnawialna: słoneczna 3 000 120 25% 41 Energia odnawialna: biomasa 42 Energia odnawialna: hydroelektryczna, geotermiczna i pozostałe 5 400 216 45% 43 Efektywność energetyczna, produkcja skojarzona (kogeneracja), zarządzanie energią 2 400 096 20% Wielkość dofinansowania działania 12 000 479 100%

Typy beneficjentów w działaniu 7.2 Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia; Jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną; Administracja rządowa; Parki narodowe i krajobrazowe; Zakłady opieki zdrowotnej działające w publicznym systemie ochrony zdrowia; Jednostki naukowe; Szkoły wyższe; Organizacje pozarządowe; Kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych; Przedsiębiorcy; Ustalenia z prac nad Uszczegółowieniem: Przedsiębiorstwa energetyki cieplnej, w których udział jednostek samorządu terytorialnego jest większy niż 50 %, Wprowadzenie Lasów Państwowych, jako osobnego beneficjenta

Typy projektów w działaniu 7.2 cdn. Prace inwestycyjne (modernizacja i rozbudowa) dotyczące systemów ciepłowniczych i wyposażenia ich w instalacje ograniczające emisje zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza; Przekształcenie istniejących systemów ogrzewania obiektów użyteczności publicznej w systemy bardziej przyjazne dla środowiska, np. wymiana urządzeń ciepłowniczych;

Typy projektów w działaniu 7.2 Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii – rozwój infrastruktury służącej do produkcji i przesyłu energii odnawialnej, w tym: Budowa oraz modernizacja małych elektrowni wodnych, Wykorzystanie energii geotermalnej na potrzeby ciepłownictwa, Pozyskiwanie energii słonecznej zwłaszcza dla budynków użyteczności publicznej (szkoły, szpitale, ośrodki zdrowia, itp.), Budowa oraz modernizacja elektrowni wiatrowych, Budowa oraz modernizacja instalacji do wykorzystywania biomasy, Budowa oraz modernizacja instalacji odzyskujących biogaz ze składowisk odpadów i oczyszczalni ścieków. Zgodnie z linią demarkacyjną pomiędzy Regionalnymi Programami Operacyjnymi z Programami Operacyjnymi na poziomie centralnym: wartość maksymalna projektów w działaniu 7.2 wynosi - 20 mln zł

Oś Priorytetowa 2. Gospodarka regionalnej szansy Oś priorytetowa skierowana do przedsiębiorców Alokacja: 184 mln EUR Działanie 2.1 Rozwój i podniesienie konkurencyjności przedsiębiorstw: - 163 mln EUR dotacje na inwestycje rozwojowe MSP (preferencje dla projektów związanych z podnoszeniem innowacyjności przedsiębiorstwa, wykluczenie - projekty przedsiębiorstw z branży handlu detalicznego); wsparcie działań MSP związane z dostosowaniem rozwiązań produkcyjnych, technologicznych czy organizacyjnych do europejskich norm środowiskowych; wsparcie finansowe rozbudowy systemu zewnętrznych, pozabankowych alternatywnych źródeł finansowania działalności przedsiębiorstw; Działanie 2.2 Wsparcie komercjalizacji badań naukowych: - 21 mln EUR wsparcie badań przemysłowych realizowanych przez JNB na rzecz przedsiębiorców; wsparcie inwestycji w środki trwałe służące do prowadzenia prac B+R w przedsiębiorstwach; wsparcie tworzenia innowacyjnych rozwiązań poprzez dofinansowanie prowadzenia badań przedkonkurencyjnych w przedsiębiorstwach.

