BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO: Stanisław Koziej PODSTAWY BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO: WPROWADZENIE DO KONWERSATORIÓW nt. INSTYTUCJI BEZPIECZEŃSTWA WEWNĘTRZNEGO www.koziej.pl @SKoziej @SKoziej www.koziej.pl
Tematyka Podstawy koncepcyjne i prawne bezpieczeństwa narodowego Strategia i system bezpieczeństwa narodowego jako podstawa dla zadań instytucji bezpieczeństwa wewnętrznego Instytucje bezpieczeństwa wewnętrznego – zadania, skład, struktura, zasady funkcjonowania: instytucje kierowania (zarządzania, administrowania) bezpieczeństwem wewnętrznym instytucje wykonawcze w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego @SKoziej www.koziej.pl
Literatura podstawowa Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1997 Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego, BBN, Warszawa 2013 Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, BBN, Warszawa 2014 Ustawy: o powszechnym obowiązku obrony, o zarządzaniu kryzysowym, o stanach nadzwyczajnych (stanie klęski żywiołowej, stanie wyjątkowym, stanie wojennym), o Policji, o służbach specjalnych (o AW, o ABW, o CBA, o SKW, o SWW), o straży pożarnej, o BOR, o SW, o S.C.) @SKoziej www.koziej.pl
Literatura uzupełniająca System Reagowania kryzysowego, red. nauk. J. Gryz, W. Kitler, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2007 Bezpieczeństwo osób podlegających ustawowo ochronie wobec zagrożeń XXI wieku, red. nauk. P. Bogdalski, J. Cymerski, K. Jałoszyński, Szczytno 2014 W. Kitler, Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie, uwarunkowania, system, AON, Warszawa 2011 P. Wawrzyk, Bezpieczeństwo wewnętrzne UE, Wydawnictwo Akademickie i Literackie, 2014 Strony internetowe: bbn.gov.pl; mon.gov.pl; mswia.gov.pl, aon.edu.pl, koziej.pl, Twitter: @SKoziej @SKoziej www.koziej.pl
TEORETYCZNE PODSTAWY BEZPIECZEŃSTWA @SKoziej www.koziej.pl
Pojęcie bezpieczeństwa Bezpieczeństwo w sensie statycznym - jako stan braku zagrożeń dla podmiotu, stan spokoju, pewności (stan obiektywny i subiektywny: uświadomiony i nieuświadomiony) Bezpieczeństwo w sensie dynamicznym (działanie podmiotu na rzecz bezpieczeństwa) – jako proces osiągania i utrzymywania stanu braku zagrożeń i swobody działania @SKoziej www.koziej.pl
BEZPIECZEŃSTWO - DEFINICJA Bezpieczeństwo – teoria i praktyka zapewniania możliwości przetrwania (egzystencji) i realizacji własnych interesów przez dany podmiot w niebezpiecznym środowisku, w szczególności poprzez wykorzystywanie szans (okoliczności sprzyjających), podejmowanie wyzwań, redukowanie ryzyk oraz przeciwdziałanie (zapobieganie i przeciwstawianie się) wszelkiego rodzaju zagrożeniom dla podmiotu i jego interesów. Współczesne bezpieczeństwo ma charakter zintegrowany (kompleksowy, wielowymiarowy) @SKoziej www.koziej.pl PSDSz 2012/2013 Kwiecień 2013
Rodzaje bezpieczeństwa Wg rodzaju podmiotu: indywidualne (osobowe, personalne); grupowe (rodowe, plemienne, zawodowe, korporacyjne itp.); narodowe - państwowe (lokalne, terytorialne, krajowe); międzynarodowe (regionalne, globalne) Wg źródeł zagrożeń: zewnętrzne, wewnętrzne @SKoziej www.koziej.pl
BEZPIECZEŃSTWO PAŃSTWA = BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Strategia BN: jak wykorzystać wszystkie siły i środki państwa do przeciwstawienia się wszelkim rodzajom zagrożeń? Zagrożenia: gospodarcze społeczne informacyjne militarne . inne Siły i środki państwa: gospodarcze ochronne informacyjne militarne (siły zbrojne) . inne STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO @SKoziej www.koziej.pl
OBRONNOŚĆ = OBRONA NARODOWA = BEZPIECZEŃSTWO MILITARNE = CZĘŚĆ BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO Strategia obronności (ON): jak wykorzystać wszystkie siły i środki państwa do przeciwstawienia się zagrożeniom militarnym? Zagrożenia gospodarcze społeczne informacyjne militarne . inne Siły i środki państwa gospodarcze ochronne informacyjne militarne . inne STRATEGIA OBRONNOŚCI (ON) @SKoziej www.koziej.pl
