Dane INFORMACYJNE Nazwa szkoły: GIMNAZJUM NR 23 W GDAŃSKU ID grupy: 96/69_P_G1 Opiekun: Karin Steller Kompetencja: przedsiębiorczość Temat projektowy: Dobra komunikacja to tajemnica wszystkich zwycięstw Semestr/rok szkolny: II/2011-2012

„Jakość twojego życia zależy od jakości twojej komunikacji” Zig Ziglar

Komunikacja interpersonalna Pojęcie komunikowanie pochodzi z łacińskiego communico, oznaczającego „czynić wspólnym, coś z kimś dzielić”, a także „komuś czegoś użyczyć, udzielić, dopuścić do udziału”. Najczęściej komunikowanie się rozumiemy jako przekazywanie wiadomości pomiędzy nadawcą, a odbiorcą. Pełny proces komunikowania się powinien przebiegać w dwóch kierunkach. Z jednej strony nadawca przekazuje swój komunikat, z drugiej odbiorca reaguje w taki sposób, ze zwrotnie przesyła wiadomość nadawcy.

Poziomy procesu komunikowania Komunikowanie instytucjonalne Komunikowanie międzygrupowe Komunikowanie grupowe Komunikowanie interpersonalne Komunikowanie intrapersonalne

ŁAŃCUCH KOMUNIKACYJNY Nadawca Przekaz Kanał Odbiorca Efekt

Komunikacja interpersonalna Badania przeprowadzone na temat procesu komunikowania wykazują, że porozumiewanie się, poza snem zajmuje nam 70% czasu, w tym: 32% mówienie 42%-57% słuchanie. Wykazują one także, iż poszczególne kanały przekazu informacji mają zróżnicowany wpływ na kształtowanie ogólnej oceny wypowiedzi. I tak treść wyrażona poprzez: słowa wpływa jedynie w 7% przekaz zawarty w tonie głosu decyduje w 38% przekaz zawarty w mimice twarzy decyduje w 55% o odbiorze informacji.

Komunikacja interpersonalna werbalna pisemna ustna niewerbalna jakość głosu mowa ciała ubiór, otoczenie

Komunikacja werbalna To porozumiewanie się za pomocą słów, głównie służy do przekazu informacji. Aby komunikacja werbalna mogła mieć miejsce, musi istnieć mówiący i słuchający. Posługują się oni kodem (językiem), który musi być znany obu osobom. Aktywne słuchanie - słyszeć nie znaczy słuchać! Słyszenie to wyłącznie czynność percepcyjna, mimowolna dokonująca się za sprawą receptorów w obrębie narządu słuchu. Słuchanie natomiast jest czynnością selektywną, która obejmuje zarówno czynność receptorów słuchowych jak również proces interpretacji odbieranych bodźców słuchowych.

Komunikacja werbalna Forma Zalety Wady Ustna Sprzyja zwrotnej reakcji i wymianie poglądów Łatwa w użyciu Może być niedokładna Nie zostawia trwałego zapisu Pisemna Przeważnie jest dokładniejsza Zostawia zapis Nie sprzyja zwrotnej reakcji i wymianie poglądów Trudniejsza i bardziej czasochłonna

Zasady skutecznego mówienia wyraźnie i poprawnie wymawiać słowa (wypowiedź powinna być jasna i jednoznaczna) siła głosu powinna być dopasowana do pomieszczenia i liczebności uczestników unikać zbyt szybkiego i zbyt monotonnego mówienia (słuchacz może stracić wątek lub usnąć podczas takich wypowiedzi) – warto różnicować tempo mówienia nie mówić ani za głośno, ani za cicho (zbyt głośne mówienie jest drażniące, zbyt ciche – usypiające)

