Konferencja Jubileuszowa XX-lecia TEP KAPITALIZM FAKTY I ILUZJE Towarzystwo Ekonomistów Polskich (TEP) Warszawa, Dom Dziennikarza, dn. 18. 11. 2015 Andrzej Kondratowicz

Pułapka średniego dochodu nieporozumieniem teoretycznym? Bohdan Wyżnikiewicz Towarzystwo Ekonomistów Polskich

Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz Plan wystąpienia Pułapka średniego dochodu Teoria rozkładu dochodów Czy teoria rozkładu dochodów wyjaśnia pułapkę średniego dochodu? Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz

Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz Wprowadzenie Przedmiotem wystąpienia jest próba interpretacji, przy pomocy teorii rozkładu dochodów, szeroko opisanej w literaturze koncepcji pułapki średniego dochodu. Koncepcja ta powstała na podstawie obserwacji empirycznych. Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz

Pułapka średniego dochodu Pułapka średniego dochodu (middle income trap) to zjawisko polegające na stagnacji produktu krajowego brutto na poziomie średniego dochodu krajów, które w poprzednim okresie szybko się rozwijały. Jednym z wyjaśnień pułapki jest utrata konkurencyjności przez kraje w produkcji wyrobów niskich technologii przy jednoczesnej niemożności konkurowania na poziomie wysokich technologii. Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz

Pułapka średniego dochodu Badacze z NBER (Eichengreen et alia, 2013) stwierdzili, że kraje rozwijające się przechodzą dwa progi pułapki średniego dochodu: 10-11 tys. USD (PPP) i 15-16 tys. USD. Ryzyko tej pułapki jest mniejsze w krajach o dużym odsetku ludzi wykształconych i dużym udziale wysokich technologii w eksporcie. Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz

Pułapka średniego dochodu Dwa ważne pytania dotyczące pułapki średniego dochodu: Czy wzrost gospodarczy musi trwać wiecznie - efekt granic wzrostu (przypadek Japonii)? Dlaczego najczęściej stosowanym punktem odniesienia przy określaniu pułapki średniego dochodu jest PKB per capita Stanów Zjednoczonych, światowego lidera technologicznego, gospodarczego i politycznego? Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz

Rozkład dochodów w teorii i w praktyce Już w XVIII wieku Adam Smith zastanawiał się nad przyczynami nierównomierności rozkładu dochodów. Później dokonywane obserwacje empiryczne pokazały, że dochody układają się zadziwiająco zgodnie z krzywą logarytmiczno-normalną. Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz

Klasyczny rozkład logarytmiczno-normalny Źródło: Jan Kordos, Metody analizy i prognozowania rozkładów płac i dochodów ludności, PWN, 1973 Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz

Rozkład dochodów osobistych w Polsce w latach 2007 i 2014 Źródło: Dochody i warunki życia ludności Polski (raport z badania EU_SILC 2013), GUS, Warszawa 2014 Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz

Rozkład 129 krajów wg PKB per capita w 2014 roku Źródło: Bank Światowy Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz

Rozkład 112 krajów wg PKB per capita w 1990 roku Źródło: Bank Światowy Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz

Rozkład dochodów w teorii i w praktyce Moja teza brzmi następująco: Jeżeli założymy, uniwersalny charakter rozkładu dochodów osobistych i na poziomie gospodarek, to dochody krajów (per capita) rozkładają się zgodnie z krzywą logarytmiczno-normalną. Rozkład logarytmiczno-normalny wyjaśnia zatem mechanizm pułapki średniego dochodu, gdyż inny kształt rozkładu dochodów krajów per capita przeczyłby założeniu o uniwersalnym charakterze rozkładu dochodów. Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz

Rozkład dochodów w teorii i w praktyce Innymi słowy, zwolennicy koncepcji pułapki średniego dochodu ignorują uniwersalny charakter rozkładu dochodów. Pułapka średniego dochodu... © Bohdan Wyżnikiewicz