Ryzyko zachorowania na wrzód dwunastnicy w zależności od infekcji Helicobacter pylori wrzód (+) wrzód(-) ogółem H.pylori (+) 103 526 629 H.pylori (-) 27 331 358 130 857 987 Iloraz szans? Proporcja przypadków przypisana ekspozycji (infekcja H. pylori)?

CHOROBY ZAKAŹNE

Choroba zakaźna, infekcyjna Spowodowana specyficznym czynnikiem zakaźnym lub jego toksycznym produktem, powstaje poprzez przeniesienie tego czynnika lub jego produktu w sposób bezpośredni lub pośredni z osoby zakażonej ( lub zwierzęcia) na podatnego gospodarza

grupa chorób ludzi, zwierząt i roślin, będących następstwem zakażenia ustroju czynnikiem zakaźnym i złamania sił odpornościowych organizmu lub obecności w organizmie bioaktywnych toksyn (jadów) drobnoustrojów.

Podstawowe pojęcia

Zakażenie, proces zakażenia Proces wnikania jakimikolwiek wrotami do organizmu gospodarza ( lub przenosiciela mechanicznego) drobnoustrojów z grup: bakterii, wirusów i grzybów WTARGNIĘCIE DO ORGANIZMU DROBNOUSTROJU

ZARAZEK- czynnik etiologiczny choroby zakaźnej nazywany drobnoustrojem chorobotwórczym REZERWUAR ZARAZKÓW -środowisko ludzkie i zwierzęce wraz z warunkami naturalnymi na ograniczonym terenie, w którym krąży drobnoustrój, wywołujący określoną chorobę

Spektrum objawów w chorobie zakaźnej ZAKAŻENIE BEZOBJAWOWE BRAK OBJAWÓW ŁAGODNA CHOROBA CIĘŻKA CHOROBA KLINICZNE OBJAWY CHOROBY ZGON

CZYNNIK ZAKAŹNY DROGI I CZYNNIKI PRZENOSZENIA ZAKAŻENIA GOSPODARZ ŁAŃCUCH INFEKCJI CZYNNIK ZAKAŹNY DROGI I CZYNNIKI PRZENOSZENIA ZAKAŻENIA GOSPODARZ

CZYNNIK ZAKAŹNY nosiciel źródło zakażenia (pierwotne i wtórne) i rezerwuar drobnoustrojów nosiciel

Źródło zakażenia Pierwotne Organizm ludzki lub zwierzęcy, w którym: Występują drobnoustroje chorobotwórcze Rozmnażają się Dostają się do otaczającego środowiska, więc organizm mogą zakażać kolejno dalsze wrażliwe organizmy

Źródłem zakażenia mogą być: Chorzy ludzie i chorzy zwierzęta Nosiciele Zwłoki przez krótki okres po śmierci Zwierzęta poddane ubojowi, w celu produkcji żywności

Źródło zakażenia wtórne, okresowe, krótkotrwałe Mikrośrodowisko wodne i gleby lub pokarmowe, w którym występują drobnoustroje chorobotwórcze, głównie bakterie, które dostają się tu ze źródeł pierwotnych i rozmnażają się chwilowo w dogodnych dla nich warunkach

Noscielstwo Stan specyficznej równowagi immunologicznej wytwarzającej się między drobnoustrojem i zakażonym organizmem ( drobnoustrój nie działa patogennie na organizm)

Nosiciel Osoba , która nie wykazuje widocznych objawów chorobowych ale równocześnie wydala z kałem, moczem, plwocinami drobnoustroje chorobotwórcze. Jest on potencjalnym źródłem zakażenia dla otoczenia

Nosicieli dzielimy na: Zdrowych – którzy nie chorowali i nie spostrzegli u siebie zaburzeń czynności organizmu a mimo to wyosabnia się od nich zarazki. W surowicy krwi nosicieli stwierdza się podwyższony poziom przeciwciał specyficznych dla drobnoustroju Ozdrowieńców – którzy chorowali i w okresie rekonwalescencji wydzielają chorobotwórczy drobnoustrój. -stały -okresowy