Zasady skutecznego mówienia podkreślać informacje najważniejsze (wymawiać je wolniej i dokładniej) wybierać formę aktywną mowy, np.: „poruszę ten temat później”, zamiast: „temat będzie poruszany później”, poszerzać słownictwo (starać się używać synonimów) unikać skrótów (lub je wyjaśniać, nie wiemy bowiem które z nich są znane odbiorcy) unikać zbyt długich zdań używać komunikatów typu „ja”, a nie „ty”

Aktywne słuchanie Słuchając, pozwalamy naszemu rozmówcy poczuć naszą akceptację i chęć zrozumienia go. Aktywne słuchanie prowokuje drugą osobę do mówienia. Pozwala jej mówić o tym, co czuje, jak widzi problem, jak daną sytuację przeżywa. Właściwe słuchanie umożliwia mówiącemu samodzielne odszukanie rozwiązania. Aktywne słuchanie zapobiega przedwczesnemu wyciąganiu wniosków. Umożliwia nieudzielanie rad. Słuchając pozwalamy drugiej osobie się wygadać. To często przynosi ulgę – i problemy, troski stają się łatwiejsze do zniesienia.

Aktywne słuchanie 1. Aktywne słuchanie to: parafrazowanie (definiowanie) swoimi słowami tego, co druga osoba do nas mówi, precyzowanie przez zadawanie pytań, informacja zwrotna – dzielenie się odczuciami i doświadczeniami bez osądzania (natychmiast, szczerze i wspierająco). 2. Słuchanie empatyczne – słuchanie z nastawieniem na zrozumienie emocji rozmówcy. 3. Słuchanie otwarte – nie ocenia się rozmówcy, by osądy nie zasłaniały nam naszego rozmówcy. 4. Słuchanie świadome – zwracanie uwagi na integrację słów i emocji.

Komunikacja niewerbalna Gestykulacja Mimika Dotyk, kontakt fizyczny Spojrzenia Dystans fizyczny Pozycja ciała Wygląd fizyczny, ubranie Dźwięki paralingwistyczne Jakość wypowiedzi (sposób wokalizacji) Elementy środowiska fizycznego

Bariery w komunikacji

Co niszczy dobrą komunikację..? Krytykowanie – wyrażanie negatywnych ocen o drugiej osobie, jej działaniach lub postawach. Etykietowanie – nadawanie etykiety, "poniżanie" kogoś lub podciąganie go pod stereotypy. Stawianie diagnozy – analizowanie, dlaczego osoba zachowuje się w taki sposób, w jaki się zachowuje. Chwalenie połączone z oceną – wydawanie pozytywnego osądu o drugiej osobie, jej działaniach lub postawach. Rozkazywanie – nakazywanie drugiej osobie robienia tego, co chcesz, by było zrobione. Moralizowanie – mówienie drugiej osobie, co powinna zrobić.

Co niszczy dobrą komunikację..? Grożenie – staranie się o kontrolę nad działaniem drugiej osoby przez grożenie jej negatywnymi konsekwencjami, jakie mogą ją spotkać z Twojej strony. Stawianie zbyt wielu lub niewłaściwych pytań. Udzielanie rad – rozwiązywanie problemów za drugą osobę. Odwracanie uwagi – odsunięcie na bok problemu drugiej osoby przez odwrócenie jej uwagi. Logiczne argumentowanie – próba przekonania drugiej osoby poprzez odwoływanie się do faktów lub logiki, zazwyczaj bez brania pod uwagę emocjonalnego aspektu sprawy.

asertywność Asertywność oznacza szacunek dla siebie i innych. Powinna być rozumiana jako przeświadczenie że opinie, postawy, myśli, uczucia innych są równie ważne co nasze. Asertywność to: umiejętność wyrażania siebie jasno i bezpośrednio szacunek dla siebie - liczenie się z tym co się czuje i myśli świadomość własnych możliwości i ograniczeń

asertywność Asertywność to sposób komunikowania się z innymi zakładający równorzędne traktowanie wszystkich stron, na równi stawiane są przekonania, oczekiwania, poglądy, interesy wszystkich Warunki asertywności: szczerość, otwartość, prawda akceptacja siebie-przyznawanie się do tego, co się myśli i czuje odpowiedzialność za życie i wybory nie obwinianie innych ludzi i okoliczności zaufanie do siebie i świata

asertywność Aby być asertywnym trzeba: stawiać czoło problemom wyrażać swoje uczucia odmawiać kiedy trzeba mieć optymistyczne nastawienie być spokojnym akceptować swoje błędy iść naprzód być bezpośrednim być odpowiedzialnym za siebie uświadomić sobie swoje prawa