Tryby przeprowadzania naboru wniosków w MRPO Tryb konkursowy – podstawowy tryb wyłaniania projektów mogących uzyskać dofinansowanie ze środków MRPO; Tryb indykatywny – projekty o zasadniczym znaczeniu dla regionu – przedsięwzięcia realizowane w ramach Indykatywnego Planu Inwestycyjnego MRPO; Duże projekty - o wartości całkowitej przekraczającej 25 mln EUR (środowiskowe) i 50 mln EUR (pozostałe) – wymagana zgoda KE – niezidentyfikowane w ramach MRPO.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko I. Gospodarka wodno - ściekowa (FS) II. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi (FS) III. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska (FS) IV. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska (EFRR) V. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych (EFRR) VI. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T (FS) VII. Transport przyjazny środowisku (FS) VIII. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe (EFRR) IX. Infrastruktura drogowa w Polsce Wschodniej (FS) X. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku (FS) XI. Bezpieczeństwo energetyczne (EFRR) XII. Kultura i dziedzictwo kulturowe (EFRR) XIII. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia (EFRR) XIV. Infrastruktura szkolnictwa wyższego XV. Pomoc techniczna (EFRR) XVI. Pomoc techniczna (FS)

Podział środków dostępnych w ramach PO Infrastruktura i Środowisko wg sektorów

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Priorytet IV: Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska Cel główny: Ograniczenie negatywnego wpływu istniejącej działalności przemysłowej na środowisko i dostosowanie przedsiębiorstw do wymogów prawa wspólnotowego Beneficjentami w ramach priorytetu będą duże przedsiębiorstwa, a w przypadku przedsięwzięć z zakresu ochrony powietrza, w szczególności wymienione na liście odstępstw od wymagań dyrektywy 2001/80/WE, umieszczonej w załączniku XII Traktatu o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej. W efekcie realizacji tej osi mają zostać wdrożone nowoczesne technologie przyjazne dla środowiska oraz ma nastąpić zmniejszenie zanieczyszczeń

Priorytet IV: Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska - dofinansowanie w ramach EFRR Opis działania Kwota dofinansowania mln EUR Rozkład % Kategoria interwencji Działanie 4.1 Wsparcie systemów zarządzania środowiskowego 10 5 54 Działanie 4.2 Racjonalizacja gospodarki zasobami i odpadami 30 15 44 Działanie 4.3 Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie wdrażania najlepszych dostępnych technik (BAT) 55 27,5 48 Działanie 4.4 Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie gospodarki wodno-ściekowej 12,5 6,25 46 Działanie 4.5 Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie ochrony powietrza 62,5 31,25 47 Działanie 4.6 Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów poużytkowych lub niebezpiecznych Całkowita wartość dofinansowania w ramach Priorytetu: 200 100 Typy projektów Dz. 4.2 Zastępowanie surowców pierwotnych surowcami wtórnymi z odpadów, 2. Ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów, 3. Ograniczenie zuŜycia surowców naturalnych, w tym wody oraz ograniczenia zuŜycia energii. Maksymalna wartość dofinansowania – 20 mln PLN Dz. 4.3 Zmiany technologii słuŜące eliminowaniu szkodliwych oddziaływań i uciąŜliwości poprzez zapobieganie emisjom do środowiska, 2. Zmiany technologii słuŜące zmniejszeniu zapotrzebowania na energię, wodę oraz surowce, ze szczególnym uwzględnieniem wtórnego wykorzystania ciepła odpadowego oraz eliminacji wytwarzania odpadów, 3. Zmiany technologii ukierunkowane na ograniczenie wielkości emisji niektórych substancji i energii do poziomu określonego w przepisach krajowych i wspólnotowych oraz w dokumentach referencyjnych BAT, 4. Inwestycje w urządzenia ograniczające emisje do środowiska (tzw. urządzenia „końca rury”), których zastosowanie jest niezbędne dla spełnienia zaostrzających się standardów emisyjnych lub granicznych wielkości emisji. Maksymalna wartość dofinansowania 20 mln zł Dz. 4.5 Poprawa jakości powietrza poprzez obniŜenie wielkości emisji substancji zanieczyszczających z obiektów spalania paliw o mocy większej od 50 MW. 1. Modernizacja lub rozbudowa obiektów spalania paliw i systemów ciepłowniczych, 2. Modernizacja urządzeń lub wyposaŜenie obiektów spalania paliw w urządzenia lub instalacje do ograniczenia emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, 3. Konwersja obiektów spalania paliw na rozwiązania przyjazne środowisku. Maksymalna wartość dofinansowania – 20 mln PLN Opis kategorii interwencji: 54 – Inne działania na rzecz ochrony środowiska i zapobiegania zagrożeniom 44 – Gospodarka odpadami komunalnymi i przemysłowymi 48 – Zintegrowany system zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń 46 – Oczyszczanie ścieków 47 – Jakość powietrza

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Oś priorytetowa X - Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku. Główny cel: Poprawa bezpieczeństwa energetycznego państwa w zakresie oddziaływania sektora energetyki na środowisko. Cele szczegółowe: Podwyższenie sprawności wytwarzania, przesyłania, dystrybucji i użytkowania energii, Wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, w tym biopaliw. Beneficjenci: przedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki, jednostki administracji rządowej, państwowe szkoły wyższe, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia i inne instytucje publiczne.

