Zakres małych projektów tj. operacji, które nie odpowiadają warunkom przyznania pomocy w ramach działań Osi 3., ale przyczyniają się do osiągnięcia celów tej osi.

1. podnoszenie świadomości społeczności lokalnej, w tym przez organizację szkoleń i innych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla podmiotów z obszaru objętego LSR, innych niż realizowane w ramach działania: szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie; np. projekty edukacyjne, warsztaty z zakresu ginących zawodów (np.: dla przyszłych kowali, snycerzy, tkaczek, koronkarek, zdunów, bednarzy, kołodziei, ludwisarzy, rymarzy, garncarzy, plecionkarzy…), warsztaty teatralne, muzyczne, wykłady, prelekcje, pokazy; Operacje muszą znajdować uzasadnienie w LSR np. jeżeli strategia opiera się na turystyce uzasadnione jest szkolenie specjalistyczne - przewodników, ratowników, nauka języków obcych dla podmiotów obsługujących turystów z zagranicy. Szkolenia muszą mieć charakter otwarty, rekrutacja oparta o przejrzyste zasady. Operacja nie może polegać na podniesieniu kwalifikacji tylko wnioskodawcy np. poprzez udział w studiach podyplomowych. Małe projekty - zakres pomocy

2. podnoszenie jakości życia społeczności lokalnej na obszarze objętym LSR, w tym przez: a)udostępnianie urządzeń i sprzętu komputerowego, w tym urządzeń i sprzętu umożliwiającego dostęp do Internetu, np.: kafejka internetowa, b)organizację imprez kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych; np. festyny, koncerty folklorystyczne, dożynki, zawody sportowe… Do kosztów kwalikowalnych operacji można zaliczyć koszt produktów spożywczych, niezbędnych do zorganizowania imprezy oraz wynagrodzenia dla koordynatora, jeżeli poniesienie takiego kosztu jest uzasadnione i konieczne. Możliwe jest pobieranie opłat tylko do wysokości wkładu własnego wnioskodawcy – zadeklarowane wpływy. Małe projekty - zakres pomocy

3. rozwijanie aktywności społeczności lokalnej, w tym przez: a)promocję lokalnej twórczości kulturalnej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa, w tym kulturowego, historycznego lub przyrodniczego, np. przeglądy zespołów folklorystycznych, zespołów kultywujących sztukę dawną, publikacje promujące lokalna kulturę, pokazy sztuki rzemieślniczej… b)kultywowanie miejscowych tradycji, obrzędów i zwyczajów, np. wyposażenie zespołów folklorystycznych, zakup mundurów reprezentacyjnych dla orkiestry OSP spotkania muzyczne, … c)kultywowanie języka regionalnego i gwary, d)kultywowanie tradycyjnych zawodów i rzemiosła; np. zakładanie warsztatów rzemieślniczych, tworzenie miejsc, gdzie można przekazać wiedzę następnym pokoleniom… Małe projekty - zakres pomocy

4. rozwijanie turystyki lub rekreacji na obszarze objętym LSR, w tym przez: a)utworzenie lub zmodernizowanie bazy informacji turystycznej oraz stron internetowych, przygotowanie i wydanie folderów oraz innych publikacji informacyjnych dotyczących obszaru objętego LSR, W przypadku sprzedaży publikacji możliwe jest pobieranie opłat tylko do wysokości wkładu własnego wnioskodawcy – zadeklarowane wpływy z publikacji. Uzasadnione jest załączenie do wniosku o płatność oświadczenie wnioskodawcy o sposobie dystrybucji publikacji z podaniem ceny jednostkowej, natomiast sprzedaż po cenach rynkowych stoi w sprzeczności z zakazem podwójnego finansowania operacji. Zyski z reklam w publikacji – do wysokości wkładu własnego wnioskodawcy. Małe projekty - zakres pomocy

4. rozwijanie turystyki lub rekreacji na obszarze objętym LSR, w tym przez : b) budowę, odbudowę lub oznakowanie małej infrastruktury turystycznej, w szczególności punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych lub biwakowych, tras narciarstwa biegowego lub zjazdowego, szlaków wodnych, rowerowych, konnych, ścieżek spacerowych lub dydaktycznych; np.: budowa pomostów, stanic wodnych, plaż, kortów, ogródków jordanowskich, placów zabaw, wiat, budowa domków letniskowych sezonowych na wynajem, schronisk, kempingów, pól namiotowych, pokoi na wynajem, w ramach usług turystycznych świadczonych przez osoby fizyczne posiadające gospodarstwa rolne ale ubezpieczone w ZUS … Infrastruktura turystyczna - obiekty oraz urządzenia turystyczne, służące zaspokajaniu potrzeb związanych z bierną lub aktywną turystyką. Małe projekty - zakres pomocy