Asertywność to prawo do: - wyrażania własnych myśli i opinii, nawet jeśli różnią się one od poglądów innych ludzi, - wyrażania własnych uczuć i brania za nie odpowiedzialności - mówienia "tak" bez poczucia winy - mówienia "nie" bez poczucia winy - mówienia "nie wiem" bez konieczności usprawiedliwiania się - mówienia "nie rozumiem" bez konieczności usprawiedliwiania się - zmiany zdania bez konieczności usprawiedliwiania się - popełniania błędów i do ponoszenia za nie odpowiedzialności - proszenia o to, czego się chce - szacunku u innych ludzi oraz ich szanowania - wysłuchania i poważnego potraktowania - niezależności - odnoszenia sukcesów

negocjacje To sposób komunikowania się co najmniej dwóch stron- partnerów, proces zmierzający do rozwiązania kwestii sprzeczności (konfliktu) interesów; zbiór występujących po sobie zachowań parterów w celu ustalenia wspólnego stanowiska wobec rozbieżności interesów. WARUNKI KONIECZNE: Konflikt interesów partnerów Poczucie wspólności części zagadnień Dobrowolny udział obu stron Chęć znalezienia wspólnego rozwiązania konfliktu Sekwencyjność zdarzeń negocjacyjnych (akcja - ocena-reakcja)

negocjacje Powodem negocjacji jest konflikt – sytuacja pomiędzy dwoma stronami, zależnymi od siebie, w której co najmniej jedna ze stron spostrzega że jej interesy (cele, wartości) są sprzeczne z interesami drugiej strony. Możliwe rozwiązania konfliktu: Unikanie - odstąpienie od współpracy z osobą konfliktogenną Uleganie - wykorzystanie przez silniejszego swojej pozycji, słabszy postępuje zgodnie z interesem strony przeciwnej Rywalizacja - strony konfliktu rywalizują zmuszając przeciwnika do ustąpienia Kompromis - zmierza do zaspokojenia interesów obu stron, ma to miejsce tylko częściowo, gdyż każda ze stron w pewnym zakresie ustępuje drugiej stronie; Współpraca – NEGOCJACJE - strony wspólnym wysiłkiem znajdują rozwiązania w pełni je satysfakcjonujące

Fazy negocjacji prowadzące do kompromisu: Analiza i ocena sytuacji zdefiniowanie problemu zdefiniowanie korzyści obu stron opracowanie możliwości zbieranie informacji identyfikacja interesów obu stron Planowanie podjęcie decyzji odnośnie do planu działania wybór priorytetów własnych interesów opracowanie nowych możliwości i kryteriów różnice w postrzeganiu faktów poczucie frustracji i złość trudności w komunikowaniu się porozumienie stron

Na koniec..  Zasady skutecznego porozumiewania się, o których należy pamiętać: nie oceniajmy nie dawajmy „dobrych rad” dbajmy o prostotę i przejrzystość języka unikajmy „gadulstwa” sprawdzajmy poprzez zadawanie pytań, czy jesteśmy zrozumiali dostosujmy tempo i ton głosu uważnie słuchajmy nie wyciągajmy informacji na siłę zadbajmy o komfort rozmowy sprawdźmy dostępny nam czas dobierzmy odpowiednie miejsce „Dobry kontakt zaczyna się od tego co łączy, a nie od tego, co dzieli.”