SZ BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Obronność Zagrożenia pozamilitarne (cywilne, wewnętrzne) Obronność SZ @SKoziej www.koziej.pl
Typologia bezpieczeństwa Kierowanie bezpieczeństwem narodowym DZIEDZINY BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO Obronna Ochronna Społeczna Gospodarcza SEKTORY BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO dyplomatyczny militarny wywiadowczy kontrwywiadowczy prawa i porządku publicznego ratownictwa kulturowy edukacyjny socjalny demograficzny migracyjny … finansowy energetyczny transportowy infrastruktury krytycznej środowiska naturalnego Transsektorowe obszary bezpieczeństwa (np. cyberbezpieczeństwo; bezpieczeństwo antyterrorystyczne) Podmioty bezpieczeństwa narodowego realizujące zadania strategiczne zadania BN (operacyjne---wspierające) Prezy-dent, Rada Mini-strów MSZ --- MON MSW MSW MSZ AW SWW ABW SKW MSW (Policja, SG, BOR), MS (SW) MAC, CBA, Prokuratura MSW (PSP OC) MAC, MŚ MKiDN MEN, pod-mioty publi-czne i niepubli-czne, SiOS* MNiSzWMEN MKiDN, uczelnie, szkoły publiczne i niepubli-czne, SiOS* MPiPS, MZ, ośrodki państwo-we i samorzą-dowe, SiOS* MPiPS --- MZ, SiOS* UDSC MAC, MSW MF MG, MRiRW MSP MRR MTBiGM MG MSP MTBGM pod-mioty państwowe i samo-rządowe, SiOS @SKoziej www.koziej.pl 7
Kluczowe kategorie pojęciowe interesy (narodowe i międzynarodowe), misje organizacji oraz wynikające z nich cele, środowisko (warunki) - szanse, wyzwania, ryzyka, zagrożenia, koncepcje - zasady i sposoby działań, systemy bezpieczeństwa – zasoby podmiotu wydzielone do realizacji przyjętych koncepcji, odpowiednio do tych zadań zorganizowane i przygotowane. @SKoziej www.koziej.pl
Warunki bezpieczeństwa - szanse Szanse – okoliczności sprzyjające realizacji interesów oraz osiąganiu celów. Sztuka dostrzegania i wykorzystywania szans!!! @SKoziej www.koziej.pl
Warunki bezpieczeństwa -ryzyka Ryzyko – związane z aktywnością podmiotu (planowaną lub realizowaną); stopień prawdopodobieństwa spowodowania niekorzystnych dla podmiotu skutków działania w dziedzinie bezpieczeństwa. Sztuka redukowania ryzyk!!!! Opanowywanie ryzyk (zarządzanie ryzykiem): korygowanie balansu między celami, środkami i sposobami działania poprzez modyfikowanie któregoś z tych elementów. @SKoziej www.koziej.pl
Warunki bezpieczeństwa - wyzwania Wyzwania – dylematy decyzyjne, przed jakimi stoi podmiot (społeczność międzynarodowa, państwo) w rozstrzyganiu spraw bezpieczeństwa. w korzystnych warunkach mogą stwarzać dodatkowe szanse, w niekorzystnych – mogą rodzić dodatkowe zagrożenia. @SKoziej www.koziej.pl
Warunki bezpieczeństwa - zagrożenia Zagrożenia – pośrednie lub bezpośrednie destrukcyjne oddziaływanie na podmiot. potencjalne i realne; subiektywne i obiektywne; zewnętrzne i wewnętrzne; militarne i niemilitarne (polityczne, ekonomiczne, społeczne, informacyjne, ekologiczne itp.) @SKoziej www.koziej.pl
Kryzysy i konflikty Kryzys – to szczególny (nadzwyczajny i niekorzystny), odbiegający od normalnego, stan podmiotu Konflikt – to szczególny (konfrontacyjny) typ relacji podmiotu z otoczeniem, z innym podmiotem Wojna – jako konflikt: zorganizowana przemoc zbrojna jednostek politycznych przeciwko sobie (kłopoty z tą kategorią: zimna wojna, wojna z terroryzmem itp.) @SKoziej www.koziej.pl
Zarządzanie kryzysowe Od „crisis management” – radzenie sobie z kryzysami, opanowywanie kryzysów; wszelkie działania podejmowane dla opanowania kryzysu Dlatego nieprawidłowe jest w jęz. polskim nazywanie tej funkcji podmiotu „zarządzaniem kryzysowym”. Zarządzanie bowiem to tylko działalność kierownicza, w tym wypadku kierowanie w warunkach kryzysu. @SKoziej www.koziej.pl
PRAWNE PODSTAWY BEZPIECZEŃSTWA @SKoziej www.koziej.pl
Wojna jako usprawiedliwione narzędzie polityczne Uzasadniony (uprawniony formalnie i moralnie przekonujący) powód: np. odparcie agresji Uprawnione kierownictwo (np. Rada Bezpieczeństwa ONZ) Publiczne wypowiedzenie Słuszny zamiar (np. obrona) Proporcjonalność użycia siły (szkody spowodowane przez wojnę powinny być tego warte) Ostateczność (po wyczerpaniu innych środków) Racjonalna szansa na sukces (nie awanturnictwo) @SKoziej www.koziej.pl