DROGI SZERZENIA ZAKAŻEŃ Drogi przenoszenia się zarazków Bezpośrednie Pośrednie

Bezpośrednie Drogę łożyskową w czasie ciąży Drogę pochwową w czasie porodu Kontakt bezpośredni (pocałunek, stosunek płciowy, podanie ręki) Ukąszenia i zadrapania przez zwierzęta Kontakt bezpośredni z chorymi podczas badań i zabiegów lekarsko-pielęgniarskich Bezpośrednie przetaczanie krwi od dawcy do biorcy (dawniej)

Pośrednie Droga powietrzno-kropelkowa i powietrzno pyłowa Droga pokarmowo-wodna (wodna, pokarmowa) Przedmioty codziennego użytku, w tym drogę jatrogenną Gleba Owady

Gospodarz -osoba lub zwierze, które stwarza dogodne miejsce do wzrostu i namnażania się czynnika zakaźnego w jego naturalnych warunkach

Skutki chorób zakaźnych 1. EPIEDMIE- to zwiększony stan zachorowań na daną chorobę na określonym terenie i w określonym czasie. 2. PANDEMIE- epidemia obejmująca cały kraj a niekiedy kilka krajów, kontynent 3. ENDEMIE-występowanie przypadków tej samej choroby zakaźnej lub niezakaźnej (np. wola endemicznego, awitaminozy), na określonym terenie, utrzymujące się nawet przez wiele lat na tym samym poziomie.

PROFILAKTYKA Izolacja, leczenie ludzi chorych i nosicieli kwarantanna zwierząt, osób i mienia podejrzanego o zakażenie/skażenie izolacja, leczenie i przeprowadzanie ubojów sanitarnych wśród zwierząt kontrolowanie osób pracujących z żywnością

kontrola epidemiologiczna ludzi, zwierząt, ujęć wody używanie sterylnego sprzętu medycznego utylizacja jednorazowego sprzętu medycznego przeprowadzanie zabiegów dezynfekcyjnych przestrzeganie higieny osobistej używanie środków ochrony osobistej prowadzenie szczepień dobieranie antybiotyków

Wrota zakażenia- wszystkie otwory ciała ludzkiego oraz uszkodzona skóra, przez które wnikają zarazki Okres wylęgania- czas od wniknięcia zarazka do organizmu do wystąpienia pierwszych objawów chorobowych.

Sanityzacja- czynność polegająca na zmniejszeniu ilości drobnoustrojów w określonym środowisku do tzw. Bezpiecznego poziomu np. wietrzenie pomieszczeń, zamiatanie, pranie itp.

Dezynfekcja, odkażanie- zespół czynności zmierzający do unieszkodliwienia ( zniszczenia zabicia) drobnoustrojów chorobotwórczych znajdujących się poza organizmem żywiciela oraz czynników biorących udział w ich rozprzestrzenianiu : Dezynfekcja właściwa Dezynsekcja Deratyzacja

Kordon sanitarny- przymusowe i całkowite przerwanie całkowitej łączności z obszarem objętym epidemią określonej choroby zakaźnej Kwarantanna-odosobnienie i poddanie obowiązkowej obserwacji lekarskiej zdrowych ludzi, którzy zetknęli się z chorymi lub przyjechali z terenów endemicznych, gdzie panują choroby wysoko zakaźne.

SZCZEPIENIA

SZCZEPIENIE immunizacja Podawanie antygenów celem wywołania odpowiedzi immunologicznej organizmu pod postacią przeciwciał

SZCZEPIONKA Preparat zawierający antygen pod postacią drobnoustrojów żywych, atenuowanych, martwych, antytoksyn albo izolowanych chemicznie niektórych składników komórki

Uodparnianie czynne- na drodze naturalnej (przebycie choroby) lub sztucznej (szczepionki) bierne- zachodzi po podaniu surowicy odpornościowej.