Priorytet X. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku – dofinansowanie w ramach Funduszu Spójności Opis działania Kwota dofinansowania mln EUR Rozkład % Kategoria interwencji Działanie 10.1 Wysokosprawne wytwarzanie energii 82 11,2 43 Działanie 10.2 Efektywna dystrybucja energii 136,1 18,6 Działanie 10.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej 54,1 7,4 Działanie 10.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych 253 34,5 39, 40, 41, 42 Działanie 10.5 Wytwarzanie biopaliw ze źródeł odnawialnych 69 9,4 41 Działanie 10.6 Rozwój przemysłu dla odnawialnych źródeł energii 92 12,5 Działanie 10.7 Sieci ułatwiające odbiór energii ze źródeł odnawialnych 46 6,28 39, 41, 42 Całkowita wartość dofinansowania w ramach Priorytetu: 732,2 100

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Maksymalna wartość dofinansowania w ramach Priorytetu IV wynosi: 20 mln PLN Minimalna wartość projektu w ramach Priorytetu X wynosi: 20 mln PLN

Zestawienie % udziału kategorii interwencji „energetycznych” w ogólnej kwocie dofinansowania dla 16 Regionalnych Programów Operacyjnych i POIŚ 1%

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Oś priorytetowa 4. - Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia Cel osi: Podniesienie poziomu innowacyjności przedsiębiorstw poprzez wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań w przedsiębiorstwach Działanie 4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym wsparcie będą mogli uzyskać przedsiębiorcy w zakresie zastosowania nowych rozwiązań technologicznych lub organizacyjnych w produkcji i usługach (m.in. zakup niezbędnych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych), w tym prowadzących do zmniejszenia szkodliwego oddziaływania na środowisko (m.in. ograniczania energochłonności) – z wyłączeniem projektów z zakresu sektora energetycznego kwalifikujących się do realizacji w ramach PO IiŚ lub regionalnych programów operacyjnych Wartość wydatków kwalifikowanych nie mniejsza niż 8 mln PLN (2 mln EUR) i poniżej 160 mln PLN (40 mln EUR). Krótkie ogólne opisy: Dofinansowanie będą mogły równieŜ uzyskać projekty przedsiębiorstw zarówno z sektora produkcyjnego, jak i usługowego w zakresie realizacji nowych inwestycji obejmujących nabycie innowacyjnych rozwiązań technologicznych (w tym prowadzących do zmniejszenia szkodliwego oddziaływania na środowisko m. in.: ograniczenia energo-, materiało- i wodochłonnosci produktów i usług, zastosowania oceny cyklu Ŝycia na wszystkich etapach projektowania procesów technologicznych) lub organizacyjnych. Z uwagi na komplementarne wsparcie w ramach RPO, działania w ramach PO IG będą musiały charakteryzować się wysokim poziomem innowacyjności stosowanych rozwiązań oraz stosunkowo wysoką wartością projektu.

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Działanie 4.5 Wsparcie inwestycji o dużym znaczeniu dla gospodarki Wsparcie przeznaczone jest dla przedsiębiorców na nowe inwestycje w sektorze produkcyjnym i usługowym a także B+R, o charakterze innowacyjnym – za wyłączeniem projektów z zakresu sektora energetycznego kwalifikujących się do realizacji w ramach POIiŚ. Minimalna wartość projektu realizowanego w ramach poddziałania 4.5.1 Wsparcie inwestycji w sektorze produkcyjnym – 160 mln PLN (40 mln EUR)

Zapraszamy na strony internetowe Urzędu Marszałkowskiego http://www

Dziękuję za uwagę