11:40 > Dlaczego efektywność energetyczna jest ważna 11:40 > Dlaczego efektywność energetyczna jest ważna. Dyrektywy EuP, IPPC, EE. Sytuacja w Polsce, zielone zamówienia publiczne (SLiszka) Przerwa 12:30 > Czy efektywność energetyczna się opłaca? Elementy rachunku kosztów (LCC, PBP, NPV, IRR, CCE, CCC) dla wybranych przedsięwzięć (SLiszka) 13:20 > Silniki energooszczędne (JBuczek) - co to takiego, jak jest uzyskiwana poprawa sprawności - jakie są standardy - co na świecie w tym zakresie 14:10 > Oprogramowanie EFEmotor, LCC w odniesieniu do silników elektrycznych. (Warsztaty - potrzebny Internet) (TZielinski, JBuczek)

Energooszczędne silniki elektryczne 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Silnik elektryczny – maszyna elektryczna, w której energia elektryczna zamieniana jest na energię mechaniczną Prądu stałego: Obcowzbudne oraz z magnesami trwałymi Samowzbudne: równoległy, szeregowy, szeregowo-równoległy Prądu przemiennego: Jednofazowe: klatkowy, szeregowy Trójfazowe: klatkowy, liniowy, pierścieniowy Zasilane dwustronnie: synchroniczny, asynchroniczny-synchronizowany 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Podział silników elektrycznych ze względu na prędkość obrotową: asynchroniczny dwuklatkowy głębokożłobkowy asynchroniczny-synchronizowany krokowy liniowy synchroniczny wielobiegowy 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

do pracy ciągłej, dorywczej, przerywanej dwuwirnikowy dźwignicowy głębinowy histerezowy kompensowany komutatorowy komutatorowy o przesuwnych szczotkach jawnobiegunowy kubkowy bezżłobkowy małej mocy – ułamkowy i mikroułamkowy momentowy morski, okrętowy nastawczy nawrotny o dużej przeciążalności okapturzony przeciwwybuchowy otwarty o stałym momencie obrotowym położeniowy potokowy-walcowniczy potrójny przekładniowy reluktancyjny repulsyjny szybkoobrotowy trakcyjny tarczowy ukrytobiegunowy uniwersalny wibracyjny z chłodzeniem obcym zamknięty z obwodami drukowanymi zwartobiegunowy … Morze silników 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Udział silników elektrycznych w rynku: 87% wszystkich silników prądu przemiennego, to silniki klatkowe o mocach 0,75 – 200 kW 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Silnik – jaki jest każdy widzi… 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Ale co w silniku piszczy? 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Copyright © 2006 by Sperika Enterprises and published by Pearson Education, Inc. Upper Saddle River, New Jersey 07458 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Straty prądowe w klatce wirnika: zwiększenie przekroju uzwojenia materiały o lepszej przewodności Straty mechaniczne (wentylacyjne): wentylator o mniejszej średnicy mniejsze przewietrzniki gładkie czoła wirnika konstrukcja stojana o lepszej aerodynamice Straty w uzwojeniu stojana: grubsze uzwojenie stojana skrócenie długości połączeń czołowych Straty magnetyczne: cieńsze blachy elektrotechniczne o mniejszej stratności wydłużenie pakietu blach stojana Straty mechaniczne (łożyskowe): dokładne pasowanie łożysk poprawa smarowania łożysk Straty dodatkowe: optymalizacja wielkości szczeliny powietrznej lepszy kształt profili żłobków magnetyczne kliny żłobkowe 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Porównanie strat mocy w silniku z klatką Al i Cu (moc znamionowa11 kW) * konstrukcja silnika, poza wirnikiem jest identyczna 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Sprawność silnika z klatką Al i Cu * konstrukcja silnika, poza wirnikiem jest identyczna 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Głównym celem porozumienia CEMEP było ograniczenie produkcji silników o najniższej klasie sprawności (eff3) i zwiększenie udziału w rynku silników o średniej klasie sprawności (eff2). Pod względem udziału w rynku silników o klasie o najwyższej klasie sprawności (eff1), Unia Europejska pozostaje daleko w tyle za USA oraz innymi krajami jak między innymi Kanada, Meksyk, Australia Coraz więcej krajów decyduje się na wprowadzanie obligatoryjnych standardów minimalnych (MEPS) na poziomie odpowiadającym w przybliżeniu eff1 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Dobrowolne porozumienie CEMEP - mniej silników o najniższej sprawności Głównym celem porozumienia CEMEP było ograniczenie produkcji silników o najniższej klasie sprawności (eff3) i zwiększenie udziału w rynku silników o średniej klasie sprawności (eff2). Pod względem udziału w rynku silników o klasie o najwyższej klasie sprawności (eff1), Unia Europejska pozostaje daleko w tyle za USA oraz innymi krajami jak między innymi Kanada, Meksyk, Australia. Coraz więcej krajów decyduje się na wprowadzanie obligatoryjnych standardów minimalnych (MEPS) na poziomie odpowiadającym w przybliżeniu eff1. W 2007 roku CEMEP poinformował o osiągnięciu udziału silników o klasie eff1na poziomie 10% 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Światowe standardy sprawności silników elektrycznych 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Podejście do sprawności energetycznej silników elektrycznych w EU Potrzeba zdecydowanych działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej Dyrektywa Ecodesign EuP (Energy Using Products) zmierza w kierunku ustanowienia minimalnych standardów w krajach Unii Europejskiej. Elektryczne układy napędowe są jednym z priorytetów tej dyrektywy 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Podejście do sprawności energetycznej silników elektrycznych w Polsce Przed wejściem do Unii Europejskiej: zarządzenie Ministra Gospodarki z dn.18.02.1999 ustanawiające poziom minimalnych sprawności silników elektrycznych na poziomie odpowiadającym w przybliżeniu klasie eff2 Po wstąpieniu w 2004 roku do Unii Europejskiej: brak wymogów minimalnych standardów podążanie za rozwiązaniami wprowadzanymi w EU 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Europejskie działania poprawiające efektywność silników elektrycznych Dania: „Sparemotor” – dopłaty do silników energooszczędnych skierowane do użytkowników. Wielka Brytania – Action Energy: szybsza amortyzacja zakupu silników energooszczędnych Polska – Polski Program Efektywnego Wykorzystania Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP), umieszczenie silników energooszczędnych w katalogu kryteriów środowiskowych Zamówień Publicznych 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Okres wdrażania projektu: lata 2004 – 2009. Projekt PEMP Polski Program Efektywnego Wykorzystania Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP) upowszechnienia w Polsce wysokosprawne silników elektrycznych i energooszczędne układy napędowe Okres wdrażania projektu: lata 2004 – 2009. 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Projekt PEMP 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Projekt PEMP W chwili obecnej dofinansowaniem PEMP objęte są silniki energooszczędne producentów: Besel S.A. Celma S.A. Indukta S.A. Siemens Sp. z o.o. Tamel S.A. 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Podsumowanie Tylko obligatoryjne standardy minimalne zapewniają wysoki udział silników energooszczędnych w rynku (USA, Kanada) Dobrowolne zobowiązania producentów (przykład UE) są nieskuteczne (brak ochrony rynku przed importem tanich produktów o niskiej jakości). W Polsce Projekt PEMP ułatwia przygotowania do wprowadzenia minimalnych standardów efektywności energetycznej silników elektrycznych 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.

Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. ul. Mokotowska 35 00-560 Warszawa Tel. (22) 626-09-10 Fax: (22) 626-09-11 www.kape.gov.pl 14 listopada 2007 ©Jarosław Buczek, KAPE S.A.