Pedagogika ogólna
Dziesięciościan edukacji GLOBALIZACJA ETATYZACJA NACJONALIZACJA KOLEKTYWIZACJA POLITYZACJA, BIUROKRATYZACJA, PROFESJONALIZACJA SOCJALIZACJA INKULTURACJA I PERSONALIZACJA WYCHOWANIE I JURYDYFIKACJA KSZTAŁCENIE I HUMANIZACJA HOMINIZACJA
Dziesięciościan edukacji Harmonia w edukacji jest utrzymana wtedy, gdy procesy tworzące dziesięciościan nie przeciwstawiają się sobie, żaden z nich nie dominuje ani też nie jest stłumiony. Zakłócenie równowagi = patologia edukacji
Wybrane patologie nadmiaru w edukacji Przerost globalizacji: kosmopolityzm, marginalizacja problemów lokalnych, wyolbrzymianie dramatów w wymiarze światowym Przerost nacjonalizmu: nazizm, przekonanie o wyższości jednego narodu Przerost hominizacji: ustawiczne wglądanie w siebie, naturyzm bądź ekologizm (relacja Ja – środowisko)
Wybrane patologie niedoboru w edukacji Niedobór etatyzacji: poczucie delegitymizacji państwa Niedobór nacjonalizmu: wykorzenienie z więzi narodowej Niedobór socjalizacji: alienacja społeczna Niedobór wychowania i jurydyfikacji: anomia, skłonność do wykroczeń przeciw normom
Bibliografia Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów (1996), Jaworska T., Leppert R. (red.), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.