Heurystyki Wersja studencka
Heurystyki Opisane i nazwane w latach 70. XX wieku Daniel KahnemanAmos Tversky
Heurystyki wydawania sądów Proste i efektywne strategie wnioskowania odzwierciedlające wiedzę płynącą z codziennych doświadczeń Umysłowe „drogi na skróty” Wymagają bardzo niewiele myślenia – tylko wyboru reguły
Heurystyka zaktowiczenia i dostosowania ang. anchoring and adjustment heuristic Uproszczona metoda wnioskowania polegająca na oparciu się na jakiejś informacji (zakotwiczenie) i wykorzystaniu jej w celu odpowiedzi na pytanie (dostosowanie) Kierujemy się sugestiami, nawet jeśli nie mają one nic wspólnego z rzeczywistością
Heurystyka dostępności psychicznej ang. availability heuristic Podstawą oceny prawdopodobieństwa jakiegoś zdarzenia jest jego dostępność w pamięci Może być skuteczna i często sprawdza się całkiem dobrze Czasem prowadzi jednak do poważnego zniekształcania ocen – gdy zdarzenia są dostępne w pamięci tylko dlatego, że były dla danej osoby wysoce emocjonalne
Heurystyka reprezentatywności ang. representativeness heuristic Szacowanie prawdopodobieństwa zdarzenia poprzez ocenę reprezentatywności danego obiektu, czyli stwierdzenie w jakim stopniu pasuje do danej kategorii Podstawą oceny jest podobieństwo do typowego przypadku
Heurystyka reprezentatywności Błąd koniunkcji - ocena koniunkcji zdarzeń jako bardziej prawdopodobnej niż pojedynczych zdarzeń należących do tej koniunkcji Prawdopodobieństwo koniunkcji zdarzeń musi być mniejsze niż prawdopodobieństwo pojedynczego zdarzenia Opcja z koniunkcją wydaje się bardziej „reprezentatywna”
Ankieta nr 1 Poniższa ankieta jest anonimowa i zajmuje mniej niż 5 min. Mężczyzna Kobieta 1. Czy sądzisz że studentów UEP studiów stacjonarnych I stopnia jest: więcej niż 5 tysięcy mniej niż 5 tysięcy Proszę oszacować dokładną liczbę………………………. 2. Jak sądzisz, ile średnio wydaje się pieniędzy w ciągu roku akademickiego na stypendia socjalne? więcej niż 1 mln mniej niż 1 mln Proszę oszacować dokładną liczbę………………………. 3. Proszę oszacować w ciągu 5 sekund wynik następującego działania: 1x2x3x4x5x6x7x8=……………………………………… 4. Ewa ma 23 lata, jest inteligentna i otwarta na wyzwania. Studiuje i poświęca dużo czasu problemowi dyskryminacji i sprawiedliwości społecznej. Uczestniczy także w akcjach przeciwko znęcaniu się nad zwierzętami. Co jest bardziej prawdopodobne? Ewa studiuje ekonomię. Ewa studiuje ekonomię i działa w ruchu feministycznym. 5. Jak myślisz, jaka jest zdawalność egzaminu z przedmiotu Mikroekonomia za pierwszym podejściem? Proszę podać w procentach……………………… Za którym razem zdałeś/aś egzamin z Mikroekonomii? Dziękujemy za poświęcony czas
Ankieta nr 2 Poniższa ankieta jest anonimowa i zajmuje mniej niż 5 min. Mężczyzna Kobieta 1. Czy sądzisz że studentów UEP studiów stacjonarnych I stopnia jest: więcej niż 10 tysięcy mniej niż 10 tysięcy Proszę oszacować dokładną liczbę………………………. 2. Jak sądzisz, ile średnio wydaje się pieniędzy w ciągu roku akademickiego na stypendia socjalne? więcej niż 3 mln mniej niż 3 mln Proszę oszacować dokładną liczbę………………………. 3. Proszę oszacować w ciągu 5 sekund wynik następującego działania: 8x7x6x5x4x3x2x1=……………………………………… 4. Ewa ma 23 lata, jest inteligentna i otwarta na wyzwania. Studiuje i poświęca dużo czasu problemowi dyskryminacji i sprawiedliwości społecznej. Uczestniczy także w akcjach przeciwko znęcaniu się nad zwierzętami. Co jest bardziej prawdopodobne? Ewa studiuje ekonomię. Ewa studiuje ekonomię i działa w ruchu feministycznym. 5. Jak myślisz, jaka jest zdawalność egzaminu z przedmiotu Mikroekonomia za pierwszym podejściem? Proszę podać w procentach……………………… Za którym razem zdałeś/aś egzamin z Mikroekonomii? Dziękujemy za poświęcony czas
Analiza wyników Grupa docelowa –Studenci Uniwersytetu Ekonomicznego Łączna liczba osób ankietowanych: 53 –mężczyźni: 20 –kobiety: 33 Okres badania – rok
Analiza ankiety nr 1 1. Czy sądzisz że studentów UEP studiów stacjonarnych I stopnia jest: więcej niż 5 tysięcy mniej niż 5 tysięcy Proszę oszacować dokładną liczbę………………………. Mężczyźni%Kobiety%Razem% PYTANIE 1Czy sądzisz że studentów UEP studiów stacjonarnych I stopnia jest: więcej niż 5 tys1155%2164%3260% mniej niż 5 tys945%1236%2140% szacowanie:5489, ,5
2. Jak sądzisz, ile średnio wydaje się pieniędzy w ciągu roku akademickiego na stypendia socjalne? więcej niż 1 mln mniej niż 1 mln Proszę oszacować dokładną liczbę………………………. PYTANIE 2 Jak sądzisz, ile średnio wydaje się pieniędzy w ciągu roku akademickiego na stypendia socjalne? więcej niż 1 mln945%1752%2649% mniej niż 1mln1155%1648%2751% szacowanie:
Bibliografia Aronson, E., 2000, Człowiek - istota społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Myers, D.G., 2003, Psychologia społeczna, Zysk i S-ka, Poznań. Tyszka, T., 2000, Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji, GWP, Gdańsk.