Analiza sprawności działania przedsiębiorstwa Wskaźniki rotacji (produktywności, obrotowości) Zasada ogólna: Licznik – przychody ze sprzedaży Mianownik – aktywa ogółem lub wybrana ich grupa
Obrotowość aktywów Relacja przychodów rocznych ogółem i przeciętnego rocznego stanu aktywów ogółem Interpretacja: np. gdy wynosi 1,8 to oznacza, że 1 zł zaangażowany w aktywach przynosi rocznie 1,80 zł przychodów ze sprzedaży Adekwatność cen w liczniku i mianowniku Zróżnicowanie branżowe w zależności od kapitałochłonności Dezagregacja dot. aktywów trwałych i obrotowych
Rotacja zapasów Relacja przychodów ze sprzedaży i średniego stanu zapasów Interpretacja : ile razy w ciągu roku następuje odnowienie zapasów (krotność) Zalety wynikające z wysokiego wskaźnika: - małe koszty magazynowania i małe zamrożenie kapitału Wady wynikające z wysokiego wskaźnika: - wyższy koszt zakupu materiałów i ryzyko zakłócenia rytmiczności produkcji
Rotacja zapasów (cd) Konieczność dezagregacji wskaźnika ze względu zróżnicowanie poszczególnych grup zapasów, np.: rotacja zapasów materiałów rotacja zapasów produktów
Wskaźniki rotacji wyrażone liczbą dni (cykl zapasów) Odwrotności ww. wskaźnikow należy pomnożyć przez liczę dni w okresie, np. 365 Interpretacja : np. odnowienie ( wymiana ) zapasów zapewniające daną sprzedaż następuje co 35 dni Zadanie: obliczyć cykl zapasów dla wskaźnika rotacji = 10 razy Odpowiedź 36,5 dni
Cykl zapasów (2) Wg niektórych autorów cykl zapasów obliczony jest przy pomocy kosztów wytworzenia produktów zamiast przychodów ze sprzedaży. Wskażniki cząstkowe cykli zapasów dotyczą : materiałów, produkcji w toku, produktów, towarów. Cykle wskazują na czas zamrożenia środków pieniężnych w zapasach Suma wszystkich wskaźników cząstkowych = wskaźnikowi rotacji zapasów.
Rotacja należności krótkoterminowych Wskaźnik r.n.k. jest ilorazem przychodów ze sprzedaży i przeciętnego stanu należności Informuje ile razy w okresie firma odtwarza swoje należności Norma wynosi 7 –16 razy Zadanie: obliczyć przeciętny okres ściągania należności dla wskaźnika r.n.k. = 7 Odp. 365 : 7 = 52 dni Okres ściągania należności = stan należności * 365 dni : przychody ze sprzedaży
Rotacja aktywów płynnych Wskaźnik r.a.p. jest ilorazem przychodów ze sprzedaży i średniego stanu sumy należności i inwestycji krótkoterminowych Zadanie: podać interpretację dla wskaźnika = 12
Rotacja zobowiązań Licznik: przychody ze sprzedaży lub koszty sprzedanych produktów i towarów Mianownik: średni stan zobowiązań ogółem lub zobowiązań krótkoterm. ew.długoterm. Informuje ile razy w okresie firma reguluje stan swoich zobowiązań Powinien być zbliżony do odpowiedniego wskaźnika rotacji należności Z punktu widzenia bieżącej płynności lepiej gdy jest większy Z punktu widzenia strategicznego – gdy jest mniejszy
Okres spłaty zobowiązań Odwrotność wskaźnika rotacji zobowiązań przemnożona przez 365 dni Uwaga , niekiedy liczy się go w odniesieniu do zobowiązań wobec dostawców, wyłączając zobowiązania z tytułu kredytów krótkoterminowych i rat kredytów długoterm. przypadających do spłacenia w danym roku
Kapitał obrotowy Kapitał obrotowy (netto) = kapitał stały – aktywa stałe = aktywa bieżące – zobowiązania bieżące Aktywa stałe = aktywa trwałe + należności z tyt. dostaw i usług (pow.12 mies) Aktywa bieżące = aktywa obrotowe – ww. należności
Kapitał obrotowy (cd.) Kapitał stały = kapitał własny +rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego + pozostałe rezerwy długoterminowe + zobowiązania długoterm. + zobowiązania z tyt. dostaw i usług o okresie wymagalności powyżej 12 mies. + ujemna wartość firmy i inne rozl. międz. dlugoterminowe
Kapitał obrotowy (cd.2) Zobowiązania (pasywa ) bieżące = rezerwy krótkoterm. + zobowiązania krótkoterm. pomniejszone o ww. zobowiązania (powyżej 12 mies.) + rmk Cykl kapitału obrotowego = przec. k.o. : przychody ze sprzedaży * 365 dni
Cykl kapitału obrotowego (cko) Cko = cykl zapasów + okres ściągania należności Cykl środków pieniężnych cykl konwersji gotówki) = cykl kapitału obrotowego – okres spłaty zobowiązań bieżących Pozytywny jest krótki cykl środków pieniężnych Zależy od branży Przypadek negatywnego cyklu środków pieniężnych