SPRAWIEDLIWY HANDEL trochę wiedzy dla zaawansowanych najważniejsze wyzwania plany na przyszłość Polska Zielona Sieć Kraków, 03.10.2008

ZASADY FT cena minimalna (Fairtrade Minimal Price) ustala FLO rożni się w zależności od regionu (np. 1,21 USD/funt za czystą kawę arabika z Afryki i Ameryki Centralnej i 1,19 USD/funt z Azji i Ameryki Południowej może być wyższa, ale nie niższa od tej kwoty premia na rzecz społeczności lokalnej (Fairtrade Premium) wypłacana dla spółdzielni co roku w zależności od ilości sprzedanych produktów np. w przypadku bananów wynosi 1 USD/skrzynkę, a w przypadku bawełny 0,05 USD/ kilogram możliwość prefinansowania kredyty przed-eksportowe uruchamiane na życzenie spółdzielni w wysokości do 60% ceny zakupu umowy długoterminowe mniej pośredników Rolnik  Spółdzielnia  Unia (Związek spółdzielni)  Importer  Przetwórca/ hurtownik  Sprzedawca detaliczny  Konsument demokratyczny system podejmowania decyzji ochrona praw kobiet i dzieci - w tym wykluczenie pracy dzieci i niewolników ekologiczna produkcja - ograniczenie użycia środków agrochemicznych (np. poprzez wyższą FMP dla produktów uprawianych bez użycia środków chemicznych)

Porównanie cen kawy Fairtrade z cenami w NY w latach 1989 - 2007

SYSTEM FT FLO Int. (Fairtrade Labelling Organizations Internationals) związek 20 inicjatyw licencjonujących (Labelling Initiatives) i 3 sieci producenckich (Producer Networks) wyznaczanie i pomoc w osiąganiu standardów FT przyznawanie licencji w krajach których nie ma LI powstało w 1997 r. FLO-Cert (International Certification Company) firma niezależna od FLO weryfikacja standardów certyfikacja i kontrola producentów i importerów - istnieje od 2 lat Inicjatywy licencjonujące (Labelling Initiatives) - przyznają firmom licencję na używanie znaku Fairtrade na konkretnych produktach promują FT poprzez edukacje i marketing Sieci producenckie (Producer Networks) zrzeszają przedstawicieli spółdzielni i unii zajmujących się produkcją towarów sprzedawanych w ramach FT obecnie istnieją trzy sieci producenckie reprezentujące trzy regiony: Afrykę, Amerykę Łacińską oraz Azję Południową i Południowo-Wschodnią.

Inicjatywy licencjonujące + Sieci producenckie Zarząd FLO: Struktura FLO Zgromadzenie ogólne: Wszyscy członkowie = Inicjatywy licencjonujące + Sieci producenckie Zarząd FLO: 5 reprezentantów LI 4 reprezentantów PN 2 reprezentantów certyfikowanych handlowców 2 niezależnych członków

FAIRTRADE a FAIR TRADE Fairtrade – system oparty na strukturze FLO, marka związana ze znakiem Fairtrade będącym własnością FLO Produkty: banany, cukier, herbata, kakao, kawa, komosa ryżowa (quinoa), miód, owoce suszone, owoce i warzywa świeże, soki, orzechy/ziarna oleiste, przyprawy, ryż, wino, kwiaty cięte, rośliny ozdobne, bawełna, piłki sportowe Fair Trade – sprawiedliwy handel w szerszym znaczeniu, brak ścisłych standardów, oparty na zaufaniu do organizacji alternatywnego handlu (ATO – Alternative Trade Organizations) IFAT (International Fair Trade Association) – zrzeszenie firm i organizacji zajmujących się sprawiedliwym handlem, przyznaje znak FTO NEWS! (Network of European Worldshops) – zrzeszenie sklepów sprzedających produkty sprawiedliwego handlu w Europie (ok. 3 tys. sklepów) EFTA (European Fair Trade Association) – zrzeszenie 11 europejskich importerów produktów fair trade Produkty: koszyki, ubrania, biżuteria, naczynia … FINE = FLO + IFAT + NEWS! + EFTA