Usprawiedliwione zasady prowadzenia wojny (kodyfikacja w czterech konwencjach genewskich z 1949 r. i dwóch protokołach dodatkowych z 1977 r.) Rozróżnianie Walczący – tylko oni mogą być obiektem celowego ataku Niewalczący – powinni być chronieni na ile tylko można, mogą być ofiarami tylko przypadkowych, nieintencjonalnych ataków Proporcjonalność atak powinien być proporcjonalny do militarnej wartości celu (obiektu) Unikać zadawania nadmiernego cierpienia i używania najokrutniejszych broni @SKoziej www.koziej.pl
Prawo użycia siły The Charter of the United Nations prohibits the use of force against another state except where the Security Council has authorised the use of force to maintain or restore international peace and security; and where a state is exercising its inherent right of individual or collective self-defence recognised by Article 51 of the Charter. The question whether there is also a right to take action in exceptional circumstances of humanitarian emergency, or to protect fundamental rights, is not dealt with here; nothing in this paper can be regarded as prejudicing the question one way or the other. Although Article 51 mentions the right of collective self-defence, this study deals only with individual self-defence. Wg: PRINCIPLES OF INTERNATIONAL LAW ON THE USE OF FORCE BY STATES IN SELF-DEFENCE, Chatham House , The Royal Institute of International Affairs, 2005 @SKoziej www.koziej.pl
Prawo do samoobrony The law on self-defence encompasses more than the right to use force in response to an ongoing attack. Article 51 preserves the right to use force in self-defence “if an armed attack occurs”, until the Council has taken the necessary measures. On one view, the right is confined to circumstances in which an actual armed attack has commenced. But the view that states have a right to act in self-defence in order to avert the threat of an imminent attack - often referred to as ‘anticipatory self-defence’ - is widely, though not universally, accepted. It is unrealistic in practice to suppose that self-defence must in all cases await an actual attack. @SKoziej www.koziej.pl
Proporcjonalność użycia siły The exercise of the right of self-defence must comply with the criterion of ‘proportionality’. The force used, taken as a whole, must not be excessive in relation to the need to avert or bring the attack to an end. The physical and economic consequences of the force used must not be excessive in relation to the harm expected from the attack. @SKoziej www.koziej.pl
Podstawy konstytucyjne Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. @SKoziej www.koziej.pl
Art. 26. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic. Siły Zbrojne zachowują neutralność w sprawach politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli. @SKoziej www.koziej.pl
Obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona Ojczyzny. Art. 85. Obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona Ojczyzny. Zakres obowiązku służby wojskowej określa ustawa. Obywatel, któremu przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne nie pozwalają na odbywanie służby wojskowej, może być obowiązany do służby zastępczej na zasadach określonych w ustawie. @SKoziej www.koziej.pl
Art. 116. Sejm decyduje w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej o stanie wojny i o zawarciu pokoju. Sejm może podjąć uchwałę o stanie wojny jedynie w razie zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umów międzynarodowych wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji. Jeżeli Sejm nie może się zebrać na posiedzenie, o stanie wojny postanawia Prezydent Rzeczypospolitej. @SKoziej www.koziej.pl
