Eko-innowacje w sektorze transportowym Prof. Wojciech Suchorzewski Politechnika Warszawska i Suchorzewski Konsulting Seminarium……. Warszawa, 28 maja 2009

Transport największym konsumentem energii EU 27: FINAL ENERGY DEMAND BY SECTOR Żródło:4. European Energy and Transport. Trends to 2030 – Update 2008. EU-27 Energy Baseline Scenario till 2030. European Commission - DGTREN, 2008. W. Suchorzewski, 28.05.2009

Udział transportu w zużyciu energii w PL Udział transportu w zużyciu energii rośnie (1995 – 14%, 2005 – 21%) ] Struktura nośników energii: transport drogowy - 89% transport kolejowy - 5,6%, transport lotniczy - 5% Prawie całość energii zużywanej przez transport drogowy - ropochodna Niewielka część przewozów kolejowych - napęd spalinowy 95% energii - paliwa płynne Pozostałe 5% - energia elektryczna. W. Suchorzewski, 28.05.2009

Prognozy ruchu pasażerskiego – mld paskm  Rok 2009 2010 2020 2025  Autor prognozy JB APT ITS Transport indyw. 335 25-235 364-378 130-400 570-593 Transport zbiorowy 60 90-165   155-165 55-57  Razem 395 190-390 295-555 627-648 APT – Alternatywna Polityka Transportowa JB – J.Burnewicz ITS – Instytut Transportu Samochodowego W. Suchorzewski, 28.05.2009

Prognoza zużycia energii w transporcie - PL DGTREN - 2008 Miara 2000 2005 2010 2020 2030 PL Gpkm 216 244 281 383 492 PL Gtm 130 156 193 268 317 PL ktoe 9085 12087 14891 19578 21647 PL MtCO2 26 34 41 53 57 PL MJ mld 380 506 623 820 906 Żródło: European Energy and Transport. Trends to 2030 – Update 2008. EU-27 Energy Baseline Scenario till 2030. European Commission - DGTREN, 2008. W. Suchorzewski, 28.05.2009

Prognozy zużycia energii, struktury nośników i emisji w UE 27 Podstawowe dylematy - struktura nośników dla: transportu drogowego i kolei, produkcji energii elektrycznej (ze względu na jej kluczową rolę w zasilaniu kolei) Trendy i prognozy dla transportu drogowego: udział biopaliw – po okresie wzrostu do roku 2020 - stabilizacja minimalny udział energii elektrycznej, mimo wiązania nadziei z rozwojem pojazdów o tym napędzie, brak niekonwencjonalnych źródeł energii. Emisja CO2: transport pozostanie najpoważniejszym emitorem i jedynym sektorem, w którym emisja ta będzie wzrastać, głównie ze względu na transport drogowy i lotniczy. Nie zmieni tej tendencji przewidywany wzrost udziału biopaliw, (których produkcja pochłania znaczne ilości energii). W. Suchorzewski, 28.05.2009

Nośniki energii w transporcie drogowym Udział - % 2005 2010 2020 2030 Benzyna 38.4 35.2 31.4 29.3 Diesel 58.8 58.9 LPG 1,5 1,8 2,0 2,1 Biopaliwa 1,1 3,9 7,4 9,4 Gaz 0,2 0,3 Elektryczność Żródło: European Energy and Transport. Trends to 2030 – Update 2008. EU-27 Energy Baseline Scenario till 2030. European Commission - DGTREN, 2008. W. Suchorzewski, 28.05.2009

Transport w Alternatywnej Polityce Energetycznej 2009 wariant I (KT) - kontynuacja trendów, wariant II (ZRT) - zrównoważonego rozwoju - spowolnienia wzrostu transportochłonności i energochłonności oraz emisji CO2, aby nie przekroczył w latach 2020 i 2030 zakładanych wartości. Prognoza konsumpcji energii – mld MJ (WS)   KT ZRT 2005 2020 2030 Pasażerowie 329 493 551 412 383 Ładunki 280 421 478 385 390 Razem 609 914 1029 797 773 W. Suchorzewski, 28.05.2009