Sprzedaż produktów FT W roku 2006 na produkty FT wydano 1,6 mld euro – 42% więcej niż w 2005 r., a w 2007 r. 2,3 mld euro – 44% więcej w stosunku do 2006 r., z tego: Kawa i kakao – 53% wzrost sprzedaży Banany – 31% Herbata – 49% Bawełna – 100% W latach 2000-2005 liczba produktów FT zwiększyła się 15-krotnie, a tylko w roku 2007 wzrost wyniósł 47% Już ponad 20% kawy sprzedawanej w Wielkiej Brytanii ma znak FT, a w Szwajcarii banany Fairtrade stanowią 55% całego rynku bananów Pomimo to, FT stanowi mniej niż 1/100 światowego handlu (wg. WTO) – produkty FT stanowią 0,5-5% całej sprzedaży w swoich kategoriach w Europie i Ameryce Północnej.

Wartość sprzedaży detalicznej produktów FT w poszczególnych krajach

Liczba licencji przypadających na kraj* * przybliżona liczba wydanych licencji na używanie znaku FT firmom sprzedającym gotowe do konsumpcji wyroby w każdym z krajów gdzie istnieją LI. Należy jednak pamiętać, że w wyniku handlu międzynarodowego, produkty FT dostępne są w ok. 60 krajach.

Skąd taki sukces? Szeroka edukacja i kampanie promocyjne prowadzone w poszczególnych krajach przez LI i inne organizacje, np.: - Światowy Dzień Sprawiedliwego Handlu (2-ga sobota maja) połączony z obchodami Fairtrade Fortnight Fairtrade Foundation z Londynu: Fairtrade School, Fairtrade University Fairtrade Banana Day Oxfam International: ‘Make Trade Fair’ Fairtrade Action Network Udział władz lokalnych i miast w propagowaniu FT - Fairtrade Town, zrównoważone zamówienia publiczne

FT w Polsce Stowarzyszenie Sprawiedliwego Handlu „Trzeci Świat i My” umowa z FLO na używanie znaku na terenie Polski, sprzedaż produktów z Niemiec Promocja idei: EFTE, Polska Zielona Sieć, FWIE, AI, PAH Sklepy internetowe: www.sklep.sprawiedliwyhandel.pl www.sprawiedliwy-handel.pl www.gajanet.pl www.ekoalternatywa.pl www.jarmarkiswiata.pl Sklepy, kawiarnie, supermarkety

Najważniejsze wyzwania Brak polskiej LI - utrudnienia dla polskich dystrybutorów i potencjalnych polskich przetwórców - pieniądze z licencji  edukacja za granicą wyższa cena produktów FT Brak jasno sprecyzowanej strategii edukacyjnej Brak współpracy między NGOsami Brak profesjonalnych ATO Brak współpracy międzynarodowej Brak przejrzystości systemu i niedoskonałość procedur FLO

Plany na przyszłość 8-9 listopada, Warszawa 19 listopada, Wilno - warsztat dla polskich NGO organizowany przez FWIE, PZS i EFTE pogłębienie wiedzy, profesjonalizacja działań, wyznaczenie kierunków rozwoju, integracja wykłady zagranicznych ekspertów (FLO, Transfair, FF, Gepa) warsztaty służące wypracowaniu materiałów instruktażowych w 3 dziedzinach: konsumenci, detaliści, importerzy i przetwórcy stworzenie strony i forum internetowego www.fairtrade.org.pl 19 listopada, Wilno powołanie struktur FT dla krajów bałtyckich zaproszenie przedstawicieli polskich NGO Początek 2009, Polska warsztat organizowany przez Transfair Germany kolejny etap tworzenia polskich struktur FT Początek 2009, Czechy - warsztat FT dla NGO z Europy Środkowej i Wschodniej

Dziękuję za uwagę