Art. 117. Zasady użycia Sił Zbrojnych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej określa ratyfikowana umowa międzynarodowa lub ustawa. Zasady pobytu obcych wojsk na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i zasady przemieszczania się ich przez to terytorium określają ratyfikowane umowy międzynarodowe lub ustawy. @SKoziej www.koziej.pl
Art. 126. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej. Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. Prezydent Rzeczypospolitej wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach. @SKoziej www.koziej.pl
Art. 134. Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej. Prezydent Rzeczypospolitej mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów Sił Zbrojnych na czas określony. Czas trwania kadencji, tryb i warunki odwołania przed jej upływem określa ustawa. Na czas wojny Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych. W tym samym trybie może on Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych odwołać. Kompetencje Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasady jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej określa ustawa. Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, nadaje określone w ustawach stopnie wojskowe. Kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej, związane ze zwierzchnictwem nad Siłami Zbrojnymi, szczegółowo określa ustawa. @SKoziej www.koziej.pl
Art. 135. Organem doradczym Prezydenta Rzeczypospolitej w zakresie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego. @SKoziej www.koziej.pl
Art. 136. W razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia państwa Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, zarządza powszechną lub częściową mobilizację i użycie Sił Zbrojnych do obrony Rzeczypospolitej Polskiej. @SKoziej www.koziej.pl
Rada Ministrów kieruje administracją rządową. Art. 146. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej. Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego. Rada Ministrów kieruje administracją rządową. W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach Rada Ministrów w szczególności: 7) zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny, 8) zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa, 9) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi, 11) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej, @SKoziej www.koziej.pl
STANY NADZWCZAJNE @SKoziej www.koziej.pl
Wprowadzanie stanów nadzwyczajnych W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej. @SKoziej www.koziej.pl
Sytuacje szczególnych zagrożeń (nadzwyczajne) Sytuacje szczególnych zagrożeń: kryzys, konflikt (w tym wojna) Sytuacje szczególnych zagrożeń a stany nadzwyczajne wojna (sytuacja wojenna) a stan wojny i stan wojenny sytuacja wyjątkowa i stan wyjątkowy sytuacja klęski żywiołowej i stan klęski żywiołowej @SKoziej www.koziej.pl
Sytuacje i stany nadzwyczajne Sytuacje szczególnych zagrożeń Stany nadzwyczajne (stan klęski żywiołowej, stan wyjątkowy, stan wojenny) @SKoziej www.koziej.pl
Podstawa wprowadzenia stanu nadzwyczajnego Stan nadzwyczajny może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości. @SKoziej www.koziej.pl
Regulacje ustawowe Ustawa określa zasady działania organów władzy publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela w czasie poszczególnych stanów nadzwyczajnych. Ustawa może także określić podstawy, zakres i tryb wyrównywania strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela. @SKoziej www.koziej.pl
Ograniczenia ustawy Działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa. W czasie stanu nadzwyczajnego nie mogą być zmienione: Konstytucja, ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego, ustawa o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej oraz ustawy o stanach nadzwyczajnych @SKoziej www.koziej.pl