5. zachowanie, odtworzenie, zabezpieczenie lub oznakowanie cennego, lokalnego dziedzictwa krajobrazowego i przyrodniczego, w szczególności obszarów objętych poszczególnymi formami ochrony przyrody, w tym obszarów Natura 2000; np. przywrócenie rodzimych lokalnych gatunków roślin, odtworzenie zabytkowych parków, zabezpieczenie pomników przyrody, oznakowanie i rozpowszechnianie wiedzy o wartości i znaczeniu tych obiektów… W ramach tego pkt. zakresu pomocy nie przewiduje się zakupu urządzeń wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych. Małe projekty - zakres pomocy

6. zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego, w tym przez : a)odbudowę albo odnowienie lub oznakowanie budowli lub obiektów małej architektury wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków, np. odnowienie zabytkowych: kapliczek, pomników, ogrodzeń, bram, dzwonnic, cmentarzy, mostków, altan… b)odnowienie elementów dachów lub elewacji zewnętrznych budynków wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków; Definicja obiektu małej architektury - zgodna z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz z późn. zm.) Małe projekty - zakres pomocy

6. zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego, w tym przez : c) remont lub wyposażenie muzeów, Definicja muzeum zgodna w Ustawą z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 1997 r., Nr 5, poz. 204, z późn. zm.) d) remont lub wyposażenie świetlic wiejskich Świetlica wiejska - budynek lub pomieszczenie przeznaczone do spędzania czasu wolnego, rozwijania zainteresowań, działań na rzecz rozwoju kultury i edukacji dla mieszkańców wsi oraz miejsce integracji lokalnych społeczności. Należy mieć na uwadze, że wyposażenie świetlicy w sprzęt i urządzenia do ćwiczeń fizycznych nie realizuje celu jakim jest zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego. Małe projekty - zakres pomocy

7. inicjowanie powstawania, przetwarzania lub wprowadzania na rynek produktów i usług opartych na lokalnych zasobach, tradycyjnych sektorach gospodarki lub lokalnym dziedzictwie, w tym kulturowym, historycznym lub przyrodniczym, albo podnoszenie jakości takich produktów; np. zakup urządzeń niezbędnych do produkcji, promocja, uzyskiwanie certyfikatów jakości, opłaty za uczestnictwo w targach produktów tradycyjnych lub specyficznych dla danego obszaru, adaptacja i remont pomieszczeń w celu sprzedaży powyższych produktów… Wprowadzenie produktu na rynek nie może się odbywać przez zakup produktu lokalnego od producenta w celu odsprzedania go osobom trzecim. Zakup sadzonek roślin do uprawy (winorośl, śliwa) nie może stanowić kosztu kwalifikowalnego ponieważ pomoc na operacje z zakresu działań Osi 4. nie może być przyznana na realizację celów osi 1. (wsparcie działalności rolniczej). Małe projekty - zakres pomocy

8. wykorzystanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w celu poprawienia warunków prowadzenia działalności kulturalnej lub gospodarczej. np. zakładanie kolektorów słonecznych, instalacji pozwalających na wykorzystanie energii geotermalnej, wiatrowej lub wodnej; W przypadku operacji polegających na założeniu kolektorów słonecznych w gospodarstwach agroturystycznych należy zwrócić uwagę na konieczność zapewnienia, iż pomoc dotyczy tylko i wyłącznie działalności dodatkowej polegającej na wynajmie pokoi dla turystów (w osi 4. nie ma możliwości wsparcia działalności rolniczej) i liczona jest proporcjonalnie tzn. koszt założenia kolektorów jest kosztem kwlifikowalnym tylko w takiej części jaka część budynku jest przeznaczona dla turystów. Z uwagi na to, że operacja ma polegać na poprawie warunków prowadzenia działalności wnioskodawca musi w dniu składania wniosku prowadzić powyższą działalność a co najmniej posiadać wpis do ewidencji innych obiektów. Małe projekty - zakres pomocy

We wniosku o przyznanie pomocy można wskazać więcej niż jeden zakres realizacji z tym, że realizowane w ramach jednego małego projektu zadania muszą być ze sobą powiązane np.: Zakup strojów regionalnych i koncert folklorystyczny. Wytyczenie trasy rowerowej i promocja nowej trasy. Wyposażenie muzeum np. domu poety/pisarza i wieczór poetycki z wykorzystaniem jego twórczości.

Zgodność operacji z zakresem realizacji małych projektów, Zgodność kosztu z katalogiem kosztów kwalifikowalnych, Uzasadnienie poniesienia danego kosztu w kontekścierealizacji celu operacji, celów i wskaźników LSR oraz celów i wskaźników PROW , Uwaga!!! Zakup materiałów, przedmiotów, maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia, sprzętu czy oprogramowania nie może stanowić celu operacji! Przy określeniu kwalifikowalności kosztów należy zwrócić uwagę na :