Działania redukujące zużycie energii i emisje Redukcja/ograniczeniu tempa wzrostu transportochłonności (mobilności) - planowanie przestrzenne i inne działania: przeciwdziałające niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się miast i redukcji intensywności zagospodarowania, sprzyjające przemieszaniu funkcji i koncentracji funkcji w obszarach dobrze obsłużonych przez transport publiczny. Wpływ na wybór środka transportu przez: politykę motoryzacyjną, podnoszenie standardu transportu publicznego, politykę parkingową, w tym parkingi „P&R” (Parkuj i Jedź) opłaty za korzystanie z dróg publicznych i wjazd do wybranych obszarów, obciążanie użytkownika kosztami zewnętrznymi W. Suchorzewski, 28.05.2009

Działania redukujące zużycie energii przez transport Poprawa wykorzystania środków transportu przez: zaawansowane metody zarządzania transportem i ruchem promocję wspólnego użytkowania samochodu osobowego (car-pooling, lift-sharing), wspieranie rozwoju systemów dostaw ładunków (logistyka) rozwój transportu multi/intermodalnego. Postęp technologiczny w zakresie środków transportu, w tym przede wszystkim produkcji środków transportu o zwiększonej efektywności energetycznej oraz zasilanych ze źródeł energii alternatywnych w stosunku do ropy i węgla, W. Suchorzewski, 28.05.2009

Przykłady innowacyjnych rozwiązań AFV – pojazdy o alternatywnych źródłach napędu – dostępne – trudności rozpowszechnienia UK – 2007 - Low Carbon Vehicle Procurement programme: samochody osobowe, dostawcze i autobusy Wsparcie przez państwo – Kanada: ecoAUTO Rebate Program - 1000 to $2000 rabatu przy kupnie samochodu „efektywnego energetycznie” ITS – Inteligentne Systemy Transportu: Zaawansowane systemy zarządzania ruchem drogowym, lotniczym, kolejowym Elektroniczne pobieranie opłat Logistyka W. Suchorzewski, 28.05.2009

2008 Model Year ecoAUTO Eligibility Jeep Compass 2x4 Rebate: $1000 2.0 L, 4 cylinder Continuously Variable Transmission CFCR = 8.3 L/100 km Honda Civic Hybrid Rebate: $2000 1.3 L, 4 cylinder Continuously Variable Transmission CFCR = 4.5 L/100 km W. Suchorzewski, 28.05.2009

Obszary tematyczne i ich innowacyjne koncepcje NICHES - New & Innovative Concepts for Helping European Transport Sustainability Obszary tematyczne i ich innowacyjne koncepcje W. Suchorzewski, 28.05.2009

WG2 – Innowacyjne rozwiązania logistyczne w miastach Problemy: zatłoczenie, trudność zaopatrzenia, hałas. Rozwiązania: - zarządzanie czasem i przestrzenią dla dostaw, multi-use-lanes - wewnątrz-miejskie dostawy nocne, - dostawy do domu z użyciem schowków. W. Suchorzewski, 28.05.2009

Dostawy nocne W. Suchorzewski, 28.05.2009

Dostawy do schowków - Niemcy W. Suchorzewski, 28.05.2009

WG3 – ekologiczne i oszczędzające energię pojazdy Pojazdy napędzane paliwami alternatywnymi – AFV - dostępne. Przeszkody w rozpowszechnieniu: brak stacji paliw, koszty, brak motywacji, informacji oraz akceptacji. Innowacje: decyzje polityczne – warunki dla rozpowszechnienia pojazdów AFVs w sektorze prywatnym zastosowanie biopaliw w pojazdach TP wspólne zakupy pojazdów AFVs. W. Suchorzewski, 28.05.2009

Pojazdy i stacje paliwowe NG w Szwecji W. Suchorzewski, 28.05.2009

Cykl produkcyjny biogazu (CNG) W. Suchorzewski, 28.05.2009

Elektroniczne pobieranie opłat ETC - Electronic Toll Collection EFC - Electronic Fee Collection VES - Violation Enforcement System Największy sukces ITS!!! W Polsce zapowiadane od 1995 roku (Warszawa) i w Polityce Transportowej Państwa na lata 2006-2025). W opracowaniu studium wykonalności Konsekwencje dla projektów autostrad W. Suchorzewski, 28.05.2009

Podsumowanie Kontynuacja trendów - uniemożliwiłaby osiągnięcie redukcji zużycia energii i emisji CO2. Konieczne działania mające na celu zwolnienia tempa wzrostu transportochłonności (tkm) i mobilności (paskm) ograniczenie udziału wysoce energochłonnych środków transportu (transport drogowy i lotniczy) poprawę efektywności transportu postęp w technologii transportu (hardware i software) W. Suchorzewski, 28.05.2009