Ograniczenia ustawy (2) W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może być skrócona kadencja Sejmu, przeprowadzane referendum ogólnokrajowe, nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu. Wybory do organów samorządu terytorialnego są możliwe tylko tam, gdzie nie został wprowadzony stan nadzwyczajny. @SKoziej www.koziej.pl
Rozporządzenia prezydenckie Jeżeli w czasie stanu wojennego Sejm nie może zebrać się na posiedzenie, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów wydaje rozporządzenia z mocą ustawy w zakresie i w granicach określonych w art. 228 ust. 3-5. Rozporządzenia te podlegają zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu. Mają one charakter źródeł powszechnie obowiązującego prawa. @SKoziej www.koziej.pl
GŁÓWNE ZAŁOŻENIA STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP @SKoziej www.koziej.pl
Polska jako podmiot bezpieczeństwa Środowisko bezpieczeństwa Polski UKŁAD STRATEGII Polska jako podmiot bezpieczeństwa Środowisko bezpieczeństwa Polski Koncepcja działań strategicznych. Strategia operacyjna Koncepcja działań przygotowawczych. Strategia preparacyjna @SKoziej www.koziej.pl
INTERESY W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA: POLSKA JAKO PODMIOT BEZPIECZEŃSTWA: INTERESY NARODOWE I CELE STRATEGICZNE PODSTAWOWE WYMIARY/POZIOMY FUNKCJONOWANIA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ (ART. 5 KONSTYTUCJI RP): INTERESY W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA: CELE STRATEGICZNE: Dysponowanie skutecznym narodowym potencjałem bezpieczeństwa Silna pozycja międzynarodo-wa Polski i członkostwo w wiarygodnych systemach bezpieczeństwa międzynaro-dowego Ochrona obywateli oraz zapewnienie swobody korzystania przez nich z wolności i praw (bez szkody dla innych), a także obywatelskie obowiązki na rzecz bezpieczeństwa Zapewnienie trwałego i zrównoważonego rozwoju społecznego i gospodarczego oraz społecznego i gospo-darczego wsparcia bezpie-czeństwa PAŃSTWO Cele dotyczące działań (operacyjne) i przygotowań (preparacyjne) państwa w dziedzinie bezpieczeństwa OBYWATELE Indywidualne i zbiorowe ZASOBY/DOBRA/WARTOŚCI materialne (gospodarcze) i niematerialne (społeczne) @SKoziej www.koziej.pl
ŚRODOWISKO BEZPIECZEŃSTWA (1) wymiar globalny Globalizacja i rewolucja informacyjna – demiurg zmian; środowisko GLOB-INFO Asymetryzacja bezpieczeństwa (np. bezpieczeństwa nuklearnego) Państwa upadłe i zbójeckie (Syria, Rosja????) Proliferacja BMR i technologii wojskowych Terroryzm (ISIL, terroryzm wewnątrzeuropejski) Nielegalne migracje Zorganizowana przestępczość Cyberzagrożenia Ekstremizmy i patologie społeczne Niewydolność międzynarodowych organizacji i reżimów bezpieczeństwa @SKoziej www.koziej.pl
ŚRODOWISKO BEZPIECZEŃSTWA W SBN (2) wymiar regionalny: czynniki destabilizacji Kryzys na Bliskim Wschodzie i Afryce (kontynuacja, migracje) Kryzys w Europie Wschodniej (nowa jakość strategiczna – koniec ery pozimnowojennej) Kryzys w Europie Zachodniej? (odnowienie: terroryzm) Zagrożenia polityczno-militarne: presja polityczno-militarna zagrożenie wojenne: agresja podprogowa konflikt na dużą skalę Zagrożenia niemilitarne: w cyberprzestrzeni w sektorze energetycznym terroryzm wewnątrzeuropejski? nielegalne migracje @SKoziej www.koziej.pl
ŚRODOWISKO BEZPIECZEŃSTWA (3) wymiar regionalny: czynniki stabilizacji i ich ryzyka NATO – odstraszanie przeciwko agresji hybrydowej, zwłaszcza podprogowej (sytuacje trudnokonsensusowe), wydatki obronne w Europie UE – podmiot niestrategiczny!!! Strategiczna obecność USA w Europie – pivot z Europy do regionu Azji i Pacyfiku? OBWE – wewnętrznie blokowana aktywność Współpraca regionalna – różnica interesów @SKoziej www.koziej.pl
KRAJOWY FILAR BEZPIECZEŃSTWA Ustawa o kierowaniu obroną państwa w czasie wojny Polityczno-Strategiczna Dyrektywa Obronna: gra strategiczna „Kraj 2015/16” (sprawdzenie założeń PSDO) Realizacja kluczowych programów modernizacji SZ (obrona powietrzna, w tym przeciwrakietowa, śmigłowce) i ustanowienie priorytetów „III fali”: drony, cyberobrona, broń precyzyjna i systemy satelitarne na potrzeby bezpieczeństwa Reformy w dziedzinach niemilitarnych (doktryna cyberbezpieczeństwa, doktryna bezpieczeństwa informacyjnego, Obrona Cywilna, włączanie organizacji proobronnych w system bezpieczeństwa itd.) @SKoziej www.koziej.pl
ZEWNĘTRZNE FILARY BEZPIECZEŃSTWA: NATO, UE, partnerstwa strategiczne NATO: ADAPTACJA STRATEGICZNA (NEWPORT - WARSZAWA): wzmocnienie wschodniej flanki NATO UE: szczyt UE w czerwcu 2016r., nowa strategia bezpieczeństwa Partnerstwo z USA, formaty regionalne (GW, TW, państwa bałtyckie i nordyckie…) @SKoziej www.koziej.pl
BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO SYSTEM @SKoziej www.koziej.pl
System bezpieczeństwa narodowego P o d s y s t e m k i e r o w a n i a D E C Y D E N T ORGAN DORADCZY ORGAN SZTABOWY P o d s y s t e m y w y k o n a w c z e Podsystemy operacyjne: Podsystemy wsparcia: obronny społeczne ochronne gospodarcze @SKoziej www.koziej.pl
Skład systemu kierowania i administrowania bezpieczeństwem Całość organów władzy i administracji odpowiedzialnych za realizację zadań obronnych, powiązanych informacyjnie i pozostających w ustanowionych prawnie relacjach kompetencyjnych, wraz z ich aparatem pomocniczym (administracyjnym, sztabowym, organizacyjnym) oraz niezbędną infrastrukturą @SKoziej www.koziej.pl
Podsystemy wykonawcze Uniwersalny model kierowania Decydent Organ doradczy doradztwo propozycje zadania Organ sztabowy (administracyjny) obsługa planowanie monitoring koordynacja Podsystemy wykonawcze @SKoziej www.koziej.pl
SKŁAD SYSTEMU KIEROWANIA BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM RP RADA GABINETOWA RADA MINISTRÓW PREZYDENT PREMIER BBN RADA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RZZK Koordynacja ON Koordynacja BW MINISTER OBRONY NARODOWEJ RCB MINISTER SPRAW WEWNĘTRZNYCH Ministrowie Wojewodowie @SKoziej www.koziej.pl Samorządy
KIEROWANIE STRATEGICZNE Przygotowania w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego: planowanie, koordynacja, realizacja przygotowań w dziedzinie obronności, obrony cywilnej i zarządzania kryzysowego System pogotowia (reagowania) kryzysowego Stany nadzwyczajne Stan klęski żywiołowej Stan wyjątkowy Stan wojenny @SKoziej www.koziej.pl
Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej Podstawowe dokumenty zarządzania kryzysowego PLANY ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO: Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego Wojewódzkie PZK Powiatowe PZK Gminne PZK Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej www.koziej.pl @SKoziej
Wyspecjalizowane ogniwa (instytucje) bezpieczeństwa Instytucje obronności (obrony narodowej): Siły zbrojne – MON, skład, struktura, transformacja SZ Dyplomacja – MSZ, ambasady, konsulaty Instytucje bezpieczeństwa wewnętrznego (ochrony narodowej): MSW, MAiC, wojewódzkie i samorządowe struktury zarządzania bezpieczeństwem, w tym zarządzania kryzysowego Prokuratura, sądy i trybunały, Służba Więzienna Policja, służby specjalne (AW, ABW, CBA, SWW, SKW), Straż Graniczna, Służba Celna, Biuro Ochrony Rządu Państwowa i Ochotnicza Straż Pożarna i struktury Obrony Cywilnej, służby ratownicze Prywatne podmioty bezpieczeństwa @SKoziej www.koziej.pl
Ogniwa (instytucje) wsparcia bezpieczeństwa Gospodarcze Informacyjne Edukacyjne Naukowe inne @SKoziej www.koziej.pl
Strategia preparacyjna (transformacyjna) Integracja systemu kierowania – na wszystkich szczeblach: Profesjonalizacja wyspecjalizowanych podsystemów wykonawczych: Profesjonalizacja = uzawodowienie, modernizacja techniczna, szkolenie Paradygmat jakościowy: wielkość wtórna wobec jakości Powszechność przygotowań na rzecz bezpieczeństwa System edukacji powszechnej Zagospodarowanie aktywności organizacji proobronnych i inicjatyw obywatelskich Lokalne systemy bezpieczeństwa @SKoziej www.koziej.pl
Podsumowanie Podstawy koncepcyjne i prawne bezpieczeństwa Strategia bezpieczeństwa, plany i programy wykonawcze System bezpieczeństwa: instytucje wyspecjalizowane i wspierające @SKoziej www.koziej.pl